Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch, Organisatorisch Weblectures is een dienstverlening voor docenten bij automatische opname van een les met een vaste, geïntegreerde set in een auditorium aan de K.U.Leuven. Weblectures betreft het opnemen van (een combinatie van) het beeld van de spreker, het beeld van de projector en de audio. Deze dienstverlening is gratis in die zijn dat de docent na een korte training zelfstandig het systeem kan gebruiken. Bijkomende begeleiding bij het opnemen, het verwerken of het distribueren kent een aanrekening. De vette tekst toont de afbakening aan. Alles wat niet aan de vette delen beantwoordt, zien we (nog) niet als weblectures. Vanaf januari 2011 bieden we dus nog geen diensten aan voor volgende zaken: - Een evenement opnemen met dit systeem o Hiervoor kun je de set wel gebruiken, maar we zijn nog niet klaar om dit als brede dienst aan te bieden. Hiervoor moeten we de exploitatie nog eens uitwerken, en goed nadenken over hoe het opnemen van een evenement precies werkt. Voorlopig nemen we dus nog op op de huidige manier (productie, anycast, ) - Met een mobiele set opnemen o Hiervoor hebben we tegen januari misschien een set klaar, maar we laten dit niet expliciet weten. We bepalen zelf met wie we tests of pilots doen. Vanaf september 2011 kan dit wel een optie worden. - Een bord opnemen o We nemen enkel het beeld van een projector op. Het bord nemen we dus niet op met weblectures daar is een cameraman voor nodig. We vervangen eventueel het bord door een tablet op basis van beschikbaarheid. Indien de docent hiervoor betaald kan uitzonderlijk wel gekeken worden in het kader van een pilot. - Extra begeleiding o Het systeem is ontworpen vanuit zelfstandig gebruik. Elke begeleiding, op de eerste sessie na, is betalend. - Nabewerking o Het systeem is zo ontworpen dat nabewerking via Videolab kan. Op dit ogenblik is er nog geen dienst voorzien om op vraag bepaalde opnames in te delen. Dit kan wel nog besproken worden. - Dienstverlening voor externen of de Associatie K.U.Leuven o Op dit ogenblik hebben we geen weblecture service voor externe partners of de Associatie K.U.Leuven. Kaho St Lieven is de enige uitzondering, in het kader van het OOF project webcolleges. Campus Kortrijk is een onderdeel van de K.U.Leuven en valt hier dus wél onder. De dienstverlening rond weblectures bestaat uit twee - met elkaar verweven - onderdelen: - technisch-organisatorische aspecten - onderwijskundige aspecten Tijdens een in-take gesprek worden beide aspecten bekeken, in overleg met de docent. Op basis hiervan worden afspraken gemaakt. Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch en Organisatorisch 1
Technisch-organisatorische aspecten Op basis van een vooronderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van weblectures aan de K.U.Leuven werd voor het technische gedeelte beslist om een eigen systeem te ontwikkelen. Een toetsing aan (toenmalig beschikbare) off the shelf pakketten toonde immers aan dat een eigen ontwerp beter kon inspelen op de noden van docenten en ondersteuners aan de K.U.Leuven. Wat wordt opgenomen? Het systeem van de K.U.Leuven neemt standaard een combinatie van volgende onderdelen op, en integreert deze in een streaming video die geschikt is om online te plaatsen (leerplatform of elders): - - - Geluid presentator: alle audio vanuit de microfoon(s) wordt opgenomen o Indien een gesprek tussen de docent en de studenten plaatsvindt dient men een microfoon door te geven of kan de docent de vraag herhalen. Beeld presentator: het beeld van de docent wordt opgenomen met een vaste, onbemande camera o Pilots gaven aan dat dit beeld wenselijk is omdat het een gevoel van menselijkheid biedt. Echt noodzakelijk bleek dit beeld evenwel niet; weblectures zonder camerabeeld kunnen dus ook een meerwaarde bieden als hulpmiddel. o De camera is standaard afgesteld voor een breedte van ongeveer 5 meter. Tests tijdens pilots toonden aan dat deze opstelling door studenten en docent het beste werden bevonden. Een close-up shot beperkt de docent in een bewegingsvrijheid. Dat de docent soms eens uit beeld stapt blijkt geen probleempunt voor studenten. o Het automatisch volgen van de docent is nog niet mogelijk voor ons systeem. Autotracking systemen bestaan weliswaar, maar ze zijn nog bijzonder duur en te weinig precies. o De camera neemt geen beelden op van de zaal. Dit is technisch wel mogelijk mits het aansluiten van een tweede camera maar dan is ondersteuning noodzakelijk en verlaten we het automatische karakter van het systeem. Beeld inhoud: alle beelden die via de projector worden geprojecteerd, worden opgenomen. o Dit betreft de presentatie van de spreker, de documentencamera, het beeld van een videoconferentie, een stukje video, een bewerking op een tablet computer, o De opname van het krijtbord is niet mogelijk. Als alternatief bieden we hier de optie om een digitaal schoolbord of een tablet in te zetten. o De opname is van die aard dat elke vorm van beweging vloeiend wordt opgenomen en kan worden afgespeeld. Ook het muispijltje is zichtbaar. Een laserpointer wordt uiteraard niet opgenomen. Hoe gaat het in zijn werk? Het systeem is in principe zo ontworpen dat het zichzelf uitwijst en er geen ondersteuning noodzakelijk is. De docent kan het systeem volledig zelfstandig gebruiken met een minimum aan voorkennis en inspanning. De docent hoeft ook geen contact op te nemen met AVNet om een opname te starten. AVNet voorziet steeds een hands-on training bij een eerste gebruik. Afhankelijk van de vraag is ook een tweede begeleiding mogelijk. Daarnaast wordt op het AVNet helpplatform ook een demonstratiemodule voorzien van het gehele proces, inclusief technische of didactische tips rond het goed gebruik van lesopnames in de les. Mits aanrekening en beschikbaarheid biedt AVNet ook de mogelijkheid om professionele ondersteuning bij de opnames te krijgen. Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch en Organisatorisch 2
De gebruiker dient beslissingen te nemen op de volgende ogenblikken: Waar kun je weblectures opnemen? Vanaf januari 2011 wil AVNet het automatisch opnemen van lessen als nieuwe dienstverlening lanceren. Hiertoe worden in een eerste fase een tiental auditoria met een vast systeem uitgerust. Bij deze uitrusting wordt rekening gehouden met grootte (groot medium klein), met basisuitrusting (cf. typologie hierboven) en met locatie (per Groep faculteiten willen we een aantal ruimtes uitgerust hebben). Het betreft de volgende ruimtes: JANUARI 2010 JUNI 2011 SEPTEMBER 2011 1. Weber 1. Weber 1. Weber 2. PDS 2. PDS 2. PDS 3. Interactieruimte 3. Interactieruimte 3. Interactieruimte 4. AV 00.17 4. AV 00.17 4. AV 00.17 5. De Molen 5. De Molen 6. Kortrijk 6. Kortrijk 7. Zeger van Hee 8. Justus Lipsius 9. B&W II 10. Nieuw Auditorium Deze ruimtes en planning zijn onder voorbehoud. Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch en Organisatorisch 3
Verder wordt gewerkt aan een mobiele set voor flexibele ondersteuning. Deze set is vanaf januari niet publiek beschikbaar op basis van de vraag wordt gekeken of de set wordt ingezet in de context van pilots. Pas vanaf september 2011 wordt de mobiele set ook ondersteund. Tot slot wordt er ook een ruimte voorzien op AVNet om docenten toe te laten ongestoord lessen op te nemen zonder live publiek. Voorlopig gebeurt dit in de Interactieruimte; op termijn kijken we of zoiets ook in de Sculptor kan. Wat houdt betalende, professionele ondersteuning in? Betalende ondersteuning is een mogelijke optie, maar zij is slechts mogelijk op basis van beschikbaarheid (tijd, inzetbare mensen). Zij is mogelijk in volgende gevallen: 1. de docent ziet het niet zitten om het systeem zelf te bedienen 2. de docent wil ipv. de projector een camerabeeld van de zaal of het bord 3. de docent wil meerdere camerabeelden (multicam) productie De ondersteuning bij de eerste twee situatie omvat bij vaste installaties de opstart, de ondersteuning tijdens de opname en het afsluiten. Bij een klassiek hoorcollege van 2u. rekenen we een ondersteuning van max. 3u. (verplaatsing, installatie/afbraak). Deze ondersteuning bevat nog geen mogelijkheid om de opnames voor de docent te beheren of in stukjes te knippen. Dat wordt eventueel verder bekeken op basis van pilots tijdens 2011. De ondersteuning gebeurt door een AVNet technicus of een door AVNet opgeleide jobstudent. Vast, geen ondersteuning Vast, met ondersteuning Mobiel, met ondersteuning Organiseren (voor) 0 15min 0,5u Verplaatsen, Installeren, Afbreken 0 0u 1u Testen 0 15min 0,5u Ondersteunen (tijdens) 0 2u 2u TOTAAL 0 2,5u 4u x 75% x 75% K.U.Leuven Gratis 125 Euro / les 200 Euro / les De ondersteuning bij de derde situatie is uitgebreider en neigt naar een productie. Hiervoor is een aparte set vragen bij in-take noodzakelijk om goed te begrijpen wat men precies zoekt, en om goed af te spreken wat mogelijk is, tegen welke datum en welke prijs. Wat is de prijs van betalende ondersteuning? AVNet hanteert een aanrekeningsmodel voor ondersteuning van tijdelijke mediasystemen. Weblecture ondersteuning is hier een onderdeel van. Het prijsmodel is markt-conform en werd goedgekeurd door het GeBu van de universiteit. Daar weblectures enkel mogelijk is aan de K.U.Leuven, houden we enkel rekening met het prijsmodel voor de universiteit. Concreet komt een ondersteuning per les, neer op 125 Euro (=75% van de reële personeelskost). Voor een lessenreeks van 12 weken wordt dus 1500 Euro aangerekend. De docent kan deze ondersteuning zonder meerprijs genieten indien hij/zij zelf een student of assistant aanduidt die deze ondersteuning op zich neemt. In dat geval biedt AVNet gratis advies aan bij de eerste les. Daarna blijven we ook beschikbaar als helpdesk. Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch en Organisatorisch 4
Onderwijskundig Het vooronderzoek, de Europese projecten en de proefopnames binnen de K.U.Leuven verzamelen advies omtrent de toepassing en omkadering van weblectures. De belangrijkste conclusie is hierbij niet verwonderlijk: 1. het is belangrijk goed na te denken over de relevantie van weblectures 2. weblectures zijn geen vervanging van een hoorcollege, wel een aanvulling AVNet voorziet binnen de dienstverlening weblectures steeds een deel begeleiding op basis van een korte in-take. We kunnen meehelpen met het uittekenen van een scenario, verwijzen naar goede binnen- en buitenlandse voorbeelden, geven praktische organisatorische, didactische en mediakundige tips. We kijken ook graag mee of de gevraagde toepassing een nieuw proefproject kan worden waarbij we de monitoring of bevraging mee kunnen begeleiden. In-take gesprek Elke ondersteuning van weblectures gebeurt op basis van een in-take gesprek. Dit gesprek is meestal een ontmoeting met de docent(en) in kwestie. Het kan bij een bekende case eventueel ook een gewoon telefoongesprek zijn waarbij afspraken gemaakt worden. Het in-take gesprek kijkt steeds naar beide aspecten: het onderwijstechnologische en technischorganisatorische. Het gesprek begint met een aantal basisvragen. Vraag om basisinformatie - Naam docent - Opleiding/opleidingsonderdeel - Ba/Ma - Aantal lessen - Aantal studenten - Type studenten (voltijds, deeltijds werkstudenten, functiebeperking, ) Onderwijstechnologisch de vraag achter de vraag Na de basisinformatie trachten we te begrijpen waarom de docent weblectures als de oplossing ziet. Belangrijke punten zijn hierbij het analyseren van de beginsituatie (type docent, type student, doelstellingen en context). Het is vooral belangrijk om de docent te helpen begrijpen dat weblectures bepaalde kenmerken hebben die het zeer/niet geschikt maken voor het probleem. Weblectures zijn asynchroon en kennen geen interactie. Misschien zijn synchrone technologieën beter? Misschien heeft de docent net nood aan interactie? Stuur de docent nooit ontgoocheld naar huis zoek mee naar alternatieve mogelijkheden of stel voor om een pilot op te starten waarbij de docent zelf de kans krijgt om de kijken of de opname al of niet geschikt is voor de bepaalde situatie. Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch en Organisatorisch 5
Op dit ogenblik weten we dan weblectures de volgende mogelijkheden hebben: Organisatorisch - Overbruggen van afstand en tijd Didactisch - Verdieping - Herhaling - Reflectie en discussie - Illustratie - Presentatietechnieken De docent is op zoek naar een praktische oplossing om studenten die de les niet kunnen bijwonen een alternatieve oplossing te bieden. Naast de cursustekst biedt hij/zij een opname aan. - Variant 1: complete les(senreeks) 1 - Variant 2: samenvatting van les De docent is op zoek naar oplossingen voor moeilijke leerstof, of om video te gebruiken (in casu een lesopname) om de student bepaalde doelstellingen te laten halen (reflecteren, standpunt innemen, opinie verdedigen etc.). Bij presentatietechnieken nemen studenten zichzelf op om commentaar te geven bij zichzelf of anderen. Omkadering is steeds essentieel. - Coaching of begeleiding door docent, assistent - Interactie met medestudenten (online) - Zinvolle oefeningen om studenten op afstand te betrekken bij de les (zie hieronder) - Complete lessen zijn lang hou hier rekening mee Omkadering is steeds essentieel - Coaching of begeleiding door docent, assistant - Duidelijke beschrijving van de taak, de doelen, etc. Technisch-organisatorisch hoe neem je op, wie neemt het op zich Op technisch-organisatorisch vlak dienen vier voorwaarden te zijn vervuld om van een weblectures te spreken, zoals wij die op AVNet definiëren: - Locatie: kunnen we vast werken of is het een mobiele set? o Vast: OK o Mobiel: afhankelijk van tijd/prijs - Type les: interactie in de zaal of niet? o Interactie moet in beeld: cameraman, BETALEND, afhankelijk van tijd/prijs o Interactie moet niet in beeld: OK, herhaal de vraag in de microfoon - Middelen: zijn er onderdelen die niet via de projector gaan? Bord? o Bord in beeld: cameraman, BETALEND, afhankelijk van tijd/prijs o Tablet als vervanging: OK, afhankelijk van beschikbaarheid o Documentencamera of slides als vervanging: OK - Ondersteuning o voor het opname-gedeelte in het auditorium Eerste begeleiding (les 1) is gratis. Daarna is de begeleiding BETALEND Alternatieven: eigen student, eigen jobstudent o voor de verwerking en distributie. 1 Pilots tonen aan reguliere studenten niet geneigd zijn om complete lessenreeksen te bekijken. Uit bevragingen blijkt dat weblectures vooral gezien worden als aanvulling of hulpmiddel, eerder dan als vervanging. Bij werkstudenten blijkt dit anders te zijn. Toch is verder onderzoek noodzakelijk, en blijft het belangrijk om de studenten bij een eerste gebruik te bevragen en te betrekken. Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch en Organisatorisch 6
Videolab is steeds gratis. Bij de eerste les wordt dit onderdeel mee uitgelegd. Daarna zijn er online video s en instructies. Er is ook een helpdesk waar je terecht kan voor vragen. Alle bijkomende vragen (opknippen, hoofdstukindeling, speciale player, specifieke website, branden op DVD, downloadbaar maken, ondertitels toevoegen): BETALEND Deze flowchart geeft schematisch weer hoe een in-take voor het technisch-organisatorische gedeelte kan verlopen: Weblectures Ondersteuning Onderwijskundig, Technisch en Organisatorisch 7