Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad d.d. 5 juli 2011

Verslag van de openbare vergadering van de Wmo-raad d.d. 5 juli 2011 Aanwezig: dhr. J.E. Bogaers, mw. C. Warmerdam-van der Ende, mw. A.S. van Kuijen-Cornelis, dhr. J.J. Ramekers (voorzitter), dhr.c. Dekker, dhr. W.A. Reitsma (secretaris), mw. A.J. B. Luiten, dhr. J. Uittenbogaard, mw. Y.Bink-Winterkamp, dhr. S.H. Visser Afwezig m.k.: dhr. E.W.H. de Kievit Voorts aanwezig: Mw. R. Kapteijn en mw.. H. Vredebregt (beleidsmedewerkers jeugdbeleid gemeente Zoetermeer), mw. M. Bosch (beleidsmedewerker armoedebeleid gemeente Zoetermeer) Publieke tribune: vert. NVBS Agenda: 1. Opening en vaststelling agenda 2. Toelichting op de nota Integraal Jeugdbeleid 2011-2016 van de gemeente Zoetermeer 3. Armoedenota 4. Verslag van de openbare vergadering van 24 mei jongstleden 5. Mededelingen 6. Concept advies Evaluatienota Wmo-beleid 2008-2011 7. Workshop sociale media 8. Ingekomen stukken 9. Rondvraag en sluiting. 1. Opening en vaststelling agenda Akkoord. 2. Toelichting op de nota Integraal Jeugdbeleid 2011-2016 van de gemeente Zoetermeer Mevrouw Kapteijn en Vredebregt lichten de nota toe. De gemeenteraad wil een nieuw beleidskader voor het jeugdbeleid, integraal en ook positief in aanpak en uitstraling. Een en ander geïnspireerd op de visie van prof. Hermans die er voor pleit om op een positieve manier te kijken naar jeugd en jongeren. De uitgereikte visieplaat is daaraan ook ontleend. 7 kerndoelen: 1. Kinderen zijn opgegroeid onder begeleiding van allemaal opvoeders. Dit is een preventief gerichte doelstelling. Opvoeden is een taak van allemaal. 2. Jong volwassenen kunnen zelfstandig wonen en leven. Jongeren moeten een eigen plek in Zoetermeer hebben en houden. Voor hogere opleidingen vertrekt men naar buiten Zoetermeer. Komen deze jongeren ook terug? Aanname is dat jongeren na afstuderen terugkeren naar Zoetermeer vanwege bijv. de ouders. 3. Jongeren zijn gezond, maatschappijbewust en zelfredzaam. Jongeren moeten goed voor zichzelf zorgen Dat is een goede basis voor alle andere doelen 4. Jongeren hebben een baan m.b.v. hun eigen leerweg, 5. Jongeren doen actief mee en participeren in de stad. Voorbeeld: jongerenambassadeurs 6. Jongeren hebben geleerd met plezier vrije tijd te besteden door sport, natuur, cultuur en/of uitgaan. Als goed niet voldoende is.dan zorg op maat. 1

7. De jeugd en hun ouders hebben bij problemen zorg op maat ontvangen in en/of buiten het gezin, op school en op weg naar werk. Integraal is het uitgangspunt. Ieder doet zijn eigen ding. Integraler is nodig, is ook effectiever bij aanpak problemen en bovendien ook nog eens efficiënter. De behoefte bij alle partners is om t met elkaar te doen en niet langs elkaar heen. Vragen/opmerkingen of discussie (vraag/opm.en discussie cursief) Er is ook een groot aantal allochtone kinderen. Vraagt dit nog specifieke aandacht? Zoetermeer kent geen ontwikkelingen waarbij extremen worden opgezocht of zich voordoen. Wel is het zo dat landelijk gezien Zoetermeer meer dan gemiddeld kinderen kent die in armoede moeten opgroeien Wordt er ook een relatie met het bedrijfsleven gelegd? Er zijn verschillende samenwerkings- en overlegvormen. LEA (met onderwijs). CJG (jeugdzorg) en SEA (met bedrijfsleven en onderwijs). Met SEA wordt overlegd over bv. stagemogelijkheden, opzet van vakcolleges en banen voor jongeren. Een toenemend aantal jongeren vindt ook werk in Zoetermeer bijv woningcorporaties maar ook commerciële bedrijven. Hoe belangrijk is preventie in het beleid en waar blijkt dat uit? Preventieve opvoedondersteuning is zeer belangrijk. Het CJG is daarmee bezig en maakt stappen vooruit. Het is niet eenvoudig voor alle partners (ouders, jongeren zelf, scholen, prof. zorg) om de aanpak één gezin, één plan toe te passen. Focus op het gezin gaat voorbij aan een toenemend aantal echtscheidingen en samengestelde gezinnen. Dit neemt niet af maar eerder toe. Lopen de financiën mee met dit perspectief? Zoetermeer kent ook relatief meer éénoudergezinnen. Daarop moet in het beleid acht worden geslagen. Opvoedondersteuning moet dichtbij beschikbaar zijn, in de wijk, zonder drempels. Ook is het nodig om de civil society te stimuleren en te accepteren. Jongeren moeten leren dat dat bij het opgroeien en maatschappelijke deelname hoort. In het aanbod wordt de groep 18-23 jaar gemist. Velen van hen hebben een lichte vorm van ondersteuning nodig bijv. als zij zelfstandig gaan wonen. Dat is er nu niet. Het aanbieden van ondersteuning is wel een thema in de nota. Het gaat om de categorie van - 9 maanden tot 27 jaar en de ondersteuning betreft werk-, leer- en woonvoorzieningen. Er is nu geen aanbod van lichte ondersteuning dat langduriger beschikbaar is. Bijv. de 18-jarige die op het moment dat hij 18 jaar de prof. jeugdzorg de rug toekeert ( t daarmee heeft gehad) en zelf zijn weg gaat zoeken. Dat gaat soms goed maar ook vele keren ontspoort het. Er is te weinig ondersteuning beschikbaar voor deze groep. Het CJG is bezig dat te inventariseren. Langdurig leun en steunaanbod. Woningcorporaties zijn bezig met projecten begeleid wonen. Impregno geeft begeleiding aan jongeren in het Olmenhout(18 tot 23 jaar). Impregno ontvangt hiervoor een stimuleringssubsidie van de Interconfessionele Stichting Huisvesting Jongeren, Impregno verzorgt een aantal materiële zaken voor de jongere. Er is wel een AWBZ-indicatie nodig om voor dat project in aanmerking te komen. Projecten moeten ook openstaan voor psycho-sociale indicaties. Dat zijn ze nu niet. Daarvoor is de kleine subsidie van ISHJ niet toereikend. Pijler van het beleid is de CJG-aanpak en Meerpunt. Dat vraagt van iedere 2

partner een omslag in denken en handelen. Hoe kun je elkaar versterken? Dat is ook nog in ontwikkeling. De ambitie is er. Voor het toekomstig beleid is het de uitdaging om dat mede helpen vorm te geven. Kernpunten: van buiten naar binnen kijken, zorg op maat en samenwerking, ook binnen de gemeente. Voorbeeld: het is soms effectiever om te beginnen met schuldhulpverlening alvorens opvoedcursussen of ondersteuning aan te bieden. Zware schulden en de gevolgen daarvan moeten dan eerst worden aangepakt en in rustiger vaarwater worden gebracht alvorens echt ruimte ontstaat voor gesprekken over opvoeden. De keuzes in het beleid zijn: doorgaan met Meerpunt en wijkaanpak versterken. De wijk is een goed kader waarbinnen tal van zaken kunnen worden uitgewerkt. Ook komt er een publiciteitscampagne om de jeugd in Zoetermeer is positief daglicht te plaatsen. Wat doet de gemeente zelf aan het aanbieden en inzetten van bv. maatschappelijke stages die volgend seizoen ook verplicht worden voor alle scholen? De gemeente doet daaraan mee. De tenuitvoerlegging van taakstraffen wordt als voorbeeld genoemd. Dat gebeurt op veel plekken in Zoetermeer. Kortgeleden hebben 4 jongeren bij Beleid hun stage afgesloten. Vroegtijdige signalering is een belangrijke beginstap in de aanpak van problemen in een gezin. Wie geeft een signaal aan wie en wat gebeurt daar dan vervolgens mee? Ouders en/of kinderen zien niet altijd dat er iets aan de hand is. De bezorgdheid daarover ligt bij organisaties en ook de wijk. Belangrijk is manieren te vinden om zaken bespreekbaar te maken met de ouders en/f kind. Dat is een moeilijk proces dat zorgvuldig moet gebeuren. Er wordt gewerkt aan een training voor medewerkers van organisaties (scholen, consultatiebureaus, VVE) om een slecht nieuwsgesprek met ouders te voeren. Consultatiebureaus en onderwijs zijn de plekken waar meestal de eerste signalen naar voren komen. Preventie is niet alleen signalen opvangen maar daar ook outreachend mee omgaan. Dat kan beslist beter. Het afvinken van een checklijst bij ouders thuis, zoals gebruikelijk in de JGZ, is niet de goede manier. Het gesprek moet worden aangegaan. Dat kost tijd en moeite van ook de ouders. Eén gezin, één plan betekent dat ook dat ouders te maken krijgen met één contactpersoon met wie zij vragen en problemen kunnen bespreken?eén professioneel contactpunt is vooral van belang als er verschillende hulpverleners over de vloer komen. De aanpak één gezin, één plan gaat uit van één coördinerend contactpersoon. Dat betekent overigens niet dat er niet verschillende hulpverleners over de vloer blijven komen. De expertise die iedere [professional heeft, maakt dat er verschillende hulpverleners nodig blijven om uiteenlopende problemen professioneel te kunnen aanpakken. Bij de aanpak family First, een vorm van crisismanagement, is het wel zo dat er eerst één persoon contact houdt met het gezin, vertrouwen opbouwt en zoveel mogelijk puin probeert te ruimen. De huidige gezinscoach zou zo iemand kunnen zin. De gespecialiseerde gezinszorg die er vroeger was, kon ook deze taak vervullen. De zorgcoördinator bij één gezin, één plan kan mogelijk deze rol vervullen. Het blijft noodzakelijk dat professionals van elkaar weten wat zij bij het gezin doen en afspreken. De keten strekt zich uit van -9 maanden tot 27 jaar. Kind/ouders krijgen achtereenvolgend met verschillende organisaties te maken. Hoe gaat het met de doorgifte van signalen zodra ouder/kind uit het oog van de organisatie verdwijnen. Bijv. consultatiebureau heeft iets gesignaleerd. Wordt relevante informatie doorgegeven aan de volgende partner in de keten? 3

Dat moet beter. Er zijn verschillende breukvlakken daarin vastgesteld. Blijven ouders gebruik maken van het vrijwillige consultatiebureau? Doen zij mee met de VVE of de kinderopvang? Zo nee, dan is het onderwijs de eerste instantie waarmee men weer te maken krijgt. Ook van BO naar VO is er een breuk. Ook bij het MBO blijken eerdere signalen niet aan te komen. De ketenaanpak heeft tot doel het kind in te volgen. De ketting is evenwel zo sterk als zijn zwakste schakel. Soms is er dus meer nodig dan alleen te volgen. De voorzitter stelt vast dat er geen nieuwe punten meer aan de orde komen. Hij kondigt aan dat de Wmo-raad de nota graag zal lezen. B&W hebben geen advies gevraagd. De Wmo-raad zal naar verwachting ongevraagd adviseren. Daarbij dient rekening te worden gehouden met het feit dat de nota 30 augustus a.s. in de raadscommissie aan de orde zal komen. Hij dankt mevrouw Kapteijn en mevr. Vredebregt voor hun aanwezigheid en inbreng. (mevr. Kapteijn en Vredebregt verlaten de vergadering) 3. Armoedenota Mevrouw Bosch licht de nota toe. Vastgesteld wordt alleen het B&W-voorstel is verspreid en dat de integrale nota abusievelijk niet is toegezonden. Deze zal worden nagezonden. Kernbegrippen zijn: samen, structureel en sterker. Krachten bundelen, ook met kerken bedrijfsleven en alle organisaties die werkzaam zijn rond de armoedeproblematiek. Structureel geeft aan dat de behoefte om te kiezen voor oplossingen op de langere termijn. Sterker duidt op het uitgangspunt van de eigen kracht van de klant en dit te stimuleren door hem zelf dingen te laten doen. Ook hier gaat het om een visienota. Er wordt niet op armoedebeleid bezuinigd zoals ook in het B&W programma is vastgelegd. Er zijn ook geen extra financiële middelen. En bij een toename in een beroep op bijzondere bijstand ligt een financieel probleem op de loer. Het regeringsbeleid om bv. het minimabeleid landelijk af te grenzen tot 110 % van de bijstandsnorm heeft wel gevolgen. Beleidsdoelen: Minimavoorzieningen in stand houden met inachtneming van de kaders die het rijk wil trekken Mensen uit de armoede halen door hen aan een baan te helpen en hun participatie, hun meedoen te bevorderen. Daarvoor is nodig de eigen kracht van de mensen aan te boren en te stimuleren Integrale aanpak maar wel ook afbakenen. Meerdere organisaties leveren bijdrage. Er zullen echte keuzes gemaakt moeten worden. Geven wij geld aan activiteiten die leuk voor de mensen zijn of doen wij wat noodzakelijk is mensen uit de armoede te laten klimmen. Hoe is de preventieve kant in het beleid geregeld? Voorkomen dat er financiële problemen ontstaan moet prioriteit krijgen. Hiervoor haakt het armoedebeleid aan bij lopende beleidsinitiatieven zoals CJG, Wmo. Geen apart beleid daarvoor. Het Toezicht Jeugdzorg heeft onderzoek gedaan naar Zoetermeer. De aanbevelingen die worden gedaan, zouden 1-op-1 in het beleid kunnen worden opgenomen. 4

Wat gaat er verder gebeuren? Beleid verder uitwerken met de partijen in het veld. Wat gaan wij doen naast of in aanvulling het voorzieningenpakket dat wij hebben? Schoolkostentoeslag omzetten in een naturaverstrekking en uitvoeren in samenwerking met andere partijen, bv. Leergeld ZoetermeerPas herijken. Met name de uitvoering is erg arbeidsintensief. Rotterdam en Den Haag zijn bezig met een metropool pas. Zoetemeer kan daarbij aanhaken. Voorts zijn de voorzieningen die in de ZoetermeerPas zitten niet toereikend om bv. te kunnen sporten. Een deel wordt vergoed, andere noodzakelijke kosten komen toch bij de ouders terecht met als resultaat dat het kind niet gaat sporten. Dat is ineffectieve besteding van geld. Om bereik te vergroten kunnen klantmanagers ook het nodige te doen in hun contacten met de potentiële klanten. Ook het maatschappelijk middenveld kan bijdragen aan het armoedebeleid. Zij moet ook de eigen verantwoordelijkheid pakken. Zo kunnen werkgevers meehelpen aan de oplossing van de schuldenproblematiek van de eigen werknemer. Formulieren vormen een drempel voor vele mensen. De bureaucratie schrikt af en leidt tot niet-gebruik. Zoetermeer werkt aan de beschikbaarheid van de site Bereken u recht voor burgers van Zoetermeer. Dat helpt ook bij de voorlichting over de voorzieningen waarop men mogelijk aanspraak kan maken. Verwacht niet alle heil van het gebruik van internet. Een groot deel van de mensen waarover wij nu praten, hebben niets aan een website omdat zij geen internet of een pc hebben. Zoek contact bijv in de wijk en/of via de wijkcoach. Welke gevolgen heeft het voorgenomen beleid van het rijk? Dit heeft gevolgen voor doelgroep van de ZoetermeerPas en de schoolkostentoeslag (is nu 120%). De armoede onder uitkeringsgerechtigden is wel in beeld. Die van de werkende armen niet. Daar komen problematische situaties voor waarvan de kinderen de dupe zijn. Dat geldt bv ook voor mensen met een relatief hoog inkomen en hoge schulden die weinig geld overhouden om eten van te kopen. Die gaan ook naar de voedselbank. Werkende armen zijn wel doelgroep van het armoedebeleid maar niet met de hoogste prioriteit. Ook de éénoudergezinnen zitten in de hoek waar veel armoede voorkomt. Zoetermeer heeft relatief veel eenoudergezinnen. Werken loont is het motto maar in de praktijk loont werken niet onmiddellijk doordat er geen aanspraak op diverse toeslagen meer bestaat. Per saldo is men dan slechter af. Ook het armoedebeleid moet er op gericht zijn om er aan bij te dragen dat werken daadwerkelijk zal lonen. Werken verhoogt ook de eigenwaarde van mensen. Dat is ook een belangrijk resultaat. Bij het armoedebeleid geldt ook dat men zelf verantwoordelijkheid draagt. Een financiële ondersteuning is altijd bedoeld als tijdelijke maatregel om mensen er bovenop te helpen. In de praktijk werkt dat niet altijd zo uit. 5

De Wmo-raad heeft met meerdere leden deelgenomen aan de armoedesessies. Daarna is het stil geworden en is hij niet verder betrokken geweest bij het opstellen van deze nota. Verschillende leden geven aan dat vreemd te vinden. In de Wmo gaat het ook om kwetsbare groepen en deels misschien wel om dezelfde personen. De werkwijze bevreemdt hen. De Begeleidingscommissie WZI is het officiële adviesorgaan voor zaken op WZI-terrein. Waar nodig wordt afgestemd. De taken en rolverdeling zijn in beide regelingen vastgelegd. Dat laat onverlet dat mensen in de Wmo-raad die met de doelgroepen werken ook in de gelegenheid moeten zijn hun visie op het beleid te geven. Van de ambtelijk secretaris van de Begeleidingscommissie (mevrouw Kummer, WZI heeft de secretaris kortgeleden een mail ontvangen met ideeën om de samenwerking tussen Begeleidingscommissie en Wmo-raad op gang te brengen. Is er een goed beeld van het gebruik en het non gebruik van minimavoorzieningen in Zoetermeer? Vorig jaar is de Armoedemonitor verschenen waarin cijfermateriaal over het gebruik van de minimavoorzieningen. De voorzitter stelt vast dat er geen vragen of opmerkingen meer zijn. De Wmo-raad zal zich beraden over de vraag of er een ongevraagd advies zal worden uitgebracht. Hij dankt mevrouw Bosch voor haar aanwezigheid en inbreng. (Mevrouw Bosch verlaat de vergadering) Hoe verder met de beide beleidsnota s? Nota Integraal Jeugdbeleid Een kleine werkgroep bestaande uit mevrouw J. Luiten, mevr. A. van Kuijen, mevr. Bink en de heren Bogaers en Dekker zullen een concept advies voorbereiden. Armoedenota Afgesproken wordt dat de secretaris aan de hand van het besprokene een concept advies zal opstellen. Het concept zal aan de leden voor commentaar worden toegestuurd 4. Verslag van de vergadering van de Wmo-raad van 24 mei jongstleden Blz.1 toevoegen bij aanwezig: de heer R.J. Stevens Verder akkoord. Naar aanleiding van: De aanvullingen en wijzigingen die mevrouw Pas voorstelt en die in de bijlage bij het concept van 24 mei jl. zijn opgenomen, worden vastgesteld. Mevrouw Warmerdam benadrukt dat de woonservicezone er voor de hele wijk is en niet alleen voor ouderen. 5. Mededelingen N.a.v. de stukken van het kennisatelier over licht verstandelijk beperkten wordt afgesproken een volgende keer MEE uit te nodigen om de Wmo-raad daarover te informeren. Mevrouw Luiten kent iemand bij MEE en oppert de mogelijkheid om MEE te betrekken bij het werkgroepje jeugdbeleid Aldus wordt besloten. De kopie van de ingevulde enquête t.b.v. de landelijke Koepel Wmo-raden wordt v.k.a. 6

6. Concept advies Evaluatie Meerjarenbeleidsnota Wmo 2008-2011 Wijzigingen en aanvullingen: Spreken over licht verstandelijk beperkten (en niet gehandicapten) Aanvullen dat binnen de doelgroep licht verstandelijk beperkten de doelgroep jongeren met een licht verstandelijke beperking specifieke aandacht behoeft. Zij zijn bv. oververtegenwoordigd binnen de jeugddetentie. Zin over Tussenevaluatie schrappen. Vermeld zou kunnen worden het verschil tussen beide evaluaties waar het gaat om het cijfermateriaal of het ontbreken daarvan. Afgesproken wordt het concept aldus te wijzigen en nog eenmaal rond te sturen voor goedkeuring. Daarna zal het aan B&W worden toegestuurd. 7. Workshop sociale media Een workshop voor alleen de leden van de Wmo-raad of ook breder (bv. beleidsmedewerkers erbij en/of vertegenwoordigers van organisaties? De voorkeur gaat er naar uit om voor de workshop ook de beleidsambtenaren uit te nodigen. De verbreding naar de organisaties kan in een vervolgstap gepland worden. 8. Ingekomen stukken Dit wordt mondeling toegelicht en voor kennisgeving aangenomen. 9. Rondvraag De voorzitter deelt mede dat de voorzitter van de Adviescommissie Toegankelijkheid met hem wil praten over de gemeentelijke plannen met betrekking tot de adviescommissie. Mevrouw Van Kuijen wijst een ieder op een artikel in VNG Magazine over het Bestuursakkoord. Het artikel zal worden verspreid onder de leden. Afgesproken wordt de vergadering van 30 augustus te verplaatsen. De raadscommissie vergadert dan ook. Via datumprikker.nl zal een nieuw voorstel worden gedaan. Actiepuntenlijst na vergadering dinsdag 5 juli 2011 Datum Actiepunt Wie Datum gereed opvoering 5. 11/1/2011 Regelen visitekaartjes en badge id. besteld 7. 11/1/2011 Onderzoekje betere vergaderlocatie secretaris Volgende vergadering 13. 15/2/2011 Jaarprogramma vaststellen Wmo-raad 15/3 14. 15/2/2011 Regelen cursus snellezen met Tympaan secretaris Op datum dat iedereen kan 16. 15/2/2011 Contact leggen met jongerenambassadeurs Mw. Bink en de heren Bogaers en Reitsma Pogingen contactlegging nog niet succesvol 18. 15/03/2011 Bespreken opzet volgende allen September 2011 Toegankelijkheidsprijs 21. 15/03/2011 Bespreken op welke op welke Allen wijze(n) de resp.prestatievelden in de Wmo-raad de doelgroepen en organisaties bij de evaluatie en totstandkoming van het Wmo-beleid zullen betrekken. 2. 19/04/2011 Beleggen discussie met doelgroepen en professionele organisaties over de Allen 7

gevolgen en de vereiste aanpak van de overheveling van de taak begeleiding van AWBZ naar gemeenten 3. 19/04/2011 Uitnodigen mevrouw M. van Secretaris Leuveren voor toelichting op WOP s 7. 19/04/2011 Organiseren workshop sociale media Secretaris, de heer De Kievit i.o.m. voorzitter 1. 05/07/2011 Organiseren en voorbereiden ver volg netwerkbijeenkomst met beleidsambtenaren Wmo 2. 05/07/2011 Beleggen eerste bijeenkomst werkgroep integraal jeugdbeleid Uitnodigen MEE 3. 05/07/2011 Opstellen concept advies over de Armoedenota 4. 05/07/2011 Definitief maken advies Evaluatie meerjarenbeleidsnota 2008-2011 5. 05/07/2011 workshop sociale media inrichten voor deelname van beleidsambtenaren en uitnodigen van betrokken ambtenaren 6. 05/07/2011 Gesprek met voorzitter Adviescie. Toeg. over ontwikkelingen 7. 05/07/2011 Vergadering 30/8 verplaatsen naar 6/9 Secretaris i.o.m. voorzitter Secr., mw. Luiten, Van Kuijen, Bink en de heren Dekker en Bogaers Mw.Luiten Secr. Secr. Voorzitter, secr, Dhr De Kievit Voorzitter, secr. Secr. Volgende vergadering Wmo-raad: dinsdag 6 september a.s. om 20.00 uur. Locatie: nader te bepalen. 8