Beste ouders en verzorgers, In de Nieuwsbrief heeft u kunnen lezen dat we de afgelopen periode veel tijd hebben gestoken in de zoektocht naar een nieuw onderwijsconcept. Als team hebben we gekozen voor een onderwijsconcept dat vernieuwend is en tegemoetkomt aan passend onderwijs. Het concept dat we hebben gekozen is een totaal onderwijsconcept volgens het principe van Wittering.nl en we worden begeleid door Ton van Rijn; onderwijsadviseur en ervaringsdeskundige van het onderwijsadviesbureau onderwijs, gewoon doen. Wittering.nl in Rosmalen is een unieke basisschool met eigentijds onderwijs. In 2004 is deze school nieuw gestart met als doel dit onderwijs uit werken, begeleid door onderwijsadviesbureau KPC-groep. Ton van Rijn is altijd schoolleider geweest van deze school en heeft de opstart, start en verdere ontwikkeling geleid. Inmiddels is Ton gestopt en heeft hij zijn eigen bedrijf waarmee hij scholen begeleidt. In Nederland zijn er meerdere scholen die deze vorm van onderwijs hanteren. Ze doen dat op verschillende manieren en in verschillende vormen. In onze zoektocht naar het juiste concept hebben we ons eerst vooral afgevraagd waarom we dit moeten doen. Die waaromvraag is heel belangrijk, door deze te beantwoorden komt er een gegronde reden om ons onderwijs te veranderen. Waarom willen we veranderen? Het antwoord op deze vraag is niet simpel en bestaat uit meerdere redenen die we onderscheiden in 5 delen. 1. Uitgaan van verschillen tussen kinderen: onderwijs verandert. De eerste reden is het kind zelf en dan vooral de verschillen tussen kinderen. Er wordt nu heel anders naar onderwijs gekeken dan vroeger. Dat heeft verschillende redenen, waarvan we een aantal belangrijke noemen. Bijvoorbeeld alle kennis over hersenen, de manieren van leren van de mens, de kennis over het opvoeden van kinderen (pedagogiek), de kennis over hoe we effectief iets aan kinderen kunnen leren (didactiek) en de ervaringen en dus kennis over betrokkenheid en motivatie. We kunnen niet anders dan uitgaan van verschillen bij kinderen en elk kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen manier en tempo. Dit betekent, dat we elk kind accepteren zoals hij of zij is en hen helpen in hun ontwikkeling en op zoek gaan naar hun talenten. Dat is passend onderwijs. 2. Nieuwe inzichten, onderwijs voor de toekomst. De tweede reden is dat kinderen nu opgroeien in een heel andere wereld. Ze hebben heel andere vaardigheden nodig. Natuurlijk blijven de vakgebieden en de basisdomeinen lezen, schrijven, rekenen en spelling heel belangrijk, maar de zogenoemde 21 e -eeuwse vaardigheden zijn nodig voor de toekomst in een wereld die voortdurend en steeds sneller verandert. Ons onderwijs vraagt dus heel wat anders, bijvoorbeeld hulp bij de manier waarop je iets leert en in veel mindere mate de overdracht van kennis. Inmiddels weten we dat kinderen op verschillende manieren leren, we moeten dus stimuleren hun eigen talent te gebruiken door creativiteit in te zetten, door te doen, te experimenteren en te ontdekken. We moeten gebruik maken van de nieuwe mogelijkheden zoals techniek en ICT. Doen is het nieuwe denken.
3. De toekomst van CBS De Pölle. De derde reden heeft te maken met de school zelf. De school is meer dan 85 jaar oud en heeft een belangrijke plek in de gemeenschap. Dat willen we voor De Pollen behouden, ook in de toekomst. Daarom moet er geïnvesteerd worden in de school, niet alleen praktisch, maar ook onderwijsinhoudelijk. Voor een kleine school is dat heel moeilijk en daarom moeten we zorgen dat we uniek zijn, uitdaging bieden en tegemoetkomen aan moderne wensen. Op deze manier kunnen we ons profileren. 4. De uitdaging van een kleine school. De vierde reden heeft te maken met de formatie en de specifieke problematieken waar een kleine school mee te maken heeft. Doordat we een kleine school zijn en dus afhankelijk van een lager leerlingenaantal, moeten we creatief zijn bijvoorbeeld in onze financiële huishouding en in de formatie. De grenzen daaraan zijn steeds meer helder afgebakend. Wanneer het leerlingenaantal verandert of andere zorgvragen ontstaan heeft dat vaak consequenties. We willen een concept waaraan we bij krimp of stijging of de veranderende invulling van passend onderwijs geen concessies hoeven te doen aan de uitgangspunten en de invulling van ons onderwijs. 5. Eisen van de inspectie. De vijfde reden heeft te maken met de eisen die aan een school worden gesteld. We moeten voldoen aan eisen van de inspectie en ons onderwijs moet worden getoetst aan kerndoelen en referentieniveaus. Voor de inspectie is niet alleen het onderwijsresultaat belangrijk. Sinds 2015 kijkt de inspectie naar 5 punten, elk punt heeft meerdere indicatoren: 1. Het onderwijsresultaat, de cognitieve eindresultaten, zijn daarbij belangrijk. 2. Het onderwijsproces, waarbij het didactisch handelen heel belangrijk is. 3. Het schoolklimaat, waarbij de veiligheid belangrijk is. 4. De kwaliteitszorg en ambitie, waarbij de kwaliteitscultuur heel belangrijk is. 5. Het financieel beheer. De inspectie beoordeelt in zeer zwak, zwak, voldoende en goed. Wanneer de school op alle indicatoren voldoende scoort en de indicatoren kwaliteitscultuur en didactisch handelen goed zijn, praten we van een goede school. Van de punten cognitieve eindresultaten, didactisch handelen en veiligheid mag er één onvoldoende zijn om geen zwakke school te zijn. Er zijn nog hele slagen te maken en we hebben als school een hele weg te gaan. Door te kiezen voor dit nieuwe onderwijsconcept kunnen we deze slagen maken. Het concept gaat uit elk kind verschillend is. Het gaat dus niet, zoals in het traditionele onderwijs, uit van lijnen waarbij moet worden omgegaan met verschillen. Binnen het concept hebben we veel mogelijkheden om ons onderwijs in te richten op de individuele onderwijsbehoeften en leervragen van de kinderen. Het concept biedt alle mogelijkheden nieuwe inzichten te verwerken, niet alleen nu maar ook in de toekomst. Bovendien is technisch, creatief en expressief onderwijs onderdeel. Het onderwijs is klaar voor de toekomst en sluit goed aan bij de wensen en de kracht van een kleine school, zoals CBS De Pölle. Het concept voldoet aan alle indicatoren van de inspectie, is randvoorwaardelijk, sluit aan op het identiteitspaspoort en past binnen het beleidskader van de stichting.
Wat gaat er veranderen? Een nieuw onderwijsconcept brengt ook met zich mee dat dingen anders gaan en ook anders moeten. Wanneer we als school uitgaan van verschillen bij kinderen, kunnen we ze ook niet langs dezelfde meetlat leggen en dat betekent dat er veel moet veranderen. Een volkomen gekantelde setting van het onderwijs, waarin het kind werkelijk centraal staat en waar we kinderen niet meer met elkaar vergelijken, waar we uitgaan van verschillen en een geheel andere leeromgeving en waarin de leerkracht een andere rol heeft. Dat betekent bijvoorbeeld dat de rol van de leerkracht verandert, dat het onderwijs niet klassikaal en frontaal is, dat kinderen mogen ontdekken, mogen ervaren en mogen onderzoeken en dat kinderen invloed hebben op hun onderwijs. Ze mogen zelf reflecteren en corrigeren; zelfregulering. Ze leren zelf verantwoordelijkheid te dragen voor de dingen die ze doen, ze krijgen de ruimte om hun eigen leervragen te ontwikkelen en die taken uit te voeren die op dat moment het best bij ze past. Dit is zeker niet vrijblijvend. Zelf mogen kiezen betekent dat je leert waarom je keuzes maakt. In het concept speelt de opvoeding, de pedagogiek, een belangrijke rol. Opvoeden doe je samen, kind, ouders en school. Bijna alles op school heeft daar mee te maken. Er worden daarom natuurlijk duidelijke afspraken gemaakt en niet alleen met de leerling, maar ook met u als ouders of verzorgers. Een nieuw onderwijsconcept betekent ook dat er heel bewuste keuzes gemaakt worden. Keuzes die anders zijn dan keuzes die in het verleden zijn gemaakt. Maar elke keuze heeft een gegronde reden en past binnen de visie van de school. Uitgangspunt Het leerproces van leerlingen staat centraal en zij bepalen mede wat ze willen leren. De leeromgeving met allerlei leerbronnen en de leerorganisatie zijn zodanig ingericht dat leerlingen optimaal kunnen profiteren van de leerbronnen. Ze leren dus wanneer er een behoefte is aan kennis, omdat ze een probleem op moeten lossen, ze hebben het voor iets anders nodig of ze willen gewoon iets weten. Het leren gaat dan vaak snel, heel diep en moeiteloos, er is dan sprake van intrinsieke motivatie. Om te leren hebben ze bepaalde kennis nodig. Kennis Er zijn drie soorten kennis: inzichten, vaardigheden en feiten. Inzichten komen vooral aan bod bij het werken aan de kernconcepten. De vaardigheden komen aan bod bij de basisdomeinen zoals taal en rekenen. De leerkracht is het rolmodel en doet voor, de leerlingen oefenen de vaardigheden op een goede manier om verkeerde of omslachtige routines te voorkomen. Feiten leren de kinderen door de inzichten en vaardigheden te gebruiken. Zo worden ze toegerust in het vinden, selecteren en
waarderen van informatie en vanuit intrinsieke motivatie, afhankelijk van de belangstelling zal een leerling feiten leren. Pedagogische aanpak De pedagogische doelen hebben te maken met de houding of attitude van het kind. Binnen het werken met kernconcepten passen een aantal van deze doelen. De visie hierop ontstaat uit de manier waarop de school omgaat met autonomie, competentie, veiligheid, relatie, structuur en cultuur. Wat zijn kernconcepten? Kernconcepten zijn verzamelingen van aan elkaar gerelateerde inzichten die de verschijnselen in de natuur, techniek en de samenleving verklaren. Deze inzichten geven kinderen een sterke basis voor het functioneren in de samenleving. Er zijn twee groepen kernconcepten: 1. Natuur en techniek: Energie. Waarom werkt iets? Materie. Waar is iets van gemaakt? Groei en leven. Wat is leven? / Hoe groeit of ontwikkelt zich iets? Evenwicht en kringloop. Waarom zien we steeds hetzelfde patroon? 2. Mens en samenleving: Macht. Wie is de baas? Binding. Waar hoor ik bij? Communicatie. Hoe breng ik mijn boodschap over? Tijd en ruimte. Hoe groot is onze wereld? / Waarom is iets gebeurd? Bij kernconcepten: zijn de basisdomeinen taal, rekenen, creatieve vakken, motoriek en Engels geïntegreerd. werken we niet meer vanuit het jaargroepensysteem, maar kijken we naar hoe een kind zich ontwikkelt. werken we groepsoverstijgend vanuit drie basisgroepen: onderbouw, middenbouw en bovenbouw, dit noemen we units. werken we vanuit een uitdagende start in een uitdagende leeromgeving. zoeken we steeds weer naar nieuwe leerbronnen. zijn we als heel team verantwoordelijk voor alle kinderen, met één eindverantwoordelijke als aanspreekpunt. hebben we geen methodes, maar zetten onderdelen van methodes daar in waar het nodig is. geeft de leerkracht geen klassikale instructie, maar werkt met kleinere groepen kinderen. bepaalt het dagritme rust en regelmaat, daarom wordt een continurooster met 5 gelijke-dagen gebruikt.
Hoe gaan we veranderen of hoe ziet het er in de praktijk uit: Volgend jaar willen we starten met het nieuwe concept. Daarvoor moeten een aantal randvoorwaarden gecreëerd worden: 1. We gaan voortaan werken in 3 units. Unit 1: de onderbouw, we starten hier met groep 1, 2 en 3 Unit 2: de middenbouw, we starten hier met groep 4, 5 en 6 Unit 3: de bovenbouw, we starten hier met groep 7 en 8 2. We werken in een 5 gelijke-dagen rooster, waarbij unit 1 de woensdag middag vrij heeft: Kinderen lunchen dus op school. De schooltijden zijn van 8:30 uur tot 14:15 uur. 3. Kind, ouders en school delen een gezamenlijke verantwoordelijkheid. 4. Het jaar is verdeeld in vier kwartalen. De organisatie is een kwartaalorganisatie. Dat wil zeggen, dat veel onderdelen elk kwartaal terugkomen. In het eerste jaar is er elk kwartaal één kernconcept van elk 9 weken, een ouderinformatieavond met of zonder het kind waarin de ontwikkeling wordt besproken, een thema-avond met ouders en het team, een kwartaalevaluatie voor het team en een kwartaalafsluiting met de kinderen. 5. In elk kwartaal zijn er twee studiedagen, waarvan een halve dag wordt besteed aan de voorbereiding van het kernconcept en een halve dag aan het pedagogisch klimaat. Wat doen de kinderen: Kinderen oefenen 1/3 e deel van de dag routines en vaardigheden, inzichten en feiten. Kinderen ontwikkelen zelfverantwoordelijk gedrag. Kinderen ontwikkelen een sterke, nauwkeurige werkhouding, waarbij ze aandacht hebben voor werkverzorging en goed omgaan met alle materialen (o.a. opruimen). Kinderen leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun dagindeling. Kinderen leren in doelen te denken. Kinderen leren hun werk en hun leeromgeving te respecteren en hun gedragingen die daarbij horen te ontwikkelen. Kinderen krijgen kansen om keuzes te maken en hun voorkeuren en hun talenten te ontwikkelen. Kinderen leren op een goede manier initiatieven te nemen, waarbij ze overleggen en samen met leerkrachten kansen benutten. Een schooldag De dag begint met een inloop vanaf 8:20 uur, vanaf dan mogen de kinderen al dan niet onder begeleiding van ouders de school in. Om half negen start elke unit met een stil moment met aansluitend een kring. Deze kring heeft een belangrijke functie want hier wordt gedeeld, informatie uitgewisseld en verteld wat er deze dag gaat gebeuren. Tijdens de dag mogen kinderen zelf keuzes maken wanneer ze hun taken uitvoeren, ze leren zelf plannen en organiseren. De leerkracht begeleidt. Soms is het nodig dat een leerkracht een kleine groep instructie geeft. Elke leerling is dus met zijn eigen taak en uitdaging bezig, soms alleen en soms samen met anderen. De schooldag wordt aan het eind weer afgesloten met een kring.
Continurooster In het voorgaande heeft u kunnen lezen waarom we ons onderwijs willen veranderen en waarom we juist voor dit concept hebben gekozen. Eén van de onderdelen van het concept is het 5 gelijke dagen rooster. Hierbij gaan de kinderen naar school van 8:30 uur tot en met 14:15 uur. Unit 1 houdt de woensdagmiddag vrij. Wij beseffen dat dit een grote verandering is die ook van invloed is op de ritmes thuis. Ondanks dat willen we u graag uitleggen waarom we hier veel waarde aan hechten. Een 5 gelijke dagen rooster geeft meer rust. De schoolse situatie wordt niet meer onderbroken. Voor kinderen is de schoolse situatie anders dan de situatie thuis. Kinderen hoeven zich niet opnieuw op te laden in de middag, dit is van invloed op de concentratie. Er is meer leerrendement. Wanneer de concentratie laag is, is er weinig tot geen leerrendement. Er ontstaat continuïteit in de dagritmes op school. Het inspanningsmoment is eerder afgelopen. Naast deze voordelen zijn er nog meer te noemen die wij belangrijk vinden: Voor CBS De Pölle is een 5 gelijke dagen rooster een uitkomst. Omdat er kinderen ver van school wonen, hoeven ze niet 4 keer per dag deze reis af te leggen. Het unieke onderwijsconcept kan een reden zijn om te kiezen voor De Pölle, het 5 gelijke dagen rooster is voor veel ouders een toegevoegde waarde. Kinderen gaan iets langer naar school dan voorheen, maar zijn eerder vrij. Dit wordt gecompenseerd met vrije dagen. Hiermee ontstaat ruimte voor studiedagen maar ook bijvoorbeeld het schoolkamp. Het team krijgt eveneens meer ritme, rust en continuïteit en kan door een heldere planning haar tijd, ook buiten de lesuren, inzetten waarvoor het bestemd is. We bieden een oplossing voor de wens van sommige ouders t.a.v. het overblijven. Kinderen hoeven minder vaak per dag deel te nemen aan het verkeer. Het eten in de klas heeft ook voordelen: Samen eten bevordert het sociaal proces van de groep. Voeding en gezond leven is een belangrijk onderdeel van het onderwijs.
Tot slot Behalve het onderwijsconcept zijn er meer ontwikkelingen wat de school betreft. Op dit moment zijn er concrete plannen voor een verbouwing en renovatie van de school en daarbij moet u niet denken aan alleen een likje verf. Het onderwijsconcept is hierop van grote invloed. Het is dé kans om ons mooie oude gebouw van binnen klaar te maken voor modern onderwijs. Het nieuwe concept biedt ook mogelijkheden om te kijken naar welke nieuwe leermiddelen nodig zijn en hoe kan ICT een geïntegreerd onderdeel kan worden van onderwijs. We kunnen ons vragen stellen zoals hoe ziet ons schrijfonderwijs eruit, moeten we onze kinderen leren typen, hoe is techniek, hoe is expressie of hoe zijn de creatieve vakken onderdeel van ons onderwijs? Wanneer we starten met het nieuwe onderwijsconcept, starten we dus ook een nieuwe ontwikkeling. Dat wil zeggen dat het concept zich binnen de school moet ontwikkelen. Dat kost tijd. Voor het implementeren van een nieuw onderwijsconcept moet toch enkele jaren worden uitgetrokken. We begrijpen dat het allemaal bij elkaar een ingrijpende verandering is, maar zoals eerder genoemd hebben we als team heldere redenen waarom we dit willen. Toch kunnen we ons voorstellen dat er vragen zijn. Deze vragen willen we graag beantwoorden. Daarom is er op dinsdag 24 mei om 19:30 uur een ouderinformatieavond. Vanaf 19 uur is er een inloop met koffie en thee. Op deze avond zal ook Ton van Rijn aanwezig zijn. We hopen dat we met hem veel vragen kunnen beantwoorden. We zouden het fijn vinden als u nu al vragen heeft deze ook te stellen. Persoonlijke vragen mogen uiteraard per mail, maar ook voor een gesprek staan wij altijd open. Verder willen wij u attenderen op de begeleidende brief namens de oudergeleding van de MR. Met vriendelijke groet, Team De Pölle