Verantwoord produceren met perslucht in de voedingsindustrie dinsdag 27 september 2011. Johan Nooijen - Geveke Paul Besseling - Précon 1
inhoud 1. Inleiding even voorstellen 2. Perslucht: functies en systeem 3. Risico s van perslucht 4. Normen voor perslucht 5. Oplossingen 6. Contactgegevens 2
Even voorstellen Précon Food Management: Opgericht in 1993 40 consultants 8 consultants in Egypte Paul Besseling: voedingsmiddelentechnoloog 8 jaar in de zuivel bij Précon sinds 1995. 3
Even voorstellen Maat gesneden advies A-merk componenten Incl. installatie Onderhoud Bewaking van kwaliteit en energie efficiëntie Geveke : Opgericht in 1874 8 perslucht adviseurs in Ned. 4 Johan Nooijen: 9 jaar Product manager bij Geveke sinds 1981
perslucht: functies en systeem Perslucht wordt gebruikt als: energiedrager in luchtcilinders en luchtmotoren verpakkingsmachines en messen automatische kleppen als ingrediënt roerlucht Een persluchtsysteem bestaat uit: compressor(en) buffervat koel- of adsorptiedroger filtersysteem bewakingsapparatuur 5
mogelijke risico s van perslucht Mogelijke risico s van perslucht De risico s voor veiligheid en kwaliteit van producten in de voedingsindustrie zijn zeer verschillend. Dit vraagt om risico-analyse en een oplossing op maat. 6 Het risico van verontreiniging door perslucht wordt bepaald door: de intensiteit van het contact de aard van de verontreiniging de microbiologische stabiliteit van het product de consumentendoelgroep
perslucht: functies en systeem Perslucht in contact met voeding: Overduidelijk contact Roerlucht Opschuimen product Maar ook Verplaatsen product Opzij blazen / verwijderen Schoonblazen verpakking Openen verpakking Afblazen cilinders in de lijn... 7
mogelijke risico s van perslucht Aard van de verontreiniging Allergenen Fysische gevaren Chemische gevaren Microbiologische gevaren Allergenen in perslucht Perslucht normaliter geen drager allergenen Soms allergenen in aangezogen omgevingslucht Inspectie omgevingslucht aanzuigpunt 8 Fysische verontreiniging in perslucht Perslucht normaliter geen veroorzaker fysische verontreiniging Incidenteel roestdeeltjes of scaling Voorkomen met filtratie en droging
mogelijke risico s van perslucht Chemische verontreiniging in perslucht Bron 1 - omgevingslucht (bijv. uitlaatgassen) Inspectie omgevingslucht aanzuigpunt Bron 2 - olie in de compressor (oliedruppels, oliedamp) Olie zorgt voor smering, koeling en afdichting. Olievervuiling tegengaan door: olievrije compressor watergesmeerde compressor filtratie 9 Foodgrade olie = halve oplossing
mogelijke risico s van perslucht Microbiologische verontreiniging in perslucht Micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en gisten. Bron 1 - aangezogen omgevingslucht Inspectie omgevingslucht aanzuigpunt. 10 Bron 2 - het persluchtsysteem Micro-organismen ontwikkelen zich in het persluchtsysteem. Ontwikkeling voorkomen door droge perslucht. Micro-organismen wegnemen door sterielfiltratie.
mogelijke risico s van perslucht Microbiologische stabiliteit van het product Niet-stabiele producten zijn vaak natte producten met korte houdbaarheid die gekoeld moeten worden bewaard (bijv. vers vlees, melk, kant-en-klaar maaltijden). Consumentendoelgroep Risicogroepen: baby s zwangere vrouwen ouderen mensen met verminderde weerstand 11 Microbiologische besmetting vanuit perslucht vormt voor deze groep een hoog risico.
normen voor perslucht Normen voor perslucht IFS standaard - paragraaf 4.6.4.8.3 BRC standaard - paragraaf 4.4.2 PAS 220 paragraaf 6.5 (als toevoeging aan ISO 22000) ISO 8573.1 versie 2010 (Compressed air; part 1: contaminants en purity classes) 12
normen voor perslucht IFS standaard - paragraaf 4.6.4.8.3 Het gebruik van lucht (zoals lucht via compressoren) dient besmetting te voorkomen en dit is gebaseerd op een product- en procesgerelateerde risicoanalyse. 13 BRC standaard - paragraaf 4.4.2 Gebaseerd op risicobeoordeling moet de kwaliteit van water, stoom, ijs, perslucht of andere gassen die in contact komen met levensmiddelen of verpakkingsmaterialen, op regelmatige basis onderzocht worden. Ze mogen geen gevaar vormen voor de productveiligheid en kwaliteit.
normen voor perslucht PAS 220 paragraaf 6.5 (als toevoeging aan ISO 22000) Persluchtsystemen zijn zo geconstrueerd en onderhouden dat besmetting wordt voorkomen. Lucht voor direct of incidenteel contact (inclusief voor het transporteren, blazen of drogen van materialen, producten of apparaten) komt van een geschikte bron en wordt gefiltreerd op stof, olie en water. Food-grade olie wordt gebruikt bij mogelijk contact van lucht met het product. Olievrije compressoren worden aangeraden. 14 Eisen voor filtratie, luchtvochtigheid en microbiologie moeten worden gespecificeerd. Filtratie van de lucht gebeurt zo dicht bij het punt van gebruik.
normen voor perslucht ISO 8573.1 2010 - Normen voor perslucht 9 klassen op basis van de hoeveelheid vuil, vocht en olie. 15
perslucht: functies en systeem De complete installatie Pt Oil Water 16
perslucht: functies en systeem De installatie in detail 17
mogelijke oplossingen Zekerheid Dauwpunt meten en continue bewaken 18
perslucht: functies en systeem Compressor hart van het persluchtsysteem comprimeren van lucht = volume van lucht verkleinen > lucht wordt dan een energiedrager 19
perslucht: functies en systeem Keuze juiste type compressor? Er is veel keuze: Schroefcompressor oliegesmeerd olievrij watergeïnjecteerd luchtgekoeld of watergekoeld Zuigercompressor oliegesmeerd of olievrij luchtgekoeld of watergekoeld Schottencompressor 20 Turbocompressor
perslucht: functies en systeem Drogen met een koeldroger of een adsorptiedroger? Comprimeren van lucht heeft als gevolg de lucht raakt oververzadigd met water dit leidt tot condens Condens kan leiden tot: roestvorming bevriezen van leidingen en apparaten groei van schimmels en bacteriën Belangrijk om condens af te vangen en perslucht te drogen. 21
perslucht: functies en systeem Hoe droog moet de lucht in een foodproces zijn? Koeldroger Dauwpunt van 3 C 6 gram vocht per m 3. Geen condensatie zolang de lucht warmer is dan 3 C. 30 kw compressor: ca. 2 ltr. per uur Adsorptiedroger Dauwpunt van -40 C 0,12 gram vocht per m3 Geen condensatie zolang de lucht warmer is dan -40 C. 30 kw compressor: ca. 0,04 ltr. per uur 22 In gekoelde ruimte is een koeldroger meestal onvoldoende.
functies en systeem Regen. kolom On-line kolom On-line kolom Regen. kolom A B A B Dauwpunt afhankelijke overschakeling Kolom B Drogen Regeneratie Energie besparing Kolom A Regeneratie Energie besparing Drogen 0 X? 23
deel inventarisatie Hoe droog de perslucht moet zijn hangt af van het gebruik Waar de lucht wordt geconditioneerd (centraal of point of use) is maatwerk 24
functies en systeem Filtersystemen Dieptefilters (vezelmateriaal) Afvangen van verontreinigingen zoals stofdeeltjes, druppels vocht of olie Absoluutfilters (zeef) Houden deeltjes tegen die groter zijn dan bepaalde diameter: als sterielfilter voor afvangen van microorganismen 25 Absorptiefilters (actief kool) Absorberen van verontreinigingen zoals oliedamp
functies en systeem Filtersysteem dieptefilters (vezelmateriaal) absoluutfilters (zeef) 26 adsorptiefilters (actief kool)
contactgegevens Johan Nooijen johan.nooijen@geveke.com Paul Besseling pbesseling@precon-food.nl 020 582 2403 Geveke Persluchttechniek Barajasweg 60 1043 CP Amsterdam Tel: 020 582 9111 www.geveke-persluchttechniek.nl info@geveke-persluchttechniek.nl Précon Food Management Regulierenring 16 - Postbus 26 3980 CA Bunnik Tel: +31 (0)30-656 60 10 www.precon-food.nl info@precon-food.nl 27
vragen Vragen??