Het monitoren van blessures, ziekten en overbelasting in aanloop naar en tijdens de Spelen Maarten Moen, sportarts Medische staf NOC*NSF Dia 1
Structuur Topsportmedischezorg NL 2009 Maurits Hendriks aangesteld als Chef de Mission Nog geen Topsportartsen in Nederland 2010-2012 Inrichting Topsportinfrastructuur langs CTO s / NTC s. Topsportzorg zoveel mogelijk gecentreerd in lijn met de infrastructuur 2013-2016 Opstarten deskundigheidsbevordering door middel van tweejaarlijkse Masterclass voor Topsportartsen en Topsportfysiotherapeuten Steeds meer nadruk op preventie 2016 en verder? Gezamenlijke focus op monitoring (artsen/fysio s/coaches/wetenschap) STEEDS MEER BEGRIP EN HANDELEN OM MONITORING BETER IN TE RICHTEN! Dia 2
Waarom überhaupt monitoren? Belastbaarheid - Hoe is een topsporter er aan toe? Kan er gas bij of moet er gas af? Impact - Wat gebeurt er tijdens een periode in een groep aan blessures / ziekten? Preventie - Wanneer men bovenstaande weet, dan kan op preventie worden ingezet High Performance - Bovenal (helemaal voor de vertaling naar sporters en coaches): hoe kan een topsporter zo optimaal mogelijk presteren? Niet alleen redeneren vanuit de handrem. Dia 3
Denkend aan preventie: Van Mechelen et al., Sports Med 1992 Dia 4
Wat maakt het monitoren zo lastig dat dit nog niet bij alle programma s optimaal gebeurt? Dia 5
Factoren: glas is half leeg 1. Het nut van monitoren wordt (door onder o.a. coaches) niet voldoende ingezien 2. Tijdsgebrek bij staf om monitoren toe te passen 3. Lastig bepalen welke factoren het meest nuttig zijn om te monitoren / op aan te grijpen voor preventie 4. Verschillende systemen waarmee voor monitoring in Nederland mee wordt gewerkt Dia 6
1. Het nut van monitoren wordt niet voldoende gezien Sport is reactief - Als er wat gebeurt lossen we dat gewoon zo snel mogelijk op Korte termijn denken. Nu even een probleem, straks weer over en vergeten. Impact op seizoen groepsbreed niet altijd even scherp op het netvlies Te lastig proces met te onduidelijk resultaat Coach heeft een grote rol in of er iets wel of niet gebeurt in een programma Dia 7
2. Tijdsgebrek bij staf om monitoren toe te passen Bij veel programma s relatieve krapte aan medische uren Wel veel dichter op de sport (training / wedstrijden) dan eerder, dus meer kans op monitoren Toch weinig uren om naast brandjes blussen monitoren gestructureerd uit te voeren Wie heeft de regie bij het monitoren? Degene die er het meeste is kan dat het beste doen (topsportfysio / strength & conditioning coach / topsportarts) Dia 8
3. Lastig bepalen welke factoren het meest nuttig zijn om te monitoren Monitoring voorbeeld Inigo Mujika ZWEMMEN Welke impact heeft een bepaalde factor als deze al kansverhogend is op de toekomstige aanwezigheid van een blessure / ziekte? Alleen wel / niet kansverhogend is een te zachte uitkomstmaat PROFESSOR BAHR NOORWEGEN: Stop screening en richt je alleen op interventies betreft blessurepreventie Dia 9
4. Verschillende systemen die in NL worden gebruikt voor monitoring Athletic Logic Topsport Informatie Systeem Excel Bierviltje Spartanova Etc. Dia 10
Oplossingsrichting 1. Uniformeren - zo veel mogelijk gebruik maken van één systeem 2. Definiëren - heel duidelijk voor ogen hebben wat te monitoren (= weten welke factoren welke rol spelen) met welk doel. 3. Communiceren - teambreed kunnen uitleggen wat de winst van monitoren is, anders gaat het van meet af aan niet lukken 4. Investeren - veel meten en er uiteindelijk achter komen welke factoren met name geassocieerd zijn met het ontstaan van ziektes en blessures Dia 11
Multifactoriële / multidisciplinaire aanpak Uitkomstmaat blessures / ziekten / prestatie (is al een lastige definitie) Parameters: Trainingsbelasting Welbevinden topsporter op trainingsbelasting subjectief Gevolgen trainingsbelasting objectief: Hartslag rust HRV H+ waarden Slaapparameters Bloedparameters Reactietijden Neuropsychologisch onderzoek Krachttesten Etc. Dia 12
Idealiter: Kwantificeren van associaties Associatie aantonen alleen is niet goed genoeg Ook duidelijk kunnen maken hoeveel een bepaalde parameter bijdraagt aan de kans van het ontstaan van een blessure HOE GROOT IS DE KANS NU DAADWERKELIJK DAT BIJ EEN DROPJUMP MET VALGISEREN HET KOMENDE JAAR DE KRUISBAND SNEUVELT? Dia 13
VEEEELLLLLLLL METEN en dan MISSCHIEN DUIDELIJKHEID KRIJGEN Tijdsinvestering om te analyseren en conclusies te kunnen trekken moet er over langere periode veel gemeten worden Resultaat nog onduidelijk er worden veel gegevens verzameld die achteraf niet nuttig blijken te zijn BIGGGGGG DATA Dia 14
Monitoren in Rio en tijdens Spelen verplicht vanuit IPC en IOC Dia 15
Incidentie Olympisch vs. Paralympisch RIO Olympische Spelen Blessures (18,5%) Wervelletsel 1 Distorsie/bandletsel 6 Fractuur 2 Huidverwondingen 4 Spier/peesletsel 5 Diverse, surmenage etc. 27 Ziekten (10,5%) Maag/Darmen 4 KNO 5 Luchtweg infecties 12 Astmatische aandoeningen 2 Paralympische Spelen Blessures (19%) Handicapgerelateerd 7 Distorsie/bandletsel 5 Fractuur 1 Huidverwondingen 11 Spier/peesletsel 2 Ziekten (12%) Maag/Darmen 4 KNO 5 Luchtweg infecties 2 Astmatische aandoeningen 1 Overig 3 Dia 16
Zika 0, nul nul Dia 17
Conclusies Monitoring staat hoog op de agenda van NOC*NSF Heel lastig, proces van jaren Commitment van de coach / staf zeer belangrijk Genoeg uren voor monitoring beschikbaar Multidisciplinaire / multifactoriële aanpak vereist Er is nog veel winst te behalen! Dia 18