De kunst van samen vernieuwen Cultuuragenda gemeente Zutphen 2016 Kunst, cultuur en erfgoed geven kleur aan Zutphen. Ze zorgen voor een leefbare en dynamische samenleving, sociale en economische vitaliteit en aantrekkingskracht. Daarom willen we iedereen aansporen om met kunst, cultuur en erfgoed aan de slag te gaan. Zo maken we onze gemeente nog aantrekkelijker voor alle bewoners en bezoekers! Wat hebben we tot nu toe gedaan? Startdocument De eerste stap was het opstellen van een startdocument. In deze notitie werden de bestaande context, de krachten en kansen voor de cultuur in Zutphen beschreven. In het startdocument werd vastgesteld dat cultuur van belang is voor een aantrekkelijk Zutphen via: het aantrekken en vasthouden van creatieve mensen en bedrijven metde historische stad als troef (nieuwe ideeën houden van oude gebouwen); creativiteit koesteren en stimuleren, onder andere door regionale samenwerking; bevorderen van vernieuwing in de culturele sector, niet alleen nu, maar juist ook in de toekomst; het vinden van nieuwe wegen om mensen uit Zutphen en daarbuiten te laten zien wat hier op cultureel gebied te doen is én te stimulerenom hieraan deel te nemen. In gesprek met Zutphen Na het opstellen van deze uitgangspunten zijn we uitgebreid in gesprek gegaan met inwoners, ondernemers en cultuurmakers in Zutphen. Hun input is onmisbaar omdat je cultuur vooral sámen maakt. In verschillende bijeenkomsten en door middel van een online enquête hebben we de mening van veel mensen gehoord. pagina 1 Strategische doelen van de gemeente De gemeente werkt hard aan een sterkere sociaal economische positie van de stad, via drie doelen: Een goed ondernemersklimaat Het aantrekken van actieve, krachtige Zutphenaren Het betrekken en versterken van kwetsbare inwoners
Het cultuurklimaat in Zutphen kan hier een waardevolle bijdrage aan leveren. Een aantal opvallende cijfers 75% van de respondenten vindt kunst en cultuur (zeer) belangrijk en 90% vindt dat jongeren moeten kunnen deelnemen aan cultuur. De meerderheid vindt het een goede zaak dat de gemeente geld besteedt aan cultuur. Een mooie 90% van de respondenten beoordeelt het culturele aanbod met een voldoende. Circa 23% van de respondenten geeft aan iets te missen in het cultuuraanbod in de gemeente Zutphen. Hierbij worden onder meer diverse muzikale evenementen en attracties genoemd, zoals muziek en concerten. Het resultaat Uiteindelijk hebben we alle informatie samengebracht: de doelen uit het startdocument, de strategische doelen en de ambitie van de gemeente, de meningen en ideeën vanuit de samenleving, de nieuwe kansen en de financiële mogelijkheden. Het resultaat is de. De kunst van samen vernieuwen 1 Identiteit Meer informatie over wat er is, is dus cruciaal Zutphen staat bekend om haar cultureel erfgoed. Het cultureel erfgoed kan bewoners, gemeente en ondernemers inspireren. We willen het cultureel erfgoed beter toegankelijk maken. We gaan gebruik maken van de Zutphense Erfgoedlijnen. Dat betekent dat we de geschiedenis van de stad en haar monumenten, verhalen over inwoners en kunst en cultuur aan elkaar gaan verbinden in thema s en evenementen. Via verhalen en Zutphen moet het verhaal vertellen pagina 2
workshops worden de kennis van en waardering voor historische stads- en dorpsstructuren vergroot. Exposities, debatten en lezingen worden gestimuleerd. Historische en bijzondere locaties in de binnenstad worden vaker benut voor concerten, voorstellingen en evenementen. Zo komt er meer leven in de brouwerij. Samen met partners in de stad willen we zoeken naar mogelijkheden om het culturele aanbod te vergroten, onder het motto: de stad als podium. 2 Inspiratie en cultuurdeelname Netwerken, vrienden binden Iedereen moet mee kunnen doen met culturele activiteiten. Het brengt mensen samen. Mensen moeten hun creativiteit en talenten kunnen benutten. Kunst en cultuur bieden nieuwe ervaringen en kennis aan deelnemers en bezoekers. Nieuwe interessante en creatieve concepten trekken nieuw publiek en deelnemers aan. Organisaties en initiatiefnemers op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed kunnen meer nog dan nu een verbinding zoeken met elkaar. Het thema muziek biedt kansen om cultuurdeelname (actief en passief) te bevorderen én ook om inwoners van verschillende culturen te verbinden. In wijken en op scholen kunnen we aandacht besteden aan de lokale historie. We kunnen bijvoorbeeld cultuurhistorisch lesmateriaal gebruiken of leerlingen mee laten doen bij archeologische opgravingen. Anders durven denken, anders is mooi, bescheidenheid loslaten 3 Innovatie en ondernemerschap pagina 3 We zien kansen voor vernieuwing in het cultuurklimaat via nieuwe initiatieven en samenwerking tussen bestaande culturele instellingen en andere organisaties en personen in Zutphen. Ervaren cultuuraanbieders kunnen helpen bij het opzetten van nieuwe initiatieven. Kleinschalige, laagdrempelige activiteiten en evenementen krijgen de ruimte. De gemeente wil de culturele ondernemers verder helpen.
Kansrijke dingen steunen Ondernemerschap betekent ook dat de gemeente prestatieafspraken maakt met het zogenaamde culturele basisnetwerk in Zutphen. Hierbij is het voor de hand liggend dat de Hanzehof vooral een rol heeft bij activiteiten met een podium en de Muzehof zich richt op talentontwikkeling en cultuurdeelname door iedereen. De bibliotheek heeft een centrale taak bij sociale activiteiten, kennisontwikkeling en informatievoorziening. De Stedelijke musea verbinden de geschiedenis met het toeristische en recreatieve bezoek in de stad. Aanhaken bij mensen die initiatieven en mensen verbinden met elkaar 4 Informatie Een goede UIT-agenda op internet Zutphen zal zich nog duidelijker profileren als vestigingsplaats voor ondernemers en als een interessant, mooi gebied voor bezoekers en inwoners. Mensen kunnen met recht trots zijn op de cultuur en het erfgoed in Zutphen. Zij dragen dit ook uit in hun omgeving. Ondernemers kunnen hun producten en diensten promoten via de cultuurhistorische kwaliteiten van de stad. Succesverhalen delen We zorgen ervoor dat inwoners en bezoekers weten wat er speelt aan evenementen, voorzieningen, workshops en andere activiteiten. Stichting Zutphen Promotie en het cultureel basisnetwerk zorgen samen voor de informatie. Alle bij cultuur en erfgoed betrokken partijen en mensen kunnen elkaar ondersteunen via het bieden van informatiekanalen over activiteiten. Sociale media kunnen hier een rol bij spelen. Zutphen is namelijk niet alleen een historische stad, maar ook een moderne, zelfbewuste stad. pagina 4
De taken van de gemeente Bijdragen De gemeente Zutphen geeft subsidies om voorzieningen en bestaande en nieuwe activiteiten op het gebied van kunst en cultuur mogelijk te maken. Zo kan zij de vernieuwing van het cultuurklimaat stimuleren. De gemeente investeert ook in de publieke ruimte en daarin aanwezige gebouwen en kunstwerken. Daarnaast heeft de gemeente medewerkers in dienst die bijdragen aan cultuur en erfgoed in Zutphen. Subsidies cultureel basisnetwerk Het cultureel basisnetwerk van Zutphen is voor de gemeente van grote waarde. De culturele basisinstellingen waarborgen het culturele aanbod, ondersteunen vernieuwing en hebben de expertise en faciliteiten in huis om zaken mogelijk te maken. De gemeentelijke subsidies aan organisaties in het basisnetwerk van cultuur en erfgoed worden verbonden aan concrete prestaties. Hiervoor worden vierjaarlijkse prestatieafspraken gemaakt. De organisaties leveren een vooraf afgesproken bijdrage aan het aanbod van cultuur en erfgoed én aan het samenspel met andere partijen. Erfgoed Deze cultuuragenda gaat niet over de instandhouding van de publieke en private monumentale gebouwen. De agenda richt zich wel op de toegang, het gebruik en de beleving van het cultureel erfgoed en de inzet van mensen en middelen die hier inspiratie en vernieuwing in kunnen bieden. pagina 5
De gemeentelijke organisatie en cultuurhistorie We willen dat Zutphen zich landelijk onderscheidt met haar cultuurhistorie en de gemeentelijke rol daarin. We zien goede mogelijkheden om de historische kwaliteiten van Zutphen verder te ontwikkelen en uit te dragen. Voor de Musea Zutphen in Hof van Heeckeren wordt de weg naar verzelfstandiging ingeslagen. Het zal dé plek zijn voor de presentatie van de geschiedenis van Zutphen. De studiezaal en faciliteiten van het regionaal archief wordt de accommodatie voor de gezamenlijke kennisontwikkeling op het gebied van de geschiedenis van Zutphen. Festivals en evenementen Festivals en evenementen geven reuring in de stad, ze bieden kansen voor experimenten én iedereen kan er bij zijn. Stichting Cultuur en erfgoed en de cultuurmakelaar Om de vernieuwing van het cultuurklimaat vorm te kunnen geven, bevat de cultuuragenda een voorstel om een Stichting Cultuur en erfgoed op te richten. Deze stichting beheert dan het gemeentelijk budget voor incidentele bijdragen aan festivals en evenementen. De stichting zal zich ook inzetten om sponsoren en co-financiering te vinden voor culturele activiteiten. Verder stuurt de stichting een cultuurmakelaar aan. Deze persoon krijgt de opdracht de vernieuwing van het cultuurklimaat te stimuleren en aan te jagen. Hij of zij initieert en ondersteunt nieuwe initiatieven en brengt verbinding tot stand tussen cultuurmakers en andere partijen in Zutphen. pagina 6
Het geld In de cultuuragenda wordt voorgesteld om het budget voor cultuur en erfgoed vanaf 2017 met 255.200 te verhogen tot een bedrag van 3.977.500 per jaar. Deze middelen worden als volgt ingezet. Subsidie Culturele basisinstellingen: 3.508.900 19.900 25.000 863.800 995.100 1.257.100 348.000 Hanzehof Muzehof Musea Bibliotheek BFM Luxor Zie voor toelichting van de bedragen het hoofddocument De kunst van samen vernieuwen. Overige uitgaven Cultuur en erfgoed 2016: 468.600 14.900 65.000 64.300 75.000 34.400 65.000 150.000 Monitoren en structuurversterking Erfgoed/monumentenzorg Bereikbaarheid, toegang en gebruik Erfgoed Incidentele subsidies evenementen en activiteiten Cultuurmakelaar Formatie cultuurhistorie gemeente Kunst openbare ruimte De volgende stappen De gemeenteraad van Zutphen zal in gesprek gaan over de cultuuragenda 2016 met cultuurmakers en andere betrokkenen bij kunst, cultuur en erfgoed in Zutphen. Daarna stelt de gemeenteraad de cultuuragenda vast en begint de uitwerking. pagina 7 Het college en/of de raad nemen dan besluiten over de uitwerking van: Verzelfstandiging Musea Duurzame exploitatie De Hanzehof Prestatieafspraken met cultureel basisnetwerk Oprichting stichting Cultuur en erfgoed Aanstelling cultuurmakelaar Aanstelling van cultuurhistorische versterking Strategische agenda (begroting) Aanpassing/opheffing subsidieverordeningen