lesbrieven werkbladen Lesbrief 1: een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0
een plastic eiland drijven - zinken Proef 1 Welke voorwerpen drijven en welke zinken? Materialen (per 2 leerlingen) Verschillende materialen zoals: - Knikkers - Kurk - Paperclip - Gum - Elastiekje - Potlood - Bolletje klei - Ballon (leeg) - Plastic zakje - Rietje (stukje) - Extra voorwerpen BENODIGDHEDEN Gereedschap en hulpmiddelen (per 2 leerlingen) Water 1 plastic bakje (voor zink- en drijftesten) Theedoek of keukenrol Opdracht 1. Verzamel de voorwerpen uit de tabel en zoek nog wat extra voorwerpen waarvan je gaat testen of ze drijven of zinken. Let op of deze voorwerpen wel tegen water kunnen. 2. Schrijf de extra voorwerpen op in de tabel op de volgende pagina. 3. Bekijk alle voorwerpen goed en schrijf op van welk materiaal ze gemaakt zijn. Een schaar is bijvoorbeeld van metaal en kunststof gemaakt Boetseerklei kan van aarde gemaakt worden of van aardolie (dat is de klei in felle kleuren die niet hard wordt). 4. Voorspel van alle voorwerpen of ze drijven of zinken. Zet een D neer als je denkt dat het drijft of een Z als je denkt dat het zinkt. 5. Kijk eens naar de voorspellingen van je buurman of buurvrouw. Zijn er verschillen? Overleg samen waarom je denkt dat iets drijft of juist zinkt. 6. Vul je testbakje iets over de helft met water. 7. Laat het eerste voorwerp voorzichtig in het water zakken en kijk of het drijft of zinkt. Schrijf in de laatste kolom van de tabel een Z als het zinkt of een D als het drijft. 8. Test ook alle andere voorwerpen en schrijf de resultaten op. 2
Voorwerp Materiaal Voorspelling Drijft of Zinkt Testuitslag Drijft of Zinkt Bolletje klei aarde of aardolie Kurk Knikker Elastiekje Paperclip Gum Potlood Lege ballon Plastic zakje 3
Vragen Waren al je voorspellingen goed? Welke voorwerpen deden iets anders dan je dacht? Welke materialen drijven? Welke materialen zinken? 4
Proef 2 Hoe kun je iets dat zinkt laten drijven? Materialen (per 2 leerlingen) Knikker Ballon (leeg) Bolletje klei Rietje (stukje) BENODIGDHEDEN Gereedschap en hulpmiddelen (per 2 leerlingen) Water 1 plastic bakje (voor zink- en drijftesten) Theedoek of keukenrol Opdracht * omcirkel het goede antwoord 1. Neem de knikker en de ballon. De knikker zinkt / drijft* De ballon zinkt / drijft* 2. Verzin een manier om de ballon met behulp van de knikker te laten zinken. Test of het werkt. 3. Verzin een manier om de knikker met behulp van de ballon te laten drijven. Test of het werkt. 4. Neem de klei en het stukje rietje. De klei zinkt / drijft* Het rietje zinkt / drijft* 5. Maak twee bolletjes van de klei. Doe één bolletje aan het uiteinde van het rietje en test of dit zinkt of blijft drijven. 6. Doe het andere bolletje aan het ander uiteinde van het rietje. Zorg dat er beetje lucht in het rietje opgesloten zit. Test of dit zinkt of blijft drijven. 7. Kun je alleen klei laten drijven? Probeer een aantal vormen uit. 8. Als je klaar bent ruim je alle spullen op. Giet het water in de gootsteen en maak je tafel droog. 5
Vragen Hoe heb je de knikker laten drijven? Waarom zinkt het rietje met één bolletje klei en drijft het rietje met twee bolletjes klei? Is het gelukt om alleen klei te laten drijven? Hoe heb je dat gedaan? Maak een tekening van de drijvende klei. 6
Een plastic eiland (achtergrondinformatie) Je hebt gezien dat de meeste soorten plastic blijven drijven. Plastic flessen blijven nog eens extra drijven omdat er lucht in zit. Je weet vast ook dat plastic vrijwel niet afgebroken wordt in de natuur. Plastic wat in het water terecht komt blijft daar dus heel lang ronddrijven. Vaak worden het wel kleine stukjes maar dat maakt het probleem nog groter. Die kleine stukjes zweven als een soep door de oceanen en worden gegeten door vissen en vogels. Het drijvende plastic eiland wordt door oceaanstromingen bij elkaar gedreven en is minstens zo groot als Frankrijk, Spanje en Portugal samen. Niemand weet hoe het moet worden opgeruimd. De samengeklonterde afvalberg bevindt zich in het midden van de grote wervelstroom die de Stille Oceaan omringt. Volgens deskundigen zou in de Atlantische Oceaan een vergelijkbare afvalberg kunnen ontstaan. Uit onderzoek blijkt dat het plastic voor 13 procent uit wegwerpflessen bestaat, voor 9 procent uit plastic zakken en verder uit miljoenen rietjes, deksels van milkshakebekers, in zee geraakt strandspeelgoed, weggewaaid landbouwplastic, frisbees, touw en vislijnen. Het plastic is dodelijk voor vogels en vissen die het plastic binnenkrijgen. Op internet is hierover meer informatie te vinden. Zoek maar eens op kunststof archipel. 7