Mobiliteitsmanagement in uw bedrijf Thema bedrijfsvervoerplan (deel 2)

Mobiliteitsmanagement in uw bedrijf Thema bedrijfsvervoerplan (deel 2) VSV basisopleiding mobiliteitscoördinatoren Vincent Meerschaert, Traject, 24 april 2013

Bedrijfsvervoerplan = change management Mobiliteit is een menselijke aangelegenheid Aanpak mobiliteit van werknemers = veranderingsbegeleiding (change management) = marketing van nieuwe oplossingen

Bedrijfsvervoerplan = change management Een cyclisch proces: geen duidelijk begin- of eindpunt Stapsgewijze realisatie Exploratie Actieplan Ontwikkeling, beheer, evaluatie, marktonderzoek Realisatieplan

Bedrijfsvervoerplan = change management Technisch proces Communicatief proces De missie en partners bepalen Communicatie Cyclisch proces Exploratie Actieplan Informeren is minstens even Realisatieplan Informeren belangrijk als het technische luik. Realisatie Ontwikkeling/beheer/evaluatie

Bedrijfsvervoerplan = change management Technisch proces Communicatief proces Cyclisch proces De missie en partners bepalen Exploratie Actieplan Realisatieplan Realisatie Informeren Enquête Négociations, consultations Informeren Communicatie is minstens even belangrijk als het technische luik. Ontwikkeling/beheer/evaluatie

De missie en partners bepalen Vooraleer te starten: Definiëren van de doelstellingen, de missie Initiële doelstellingen Gewenste supplementaire effecten Afgeleide doelstellingen

De missie en partners bepalen Werknemer Toegang tot werk Comfort in verplaatsing Levenskwaliteit (TIJD) Gezondheid Veiligheid op de weg Sociale veiligheid Kostenbesparing Werkgever Recrutering Bereikbaarheid, parkingprobleem Tevredenheid van werknemers Veiligheid (arbeidsongevallen) Kostenbesparing (parking, vervoer) Imago, relatie met buren

De missie en partners bepalen Vooraleer te starten: Definiëren van de doelstellingen, de missie Identificeren en mobiliseren van de partners

Mobiliteitsmanagement = change management Aanbodszijde Vervoeraanbieders : overheid, privésector Nabije bedrijven Omwonenden Bedrijf Vraagzijde Vervoergebruikers : personeel, klanten,... Producten en diensten inzake mobiliteit

De missie en partners bepalen Vooraleer te starten: Definiëren van de doelstellingen, de missie Identificeren en mobiliseren van de partners Opzetten van een overlegstructuur

Wie betrekken in het bedrijf? Wie? Personeelsdienst, Veiligheidsdienst, Facility Management, dienst interne communicatie Representatieve vertegenwoordiging personeel Aansluiten op bestaande overlegstructuur Veiligheidscomité Speciale commissie(s) verbonden aan ondernemingsraad, vb. buscommissie startnota

structuur binnen bedrijf structuur : - begeleiden projectverloop - toetsen haalbaarheid - beslissingen en engagementen Stuurgroep (management) "Bevoorrechte getuigen doelgroep Klankbordgroep "Bevoorrechte getuigen" technisch Personeel Mobiliteitsgerelateerde faciliteiten Externe partijen: openbaar vervoer, Stad, Gewest Projectgroep

Exploratie Mobiliteitsprofiel = Bestaande vraag Personeelsleden o Woon-werkverkeer o Zakelijk verkeer Klanten; leveranciers Bereikbaarheidsprofiel = Bestaand aanbod Bepalen opportuniteiten Actieplan

Werknemersenquête Dieper inzicht verwerven in verplaatsingspatronen Mening van iedere werknemer omtrent het vervoersplan Bepalen van potentiëlen voor verschillende acties

Workshops

Bijkomend onderzoek vb. delta-analyse reistijd Een delta-analyse vergelijkt voor een aantal relevante herkomstgemeenten van het personeel de reistijd met de wagen met de reistijd met openbaar vervoer Op die manier wordt een indicatie verkregen van het aantal werknemers voor wie het openbaar vervoer een concurrentieel alternatief kan bieden voor de auto.

Basisvoorwaarden voor de verschillende actierichtingen: bij werknemers Redenen om de auto te nemen Snelheid Combinaties met andere verplaatsingen, waarbij vooral kinderen afzetten doorslaggevend is Wagen nodig voor het werk Flexibiliteit Comfort

Basisvoorwaarden voor de verschillende actierichtingen: bij werknemers Redenen om het openbaar vervoer niet te nemen Geen verbindingen of halte te ver Trage verbindingen Onrechtstreekse verbindingen Activiteiten onderweg Wagen nodig voor het werk

Basisvoorwaarden voor de verschillende actierichtingen: bij werknemers Redenen om niet te carpoolen Onregelmatige uren Activiteiten onderweg Wagen nodig voor het werk Geen mogelijke partners bekend

Basisvoorwaarden voor de verschillende actierichtingen: bij werknemers Redenen om niet te fietsen Veiligheid (verkeer, sociaal) Afstand Regen Bergop Activiteiten onderweg Wagen nodig voor het werk

Basisvoorwaarden voor de verschillende actierichtingen: bij werknemers Conclusies: Vooral elementen van snelheid, flexibiliteit, veiligheid en comfort kunnen mensen overhalen om van vervoermiddel te veranderen Het element kostprijs is in het woon-werkverkeer veel minder dominerend.

Voorwaarden voor de verschillende actierichtingen: externe / interne factoren Meer potentieel indien Minder potentieel indien A- of B-locatie : redelijk goed openbaar vervoeraanbod zodat op basis van informatie en sensibilisatie gedragswijziging mogelijk is (bv. stations-omgeving / stadscentrum) ; regel : verplaatsingstijd openbaar vervoer is max. 1,5 keer verplaatsingstijd auto C-locatie : geen of zeer beperkt openbaar vervoeraanbod ; bijkomend aanbod niet evident (cfr. <>decreet basismobiliteit), zelfs niet bij grote groepen Openbaar vervoer (bestaand aanbod) glijdende uren bij redelijk ov-aanbod : aanpassing aan dienstregeling ov mogelijk beperkt aantal parkeerplaatsen / betalend parkeren in omgeving ploegendienst : bij vroege of late shifts is zelden openbaar vervoer beschikbaar korte woon-werkafstand : op langere afstanden (bv. > 20km, trein) kan het openbaar vervoer beter concurreren enkel (verplichte) verplaatsingsvergoeding ov geen congestieproblemen (reistijd ov veelvoud van reistijd auto) Openbaar vervoer (creëren nieuw aanbod) poolwagens beschikbaar voor dienstverplaatsingen (vermijden noodzaak gebruik eigen wagen voor woonwerkverkeer vanwege dienstverplaatsingen) vaste uren : indien een groot aantal werknemers hetzelfde werkregime heeft (bv. bedrijvenzones met identiek ploegensysteem), is er potentieel voor een nieuw aanbod, zelfs op vroege en late uren onvoldoende capaciteit / comfort ov (cfr. stedelijke omgeving : scholieren <> woon-werkverkeer) verschillende uren : bij bedrijven/bedrijvenzones met verschillende uurroosters, bedrijf bereid is om financieel te participeren

Voorwaarden voor de verschillende actierichtingen: externe / interne factoren Meer potentieel indien Minder potentieel indien korte woon-werkafstand : <5 km ; mits goede fietsinfrastructuur <10km poolwagens beschikbaar voor dienstverplaatsingen (vermijden noodzaak gebruik eigen wagen voor woonwerkverkeer vanwege dienstverplaatsingen) slechte fietsinfrastructuur ; zeker voor bedrijvenzones (zwaar verkeer) heuvelachtig of open landschap (wind) Fiets de fiets al ingeburgerd is in het bedrijf (bedrijfscultuur) / al aantal fietsers aanwezig financiële middelen beschikbaar voor een fietsvergoeding ruimte en mogelijkheden om faciliteiten (fietsenstalling) te voorzien

Voorwaarden voor de verschillende actierichtingen: externe / interne factoren Meer potentieel indien Minder potentieel indien relatief grote woon-werkafstand : > 15km relatieve concentratie van routes woon-werkverkeer Carpooling vaste uren of veel werknemers die zelf begin- en einduur kunnen bepalen (glijdende uren) werknemers geen voorspelbaar einduur hebben (overwerk) gelijke begin- en einduren bij naburige bedrijven (vergroot potentieel) parkeerdruk ; zeker indien carpoolondersteunende maatregelen worden voorzien poolwagens beschikbaar voor dienstverplaatsingen (vermijden noodzaak gebruik eigen wagen voor woonwerkverkeer vanwege dienstverplaatsingen)

Voorwaarden voor de verschillende actierichtingen: externe / interne factoren Meer potentieel indien Minder potentieel indien functie telewerken toelaat : zelfstandig, controleerbaar merendeel personeel met relatief korte woon-werkafstand (geen of beperkte tijdswinst) Telewerken belangrijk aantal werknemers heeft een woonwerkverplaatsing van minstens 30 minuten congestiegevoelige gebieden ; werkelijk tijd wordt uitgespaard kwaliteitsvolle alternatieven woon-werkverkeer mogelijk (bv. 1-klas treinabonnement) Acties ivm. bedrijfswagens druk financiële kost bedrijfswagens meeste bedrijfswagen enkel voor woon-werkverkeer worden gebruikt meeste bedrijfswagens ook voor dienstverplaatsingen worden gebruikt poolwagens of andere alternatieven beschikbaar voor dienstverplaatsingen meeste dienstverplaatsingen rechtstreeks van thuis naar klant

Voorwaarden voor de verschillende actierichtingen: externe / interne factoren Meer potentieel indien Minder potentieel indien (toenemende) parkeerdruk op bedrijfsterrein en/of omgeving voldoende beschikbare parkeerplaatsen in omgeving Acties ivm. parkeren betalend parkeren of weinig parkeermogelijkheden in omgeving veel dienstverplaatsingen met eigen wagen moeten gebeuren aanwezigheid alternatieven (goede fietsinfrastructuur, ov-aanbod) poolwagens beschikbaar voor dienstverplaatsingen als alternatief voor "individuele" bedrijfswagens

Basisvoorwaarden voor de verschillende actierichtingen: Welke acties bij welk type bedrijf?

ronde Onderhandelen actieplan o Intern o Extern Consulteren doelgroepen o Personeel o Klanten, bezoekers, leveranciers Engagementen (contract) Realisatieplan o Acties o Middelen o Timing

Onderhandelen actieplan Intern Beschikbare budgetten Verwachte resultaten werknemers (vakbond, cao, ) Extern Openbaar vervoersmaatschappijen Overheden Andere bedrijven

Realisatie en beheer Organiseren van acties + promotie Het realisatieplan is slechts het begin van het veranderingsproces o Ontwikkelen o Beheren o Monitoren o Bijsturen

Aanbevelingen Minder focussen op de studie en meer op het proces van verandering Onderscheid maken tussen Planning van vervoer en infrastructuur, die eerder op een gecoördineerd niveau thuishoort De meer eenvoudige maatregelen die op bedrijfsniveau kunnen worden gerealiseerd Integrale aanpak

Succesfactoren Interne succesfactoren Een goed gestuurd beslissingsproces Voldoende middelen inzetten/engagementen aangaan Communicatie met alle werknemers Mobiliteitsprofiel van het bedrijf Een compleet pakket van maatregelen Zo groot mogelijke doelgroep Integratie met bestaande problematiek Evaluatie en opvolging

Succesfactoren Externe succesfactoren Politiek en wettelijk kader Goede samenwerking met vervoerders en lokale overheid Mogelijkheid om met andere bedrijven samen te werken Bereikbaarheidsprofiel

Hartelijk dank voor uw aandacht! Vincent Meerschaert, vme@traject.be vincentmrc