Atypische wonden, en dan Eric Roovers ZNA 22/11/2016 WCS Congres Hasselt
Atypische wonden Wonden tgv ongewone etiologie zijn atypische wonden De meest voorkomende etiologieën voor een atypische wonden omvatten inflammatoire oorzaken, infecties, vasculopathieën, metabole, genetische en externe oorzaken (Baranpski & Ayello,2004)
Teamwork wondzorg is een complexe materie Multidisciplinaire aanpak: Plastisch chirurg Dermatoloog Vasculair chirurg Endocrinoloog Orthopedisch chirurg Infectie team Diabetisch verpl Vpl wondexpert Podoloog Diëtist Huisarts Thuisverpleegkundige
Wonddiagnose Een juiste wonddiagnose: eenvoudig toch!? Atypische wonden kunnen een stoorzender zijn Wonddiagnose is vaak de sleutel tot genezing 4
Het is niet altijd wat het lijkt Een wonde aan de stuit is niet altijd een decubitusletsel! Pas je behandeling aan aan de etiologie 5
Het kan een IAD zijn 6
Het kan een oncologische wonde zijn 7
Het kan een oncologisch ulcus zijn 8
Het kan een herpes infectie zijn 9
Het kan een abces zijn 10
Het kunnen septische embolen zijn 11
Behandeling De sleutel tot succesvolle behandeling: Een juiste diagnose Een goede anamnese Holistische benadering: Cave onderliggende pathologie Sociale aspecten Psychische aspecten 12
Ehlers Danlos Zeldzame bindweefselziekte Symptomen oa: Te soepele gewrichten Broze bloedvaten Hyperelastische, zachte en broze huid Abnormale littekens 13
Ziekte van Crohn Fistelvorming tgv ziekte van Crohn 14
Myositis ossificans progressiva Bindweefsel dat progressief wordt omgezet in bot Genetische aandoening Misvormingen met druknecrose 15
Kattenkrab ziekte (lymphogranuloma benigne) Besmetting via katten krabben of beten Verwekker is Bartonella Henselae Symptomen: knobbels op de huid (2-3mm) Later lymfeklier ontsteking Diagnose: Labo
Vlektyfus Koorts uitslag na reis naar Marokko Tache noir (insecten beet) Rickettsia Goede evolutie onder AB (Doxycycline) 17
Jicht tophi Ophoping van urinezuur thv huid en gewrichten Witte korrelige substantie 18
Automutulatie Krassen in de arm Sigaretten letsels 19
Bulleus Pemfigoïd Auto-immuunziekte door antistoffen tegen de huid Plots ontstaan van blaren Meestal op oudere leeftijd Advies dermatologie 20
Pyoderma gangrenosum Zeldzame niet infectieuze ulceratieve cutane ziekte die ontstaat secundair na trauma of heelkunde Pijnlijke wonden ontstaan als steriele pustel het verloop kan traag en chronisch of snel en acuut gaan 50% geassocieerd met een systemische ziekte: Ulceratieve colitis (10-15%) Crohn (minder dan 3% ontwikelen PG) Vasculitis Prognose: goed
Pathofysiologie Nog niet goed geweten Stoornis of een dysregulatie van het immuun systeem
Epidemiologie Er zijn weinig accurate data beschikbaar: Frequentie: 1/1.000.000 per jaar in VS 3 tot 10 per 1.000.000 per jaar Mortaliteit: zelden Ras: geen voorkeur Man = vrouw Leeftijd: vooral tussen 20-50, zelden bij kinderen (3-4%), occasioneel bij geriatrische patiënten
Kliniek Meestal thv onderbenen (pre tibiaal) Kan ook op andere locaties voorkomen Wonde start als een snel groeiende pustel Pijn thv de wonde Ulceratie met een ondermijnde rand Erythemateuse halo Migrerende wondranden Nieuwe letsels op andere localisaties
Diagnose Klinisch Ondersteund door bioptie Patiënt geschiedenis (aandacht voor onderliggende pathologie, OK s) Uitsluitings diagnose: geen labo parameters (start steriel) histopathologie is niet specifiek en verandert gedurende evolutie Niet: labo, biopsie, beeldvorming = uitsluitingsdiagnose Cultuur: geen pathogene kiem Uitzicht (zeer moeilijk en zeer gevaarlijk)
Behandeling Systemisch: Corticoïden: 1 tot 2 mg/kg Prednisolone Ciclosporine (immonusupresiva) na initiële corticoïde behandeling Andere medicatie met minder beschreven resultaat: Clofazimine, Thalidomide, Colchicocine,
Behandeling locaal: Vochtige wondheling GEEN heelkunde (trigert PG) vaak veel exsudaat (schuimverband, alginaat), behandeling ifv letsel Corticoïde zalven
Behandeling Chirurgie: Triggert PG Greffen beschreven met wisselend succes, creëert een nieuwe wonde Enkel chirurgie overwegen in een stabiele situatie
Necrotische fasciitis Bacteriële infectie in het onderhuids vetweefsel De infectie verspreid zich tot de fascia en gaat gepaard met spier en vetnecrose Bacteriologisch: meestal streptococcus pyogenes vaak gepaard met andere bacteriën zoals Staphylococcus Aureus en gramnegatieven aerobe en anaeroben
Behandeling Behandeling: IV antibiotica Hemodynamische ondersteuning acute en agressieve chirurgie
Besluit Atypische wonden zijn een grote groep letsels met diverse oorzaken Een goede anamnese en correcte diagnose is noodzakelijk om tot genezing te komen Teamwork is essentieel 31
Als je hoefgetrappel hoort is het meestal een paard MAAR Sluit de Zebra niet uit