RAADSINFORMATIEBRIEF Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 5257663 Aan : Gemeenteraad Datum : 21 juni 2016 Portefeuillehou der : Wethouder A. Houwing Program ma : 11. Cultuur Titel Resultaat participatie groenontwerp Belgenmonument KENNISNEMEN VAN Het groenontwerp Belgenmonument als resultaat van het participatietraject. AANLEIDING Op 29 maart jl. heeft uw Raad de kaders voor de inbreng van omwonenden en belanghebbenden bij de inrichting van het groen rondom het Belgenmonument vastgesteld (Raadsvoorstel http://amersfoort.notudoc.nl/cgi-bin/meeting.cgi/action=view/id=3165#). Vervolgens is een intensief traject met de participatiegroep gestart. Het traject is op constructieve wijze verlopen. Het resultaat van het participatietraject is een ontwerp dat gedragen wordt door de participatiegroep en is voorgelegd aan omwonenden en andere belanghebbenden tijdens een inloopavond. Op één onderdeel wijkt het ontwerp af van een van de gestelde kaders, namelijk voor de nieuwe wandelroute wordt gebruik gemaakt van bestaande paden. In het voorstel loopt het S-vormig pad niet volledig over bestaande paden. Met deze Raadsinformatiebrief informeren wij u over het voorstel van de participatiegroep en het besluit van het College hierover. KERNBOODSCHAP Een intensief participatietraject heeft geleid tot een gedragen ontwerp voor het groen rond het Belgenmonument en het voorstel om geen hakhoutbeheer in te voeren in het groen rond het Belgenmonument. Het college neemt het ontwerp en het voorstel van de participatiegroep over. In het ontwerp voor het groen rond het Belgenmonument gaat het om het herstellen en weer herkenbaar maken van het S-vormige wandelpad, het herinrichten van de bestaande zichtas naar de Daam Fockemalaan en de (na aanleg van de Westelijke Ontsluiting) te wijzigen rand langs het voeten fietspad van de Westelijke Ontsluiting. De kaders voor de participatie zijn eind maart door de gemeenteraad vastgesteld. Eén punt van dit voorstel wijkt af van de gestelde kaders, namelijk het feit dat niet alleen gebruik wordt gemaakt van bestaande paden. De participatiegroep was hierin unaniem en stelde dat dit een kwalitatieve verbetering van het pad is. Als college nemen wij dat over. TOELICHTING De participatie heeft zich gericht op drie elementen: 1. Het herstellen en weer herkenbaar maken van het S-vormige wandelpad 2. Het herinrichten van de bestaande zichtas naar de Daam Fockemalaan. 3. Het invoeren van hakhoutbeheer in een klein deel van het bosgebied. Inlichtingen bij: R. Weeda, DIR/PP, (033) 469 48 70
raadsinformatiebrief 5257663 pagina 2 Daarnaast was de participatie raadgevend en medeontwerpend voor de (na aanleg Westelijke Ontsluiting) te wijzigen rand langs het voet- en fietspad van de Westelijke Ontsluiting. Het resultaat van het participatieproces is op onderstaande tekening weergegeven. In de daaropvolgende tekst wordt puntsgewijs ingegaan op de resultaten.
raadsinformatiebrief 5257663 pagina 3 1. Ontwerp S-vormig pad In de participatiegroep is een ontwerp ontwikkeld, waarin op drie locaties het S-vormig pad niet over bestaande paden wordt aangelegd (zie stippellijn in tekening). Dit ontwerp wordt door de participatiegroep unaniem gekozen als ontwerp. Het pad begint bij de tolerantiepoort en het gedeelte langs de Stichtse Rotonde dat vervalt in verband met de aanleg van de Westelijke Ontsluiting wordt iets verlegd. Dit betekent dat veertien bomen gekapt moeten worden. De te kappen bomen worden herplant in het gebied. Overigens worden elf bomen minder gekapt dan voorzien in het ontwerp inrichtingplan Westelijke Ontsluiting voor dit gebied (opgenomen in boomeffectrapportage Westelijke Ontsluiting). In het voorstel voor de Westelijke Ontsluiting voor het verleggen van het pad langs de Stichtse Rotonde werd voorzien dat 25 bomen gekapt zouden worden. Voor het verleggen van het pad in het nu voorgestelde ontwerp worden negen bomen gekapt. Daarnaast worden aan het begin van het S-vormig pad (nabij de Tolerantiepoort) vijf bomen gekapt. Het pad wordt uitgevoerd in zogenoemde grindpave. Dit is een verharding op basis van asfalt met een zeer natuurlijke uitstraling. Het pad is goed toegankelijk voor mindervaliden (kader 8). Grindpave vergt nauwelijks onderhoud en heeft een levensduur van 12 jaar. Om de toegankelijkheid voor fietsers minder aantrekkelijk te maken worden drie houten hekken als een fietssluis geplaatst op het begin van het S-vormig pad. Deze fietssluis dient het beeld van het kunstwerk (de Tolerantiepoort) niet te verstoren. Met de fietssluis en een bord wordt fietsen op het wandelpad ontmoedigd. Een wandelpad dat toegankelijk moet zijn voor mindervaliden helemaal ontoegankelijk maken voor fietsers is niet mogelijk. 2. Inrichting zichtas: De participatiegroep heeft aangegeven dat de zichtas een symmetrisch ontwerp dient te hebben. Er zijn twee ontwerpen voorgelegd: één zonder paden langs de zichtas en één met twee paden langs de zichtas. Op dit moment is een enkel pad aanwezig. In het historisch ontwerp zijn aan beide zijden van de zichtas paden opgenomen, die net als in het voorliggende ontwerp eindigen en beginnen op het S- vormige pad. Kaart 1: geen paden Kaart 2 gekozen variant met twee paden
raadsinformatiebrief 5257663 pagina 4 Binnen de participatiegroep was geen overeenstemming over de keuze voor de ene of de andere variant. Het belangrijkste argument voor de variant zonder paden is het zoveel mogelijk tegengaan van ongewenst verkeer (sportfietsers en scholieren) vanaf de Daam Fockemalaan. De aanwezigen waren het er over eens dat het helemaal voorkomen van ongewenst verkeer onmogelijk is maar dat de toegang tot het Belgenmonument vanaf de Daam Fockemalaan maximaal moet worden bemoeilijkt. Argumenten voor de variant met twee paden zijn cultuurhistorie, de paden als onderdeel van het monument en onderstreping van het karakter van de zichtlijn en het voorkomen van het ontstaan van zogenaamde olifantenpaadjes (sluiproutes). Het belangrijkste punt voor de gehele participatiegroep rond de inrichting van de zichtas is het zorgen voor een goede barrière tegen ongewenste doorgang van fietsers aan de kant van de Daam Fockemalaan. Daar is in het ontwerp in voorzien met een steile greppel. Het vraagstuk over 0 of 2 paden is daaraan voor hen ondergeschikt. De groep kon zich dan ook prima schikken in de spelregel dat daar waar de groep niet eensluidend is het college een besluit neemt. Het college heeft gelet op de argumenten besloten om de variant met twee paden uit te voeren. De paden worden uitgevoerd als zandpad. Het huidige pad is ook een zandpad. Het bestaande pad zal niet geheel opnieuw geprofileerd worden. De praktijk heeft uitgewezen dat het bestaande zandpad op termijn niet kaarsrecht blijft maar een natuurlijke vorm zal aannemen. Het pad heeft in de huidige natuurlijke vorm en toestand waarde voor een aantal specifieke soorten insecten. 3. Hakhoutbeheer De participatiegroep heeft zich unaniem uitgesproken tegen het invoeren van hakhoutbeheer. Hakhoutbeheer is een bijzondere vorm van het snoeien van bomen en struiken. Dat omvat het tot op 10 à 20 cm boven de grond afzagen van bomen en struiken om ze weer te laten uitgroeien tot een jong, dicht en vitaal groenscherm. Argumenten uit de participatiegroep waren onder meer: Er gaan al veel (hoge) bomen weg in verband met de Westelijke Ontsluiting. Minder recreatieve waarde door aanblik van hakhoutbeheer. Hakhoutbeheer toepassen zonder daaronder liggend beleid op het gebied van ecologie, soorten die je ermee terug wilt krijgen, en een bredere aanpak om de ecologische doelen te bereiken, is incidenteel handelen. Hakhoutbeheer is duurder dan gewoon beheer Hakhoutbeheer toepassen nadat het al zo lang geleden gestopt is, heeft het risico dat het niet aanslaat, dat de bomen niet goed uitgroeien. Op heel kleine schaal (wat het gevolg is van het kader dat een open ligging van het monument niet gewenst is) heeft hakhoutbeheer minder waarde. Inrichting rand langs fiets- en voetpad Westelijke Ontsluiting Naast bovengenoemde elementen heeft de participatiegroep zich ook gebogen over de inrichting van de rand langs het fiets- en voetpad van de Westelijke Ontsluiting. In het gedeelte langs de Stichtse Rotonde tot en met de zichtas wordt heide aangeplant op meanderende wijze zonder dat hiervoor extra bomen worden gekapt. In het gedeelte van net boven de zichtas tot aan de Tolerantiepoort is de insteek een inrichting met zoom (grasvegetatie)-mantel (heesters)-bos, waarbij het bos tot zo dicht mogelijk bij de weg blijft. De participatiegroep vindt hier behoud van dichte begroeiing belangrijk voor de rust op het wandelpad, aangezien de Daam Fockemalaan straks dichterbij komt (zicht en geluid van verkeer). De (restanten van de) oude cultuurhistorische zijpaden vanaf het te herstellen S-pad van en naar het fietspad langs de Daam Fockemalaan worden opgeheven.
raadsinformatiebrief 5257663 pagina 5 CONSEQUENTIES Door de nieuwe start van de participatie en de vooraf gestelde kaders is draagvlak ontstaan voor het nu gemaakte ontwerp voor het groen rond het Belgenmonument DUURZAAMHEID Met het verharden van het S-vormig pad met het zogenoemde grindpave wordt een materiaal gekozen dat onderhoudsarm is en daarmee vormt dit een duurzame oplossing. FINANCIËN De uitvoeringskosten passen binnen de financiële kaders die zijn opgenomen in het Raadsvoorstel Kaders restauratie Belgenmonument (http://amersfoort.notudoc.nl/cgibin/meeting.cgi/action=view/id=3165#). In het budget voor de restauratie is ruimte om de onderhoudskosten voor een periode van 10 jaar te bekostigen. Hiervoor wordt een budget van 10.000 euro gereserveerd. Risicoparagraaf De planning is krap. De restauratie van het Belgenmonument dient, vanwege de wens om het monument 100 jaar na aanvaarding op 10 oktober 1916 in gerestaureerde staat te hebben, eind september voltooid zijn. Voorwaarden voor toekenning van de subsidie Fonds Erfgoedparels zijn de garantie dat de resterende 50 % van de restauratiekosten gedekt zijn en dat de subsidie uiterlijk 1oktober 2016 volledig is besteed. Er moet een melding in het kader van de Boswet worden gedaan vanwege de kap van 14 bomen. Op basis van de nu uitgevoerde onderzoeksronden naar ecologie en de voorgestelde maatregelen is geen ontheffingsaanvraag Flora en Faunawet noodzakelijk. Voor de werkzaamheden aan het zogenoemde groen betekent dit dat de planning strak is en hier nauwlettend op gestuurd zal worden. COMMUNICATIEBOODSCHAP EN BETROKKEN PARTIJEN De participatiegroep heeft actief meegedacht over het ontwerp en actief meeontworpen. Aanvullend aan de vergaderingen met de participatiegroep waren verschillende wandelingen om de situatie ter plekke te bekijken. Overige omwonenden en belangstellenden zijn uitgenodigd om een informatiebijeenkomst voorafgaand aan de participatie en een inloopavond na afloop van het participatieproces bij te wonen. Over de uitvoering worden bewoners en belanghebbenden geïnformeerd door bewonersbrieven, Stadsberichten en via de website van de gemeente. De participatiegroep wordt betrokken bij het beplantingsplan en bij de start van de uitvoering van de werkzaamheden. VERVOLGSTAPPEN Voor het onderhavige groenontwerp wordt nu een werkomschrijving inclusief beplantingsplan opgesteld. Met de participatiegroep is afgesproken dat het beplantingsplan met hen wordt besproken voordat aanbesteding plaats vindt. In de periode juli -september wordt de uitvoering van het ontwerp voorbereid en gerealiseerd. De realisatie van het ontwerp langs de aan te leggen fiets/voetpaden van de Westelijke Ontsluiting vindt plaats binnen het Project Westelijke Ontsluiting. Voordat de uitvoering start zal de wijze van uitvoering en wie tijdens uitvoering aanspreekbaar zijn in een bijeenkomst met de participatiegroep worden besproken.. Met vriendelijke groet, Burgemeester en wethouders van Amersfoort,
raadsinformatiebrief 5257663 pagina 6 de secretaris, de burgemeester,