15 dingen die fout kunnen gaan als je gefilmd wordt. En hoe je die kunt voorkomen. Waarom is het zo eng om gefilmd te worden? Deze vraag heb ik de afgelopen twee jaar gesteld aan een groot aantal ondernemers. Wat ze het vaakste zeggen is: het lijkt me zo confronterend om mezelf terug te zien en te horen. 2
Maar het is heel erg nuttig! De meeste ondernemers schuiven het gebruik van video op de lange baan. Eérst de site, éérst die klus, éérst 5 kilo afvallen misschien. Als alles perfect is mag er gefilmd worden. Zonde, want video levert je bedrijf meer website-traffic, meer clicks, meer klanten en een dikke omzet op. Zeker nu je nog relatief uniek bent met een eigen video op je site. 3
Een stukje historie De eerste video-opname werd gemaakt in 1952. Toen, in de tijd dat alle televisie live was, was video een wonder: kijk, we kunnen iets opnemen en dan afspelen, en dan lijkt het alsof het nu is! Maar het is niet nu, het was net! In 1956 kwam de eerste videorecorder op de markt. De forse prijs van 50.000 dollar konden alleen de grote Amerikaanse televisiestations betalen. 4
Meer weten over de geschiedenis van video? Kijk hier: (http://en.wikipedia.org/wiki/video_tape_recorder) Of nodig me uit voor een koffie verkeerd dan praat ik er de hele middag over. 5
Fast-forward naar nu: Je filmt een stukje op je iphone, uploadt het naar Youtube. Daar ben je. Bewegend, hoorbaar, in kleur. Iedereen kan het! De techniek is dus geen belemmering meer. Maar, nu komt het: HOE ben je in beeld? Wat bereik je ermee? Dit e-boek geeft je tips en trucs zodat je, als je voor een camera terecht komt, of dat nu onverwacht is of gepland, een goede indruk maakt. Want dat kan! 6
Moet je dat niet vanzelf kunnen? Vroeger kwam bijna niemand op tv. Alleen enkele uitverkorenen. En het zag er moeiteloos uit. Makkelijke praters, geholpen door een massa hulptroepen. Redacteurs, regisseur, geluidsman, cameraman, visagisten en meer. Daardoor ontstond er een misverstand waar ik nu nog dagelijks mee te maken heb. 7
Het misverstand: Mensen denken: dat doe ik wel even. En dat is nu precies waarom je er soms nogal lullig op kunt staan: iedereen kan het, maar je moet er over nagedacht hebben. Ook de beste presentator heeft het ooit moeten leren. 8
Maar het kan wel: iedereen kan goed in beeld komen. En voor wie denkt dat dat niét kan: goede montage doet wonderen. Dus laat je niet weerhouden: ga voor de camera en vertel je verhaal. Is namelijk supergoed voor je bedrijf. 9
Waarom weet ik dat allemaal zo goed? Toen ik 7 was kreeg mijn vader een cassetterecorder. Binnen een week kaapten mijn broer en ik het apparaat om te kijken wat je ermee kon. Al snel hadden we bandjes vol hoorspelen. We speelden verhalen na uit boeken, moppen en de familieverhalen die we van opa s, oma s en ouders hoorden. Het leukste vond ik het omvormen van het bestaande verhaal tot een toneelstuk met rolverdeling en teksten. 10
15 jaar later ontdekte ik video Ik studeerde Geschiedenis en mocht een videofilm maken voor een museum. Ik wist niet eens wat een shot was Dus deed ik een videocursus. Al snel was ik het cultureel studentencentrum in Groningen niet meer uit te branden. Dag en nacht zat ik te monteren. En uiteindelijk ging ik naar Hilversum en naar Amsterdam, naar de televisie. 11
En 15 jaar maakte ik televisieprogramma s Programma s als Grenzeloos Verliefd, Ik mis je, De Bus, Big Brother, Het kinderziekenhuis, Sterrenslag in de Sneeuw, Wannahaves, Mijn tent is top. En nog een heleboel. Ik deed montage, interviews, camera, eindredactie. En ik reisde de halve wereld over. (Meer weten? nl.linkedin.com/pub/elisabeth-griffioen/5/ab4/915/ ) 12
Wat ik bij de televisie leerde was dit: Iedereen heeft een verhaal. Een verhaal dat de moeite waard is om te vertellen. Dat impact kan hebben op het leven van anderen. Je ziet het alleen vaak zelf niet. 13
Daarom vertel ik de verhalen van ondernemers Op een manier dat de hoofdpersoon er iets aan heeft. Voor zichzelf en om te zorgen dat hij meer fans en klanten krijgt voor zijn bedrijf. Want zo werkt film. Een goed gemaakte film kan zorgen dat mensen oprecht van je gaan houden. Dat effect wil ik graag bereiken met elke film die ik maak. Vandaar deze tips. Want je moet er zelf ook wat voor doen. 14
Wat kan er zoal fout gaan? 15 Steengoede presentatietips om beginnersfouten te vermijden. Vanaf de volgende pagina: 15
1. Je hebt de verkeerde kleren aan Mensen die op televisie komen krijgen altijd het volgende advies: draag geen zwart, geen wit, geen kleine patroontjes (ruitjes of streepjes) en geen kleding waar heel groot een merk op is afgebeeld. Dat heeft een technische reden: belichting is lastig met zwarte of witte vlakken. Die geven zoveel contrast dat je gezicht minder zal opvallen. 17
Hoezo verkeerd? De kleine patroontjes leveren soms wat storing op in beeld: ze zijn simpelweg te ingewikkeld om op een beeldscherm te laten zien. En een groot merk op je borst of been of voorhoofd, dat leidt niet alleen af, het is een vorm van ongewenste reclame. 18
Wat dan wel? Iets met kleur. Of minimaal een kleuraccent. Want kleur zorgt dat je er uit springt, het geeft je gezicht glans, het onderscheidt je van de achtergrond en de andere mensen die in beeld zijn. Opvallen op de goede manier, dat doe je met kleur. Kies wel voor één hoofdkleur en hou de rest van je outfit neutraal. 19
Presentatrices zitten soms wel twee uur in de make-up. En wij gewone mensen denken vaak dat gewoon maar goed genoeg moet zijn. Daar moet je een middenweg in vinden. Zonder make-up in beeld is een gemiste kans. Want je ziet er gewoon beter uit met een laagje foundation, wat mascara en lipgloss. Altijd. 2. Alle wallen verzamelen! 20
Als je in de studio staat, waar het licht fel is en elke porie opvalt, zorg dan dat er iemand is die er verstand van heeft. Een visagist. Ga lekker voor zo n spiegel met lampjes er om heen zitten en laat je helpen. En als je thuis of op je werk gefilmd wordt: zorg voor een goede basismake-up en ga niet uit je dak met allerlei kleuren oogschaduw of dingen die je anders nooit zou doen. Het gaat erom de onvolkomenheden weg te werken en zo een normale indruk te maken. 21
3. Je ziet er breed en plat en vooral saai uit in beeld. Je komt slimmer, levendiger en slanker over als je zorgt dat je je lichaam iets gedraaid houdt. Je knieën moeten een andere kant opwijzen dan je neus, in en hoek van ongeveer 45 graden. Voorkom dat je in beeld zit als een nieuwslezer: recht van voren gefilmd. Dat doen nieuwslezers zelf tegenwoordig ook niet meer. 22
4. Je ziet er niet uit zoals je er normaal uitziet. Staat de camera laag, hoog of precies op ooghoogte? Beeldtaal is krachtig. Het standpunt van de camera kan bepalen wat ik als kijker van jou vind. Te laag? Kijk ik in je neusgaten, valt jouw onderkin op, vind ik je snel een arrogant wijf. Te hoog? Ik krijg niet snel bewondering voor je als ik naar beneden kijk. Dus let op: op ooghoogte of net eronder. 23
5. Je ben niet te zien en het lijkt alsof je in de hemel staat Superhandig dat camera s zoveel zelf instellen tegenwoordig. Richten, klaar. Alleen als je zo staat dat jij geen licht op je gezicht hebt en wat er achter je is in zonlicht baadt, dan zie ik je gezicht niet. Dan ben je een donkere sombere vlek waar ik niks van wil weten. Dus zorg dat je licht vangt. Meer dan je omgeving. 23
6. Je bent niet te verstaan Elke kijker haakt af als hij je niet goed kan verstaan. Waarom gaat het vaak mis? Je staat te ver van de microfoon af óf er is teveel ander geluid in de omgeving. Soms beide en het effect versterkt elkaar. Als je de plek om te filmen niet met zorg kiest ben je snel je kijkers kwijt. 24
7. Je bent heel geel, of blauw Licht heeft kleur. Daglicht is blauw, lamplicht is geel. Een spaarlamp iets daar tussen in. Led-licht lijkt op daglicht. Elke camera zoekt naar de beste kleurinstelling. Soms automatisch, soms kun je de witbalans instellen. Daarmee vertel je de camera wat wit is in de situatie waarin je bent. 25
Als je zelf filmt en je let er niet op heb je voor het weet een geel of juist heel blauwig gekleurd plaatje dat ook in montage nog nauwelijks te corrigeren is. Als je de witbalans in kunt stellen: doe het. Als het niet kan: zoek een plek om te filmen met één kleur licht. Dus geen mengvormen. Dan kan de camera er zelf iets moois van maken 26
8. Je staat in het donker Te weinig licht dus. Het lijkt voor de hand te liggen maar het gaat vaak mis. En hoe goedkoper de camera, hoe meer licht je nodig hebt voor een goed shot. Dus als je thuis opneemt: zoek een lichte ruimte en sleep er alle spaar, en tl- en led-lampen die je kunt vinden bij. Teveel kan bijna niet. En als je buiten filmt: zorg dat je het licht op je gezicht voelt en dat je de meest lichte plek die je kunt vinden gebruikt. 27
9. We zien je ogen niet Als je direct in de zon kijkt knijp je al snel je ogen samen en je pupillen worden heel klein. Geen aantrekkelijk plaatje. Te voorkomen door a. Net een beetje van de zon af te keren. b. Pas echt op te kijken als er gefilmd wordt en de rest van de tijd naar beneden te kijken. Die minuut in de zon kijken zonder knijpen is meestal net vol te houden. 28
10. Er is iets misgegaan maar dat merk je pas achteraf Filmen is een complex iets. Of liever: er kan heel veel mis gaan. Alles zelf willen doen is vragen om moeilijkheden. Ik kan het weten want ik doe soms alles zelf en er is altijd wel een reden om mezelf op mijn kop te geven achteraf. Een knopje dat net niet goed stond. Je kunt beter iemand vragen je te helpen dan oeverloze uren te besteden aan het opnieuw opnemen van je film. 29
11. We zien je aarzelend in de camera kijken Er gaan nogal wat films ongemonteerd het internet op. Dan ziet iedereen jou de camera aanzetten, diep ademhalen, nog even nadenken, en dan ga je van start. Dat ziet er klunzig uit én het zegt niets. Dus knip het er af. Ook het stuk aan het einde als je de camera weer uitzet. Dit soort kleine montageklusjes kun je relatief gemakkelijk zelf doen in bijvoorbeeld de Youtube Video-editor of imovie. 30
12. De camera wiebelt Shots van een camera die in de hand gehouden worden tijdens het filmen verraden zichzelf altijd. Al is het maar omdat je de ademhaling van de cameraman ziet: zachtjes gaat het beeld op en neer. Soms is uit de hand of van de schouder -filmen de beste oplossing, als er veel gebeurt en de camera moet met iemand meebewegen bijvoorbeeld. Maar vaak is het beter om die camera op tafel, op een statief of op een richeltje te zetten. Het scheelt een storende factor in beeld. 31
13. Je komt niet uit je woorden Zelfs de mensen die beter zouden moeten weten zeggen soms na opnames tegen me: ik dacht, dat doe ik wel even. Famous last words. Alleen Mart Smeets kan ter plekke een tekst uit zijn mouw schudden en geloofwaardig brengen. Maar hij doet dat ook al 30 jaar. En de rest van ons, die moet elke opname voorbereiden en oefenen. Tot het uit de mouw geschud lijkt. 32
14. Het filmpje is gewoon, saai De kwaliteit van je site, je verhaal en je video zegt iets over de kwaliteit van je dienstverlening. Of dat nou klopt of niet. Een slechte website of video vertelt mij dat je het al snel wel best vindt. Dus het is slim om er of veel tijd, of wat geld, of beide in te steken. En advies te vragen aan de mensen die er iets van weten. En die jouw fouten ook al een keer gemaakt hebben. 33
15. Je hebt géén video Want je wacht tot je haar goed zit en je pitch perfect is. Dat moment komt misschien wel nooit. En terwijl je daar op wacht gaat er kostbare tijd voorbij, waarin je een deel van je marketing door je video kan laten doen. Waarin je meer mensen aan je had kunnen binden. Dus begin gewoon. Een avontuur waar je zelden slechter van wordt. En leuk om te doen. 34
En wat je niet moet vergeten: het werkt! Als een tierelier! Zelfs slechte video heeft effect. Dat is aangetoond. Er is wel veel voor te zeggen om met goede video te werken: a. Je trekt mensen aan in plaats van dat je ze wegjaagt. b. Mensen weten wie je bent. Dus ze weten voor wie ze kiezen. En op een dag ontmoet je ze echt. Dan moet je wel lijken op de mens die ze uit je film kennen. 35
Vandaag nog. Bedenk wat je wil bereiken met je film, of je zelf in beeld wil, wat je wil zeggen. En vraag dan advies. Veel succes! Dus: begin! En kijk voor inspiratie ook op www.devideovakvrouw.nl 34