Art, Media & Me Stedelijk Museum

Art, Media & Me Stedelijk Museum Charly Hendriksen, Esther Bos en Jens van Kampen

Inhoud: 1. Vorming van de abstractie a. L art pour l art moest wel leiden naar de abstractie als ultieme consequentie daarvan! b. Ontwikkeling van het expressionisme en het kubisme i. Expressionisme ii. Kubisme 2. De Zwangere Vrouw: De sporen van het surrealisme 3. Pop-art: 4. Interactieve applicatie voor het Stedelijk Museum 5. Favoriete museumstuk

1a. L art pour l art moest wel leiden naar de abstractie als ultieme consequentie daarvan! L art pour l art betekent dat je alleen kunst maakt voor de simpele reden om kunst te maken: Niet meer voor geld of opdracht, alleen als een een verlengde van de eigen geest en middel van zelfexpressie. Deze verandering kwam voort uit de industriële revolutie: Er ontstond een gloednieuwe heuse middenklasse, welke zich meer en meer als bevolkingsgroep op de kaart begon te zetten. Kunst was hier geen uitzondering voor, kunstenaars uit de middenklasse wilde hun kunst ook losmaken van de kerkelijke staat en opdracht dergelijke hogere instanties. L art pour l art is hier een logisch gevolg van, en wordt prachtig uitgedrukt door het kunstwerk Bonjour monsieur Courbet, welke illustreert hoe de kunstenaar voortaan zijn eigen gang zal gaan. Met realistische kunst kun je maar zoveel bereiken, dus als deze kunstenaars zichzelf wilden uiten op de persoonlijke manier die zij voor ogen hadden, was de abstractie een onvermijdbaar uitgangspunt. Hier was immers van alles mee mogelijk, in essentie was het de ultieme weg als rebellerende kunst, de stap naar onafhankelijkheid in uitdrukking van de kunstenaar. Voor kunstenaars was het tevens de ideale manier om emotie te uiten, vaak door gebruik van kleur, manier van de penseelstreek op het doek, en/of compositie. Samengevat: Door de rijzende middenklasse van de industriële revolutie ontstond er een verlangen van kunstenaars om zich met deze groep af te scheiden van de hogere machten, en in plaats daarvan hun eigen weg te gaan. L art pour l art was hier het logische gevolg van, kunst voor het doen van kunst. Neem dat en de wens om uit jezelf emotioneel uit te drukken, om je eigen weg te gaan als artiest, en je krijgt de abstractie als ultiem en onvermijdbaar gevolg.

1b. Ontwikkeling van het expressionisme en kubisme. Het Expressionisme: 1 De dam - George Hendrik Breitner Jaartal: 1898 Hier zien we een scene uit een dagelijks stadsleven. De rode telefooncel in het midden van het plein is de complementaire element van dit schilderij, wat heel sterk de aandacht trekt tussen alle grauwe kleuren. Heel erg gave compositie. 2 Vrouwenfiguur in landschap - Anna Boch Jaartal: 1898 Deze is met opzet wat vaag geschilderd, wat mooie en rustige sfeer eraan geeft. We zien een vrouwenfiguur bij het water, wat een mooi voorbeeld vormt voor het expressionisme. De kleuren in dit schilderij zijn heel erg prettig voor op het oog, en de compositie (samen met haar witte parasol) trekt de aandacht naar het vrouwenfiguur. 3 De spitters - Vincent van Gogh Jaartal: 1889

4 Windmolen - Piet Mondriaan Jaartal: 1917 Deze molen is heel abstract geschilderd, maar met een opvallend aantal detail in contour. Dit geeft een heel interessant beeld, en het past nog steeds heel goed in de abstractie. Mondriaan is ook wel bekend voor zijn abstracte werken, dus dit is dan ook geen verrassing eigenlijk. 5 De ruiter - Herman Kruyder Jaartal: 1933 De stijl van Herman Kruyder is erg typerend voor de abstractie: Hij gaat niet echt uit van realistische anatomie en in plaats daarvan overdrijft hij bepaalde eigenschappen. Dit werk is daarvan geen uitzondering, kijk bijvoorbeeld naar het lichaam van het getekende persoon, of de lichaamsverhoudingen van het paard.

6 De zwangere vrouw - Marc Chagall Jaartal: 1913 Dit beeld is eigenlijk best wel eng als je er voor staat. Geen idee of dit ook de bedoeling is geweest, maar dit beeld van een vrouw met een heel apart kind in haar buik heeft iets heel erg onrustigs erin. Abstractie is hier samen met surrealisme heel duidelijk aanwezig, kijk naar de anatomie en kleuren bijvoorbeeld. 7 Improvisatie 33 - Wassily Kandinsky Jaartal: 1913 Deze is toch wel een toppunt van abstractie. Dit is een van de improvisatie-schilderingen die Wassily altijd deed, en ze zijn niet meer dan een uitdrukking in plaats van een beeld. De kleuren zijn ook totaal niet realistisch of wat dan ook. 8 Mama kijk naar je kinderen - Maria van Elk Jaartal: 1968 Materiaal: Textiel Dit wandkleed heeft heel erg felle, niet realistische kleuren en versimpelde vormen. In een heel erg abstracte stijl beschrijft Anna hier een moeder die zich schaamt voor haar kinderen, welke onderin zijn afgebeeld als typische coole tieners. Erg sterke message en uitdrukking van emotie, en dit soort stijl plaatsen deze zonder twijfel onder de abstractie.

9 Last Drop - Miguel-Angel Cárdenas Jaartal: 1968 Materiaal: Mixed media Abstract is het zeker, maar een idee van wat het überhaupt is mist een beetje. Op het informatiebord ernaast stond ook helemaal niets erover, dus komt het aan op speculatie. Kijkend naar de titel, daarentegen, heeft het waarschijnlijk iets te maken met het gezegde de druppel die de emmer doet overlopen. De kleuren zijn wel interessant, en deze soort mysterieuze afbeelding is wel vrij abstract. 10 Untitled - Alan Charlton Jaartal: 1975 Materiaal: Acrylverf op doek Dit is abstractie op een heel nieuw level: Het is gewoon letterlijk een vierkant met een randje. Deze past ook in het kubisme, maar de totale abstractie van dit gevaarte is de meest toepasselijke.

Het Kubisme: 1 Windmolen - Piet Mondriaan Jaartal: 1917 Deze was al naar voren gekomen in het rijtje van het expressionisme, maar hij past ook goed in de categorie vroeg kubisme. 2 Rayonistische zee - Natalia Sergeevna Goncharova Jaartal: 1913 - later Materiaal: Acrylverf op doek Met eye-striking kleuren trekt dit schilderij meteen de aandacht van iemand die voorbij loopt. Je kan een vroeg stadium kubisme ontdekken in de vormen van dit schilderij, vooral de rode vlakken rechts van het doek. 3 Abstracte kop - Chris Beekman Jaartal: 1918 Een typisch kubistisch zelfportret. Er is hier ook weinig uitleg nodig over dat dit een kubistisch werk is. De kleuren zijn wel wat zachter dan normaal in dit werk.

4 De Drinker - Bart van der Leck Jaartal: 1919 Dit hele gezicht is opgebouwd uit kubistische en semi-kubistische vormen. Veel kubistische kunstenaars deden dit soort geometrische zelfportretten, dus dit is een typisch voorbeeld van deze stroming. 5 Compositie met geel rood zwart grijs - Piet Mondriaan Jaartal: 1920 Piet mondriaan, de geaccepteerde meester van het kubisme. Deze soort geraamtes van gekleurde kubussen zijn legendarisch geworden. Weinig uitleg is nodig om te zien dat dit een geval van kubisme betreft. 6 Harrenstein Slaapkamer - Gerrit Rietveld Jaartal: 1926 Materiaal: Diverse interieurmaterialen Deze hele slaapkamer is gemaakt in de vorm van een mondriaan-schilderij. Net als de eigenlijke schilderijen valt ook deze slaapkamer eigenlijk onder het kubisme. Heel erg gaaf idee.

7 Kubische Constructie - Jan Slothouber & William Graatsma Jaartal: 1964 Materiaal: Geverfd hout Deze kleine kubusjes zijn zonder twijfel kubistisch, ik bedoel, kijk ernaar. Weinig toe te voegen hieraan. 8 Trans West - Kenneth Noland Jaartal: 1966 Materiaal: Acrylverf op doek De kubistische vormen in dit werk zijn de hele essentie ervan. Weinig meer valt erover te zeggen. 9 Tegeltableau - Rut Bryk Jaartal: 1970 Materiaal: Geglazuurd porselein Deze plaat heeft een heel interessante vorm structuur, met allerlei kubussen die in 4 zijden afgerond zijn. Dit is wel logischerwijs kubistisch en een heel uniek werk. 10 Untitled - Alan Charlton Jaartal: 1975 Materiaal: Acrylverf op doek Ook deze wordt herhaald: Het is namelijk niet alleen de ultieme van het expressionisme, maar ook van het kubisme. Het is letterlijk een vierkant. Crème de la crème van het kubisme.

2. Kunstwerk van het surrealisme. De zwangere vrouw - Marc Chagall Jaartal: 1913 Waarom? Het is alles behalve realistisch: De kleuren zijn verre van geloofwaardig, nog niet te beginnen over de anatomie van het geïllustreerde figuur. De anatomie is meer gericht op de punten die de artiest belangrijk bleek te vinden, wat hier overduidelijk de buik van de figuur is. Het hoofd is wat meer achterwege gelaten, en in plaats daarvan wordt de focus gelegd op het vrij aparte kind in haar buik. De achtergrond is ook erg weinig aandacht aan besteed en is ook met opzet niet goed in perspectief, of überhaupt logischerwijs in orde. Een vliegende geit, bijvoorbeeld, is ook een goed voorbeeld van het surrealisme in dit schilderij. Dit soort bijna fantasy-achtige thema's die wel uitgaan van bestaande dingen, maar hier een onmogelijke draai aangeven zijn typisch voor het surrealisme. Verder zijn bijvoorbeeld de vormen van de wolken, kleur van de maan en eigenlijk vrijwel alles erg abstract. Gewoon het hele gevoel van het schilderij zegt surrealisme. 3. Kunstwerk van de Pop-Art. Pop-art wordt veel gebruikt in reclames en voor propaganda. Er wordt vooral gebruik gemaakt van het knippen en plakken van verschillende plaatjes, text of soortgelijke om een soort poster te maken. Het werd meestal op zo n manier gemaakt dat je oog direct naar de belangrijke aspecten getrokken werd, net als bij een goed opgezette compositie in een illustratie van andere stromingen. In de pop-art wordt dit vooral gedaan door middel van kleur, en dan met name felle primaire kleuren zoals rood, geel en blauw.

Dit schilderij is duidelijk gemaakt door het knippen en plakken van verschillende plaatjes: Het is overduidelijk dat de afgebeelde mensen gemaakt zijn door het knippen en plakken van verschillende fotos. De kleurencompositie geeft de kijker heel duidelijk de aanwijzing dat ze moeten beginnen bij het begin van de rij mensen. Dit komt door het verloop van kleur naar grijswaarden, deze trekt je aandacht zo dat je ogen naar de quote toe dwalen, welke ook in grijs is. Vooral het rood in dit werk is erg overheersend en belangrijk: Rood op wit geeft een gevoel van urgentie bij de kijker. Dit is een erg goede toegevoegde waarde, aangezien dit een poster voor russische propaganda is. 4. Interactieve applicatie voor het Stedelijk Museum. Wij hebben het volgende bedacht: Een speciale applicatie waarbij je een QR-code moet scannen bij een van het museum s schilderijen. Vervolgens download je mobiel de interactieve versie van het desbetreffend schilderij, kan kan je op verschillende delen van het kunstwerk klikken om hier meer over te horen. Zo kan iedere kijker begrijpen wat voor denkwerk er achter het kunstwerk schuilt. Een optionele additie is om na het bekijken van het schilderij een vraag te geven, welke je punten geeft als hem goed beantwoord. Zo wordt een bezoek aan het museum nog wat leuker ook, en heeft het museum mogelijk meer bezoekers vanwege het hebben van zo n exclusieve en leuke applicatie. Het is zelfs mogelijk om gebruikers korting te geven in de giftshop op basis van het aantal punten, voor als je nog meer mensen wilt lokken.

5. Favoriete museumstuk. Île de Vaux - CHARLES FRANÇOIS DAUBIGNY [Jens van Kampen] Waarom dit schilderij: Truth to be told: Ik ben nooit van de moderne kunst geweest. Ik ben er niet tegen dat het bestaat, ik zeg niet dat het slecht is, maar voor mij is moderne kunst een stroming die meer uitgaat van het wauwelen van een verhaal om iets wat origineel weinig waarde heeft om het waarde te geven, in plaats van het creëren van echte kwaliteit en vakmanschap. Moderne kunst is gewoon iets heel anders, maar toch wordt het ook voor mensen die er niets mee te maken willen hebben opgedragen als een soort verplichting, wat voor mij het haast eng maakt om zelf de term kunst te gebruiken. Dit is waarom dit schilderij mij zo aanspreekt. Dit is het soort kwaliteit waar ik waarde en inspiratie aan hecht, in dit soort schilderijen zie ik de motivatie om te blijven oefenen en tegelijkertijd de rust en pracht van de natuurlijke wereld. Je zou kunnen stellen dat ik recht uit de romantiek kom, wat tot zekere zin waar is. Hoe dan ook, dit schilderij was heel erg groot. Dit zorgde voor een panorama-beeld, wat het hele stuk tot leven bracht. Dit prachtwerk hangend in een museum vol met moderne kunst was voor mij een soort baken waar ik eventjes mezelf in kon zijn. Mensen noemen me oppervlakkig voor het afbranden van moderne kunst, maar ik zie simpelweg niet hoe het ook maar een beetje in de buurt komt van een meesterwerk zoals deze. Naar mijn mening is het eerder de andere kant op:

Iedereen kan een diep verhaal verzinnen voor een tekening of beeld, slechts de gepassioneerde meesters die dag in dag uit werken aan hun vaardigheden kunnen iets van deze inspirerende kwaliteit maken. Dit is waarom dit schilderij voor mij het beste was, omdat het al deze meningen van mij alleen maar sterker neerzet. Rayonist Sea - CHARLES FRANÇOIS DAUBIGNY [Charly Hendriksen] Waarom dit schilderij: Dit schilderij spreekt me aan omdat je er een heleboel verschillende dingen in kan zien, afhankelijk van hoe je ernaar kijkt. Toen ik er voor het eerst naar keek, deed het me denken aan een veld van bloemen gemaakt van ijs. Toen ik aan Esther (een van mijn teamgenootjes en vriendin) vroeg waar het haar aan deed denken, zei ze dat het haar deed denken aan een groot gevecht/een oorlog, en dat was voordat we überhaupt naar de echte titel van het schilderij keken, wat aangeeft dat het iets met een zee te maken heeft. Ik vind dit schilderij heel interessant omdat de mening en het beeld veranderd met hoe je ernaar kijkt, de kleuren spreken me ook heel erg aan (ik hou heel veel van koud blauw met een sterke, warmere rood als contrast.), en de witte strepen die de kleurvlakken opdelen zorgen ook voor een interessante compositie.

Untitled - INGO MAURER [Esther Bos] Waarom dit werk: Voor het kunstwerk waar ik de meeste interactie mee voel heb ik gekozen voor deze bureaulampjes met witte vleugeltjes. De interactie die ik er mee voel is in suggestieve zin aangezien ik er niks meer mee zou kunnen dan aan en uit zetten. De reden waarom ik voor dit kunstwerk heb gekozen ligt vrij persoonlijk. Ik ben opgegroeid in een huis vol met engelen. Mijn vader verzameld namelijk engelenbeeldjes dus je vind ze letterlijk overal bij mij in huis. Dit heeft als gevolg gehad dat ik van kleins af aan al geïnteresseerd was in engelen. Hun mooie witte vleugels en gezang gaf ze altijd iets puurs en moois waardoor het me een automatisch veilig gevoel geeft. Hierdoor kreeg ik ook de inspiratie voor mijn eigen webcomic die over beschermengelen gaat. Maar dat terzijde, toen ik deze lampjes zag had ik direct een veilig en warm gevoel en kreeg ik direct het gevoel alsof ik thuis was. Waardoor dit kunstwerk dus automatisch mijn aandacht trok en dus mijn favoriete kunstwerk werd.