Jaargang 2, nr.2, maart 2014 Mooie voortgang project voedselveiligheid 2 Extra projectleiders en coaches MEEdelerInhoudsopgave: voedselveiligheid gezocht 2 Nieuwsbrief van Voedselbanken Nederland Ook landelijk structureel meer groenten en fruit dankzij LIDL retourstromen DC Amsterdam ontving sinds het begin van het jaar wekelijks mooie partijen verse producten van LIDL. Deze partner van de voedselbanken heeft de retourstromen uit de winkels anders georganiseerd. Getrainde medewerkers van LIDL en vrijwilligers van de voedselbanken sorteren de retourstromen (met ongekoelde producten zoals aardappels, groenten en fruit) die terugkomen via de distributiecentra van LIDL en verdelen de goede producten over de pakketten. Vanwege het succes van deze inzameling van retourstromen hebben LIDL en de voedselbanken besloten om het project landelijk uit te rollen. Sinds eind februari is de samenwerking met DC Arnhem actief. Deze weken wordt het project opgezet in de resterende DC s van Landgraaf, Tilburg en Meppel. Goede groenten en fruit uit retourstromen LIDL Inhoudelijke vragen over voedselveiligheid? 2 Besparing met gas en elektriciteit van Gazprom 2 Samenwerking met AH en SSK supermarkten 2 Samenwerkingsovereenkomst met de SESAM academie is verlengd 3 Misbruik van voedselbanken 3 Volop werkgelegenheid 3 Hoe zien de ideale jaarrekeningen en jaarverslagen van voedselbanken eruit? 3 Succesvolle statiegeldactie Tilburgse Voedselbank 4 Donateursfolder beschikbaar 4 Advies voor de klanten 4 Concrete resultaten samenwerking Unilever 4 Website Voedselbank Nederland vernieuwd 4 Tips 5 Herinnering Voedselbank.nu 5 Tonnen verse groente dankzij Stichting Manna - Werkgroep Schermer In de Schermer Noord-Holland vindt een opmerkelijk succesvol initiatief plaats. Jac Smit, diaken bij de Protestantse gemeente is geboren en getogen in de regio. Als hij door de polder reed, verbaasde hij zich over de grote hoeveelheden groenten die op het land achterbleef. Deze goede groenten eindigden als veevoer of bleven rotten op het land. Jac was zich er maar al te goed van bewust dat het aantal klanten Jac Smit, pastoor Luís Weel, Jorrit de Bruin, Egbert Warringa en ds. Alice Schumacher snijden broccoli bij de voedselbank nog steeds groeit en dat verse groenten niet altijd in de voedselbankpakketten zit. Hij combineerde deze twee gegevens en begon samen met anderen te oogsten en te sorteren. Met groot succes. In 2013 ging er ruim 20 ton (!) verse groenten (zoals broccoli) naar de voedselbanken in Alkmaar, Purmerend en Hoorn. Jac richtte samen met leden van O.L.V. geboorte kerk Schermerhorn en Raad van Kerken Schermer Stichting Manna Werkgroep Schermer op en sinds 2014 zijn zo n 7 vrijwilligers enkele uren per week actief. Ook Voedselbank Amsterdam ontvangt nu wekelijks groenten als wortelen, spruitjes, kool en aardappelen. St. Manna wil op rustig tempo doorgroeien. Akkerbouwers in de regio worden gevraagd of ook bij hen mag worden geoogst. Vrijwilligers worden opgeleid in het proces van oogsten en sorteren. Naar verwachting zullen in 2014 ook voedselbanken buiten N-Holland verse groenten ontvangen vanuit de Schermer. Gezamenlijk kijken we hoe we een soortgelijk project kunnen opzetten in andere akkerbouw gebieden in Nederland. We houden u op de hoogte.
pagina 2 NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND Mooie voortgang project voedselveiligheid Al 90 voedselbanken (meer dan 60%!) hebben zich aangemeld voor het project waarborging voedselveiligheid. Wekelijks bezoeken de 2 projectleiders, Ellen Essed en Esther van der Zeijden-Jansen geassisteerd door de bureaus Houwers Holtackers en Senz voedselbanken in het land en worden er nulmetingen uitgevoerd, trainingen gegeven en verbeterplannen opgesteld. Inmiddels hebben al 16 voedselbanken het predicaat groen ontvangen. Wij roepen de leden die zich nog niet hebben ingeschreven dit binnenkort te doen. Bestuurslid Jaap Sala, jaapsala@voedselbankennederland.nl, komt graag langs om het project toe toelichten. Jaap Sala reikt voedselveilig certificaat uit aan VB Zeist Extra projectleiders en coaches voedselveiligheid gezocht Vanwege het succes van het project waarborging voedselveiligheid zoeken we meer vrijwilligers. Heel concreet zoeken we één of meer extra projectleiders, zodat we voedselbanken die zich aangemeld hebben, sneller kunnen helpen. Ook zoeken we coaches voedselveiligheid die op lokaal niveau voedselbanken adviseren en bijstaan gedurende het hele jaar. Op de website www.voedselbankennederland.nl staan onder de rubriek vacatures profielschetsen en verwachtingen van deze functies. Wellicht ken je iemand in jouw omgeving? Inhoudelijke vragen over voedselveiligheid? Groenten zijn even uit de koeling geweest, kan dat nog uitgeleverd worden? De thermometer lijkt kapot. Voor alle praktische en inhoudelijk vragen rondom voedselveiligheid kun je terecht bij het team voedselveiligheid bereikbaar onder teamvoedselveiligheid@ voedselbankennederland.nl. Overige gerealiseerde inkoopovereenkomsten (meer informatie bij markpreidel@voedselbankennederland.nl) Besparing met gas en elektriciteit van Gazprom Gazprom is een nieuwe speler op de Nederlandse markt en wil graag gaan leveren aan de voedselbank. Om een indruk te krijgen van de mogelijke besparing hebben we een aantal voedselbanken gevraagd om het voorstel door te rekenen voor de plaatselijke situatie, waaruit bleek dat de jaarlijkse besparing voor deze voedselbanken tussen de 500 en 2.300 lag. Er is inmiddels een overeenkomst afgesloten. Voedselbanken kunnen rechtstreeks contact opnemen met Gazprom voor een offerte: offerte@gazprom-energy.com Overeenkomsten Brandstof Ongediertebestrijding Meetapparatuur Tweedehands voertuigen Certificering voedselveiligheid Tweedehands koelunits (gratis) Gas en elektriciteit In onderhandeling Kratten Koelboxen Gas en elektriciteit Wetenschap ondersteunt maatschappelijke organisaties via Manifest Komt u ook? Een groep wetenschappers en maatschappelijke experts onder leiding van prof. Theo Schuyt gaat vanuit hun onafhankelijke positie steun aan maatschappelijke organisaties geven. Gezamenlijk hebben zij een Manifest opgesteld waarmee zij een lans breken voor particuliere initiatieven en een beroep op de overheid doen om die initiatieven op waarde te schatten.op de jaarlijkse Dag van de Filantropie, donderdag 24 april a.s., wordt van 14.00 tot 16.00 uur een bijeenkomst rond dit Manifest georganiseerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Geïnteresseerde vrijwilligers van de voedselbanken zijn van harte uitgenodigd en kunnen zich aanmelden via de volgende link: http://fd7.formdesk.com/ vuamsterdam/fil-dvdf2014 Met leverancier Esso SGS en Anticimex Testo Kleyn Houwers Holtakkers Unilever Gazprom Leverancier Hulkenberg HSV en Hordijk Greenchoice Samenwerking met AH en SSK supermarkten: Feedback gezocht Eind 2013 informeerden we de voedselbanken over de mooie samenwerkingsovereenkomsten die we landelijk sloten met Albert Heijn en SSK Supermarkten. Voor Voedselbanken Nederland is het belangrijk dat wij van u terug horen of u al gebruik maakt van de geboden mogelijkheden en wat uw bevindingen zijn. Wilt u daarom doorgeven aan welkom@voedselbankennederland.nl als u een actie met AH of een SSK supermarkt houdt?
NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND pagina 3 De al jaren bestaande samenwerkingsovereenkomst met de SESAM academie is verlengd SESAM is de afkorting voor SEnioren en SAMenleving. SESAM Adviseurs van 55 jaar en ouder zetten hun kennis en ervaring belangeloos in om vrijwilligersorganisaties te ondersteunen op het gebied van bestuurlijke en organisatorische vraagstukken. De inzet van Sesam-adviseurs kan onder meer worden gebruikt voor: werving van vrijwilligers: heeft u moeite om de juiste vrouw/man voor de juiste opgave te vinden dan helpen zij u op weg om deze mensen te vinden en te werven. Logistiekelingen, voedselverwervers, fondsenwervers, chauffeurs, ga zo maar door. werving van fondsen: op nationaal niveau werkt het landelijk bestuur aan de werving van donateurs en geld bedragen; op lokaal niveau wordt door iedereen gewerkt aan sponsoring enz. Misschien stokt het of wil het niet goed vlotten. organisatieverbetering: er komt steeds meer op de Voedselbanken af en hoe kan het werk beter worden georganiseerd op gebieden als Logistiek, gebruik van ICT hulpmiddelen, interne taakverdelingen, etc.. Hoe het werkt De landelijke vereniging heeft een contract afgesloten met de SESAM academie voor 150 dagdelen advies in 2014 volgens het strippenkaart principe. We gaan er van uit dat de meeste opdrachten van korte duur zullen zijn: 5-10 dagdelen. De kosten van de advisering bedragen 75 per dagdeel en zullen worden betaald door de landelijke vereniging. De lokale voedselbank betaalt alleen de reiskosten van de adviseur: 0,28 cent/km. Een aanvraagformulier voor ondersteuning kan verkregen worden bij het VB-Servicecentrum: alco@voedselbankennederland. nl. De accountmanager van de SESAM academie zal samen met het bestuurslid klanten/vrijwilligers (Pieter Tankink) beoordelen of de aanvraag voor ondersteuning in aanmerking komt. De in te zetten adviseur maakt een afspraak voor een intakegesprek met de lokale voedselbank en nodigt Pieter Tankink hierbij uit. De adviseur stelt een beknopt plan van aanpak op, inclusief een calculatie van het aantal in te zetten dagdelen/ strippen. Volop werkgelegenheid Voedselbank Nederland wil de voedselbanken graag voldoende service verlenen. Vandaar dat we inmiddels een scala aan vacatures hebben op vakgebieden als administratie, fondsenwerving, voedselveiligheid en communicatie. Op de website worden de vacatures vermeld. Ken je iemand of heb je een netwerk waarin je de vacatures kunt delen? Waakzaamheid geboden: Misbruik van voedselbanken In toenemende mate worden voedselbanken geconfronteerd met particulieren en organisaties die de naam van de voedselbank voor eigen gewin gebruiken zonder dat de voedselbanken daarvan weten. Denk daarbij aan huis-aan-huis collectes. Om een beter beeld te krijgen verzoeken we jullie ons vanaf nu te informeren als jullie daarmee in aanraking komen. Als jullie in voorkomend geval behoefte hebben aan (juridische) ondersteuning horen we dat ook graag. We verzamelen de informatie op het VB Servicecentrum. Hoe zien de ideale jaarrekeningen en jaarverslagen van voedselbanken eruit? Een groepje meedenkers, onze penningmeester en een boekhoudbureau zijn in overleg bezig een format op te stellen voor de jaarcijfers en de verlies-en-winstrekeningen van onze voedselbanken. Het voornemen bestaat om dit t.z.t. te koppelen aan de boekhoudprogramma s voor onze voedselbanken. Het idee daarbij is dat elke gebruiker vanaf elke gewenste locatie kan inloggen en zijn gegevens iedere maand of week kan bijwerken. Voordelen hiervan zijn dat men niet meer apart zijn gegevens hoeft op te geven en dat we als voedselbanken geconsolideerde cijfers kunnen aanleveren. Wil je ook meedenken? Meld je dan op korte termijn bij onze penningmeester aan. Wij attenderen jullie erop dat per 30 juni 2014 de jaarcijfers over 2013 openbaar moeten zijn. Het makkelijkste is om de cijfers op een website te publiceren.
pagina 4 NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND Ter inspiratie: Succesvolle statiegeldactie Tilburgse Voedselbank In september 2013 is door een vrijwilliger van de Tilburgse Voedselbank een statiegeldactie opgestart. Zij benaderde supermarkten in een dorp in de buurt van Tilburg en vroeg de bedrijfsleiders of zij mee wilden werken aan een statiegeldactie. Donateursfolder beschikbaar De reacties waren meteen positief, niet in de laatste plaats door de opzet van deze actie. De opgehaalde bedragen werden namelijk niet verzilverd, maar direct weer in dezelfde supermarkt besteed. Dat concept maakte het aantrekkelijk voor de bedrijfsleiders om deel te nemen. Ook het feit dat de emballagebonnen verzameld werden in een eenvoudige, aangepaste wasmand dichtgemaakt met tyraps (kabelbindertjes), maakte de drempel voor het winkelend publiek laag om te doneren. Er werd duidelijk gecommuniceerd dat al het opgehaalde geld rechtstreeks ten goede komt aan de cliënten van de voedselbank. In korte tijd werd al een bedrag van zo n 10.000 euro is opgehaald. De formule werd vlot daarna door een andere vrijwilliger mee opgepakt. Dit zorgde voor forse uitbreiding van het aantal deelnemende winkels in Tilburg. Er werd een Excel-bestand ontworpen om zicht te houden op de afspraken met de supermarkten wat betreft ophaalmomenten, bedragen, plaatsen en verwijderen manden. Daarnaast werd door de laatstgenoemde vrijwilliger een resultatenoverzicht Vaak onterecht beslaglegging op uitkeringen: Advies voor de klanten als terugkoppeling naar de Tilburgse Voedselbank en een kasboek ter verantwoording toegevoegd. De aanschaf van voedingsmiddelen (in ruil voor de gedoneerde emballagebonnen) wordt bepaald in overleg met de Tilburgse Voedselbank. Nu inmiddels een derde vrijwilliger zich bij de Tilburgse statiegeldgroep heeft aangesloten is het wellicht in de toekomst mogelijk elke week ontbrekende voedingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld zuivel of fruit, aan het voedselpakket toe te voegen. De groep vrijwilligers hoopt de statiegeldactie over heel Tilburg en omstreken uit te kunnen rollen. Op de nieuwe website vind je onze nieuwe donateursfolder, speciaal voor particulieren. Jullie kunnen er ook gebruik van maken. Er is een speciale versie ontworpen waarin elke voedselbank zijn eigen gegevens (zoals rekening nummer en logo) kan plaatsen. Vraag er naar op het VB Servicecentrum. Het merendeel van de inhoudingen en de beslagen op (bijstands-)uitkeringen is in strijd met de wet en kan eenvoudig (door middel van een brief) binnen een maand worden beëindigd. Onze wet (art. 475 c en d Rv.) garandeert namelijk een wettelijk bestaansminimum. Veel mensen weten dit niet. Als deelnemers van de voedselbank met beslagen of inhoudingen te maken hebben, dan is het van groot belang om hen naar sociale raadslieden of advocaten door te sturen. Zo voorkom je dat mensen te lang en onnodig afhankelijk blijven van de voedselbank. Instructie en informatie is te vinden op VoedselbankTV (beslagvrije voet), www.schuldinfo.nl en www.beslagdesk.nl. Nieuwe website Voedselbank Nederland Expertise van Unilever ingezet Eind vorig jaar werd een contract met Unilever ondertekend en de start gegeven aan een meerjarige samenwerking. Unilever doneert structureel grote hoeveelheden voedsel en kennis. Op de eerste bijeenkomst in 2014 werd gesproken over een eerlijke verdeling van het voedsel over alle voedselbanken in Nederland. De komende weken wordt o.a. gezamenlijk een voedselbank calamiteitenplan gemaakt. Dit plan wordt natuurlijk ter beschikking gesteld aan alle voedselbanken. Mooi softwarepakket voor financiële administratie beschikbaar Unit 4Multivers biedt de voedselbanken een mooi softwarepakket voor boekhouding aan tegen een aantrekkelijke prijs. Wij horen graag of hier interesse voor is. Stuur een mail naar gegevens@voedselbankennederland.nl Eén dezer dagen gaat de nieuwe website van Voedselbanken Nederland de lucht in. De nieuwe site is o.a. moderner, de zoekfunctie is beter, het onderscheid tussen nieuws en achtergrondinformatie is duidelijker en er is een betere koppeling met Facebook, Twitter en Linkedin. Het sjabloon van deze website is desgewenst beschikbaar voor alle voedselbanken. De site kan vrij eenvoudig worden aangepast naar lokale wensen. Er is een handboek gemaakt voor voedselbanken die gebruik willen maken van het ontwerp en de structuur voor de nieuwe website. We willen in praktijk uitvinden hoe dat werkt en zoeken 5 voedselbanken die hieraan mee willen werken. Aanmelden voor de pilot nieuwe website kan via pienderuig@voedselbankennederland.nl.
NIEUWSBRIEF VOEDSELBANKEN NEDERLAND pagina 5 Tips Inspiratie voor recepten We horen wel eens klanten verzuchten: alweer bloemkool in het pakket? Er zijn veel websites waar je op ingrediënt kunt zoeken en vervolgens een reeks aan mooie en gevarieerde recepten krijgt. De bekendste website is wellicht die van Albert Heijn (www.ah.nl) maar ook Unilever heeft een handige website: www.knorr.nl. Een idee om de klanten hierop te attenderen? Periodiek schenken is makkelijker geworden Vanaf 1 januari 2014 is het voor periodieke giften niet meer nodig om een notariële akte te hebben. Een zogenaamde onderhandse akte volstaat. U kunt bij het VB Servicecentrum een infobulletin opvragen met een modelovereenkomst voor periodieke schenkingen. Succes bij VB Eindhoven: product van de maand Worden bij jullie voedselbank ook door goedwillende particulieren voedsel van allerlei maten en soorten aangeleverd? VB Eindhoven heeft het Product van de Maand in het leven geroepen. Via de website en in lokale media maken zij bekend welk product zij graag in een maand ontvangen. Hierdoor ontvangen zij nu grote hoeveelheden van een zelfde product (bv soep) waardoor de voedselpakketten uniformer zijn en het stapelen op pallets en in bakken makkelijker is. Bezoek en like ook onze Facebook pagina: https://www.facebook.com/ voedselbankennederland twitter: @VoedselbankenNL Stadsakkers en groentetuinen Ook VB Eindhoven heeft veel profijt van een lokaal stadstuinbouw project. Ze ontvingen al diverse oogsten en zijn betrokken bij het teeltplan voor 2014. http://www. voedselbankeindhoven.nl/2013_stadsakkers02.html Helder document over voedselverspilling en houdbaarheidstermijnen Het LEI Wageningen publiceerde in februari een makkelijk leesbaar document over houdbaarheidstermijnen. http://www.wageningenur.nl/nl/nieuws/minder-voedselverspilling-door-duidelijkheidover-houdbaarheidsdatum.htm Feiten over armoede en voedselverspilling Armoede en voedselverspilling zijn de twee pijlers waarop de voedselbanken zijn gebaseerd. Op de website staan 2 documenten waarin op heldere wijze achtergrondinformatie over beide onderwerpen wordt weergegeven. Linkedin-groep: voedselbanken nederland Kalender 2014 12 april: Algemene 24 april: dag van de Filantropie VU Amsterdam 1 juli: Wereld Melkdag, samen met Friesland Campina. 30 augustus: Algemene 17 oktober: Wereld Voedseldag 29 november: Algemene Herinnering Voedselbank.nu Er is een uitstekend software pakket beschikbaar voor de registratie van nieuwe klanten: voedselbank.nu. Voedselbanken die interesse hebben kunnen zich aanmelden bij Hans de Graaff, Applicatiebeheerder Voedselbanken Nederland E: kenniscentrumict@ voedselbankennederland.nl M: 06 19054489 T: 010 4812704 Colofon Deze Nieuwsbrief is een uitgave van Voedselbanken Nederland. Eindredactie: Pien de Ruig Vormgeving: Walter Luykenaar Met dank aan: bestuursleden Voedselbanken Nederland en diverse vrijwilligers bij de voedselbanken. Vereniging Voedselbanken Nederland Meidoornkade 22, 3992 AE Houten E-mail: pienderuig@voedselbankennederland.nl www.voedselbankennederland.nl Overname van artikelen in andere publicaties is toegestaan. Vermelding van Nieuwsbrief Voedselbanken Nederland als bron wordt daarbij op prijs gesteld.