JAARVERSLAG BRAINPORT SCHOLEN 2015
DOELSTELLINGEN EN WERKWIJZEN De doelstelling van de Brainport Scholen is Brainportonderwijs invoeren in de lesprogramma s van het voortgezet onderwijs in de Brainport Regio, zodat leerlingen: q beter voorbereid zijn op hun vervolg (studie) keuzes; q Brainport fit onderwijs wordt aangeboden, dat wil zeggen leerlingen ontwikkelen zich op het gebied van de 21st century skills ; q een betere aansluiting op de arbeidsmarkt vinden. De Brainport Scholen delen een gezamenlijke visie op de ontwikkeling van het onderwijs in de Brainportregio, waarin omgevingsgericht onderwijs en 21st century skills belangrijke kernbegrippen zijn en waarbij de domeinen High Tech Systems & Materials, Food, Automotive, Lifetec en Design centraal staan. Ook is er in hun onderwijs een verschuiving naar meer onderzoekend en ontwerpend leren plus meer aandacht voor ondernemerschap, innovatie en gepersonaliseerd leren. Er wordt intensief samengewerkt met bedrijven in de vorm van stages, opdrachten, gastlessen en bedrijfsbezoeken. De schoolleiders van de Brainport Scholen komen één keer per maand bij elkaar om plannen te maken en nieuwe ontwikkelingen te initiëren, voor het delen van hun projecten en andere producten, die gericht zijn op de doelstellingen van Brainportonderwijs. ACTIVITEITEN VAN DE SCHOLEN Belangrijke Brainport thema s die terug moeten komen in het Brainport onderwijs binnen de scholen zijn onder andere: q Brainportweken; q Jonge Ondernemer- of Econasiumprojecten; q contextrijke projecten met bedrijven (o.a. met Philips Healthcare, Best architecten); q versterkt talenonderwijs; q internationalisering; q Jet-Net activiteiten; q Junior Academie van Fontys; q VHTO; q ontwikkeling van nieuwe vakken (techna, Science, Brainportonderwijs); q bedrijfsopdrachten; q inrichting Transfercentra; q productontwerpen als schoolexamenvak; q de High Tech Tour (docenten en leerlingen). Voor meer informatie zie samenwerking met Brainport Development. SCHOLING Brainportonderwijs vraagt van docenten nieuwe competenties. Om de docenten op dat terrein verder te ontwikkelen heeft de Eindhoven School of Education (ESoE) in samenwerking met de eerste lichting Brainport Scholen (Strabrecht College, Jan van Brabant College en Heerbeeck College) in het schooljaar 2015-2106 een scholingstraject verzorgd op het gebied van ondernemend, onderzoekend en ontwerpend leren. In dit scholingstraject is gewerkt aan een aantal thema s die relevant zijn voor Brainportonderwijs. Daarnaast heeft elke deelnemer aan een eigen concreet product gewerkt. De nascholing vond plaats in twee groepen. De groep Ontwerpen van Brainport onderwijs telde 20 deelnemers. Aan de scholingsgroep Wat is goed voor Brainportonderwijs namen zeven docenten van de drie scholen deel. - 2 -
De onderdelen van beide modules waren: q het betrekken van de omgeving bij het curriculum; q leerdoelen stellen voor contextrijk onderwijs; q beoordelen van competenties; q coachen. De tweede module kende daarnaast ook nog een kennismaking met TRIZ (Theory of Inventive Problem Solving). SAMENWERKING MET BRAINPORT DEVELOPMENT Brainport Development heeft ondersteund in de ontwikkeling van het concept Brainport Scholen en de verbindingen met bedrijven tot stand gebracht. Peter Cox, programmamanager onderwijs, is door Brainport Development vrijgesteld om te fungeren als lid van de kerngroep. Bij de ontwikkeling en organisatie van diverse activiteiten voor docenten en leerlingen speelden ook Yvonne van Hest, Lianne van den Wittenboer en Lissa van der Heijden een belangrijke rol. Door de initiatieven en ondersteuning vanuit Brainport Development blijft de vaart in de ontwikkeling van het concept zitten en leidt het tot concrete resultaten. Hieronder een overzicht: CONTACTEN MET HET PERIMETER INSTITUTE (WATERLOO, CANADA) In mei werd tijdens een bezoek van een ministeriele delegatie aan Canada een samenwerkingsconvenant gesloten tussen Brainport Development en het Perimeter Institute in Waterloo. Het Perimeter Institute is wereldwijd een van de toonaangevende onderzoeksinstellingen op het gebied van theoretische natuurkunde. De samenwerking leidde ertoe dat een docent van het Strabrecht College, Robbert Kluijtmans, in juli deel kon nemen aan de prestigieuze Summer Course op het Perimeter Institute. In het najaar werden plannen gemaakt om in ook in 2016 docenten en leerlingen naar de Summer Courses van het Perimeter Institute te sturen. Geinspireerd door het convenant met het Perimeter Institute werden plannen gemaakt om in de Brainportregio een Young Brainport Experience Programme en een Young Brainport Summer School te organiseren. KENNISFESTIVAL LEREN IN BRAINPORT De Brainportscholen participeerden in het eerste Kennisfestival Leren in Brainport dat op 12 en 13 oktober door Brainport Development in het Evoluon werd georganiseerd. Ongeveer 800 docenten van de Brainportscholen namen deel aan dit inspirerende evenement. Tijdens dit festival maakten docenten kennis met allerlei onderwijskundige innovaties. Verder deelden docenten hun best practices op het gebied van omgevingsgericht onderwijs met elkaar. YOUNG BRAINPORT EXPERIENCE PROGRAMME Het Young Brainport Experience Programme is een initiatief van Brainport Development in samenwerking met de Brainport Scholen en heeft als doel het sourcen, ontwikkelen, boeien en binden van jong regionaal en wereldwijd toptalent voor de economische groei van Brainport en Noord-Brabant. Door wereldwijde toptalenten al vanaf jonge leeftijd actief en intensief kennis te laten maken met de Brainportregio in Brabant wordt een pool van toptalenten gecreëerd. Deze talenten treden op als ambassadeur en zijn veel gemakkelijker aan te trekken en te behouden door de ervaringen die ze hier hebben opgedaan. Het Young Brainport Experience Programme start met twee onderdelen: de Young Brainport Class of Excellence en de Young Brainport Summer School. Young Brainport Class of Excellence De Class of Excellence is het honours programme van het voortgezet onderwijs en bestaat uit de twee beste vwo-5 leerlingen van elke Brainport School. Beste wordt hier gedefinieerd als leerlingen die én slim zijn én over een grote maatschappelijke betrokkenheid beschikken. Behalve de leerlingen uit te dagen en hun horizon te verbreden, bouwt de Class ook een waardevol alumninetwerk voor de regio op. Young Brainport Summer School De eerste editie van de Young Brainport Summer School werd voorbereid voor de periode van 27 augustus tot en met 3 september 2016. De Summer School richt zich op nationale en internationale toptalenten uit het voortgezet onderwijs van 16-18 jaar oud die een grote belangstelling hebben voor natuurkunde en technologische ontwikkelingen, en de intentie een studie (technische) natuurkunde op academisch niveau te volgen. Gedurende een week worden de leerlingen in de wereld van natuurverschijnselen, nieuwe technologieën en meetinstrumenten gestort. Door middel van een gebalanceerd en uitdagend programma stoomt de Summer School potentieel natuurkundigen klaar voor de toekomstige studies en banen in het vakgebied. - 3 -
12 EN 13 OKTOBER - KENNISFESTIVAL LEREN IN BRAINPORT JEFF STAES SPREEKT OP HET KENNISFESTIVAL OP 13 OKTOBER YOUNG BRAINPORT CLASS OF EXCELLENCE 6 JUNI 2015 - HIGH TECH ROUTE YOUNG BRAINPORT SUMMER SCHOOL - 4 -
AUTOMOTIVE CAMPUS 23 OKTOBER 2015 - BRAINPORT MEETS BRAINPORT BIJEENKOMST IN HET TECHNIEKHUYS OP DE FOTO ZITTEND VLNR: LEENDERD VAN DER DEIJL, JOSETTE LINSSEN EN GEERT-JAN NILLESEN. STAAND VLNR: LIZ CHERMIN EN GREETJE HEIJMANS. DEBBY VERHOEVE VAN HET FRITS PHILIPS LYCEUM-MAVO STAAT NIET OP DE FOTO. DE FOTO IS GEMAAKT DOOR JOS NELIS. BEZOEK BRAINPORTSCHOOL KENNISFESTIVAL - 5 -
HIGH TECH ROUTE Op zaterdag 6 juni 2015 nam een groot aantal docenten en schoolleiders van de Brainport Scholen en uit het PO deel aan de High Tech Route. De dag begon bij Philips research op de High Tech Campus met een inleiding door Bert Jan Woertman en Anja Welvaarts en een bezoek aan de hotspot. Vervolgens ging het per bus naar Helmond voor een bezoek aan de hotspot High Tech Helmond. Hier verzorgde William Pijnenburg een inleiding en namen we een kijkje in de keuken van Mechatronica, Automotive en Food! Vervolgens werd de reis voortgezet naar de hotspot de Brabantse Kempen in Hapert waar we werden ontvangen door Boy Swachten. De Kempische Hotspot werd georganiseerd op het Kempisch Bedrijvenpark en is een initiatief van het Kempisch Ondernemersplatform, het Kempisch Bedrijvenpark en het Huis van De Brabantse Kempen. De dag werd afgesloten met een gezellige borrel op het terras van de Strip op de High Tech campus. SAMENWERKING MET JET-NET De Jet-Net coördinatoren van de Brainportscholen hebben intensief samengewerkt met de Jet-Net coördinator Jos Nelis en zijn collegae Anja Welvaarts en Renee Luijendijk om zoveel mogelijk de koppeling te leggen tussen context en curriculum. COMMUNICATIE EN PR De Brainport Scholen zijn in 2015 op verschillende manieren naar buiten getreden en in de publiciteit gekomen. Hieronder een aantal van deze activiteiten: RADIO 040 Op 12 juli 2015 werd Josette Linssen in een live-uitzending van Radio 040 geïnterviewd door Jacqueline Butti in het programma Lichtstad Live. Het interview ging over het hoe en waarom van Brainport Scholen. METROPOOL REGIO Op 16 december 2015 vond in motel Van der Valk een bijeenkomst plaats van de werkplaats Economische Strategie van de 12 gemeenten die deel uitmaken van de Metropool regio Eindhoven. Op deze bijeenkomst presenteerde Imke Carsouw, directeur van Brainport Development, het Meerjarenplan Brainport Development 2017-2020. Na de inhoudelijke toelichting op het meerjarenplan en de financiering had Imke een vraaggesprek met twee ondernemers en met Josette Linssen namens de Brainport Scholen over de betekenis van Brainport Development voor de regio. Van de 21 metropoolgemeenten hebben 11 gemeenten een havo/vwo school en inmiddels staan in vijf gemeenten nu een Brainport School. WORKSHOP BRAINPORTONDERWIJS OP CONFERENTIE TOEKOMSTBESTENDIG ONDERWIJS Op 1 december 2015 werd door Josette Linssen en Leenderd van der Deijl een workshop over Brainportonderwijs verzorgd op de landelijke Facta-conferentie over toekomstbestendig onderwijs. Tijdens deze conferentie bleek dat er ook buiten de Brainportregio veel belangstelling bestaat voor het onderwijsconcept van de Brainport Scholen. BRAINPORT MEETS BRAINPORT Op 23 oktober 2015 was er een Brainport Meets Brainport bijeenkomst in het Techniekhuys. Hier was een aantal schoolleiders aanwezig en mocht Josette Linssen namens de Brainport Scholen vertellen over het hoe en waarom van de Brainport Scholen. GESPREK MET INSPECTIE De leden van de kerngroep van Brainport Scholen hebben op 10 juli een gesprek gehad met de onderwijsinspecteur van de OMO-scholen Yvonne Leenen en met de inspecteur van de ORION-scholen Joke Koopman over het concept Brainport Scholen, over deelname aan de regelluwe scholen en over een andere manier van het beoordelen van de resultaten van Brainport Scholen met aandacht voor de ontwikkeling van de vaardigheden en attitudes. - 6 -
COMMISSIE VAN TOEZICHT 1 Om te zorgen dat de gezamenlijke doelstellingen worden gerealiseerd en bewaakt is er een Commissie van Toezicht samengesteld. Leden Commissie van Toezicht Imke Carsouw (Brainport Development), Jeroen op ten Berg (GBO), Jochem Otten (Design Academy, later Speelhuis en Cacaofabriek), Jos Nelis (Philips), Martin van Acht (Tegema), Perry den Brok (ESoE), Sander Kern (gemeente Helmond). Op 26 januari 2015 kwam de Commissie van Toezicht van de Brainportscholen voor de eerste keer bij elkaar. De Commissie van Toezicht bestaat uit vertegenwoordigers vanuit de overheid, ondernemingen en onderwijs. De commissie heeft krachtens het samenwerkingsstatuut tot taak toezicht te houden op de kwaliteit van het Brainportonderwijs en de toelating van nieuwe leden. De commissie heeft in 2015 een actieve rol vervuld bij de toelating van nieuwe leden. Individuele leden van de commissie hebben deelgenomen aan de intakegesprekken met de scholen die zich hadden aangemeld. AANMELDINGSPROCEDURE NIEUWE BRAINPORTSCHOLEN In het voorjaar vond de aanmeldingsprocedure plaats voor nieuwe Brainportscholen. Alle VO-scholen in de Brainportregio werden aangeschreven en uitgenodigd om zich aan te melden. De zeven scholen die zich aanmeldden, werden in de maand april bezocht door een intakecommissie, bestaande uit Peter Cox en Ton Kox, in enkele gevallen aangevuld met een lid van de Commissie van Toezicht. Vooraf was aan alle scholen gecommuniceerd dat er uiteindelijk (maximaal) drie scholen zouden worden geselecteerd om per 2015/2016 aspirant-lid te worden. Vijf scholen werden uitgenodigd om op 1 juni 2015 een korte presentatie te geven voor de schoolleiders van de Brainport Scholen en voor de Commissie van Toezicht. Besloten werd dat het Van Maerlant Lyceum, het Frits Philips Lyceum Mavo en het Lorentz Casimir Lyceum per september 2015 aspirant-lid zouden worden. Het Varendonck College (Asten) en het Dr.- Knippenberg College (Helmond) zouden per 1 januari 2016 volgen. Nieuwe leden q Van Maerlant Lyceum Liz Chermin q Lorentz Casimir Lyceum Greetje Heijmans q Frits Philips Lyceum-Mavo Debby Verhoeve FINANCIËN Het eerste jaar van de Brainport Scholen is ook het financiële gedeelte verder vorm gegeven. Er is een penningmeester aangesteld en om mogelijk misbruik tegen te gaan, is er voor gekozen om de financiële afwikkeling op een andere school plaats te laten vinden. Op dit moment is Geert-Jan Nillesen van het Jan van Brabant College de penningmeester en worden op het Heerbeeck College de financiën bijgehouden. Het afgelopen jaar hebben de eerste drie Brainport Scholen een voorschot betaald en dit bleek voldoende om alle zaken van het boekjaar 2015 af te dekken. Het eerste boekjaar is afgesloten met een positief saldo van 257,64 euro. Voor het boekjaar 2016 is het voorschot opnieuw vastgesteld op 3000 euro. Vanuit dit voorschot zullen gezamenlijke activiteiten worden betaald. Bij incidentele activiteiten zullen scholen per deelnemer worden belast. Op deze manier worden de kosten eerlijk onder de deelnemende scholen verdeeld. 1. Aangezien de Brainport Scholen een samenwerkingsverband van individuele scholen vormen en geen gezamenlijke rechtspersoon stichting of vereniging hebben opgericht, werd gekozen voor de term Commissie van Toezicht in plaats van Raad van Toezicht - 7 -