Drijven en zinken. Eerst gaan we het drijfvermogen testen van een paar voorwerpen:

Transcriptie

1 Hiernaast zie je een ouderwets duikerspak. Om ervoor te zorgen dat de duiker niet gaat drijven, heeft hij een loden gewicht op zijn borst vastgeknoopt. De slang is voor de luchttoevoer. Op de wal stond een luchtpomp, waarmee lucht door het pak werd gepompt. Drijven en zinken Allemaal kunnen we zo een aantal dingen opnoemen die in water goed blijven drijven of direct zinken. Of iets blijft drijven lijkt heel makkelijk te begrijpen, maar het is ingewikkelder dan je denkt. In deze les gaan we het drijfvermogen onderzoeken. Eerst gaan we het drijfvermogen testen van een paar voorwerpen: 1 Schrijf in de tabel hieronder op of je van te voren denkt of het drijft of zinkt en daarnaast wat het in werkelijkheid doet. soort voorwerp in denk dat het... drijft het of zinkt het? stuk lood stuk tropisch hout stuk vurenhout stuk piepschuim spijker waxinelichtje 1

2 2 Waar hangt het volgens jou van af of iets drijft of zinkt? Je zag al dat het kleine stuk vurenhout blijft drijven. We gaan nu kijken of een groot stuk vurenhout ook blijft drijven. Zelfs marmer kan drijven! Dit is de beroemde marmeren boot. Hij ligt in een vijver bij een van de keizerlijke paleizen in Beijing. Hij is meer dan honderd jaar oud. 3 Wat denk je, blijft het grote ook drijven of zinkt het? Had je buurman of buurvrouw het zelfde antwoord? Hangt dus het drijfvermogen alleen af van het gewicht van een voorwerp? Het grote blok hout is niet alleen zwaarder, maar ook groter en daardoor blijft het toch drijven! Maar het hangt van nog iets anders af We gaan de volgende proef doen: We doen een fles met water in een bak. We leggen een kippenei op het water. 6 Blijft het ei drijven? We vullen een andere bak ook met water. 7 Blijft het ei daarop drijven? Er is dus nog iets anders dat het drijfvermogen beïnvloed. Bij het drijvende ei werd heel zout water gebruikt. Bij het zinkende ei gewoon kraanwater. Ht drijven of zinken heeft dus ook met de dichtheid te maken van de vloeistof. De dichtheid van zout water is groter dan die van kraanwater. Maar wat is dan de dichtheid? We wegen een flesje spa rood en een flesje sinas. 8 Schrijf de gewichten op: gewicht flesje spa rood: gewicht flesje sinas: 2

3 Het water van de dode zee in Israël bevat elf keer zoveel zout als gewoon zeewater. Daardoor heeft het een ook veel grotere dichtheid dan gewoon zeewater. Daardoor blijf je er heel gemakkelijk in drijven. 9 Wat heeft de grootste dichtheid, spa rood of sinas?.. We gaan nu een metertje maken waarmee je kunt zien of het zoutwater is of zoet water en of het suikervrije frisdrank is of frisdrank met suiker. Het is een dichtheidmeter! De dichtheid wordt altijd uitgedrukt in het aantal kilo s dat een kubieke meter weegt. De dichtheid van water is bijvoorbeeld 1000 kg/m 3. Van goud is de dichtheid kg/m 3 Hoe zwaar weegt een bekertje.. lucht: 0,19 g kooldioxide: 0,30 g vurenhout: 87 g water: 150 g ijzer: 1,2 kg lood: 1,7 kg goud: 2,9 kg platina: 3,2 kg 9 Doe het metertje in de frisdrank. Tot welk streepje zinkt het dichtheidmetertje in de frisdrank? 10 Doe hem nu in de suikervrije frisdrank. Tot welk streepje komt hij nu? 3

4 Je kunt met het bolletje klei van het dichtheidsmetertje ook een duikertje maken. Doe daarvoor het volgende: Vul het het flesje met kraanwater tot een paar centimeter onder de opening. Doe het duikertje in het flesje met water. Draai de dop goed op het flesje. 11 Knijp nu stevig in het flesje. Wat zie je gebeuren? 4

5 thuisopdracht 1 Probeer te bedenken waarom, als je in het flesje knijpt, het duikertje zinkt. Vraag je ouder(s) om hulp. Wat zeggen zij er van? 2 Pak een recht glas, waar je goed doorheen kunt kijken. Vul het klas tot een derde met water. Giet er daarna heel voorzichtig een laag slaolie op. Pak nu een dop van een frisdrankfles en duw hem onder in de laag olie. Maak hieronder een tekening van tekening van het glas met alle vloeistoffen en de dop. Je mag er ook een foto van maken! Giet zo de spiritus op de laag olie. Je kunt aan deze opdracht nog een vervolg geven, maar vraag dan wel eerst toestemming van een ouder! Giet heeeeel voorzichtig, met behulp via een lepel (zie tekening) een laagje brandspiritus op de laag olie. Pak vervolgen een stukje kaarsvet en leg dat in de laag met spiritus. Wat zie je gebeuren? (Foto!) Kloen & Hazelaar, De Populier, okt

6 BENODIGDHEDEN Les 2 stukje lood stuk vurenhout (bv. blokje van 5 x 5 x 5 cm) groter stuk vurenhout (bv. blokje 15 x 5 x 5 cm) stuk tropisch hardhout (ebben, coromandel of ijzerhout, controleer of het zinkt) stuk piepschuim spijker waxinelichtje klein aquariumpje of andere, liefst doorzichtige bak frisdrankfles met kraanwater frisdrankfles met zout water (~100 g /l) ei flesje spa rood flesje sinas weegschaal rietjes, per leerling één (en een paar meer) klei: plasticine (vettige, gekleurde klei), niet deegachtig (geen playdoh oid.) Let op: moet zinken! watervaste stiften, per twee leerlingen eentje Voor dit werkblad geldt een Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk delen 3.0 Nederland Licentie 6