Lente EDITIE Jaargang 2 nr. 1 vzw t Scarphoutertje BPC april 2013
Beste leden, We presenteren ons eerste boekje van 2014. Zoals steeds krijgen jullie een overzicht van de voorbije activiteiten, komende activiteiten en heel wat interessants. Nu het weer het toe laat is het moment om een terrasje te doen. Vergeet dan zeker niet om je lidkaart te laten aftekenen bij de verschillende sponsors. We melden als bestuur ook de komst van een nieuw bestuurslid, namelijk Julie Geldhof. Zij zal ook instaan om activiteit te organiseren en een helpende hand zijn bij onze algemene werking. Mensen die interesse om ons zes koppig bestuur te versterken mogen dit steeds laten weten via voorzitter@scarphoutertjebpc.be Verder kunnen we melden dat twee bestuursleden ondertussen geslaagd zijn in hun eerste jaar zythologie (biersommelier/bierkenner). We wensen hun alvast veel succes toe in hun tweede jaar. Als jij een bijdrage wil leveren of helpen een activiteit te organiserencontacteer ons dan gerust via info@scarphoutertjebpc.be. Wij zijn er voor onze leden! Tot op de volgende activiteit, Met vriendelijke groet, Jan De Soete P a g i n a 2
Lente EDITIE... 1 4 Verschillende gistingswijzen... 4 Nieuwjaarsproeverij... 10 Sfeerbeelden:... 10 Geus(z)e Avond... 14 Voorbeelden van de gedegusteerde bieren... 15 Sfeerbeelden:... 16 Volgende activiteiten:... 20 Communicatie... 22 Boekje:... 23 Bier in het vizier... 25 Lentegerechtje met bier:... 31 Strip... 31 Colofon... 33 P a g i n a 3
P a g i n a 4
P a g i n a 5
4 Verschillende gistingswijzen België wordt wel eens het bierland van de wereld genoemd en niet onterecht. Ons land steekt met kop en schouders boven alle anderen uit. Indien dit in de toekomst zo zal zijn, valt moeilijk in te schatten. Eén feit is zeker ons land bevat als enige 4 verschillende gistingswijzen. Hier gaan in het kort dieper op in. De meest gekende gisting is de lage gisting (onder gisting). Deze vindt hoofdzakelijk plaats onderaan gesloten gisttanks en bij een koudere temperatuur (4 à 12 C). De pilsbieren zoals bockor, bavik, jupiler, carapils, carlsberg, blauw, stella, passen deze vergisting toe. Deze type vergisting werd voor het gebruik van koelsystemen enkel mogelijk in koude gebieden en bij strenge winters. Naast de lage gisting hebben we ook een hoge gisting (boven gisting). Deze gaat door bij een hogere temperatuur (15-25 C). Deze zal ook bovenop de wort gaan drijven. De meeste speciaal bieren maken van deze gistingswijze gebruik. Spontane gisting is de oudste type vergisting. Men maakte een suikeroplossing met gekiemde en geëeste gerst die door blootstelling aan de lucht werd besmet met gisten en bacteriën. In de Zennevallei en het pajottenland wordt deze vergisting gebruikt om de P a g i n a 6
verschillende lambiekbieren te brouwen. Opgelet een geuze wordt niet gebrouwen maar gestoken door verschillende lambiek bieren bij elkaar te steken. Vandaar dat men spreekt van geuzestekers. Als laatste hebben we gemengde gisting. Deze vergisting is de combinatie van bovengisting met mekzuurbacteriën. Dit is uniek voor Zuid West- Vlaanderen en een gedeelte van Oost-Vlaanderen. Denk maar aan de alom gekende Rodenbach, maar denk ook maar aan Bourgogne Des Flandres en Vanderghinste Oud Bruin. Deze laatste twee wijzen van vergisting leiden over het algemeen tot bieren de tijdens warm weer echt de dorst lessen. P a g i n a 7
P a g i n a 8
P a g i n a 9
Nieuwjaarsproeverij Naar goede gewoonte was er ook dit jaar een Nieuwjaarproeverij. Ook dit jaar waren heel wat bieren over van voorgaand proef jaar vol interessante activiteiten. We feliciteren hierbij ook de gelukkigen van de jaarlijkse tombola. Sfeerbeelden: P a g i n a 10
P a g i n a 11
P a g i n a 12
P a g i n a 13
Geus(z)e Avond Op deze avond konden we enkele Geuze fanaten tot extase laten komen. Onder begeleiding, en met professionele uiteenzetting van Jan en Pieter werden meest uiteenlopende Geuze bieren geproefd. Voor de aanwezigen heeft Geuze bier geen geheimen meer. P a g i n a 14
Voorbeelden van de gedegusteerde bieren Geuze belle vue Vroeger van PH Vanderstock Nu, anheuser busch inbev Spontane gisting Versneden lambiek bier met fruitge toets Vaalgouden kleur en 5,2 % Zacht bittere zure nuance Geuze Girardin (Fond) Mengsel lambiekbieren van verschillende leeftijden Natuurlijk en ongefilterd Goudgele kleur, 5% Zeker tot 20 jaar bewaren Tarwe van eigen kweek 4 generaties familiebrouwerij Oud beersel ( 1882 ) Fruitige neus en hoppige toets Goudgele kleur, 6% Hoppig aroma en de smaak van wilde gist Aangename bitterheid en een zurig maar zacht karakter P a g i n a 15
Lindemans faro lambic Lambic waar kandij suiker aan wordt toegevoegd Spontane gisting op fles Heeft een zoet zure smaak Sinds 1987 opnieuw gemaakt bij Lindemans Cantillion geuze 100% lambiek bier Uit 5 à 6 vaten samengesteld Nog 1 jaar op fles hergist Elk mengsel smaakt verschillend Ze hebben geen standaard smaak Sfeerbeelden: P a g i n a 16
P a g i n a 17
P a g i n a 18
P a g i n a 19
P a g i n a 20
Volgende activiteiten: 1. 5 juli Brouwerijbezoek: Brouwerij Timmermans 2. 16 augustus: Bierswap: In de Pekelput zullen we met een gezellige bende (max 15 inschrijvingen) anderen kennis laten maken met een eigen biertje. 3. 18 oktober: Kaas en Bieravond: In bistro De Perse kan iedereen genieten van een combinatie Kaas en Bier. 4. 13 december: Kerstbierenavond: Café Terminus is de locatie waar enkel uitgesproken kerstbieren de revue zullen passeren. Meer info volgt nog P a g i n a 21
P a g i n a 22
Communicatie Boekje: Net zoals dit boekje zullen alle leden 3-4 maandelijks een editie in de mailbox krijgen. Affiches: Voor elke activiteit zullen affiches gemaild worden naar alle leden, en uithangen bij de sponsors. Website: Het ledengedeelte wordt toegankelijk gemaakt voor alle leden. Hier krijg je exclusieve toegang tot de al verschenen boekjes, extra informatie en in het bijzonder een eigen bierbibliotheek. Toegang kan je krijgen door op de startpagina in de linkerkolom op de link ledengedeelte te klikken. Dan verschijnt een scherm waarin je als gebruikersnaam jou e-mailadres invult en als wachtwoord Bpc + jou lidnummer. Bijvoorbeeld: - gebruikersnaam: lid@scarphoutertjebpc.be - wachtwoord: Bpc20130206004 Het lidnummer vind je terug op je lidkaart. Jou lidkaart nog niet ontvangen? Laat dit dan weten aan P a g i n a 23
penningmeester@scarphoutertjebpc.be dan brengen we dit zo snel mogelijk in orde. Onze bierbibliotheek is nog niet zo uitgebreid, maar hier kan jij aan meewerken. Op het ledengedeelte kan je een bierproefblad downloaden. Door dit blad in te vullen, zo goed als je kan, en deze op te sturen naar onze webmaster (webmaster@scarphoutertjebpc.be). Na controle plaatst deze ze dan op het ledengedeelte. Op deze manier zal onze bierbibliotheek sterk uitbreiden. Naarmate de leeftijd van onze club groeit, zal dit ledengedeelte uitbreiden. Heb jij nog ideeën of suggesties laat dit dan gerust weten aan onze webmaster. Facebookpagina: Om zoveel mogelijk mensen op de hoogte te brengen van onze komende activiteiten en de laatst nieuwe weetjes beschikt de club over een eigen Facebookpagina. Deze kan men ook bereiken via onze website of via de link: http://www.facebook.com/scarphoutertjebpc. Media: website of via de link: http://www.facebook.com/scarphoutertjebpc. P a g i n a 24
Zundert 8% Bier in het vizier Kenmerken Alcoholpercentage: 8% Kleur: Amberkleurig Gisting: Bovengisting Lagering: Lagertanks Type: Trappist Formaat: 33cl Beschrijving De Zundert Trappist is een amberkleurig bier met een alcoholpercentage van 8%. Een parelend bier met een mooie wandklevende crèmekleurige schuimkraag. Omdat we vermoedden dat er trappistgist gebruikt wordt, verwachtte ik veel banaan in de geur maar die was nauwelijks aanwezig. Wel een tamelijk complexe geur en aroma van honing, citrus, pompelmoes, walnoten en bij het opwarmen kregen we even een bloemig vleugje in onze neus. Het bier is zoetig, bitterig en licht kruidig met toetsen van koriander. Een tamelijk zwaar mondgevoel en een lange bittere afdronk. P a g i n a 25
Brouwerij: Sinds het jaar 1900 werken de monniken van de Abdij Maria Toevlucht volgens de regel van Sint Benedictus: ora et labora, bid en werk. Daarin hebben zij steeds de kansen en mogelijkheden gezocht die de omstandigheden en de tijd hun aanreikten, en wat zij deden hebben ze steeds geprobeerd zo goed mogelijk te doen. Van ruim 100 jaar diverse agrarische activiteiten naar een brouwerij vandaag - de opzet blijft het werk met liefde en aandacht te doen. De bedrijvigheid op de plaats waar nu de brouwerij De Kievit is gerealiseerd, is al ouder dan de abdij zelf. In het jaar 1851 werden de Kievitsmoeren, twee grote moerassige vennen temidden van heidevelden, door de heren Van Dongen, een bakker, en Van Mens, een notaris, aangekocht van de Staat der Nederlanden, en vervolgens door hen ontgonnen en bouwrijp gemaakt. Er werd een klein boerderijtje gebouwd, dat de naam De Kievit kreeg. Het boerderijtje werd verpacht en enige decennia volgde de ene pachter de andere op. P a g i n a 26
In 1899 werd de boerderij verpacht aan Bart Nouws, voor een termijn van 6 jaar. Bart Nouws hield een gemengd bedrijf, met hoofdzakelijk wat melkvee. Datzelfde jaar gaf de erfgename van de heer Van Dongen die inmiddels overleden was, de grond ten geschenke aan de abt van de abdij Koningshoeven in Berkel-Enschot. Deze abt besloot op de door hem aldus verworven grond een nieuw klooster te bouwen. Op 24 mei 1900 begonnen de trappisten het reguliere leven in het nieuwe klooster, dat de naam Maria Toevlucht ontving. Bart Nouws bleef als pachter in zijn boerderij wonen tot 1905, waarna hij vertrok naar een andere boerderij nabij Zundert. De trappisten zetten de agrarische exploitatie voort: melkvee, varkens, akkers met voederbieten, groenten, fruit, bessen en wat dies meer zij. In 1950 werd, met de inkomsten uit het vaderlijk erfdeel van de toenmalige abt, een voor die tijd zeer moderne stal gebouwd ter vervanging van het oude boerderijgebouwtje dat toen al een eeuw dienst had gedaan. De nieuwe koestal werd gebouwd met adviezen vanuit de Landbouwhogeschool te Wageningen, door architect Sturm uit Roosendaal. Een prachtig oerdegelijk gebouw. P a g i n a 27
Het gebouw omvatte een grupstal voor de koeien, een paardenstal en een stierstal, en een ruime open tas voor de opslag van hooi en stro. Het oorspronkelijk boerderijtje De Kievit werd kort daarna afgebroken. Enkel de windwijzer in de vorm van een kievit werd overgezet op de nieuwe stal Naast de koestal was er een varkensstal, en tevens werden er broedkuiken-moederdieren gehouden. Akkerbouw vond ook plaats: bonen, rogge, tarwe, gerst en bieten, meest voor veevoer. De paarden werden al snel vervangen door een tractor. De broeders fokten vee: koeiennamen uit die tijd: Kievit s Adema, Kievits Uilkje In 1969 werd aan de bestaande stal een ligboxenstal met een melkstal gebouwd. Uiteindelijk verdwenen een aantal takken van het bedrijf; wat bleef was melkvee, jongvee, weiden en maïs. In 1996 was de ligboxenstal versleten. Gezien de personele mogelijkheden van de communiteit en de omvang van het melkquotum was het niet verstandig in nieuwbouw te investeren. Het melkveebedrijf werd gestaakt. P a g i n a 28
De abdij startte in 1997 met 20 dieren een biologisch vleesveebedrijf. In plaats van zwartbont melkvee graasden voortaan bruine koeien met Franse achtergrond op de weiden van de abdij. Het vlees werd verkocht in de abdijwinkel velen herinneren zich nog de prima smaak! In 2009 was het niet meer mogelijk deze agrarische exploitatie voort te zetten. Het vleesvee werd verkocht, waarna de communiteit zich beraadde op een nieuw bedrijf. De agrarische gronden van de abdij werden omgezet in natuurgebied en voortaan in samenwerking met Natuurmonumenten onderhouden. De broeders orënteerden zich in andere trappistenkloosters, of een kleinschalige bierbrouwerij een mogelijkheid zou zijn voor de abdij. De eerste onderzoeken waren positief, waarna de communiteit aan enkele broeders opdracht gaf om een diepgaand onderzoek in te stellen. Het onderzoek bracht mee, dat twee broeders enkele maanden stage liepen in de brouwerij van de medebroeders in Koningshoeven, waar zij met alle afdelingen kennismaakten. De burgemeester van Zundert, mevrouw L.C. Poppe-de Looff gaf tijdens een werkbezoek aan, dat de gemeente het initiatief van een brouwerij zou waarderen mits binnen de bestaande contouren. Er zou niet bijgebouwd mogen worden. Als architect voor de brouwerij werd de heer Ernst Joosten aangetrokken van Oomen Architecten. Met dit P a g i n a 29
bureau waren de monniken bekend sinds de nieuwbouw van het gastenhuis en de renovatie in de jaren 2002-2005. De heer Joosten ontwierp een brouwerij binnen de open tas van inmiddels leegstaande boerderij. De hoogte van dit gebouw was ideaal om er brouwketels te plaatsen. Voor de brouwinstallatie werd gekozen voor de firma JBT uit Duitsland, een degelijke conventionele installatie die aan de eisen van deze tijd voldoet. De bouw begon, nadat de gemeentelijke vergunningen waren afgegeven en onherroepelijk geworden, op 24 oktober 2012. Aannemer is Bouwgroep De Kok uit Breda. Ondanks de strenge winter is zo goed mogelijk doorgewerkt, en zodoende zijn de bouw en de installatie eind juni 2013 voltooid, waarna het proefbrouwen een aanvang nam. Begin december 2013 is het "Zundert" trappistenbier op de markt gekomen. P a g i n a 30
Lentegerechtje met bier: P a g i n a 31 Uit: Belgische bieren In de keuken en in het glas uitgave van Colruyt
Strip P a g i n a 32
Colofon Verantwoordelijke uitgever: vzw t Scarphoutertje BPC Zetel: J. Soetestraat 47, 8370 Blankenberge Contactgegevens bestuur: Voorzitter: Jan De soete, - voorzitter@scarphoutertjebpc.be Webmaster: webmaster@scarphoutertjebpc.be Secretaris: Benjamin Bisschop, secretaris@scarphoutertjebpc.be Penningmeester: Pieter De Soete, penningmeester@scarphoutertjebpc.be Redactie: Wendy + Gregory Shillam, redactie@scarphoutertjebpc.be Alle bestuursleden: bestuur@scarphoutertjebpc.be Algemene informatie: info@scarphoutertjebpc.be P a g i n a 33