Stedelijke Ontwikkeling gemeente@amstelveen.nl Belangenvereniging Meanderbewoners Disclaimer: deze brief is ongetekend op persportal geplaatst. Aan deze versie kunnen geen rechten worden ontleend. Alleen de ondertekende schriftelijke versie is bindend. Postbus 4, 1180 BA Amstelveen Vermeld bij reactie ons kenmerk en datum van deze brief Datum 28 september 2015 Uw brief van 13 september 2015 Z-2014-011743/D-2015/255900 Ons kenmerk Betreft Luchtkwaliteit A9-project Geachte heer Taal, Hartelijk dank voor uw per email aan de heer Westra gestelde vragen over bovengenoemd onderwerp. Graag wil ik hierop reageren. Ik heb op 7 juli j.l. de gemeenteraad geïnformeerd over de voortgang van het A9-project, waaronder het aspect luchtkwaliteit. Graag verwijs ik u naar het gestelde in die brief, waarin onder meer is vermeld: Op grond van de jaarlijkse rapportages van het RIVM de verwachting bestaat dat de luchtverontreiniging bij verbreding van de A9 ruimschoots binnen de wettelijke normen zal blijven; ook ter hoogte van de mondingen van de overkappingen. In het Wijzigings Ontwerp Tracébesluit zal dit onderbouwd worden op basis van het wettelijk vereiste onderzoek. Wij houden nauwlettend in de gaten of Rijkswaterstaat zich aan de wettelijke vereisten en contractuele verplichtingen houdt. Uiteindelijk zal de formele inspraak lopen via de tervisielegging van het wijzigings Ontwerp Tracébesluit. Dan zal blijken of er afdoende maatregelen worden getroffen op het gebied van geluid en lucht. Het gaat om een complex project met een grote impact op de woonomgeving van veel inwoners en bedrijven. Samen met Rijkswaterstaat blijft onze inzet om niet alleen de bereikbaarheid te verbeteren maar ook de leefbaarheid. In aanvulling op de informatie uit de raadsbrief wil ik u nog graag wijzen op het rapport Invloed schermen op de luchtkwaliteit, Eindrapport onderzoek naar de werking van (geluids)schermen op de luchtkwaliteit langs snelwegen, Rapportnummer IPL-1a, december 2009, uitgevoerd door Rijkswaterstaat. Uit het onderzoek blijkt dat geluidsschermen de concentraties van NO2 en PM10 achter geluidsschermen verlagen. Het rapport is te vinden op de site https://www.rijkswaterstaat.nl/zakelijk/innovatie-en-duurzameleefomgeving/innovatie/innovatieprogrammas/innovatieprogrammaluchtkwaliteit/schermwerking.aspx Raadhuis Laan Nieuwer Amstel 1 Route per bus - Lijn 149, halte Raadhuis 1182 JR Amstelveen Lijn 186/187, halte Dorpsstraat + 4 min. T (020) 540 49 11 Lijn 172, halte Lindenlaan + 8 min. www.amstelveen.nl IBAN NL22 BNGH 0285 0003 14 100/F000/ICT [2015-07-07 Raadsbrief A9.docx]
Datum 21 september 2015 Pagina 2 van 2 Tevens wijs ik u nog op een recente publicatie van het CBS, waaruit blijkt dat de uitstoot van verkeer en vervoer steeds verder daalt, vooral doordat motoren steeds schoner worden. De publicatie is te vinden onder: http://www.cbs.nl/nl-nl/menu/themas/natuur-milieu/publicaties/artikelen/archief/2015/ uitstoot-verkeer-en-vervoer-daalt.htm?referertype=rssitem Volledigheidshalve deel ik u mee dat de onderhavige brief en de brief aan de gemeenteraad te raadplegen zijn via de gemeentelijke website via de link: https://www.amstelveen.nl/web/wonen-en-leven/verbreding-a9.htm Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen, namens dezen, Herbert Raat Wethouder A9 Bijlagen 1
Stedelijke Ontwikkeling gemeente@amstelveen.nl Aan de leden van de gemeenteraad Postbus 4, 1180 BA Amstelveen Vermeld bij reactie ons kenmerk en datum van deze brief Datum 7 juli 2015 Z2014-011743/D-2015/182984 Ons kenmerk Betreft Planstudie A9 Geachte leden, De afgelopen week zijn er vier zogenoemde meedenksessies georganiseerd over de Planstudie A9 door Rijkswaterstaat in samenwerking met de gemeente. Graag wil ik u informeren over de aard en inhoud van deze sessies. Aanleiding Tijdens de commissie van 14 april 2015 is gesproken over de wijziging van de scopebeschrijving A9. Ik heb toen aangegeven in gesprek te gaan met de Belangenvereniging Meanderbewoners (BVMB) om, binnen kaders van de met de Staat gesloten samenwerkingsovereenkomst, te bezien of planoptimalisaties mogelijk zijn. Ik heb dit overleg op 9 juni gevoerd en daarbij aangegeven vanuit welk kader gemeente en Rijkswaterstaat samenwerken en welke ruimte er is voor bewoners om mee te denken. Ook Rijkswaterstaat heb ik, in de antwoordbrief op het voorstel tot bijstelling van de scope, opgeroepen om in gesprek te gaan met de bewoners om te komen tot planoptimalisaties. Rijkswaterstaat heeft vervolgens eind juni vier meedenksessies georganiseerd. De sessies stonden in het teken van het meedenken over de groeninrichting, de inrichting op overkappingen over de weg en de vormgeving van geluidsschermen. Tijdens alle sessies is er inderdaad volop meegedacht over en geschetst aan de groeninrichting, de langzaam verkeersverbindingen en de geluidsschermen. In die zin hebben de sessies beantwoord aan het beoogde doel. Anderzijds zijn er vanuit de Meander en de Staatsliedenbuurt fundamentele bedenkingen geuit over de scope van het project (liever een tunnel) en is er ongerustheid over met name de veronderstelde luchtverontreiniging (zie ingezonden brief en onze reactie daarop in de bijlage). Ik acht het gepast om daarop te reageren en u ter zake te informeren. Achtergrond In 2007 kwam Amstelveen met het Rijk overeen dat de verbreding van de A9 plaats zou vinden in een tunnel met een lengte van ca. 2 km. Amstelveen zou hier vanuit de grondopbrengst van gebiedsontwikkeling 100 miljoen aan bijdragen. Er zou sprake zijn van de bouw van 3.000 woningen (gelijk aan 67 extra Meandertorens) en 200.000 m² bvo kantoren (gelijk aan 5 extra KPMG-gebouwen). Met brede steun van uw raad hebben wij de Mi- Raadhuis Laan Nieuwer Amstel 1 Route per bus - Lijn 149, halte Raadhuis 1182 JR Amstelveen Lijn 186/187, halte Dorpsstraat + 4 min. T (020) 540 49 11 Lijn 172, halte Lindenlaan + 8 min. www.amstelveen.nl IBAN NL22 BNGH 0285 0003 14 100/F000/ICT [2015-07-07 Raadsbrief A9 (3).docx]
Datum 7 juli 2015 Pagina 2 van 4 nister van IenM laten weten deze afspraak niet meer na te kunnen komen. Vanwege de landelijke financiële crisis en het feit dat er geen vraag meer is naar nieuwe kantoren en dure woningen was en is een bijdrage vanuit gebiedsontwikkeling niet meer haalbaar. Onze gemeente zou in ernstige financiële problemen zijn geraakt, de lasten zouden voor alle Amstelveners verzwaren en er zou flink moeten worden bezuinigd op terreinen zoals bijvoorbeeld sport, onderwijs of het armoedebeleid. Binnen de door de contractspartijen gestelde voorwaarden (de functionaliteit van de verbreding van de A9) zijn we na een langdurig onderhandelingstraject uitgekomen op een plan, gebaseerd op een verdiepte ligging van 1.300 meter lengte. Onze bijdrage is verlaagd van 100 miljoen naar 40 miljoen. Wij hebben ons sterk gemaakt voor een alternatieve oplossing met een verdiepte ligging omdat bovengrondse verbreding met uitsluitend de wettelijk noodzakelijke inpassingsmaatregelen zou leiden tot een ernstige ruimtelijke aantasting van de stad en de leefbaarheid en gezondheidssituatie voor omwonenden zou verslechteren. Zo zouden er geluidsschermen van 8-10 meter hoog op een dijklichaam van 6 meter hoog komen. In het voorliggend plan is geen sprake meer van het bouwen van appartementencomplexen en kantoren op onder meer het dijklichaam waar nu nog de A9 op ligt tussen de Meander en het Bovenland. Het risico dat de gebiedsontwikkeling onvoldoende geld oplevert is daarmee weg en de nadelen van inbreiding en verdichting (de noodzaak om veel hoge flats te bouwen om voldoende grondopbrengsten te hebben) worden voorkomen. De oplossing die nu is overeengekomen is niet alleen zeer verantwoord, deze is kwalitatief ook beter dan de huidige situatie. Er is sprake van een goede hoogwaardige ruimtelijke inpassing met voldoende waarborgen voor de leefbaarheid. In het Oude Dorp komt een volledige overkapping, niet zijnde een tunnel. Deze volledige overkapping is vanzelfsprekend de best denkbare oplossing voor het Oude Dorp. De bebouwing staat hier immers pal op de weg. Er is sprake van aanzienlijke vooruitgang van de leefbaarheid en beperking van gezondheidsrisico s voor direct omwonenden. Vooral voor de te vernieuwen Piet Heinschool is dit van grote betekenis. De overkapping kan onder meer worden ingericht met voet- en fietspaden, groen en spelen. De omwonenden hebben daarvoor al zinvolle ideeën aangedragen. Begin dit jaar is overeenstemming bereikt met Rijkswaterstaat over een tweede overkapping nabij het Stadshart. Het ruimtelijk beeld wordt daar sterk verbeterd en de geluidhinder sterk beperkt. Een belangrijk nadeel van het oude tunnelplan wordt voorkomen; namelijk dat de toe- en afritten naar en van de A9 in oostelijke richting zouden vervallen. Daarmee zou de bereikbaarheid van het Stadshart en van het westelijk deel van de gemeente sterk verslechteren en zou de verkeersdruk op het gemeentelijk wegennet fors toenemen, met als resultaat veel extra verkeer door de woonwijken. Ook bedrijven, zoals KLM zouden daardoor gedupeerd worden. Sterker nog, de nieuwe toe- en afritten sluiten straks aan op een nieuw kruispuntcomplex wat juist leidt tot verbetering van de bereikbaarheid van het Stadshart, hetgeen een cruciale voorwaarde is voor de beoogde verdere ontwikkeling van het Stadshart, zoals recent met Unibail-Rodamco in de steigers is gezet. Voor langzaam verkeer komt er een verkeersveilige en comfortabele brug. Op de plaats van het huidige tunneltje komt tussen de Meander en het voormalige KPMG kantoor een aantrekkelijke brug voor langzaam verkeer. Dat is beter voor de sociale veiligheid. De samenhang tussen het Keizer Karelpark en het Stadshart wordt hechter en de kansen voor een goede nieuwe invulling van het leegstaande kantoorpand De Bovenlanden wordt vergroot door dit zogenoemde Bovenlandpad. Uw raad heeft op 6 november 2013 ingestemd met het wijzigen van de Stroomlijnovereenkomst met onder meer de Staat der Nederlanden en het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst met Rijkswaterstaat. Met het sluiten van de Samenwerkingsovereenkomst in maart 2014 is de scope van het project vastgelegd. Onderdelen van de scope zijn
Datum 7 juli 2015 Pagina 3 van 4 de verdiepte ligging in een open bak over een lengte van 1300 meter, de breedte van de verdiepte ligging, de aard van de aansluiting van de op- en afritten bij de Keizer Karelweg, Meander en Burg. Rijnderslaan en de brug van het Bovenlandpad. Dat de scope van het project is vastgelegd wil nog niet zeggen dat het plan daarmee in al zijn facetten vast ligt. Voorbeelden van elementen die nog moeten worden uitgewerkt zijn de vormgeving van de aansluitingen op het gemeentelijk wegennet, de vormgeving van de kunstwerken, de groenaankleding, de inrichting van het dek in het Oude Dorp, de beoogde verbreding en inrichting van de groenstrook nabij de Van Hallweg, het uitvoerings- en faseringsplan en last but not least - de aard en vormgeving van de geluidsschermen. Rijkswaterstaat heeft nu tot taak een wijzigings (ontwerp) Tracébesluit op te stellen en doet dat in overleg met de belanghebbenden, waaronder de gemeente, bedrijven en bewoners. Naar verwachting wordt het wijzigings Ontwerp Tracébesluit begin volgend jaar genomen door de Minister van IenM en in het voorjaar van 2016 ter visie gelegd. Dan vindt de formele inspraak plaats en kan een ieder zienswijzen indienen. Geluidhinder en luchtverontreiniging In de geluidswet SWUNG (Samen Werken in de Uitvoering van Nieuw Geluidbeleid) zijn door middel van geluidproductieplafonds harde grenzen gesteld aan de geluidproductie door het wegverkeer. Om aan de plafonds te voldoen komen er geluidwerende voorzieningen. In principe zullen alle woningen langs het tracé minder geluidhinder ondervinden dan in de huidige situatie (niveau 2008), ondanks dat de weg wordt verbreed en het verkeer zal toenemen. De geluidsschermen zullen aanzienlijk hoger zijn dan nu en er komt ook een geluidsscherm in de middenberm. De schermen zullen worden voorzien van geluidsabsorberend materiaal en er wordt geluidsreducerend asfalt toegepast. De wettelijke grenswaarden voor luchtkwaliteit zijn in Europees verband vastgesteld, mede op basis van adviezen van de wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De luchtkwaliteit in Nederland wordt continue gemeten met het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit: http://www.lml.rivm.nl/ en in de buurt van Amsterdam ook door de GGD Amsterdam: http://www.luchtmetingen.amsterdam.nl/ Om te kunnen bepalen of in de toekomst wordt voldaan aan de wettelijke grenswaarden, schrijft de wet voor op welke wijze de toekomstige situatie moet worden berekend. De rekenmodellen worden continu gevalideerd en zo nodig bijgesteld op basis van de metingen. Zodoende mag verwacht worden dat de berekende waarden voor de toekomstige luchtkwaliteit overeen zullen komen met de toekomstig te meten waarden. De luchtkwaliteit voor heel Nederland wordt getoond in het zogenoemde Monitoringstool van de rijksoverheid: https://www.nsl-monitoring.nl/viewer/ In deze tool worden de concentraties getoond van de belangrijkste luchtverontreinigende stoffen, namelijk stikstofdioxide en fijn stof. In sommige delen van Nederland worden de wettelijke normen voor deze stoffen nog steeds overschreden. In Amstelveen liggen de fijn stof concentraties in 2015 echter allemaal onder de 35 microgram per kubieke meter, oftewel onder de wettelijke grenswaarde van 40 microgram per kubieke meter. Via de genoemde tool kunnen ook de verwachte concentraties worden bekeken, bijvoorbeeld voor
Datum 7 juli 2015 Pagina 4 van 4 het jaar 2020. Jaarlijks stelt het RIVM een officiële rapportage op over de stand van zaken. De meest recente rapportage is in te zien via: http://nl.sitestat.com/rivm/rivmnl/s?link.documenten_en_publicaties.wetenschappelijk.rapporten.2014.december.monitori ngsrapportage_nsl_2014_stand_van_zaken_nationaal_samenwerkingsprogramma_luchtkwaliteit.downl oad_pdf&ns_type=pdf&ns_url=http%3a%2f%2fwww.rivm.nl%2fdsresource%3fobjectid= rivmp:268150&type=org&disposition=inline&ns_nc=1 Op grond van de jaarlijkse rapportages van het RIVM bestaat de verwachting dat de luchtverontreiniging bij verbreding van de A9 ruimschoots binnen de wettelijke normen zal blijven; ook ter hoogte van de mondingen van de overkappingen. In het Wijzigings Ontwerp Tracébesluit zal dit onderbouwd worden op basis van het wettelijk vereiste onderzoek. Voor meer achtergrondinformatie over het onderwerp luchtkwaliteit verwijs ik naar een recent verschenen brochure van Rijkswaterstaat, te raadplegen via: http://rws.nl/rws/e-zine/luchtkwaliteit/brochure.php Tot slot Rijkswaterstaat is bezig met de planstudie A9. Het is een goede zaak dat belanghebbenden binnen de gestelde kaders in de gelegenheid worden gesteld om mee te denken over de inpassing en de vormgeving. Wij houden nauwlettend in de gaten of Rijkswaterstaat zich aan de wettelijke vereisten en contractuele verplichtingen houdt. Uiteindelijk zal de formele inspraak lopen via de tervisielegging van het wijzigings Ontwerp Tracébesluit. Dan zal blijken of er afdoende maatregelen worden getroffen op het gebied van geluid en lucht. Het gaat om een complex project met een grote impact op de woonomgeving van veel inwoners en bedrijven. Samen met Rijkswaterstaat blijft onze inzet om niet alleen de bereikbaarheid te verbeteren maar ook de leefbaarheid. De aankomende tijd zullen we Amstelveners via www.amstelveen.nl/a9, Amstelveen Dichtbij en andere kanalen op de hoogte houden van het project. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen, namens dezen, Herbert Raat Wethouder A9
Geachte heer, In uw rol als projectleider, zou ik u het volgende willen voorleggen. In Dichtbij en Amstelveenz publiceert de gemeente over de laatste fase van het ontwerp verbrede A9. De gemeente stelt daarin onder andere: "Bovendien zorgen de schermen er ook voor dat de concentratie van vervuilende stoffen in de lucht verlaagd wordt. Hiermee blijven we onder de wettelijke norm van stikstofdioxide en fijnstof. Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) brengt de luchtkwaliteit jaarlijks in kaart en monitort deze, waardoor we er op kunnen toezien dat we ook in de toekomst binnen de wettelijke normen blijven." (einde citaat) Dit brengt tot de volgende vragen. 1. Kunt u aangeven op basis waarvan de stelling dat de schermen deze concentraties verlagen is gefundeerd? (O.a.. in termen van locatie en onderzoek) 2. Geldt dit effect ook voor NO2? 3. Waarom denkt men van gemeentezijde dat we, in het actuele verdiepingsplan, onder de wettelijke norm zullen blijven? (Er wordt verbreed omdat de verkeersstromen zijn toegenomen en verder zullen groeien. Van schermen mag men verwachten dat het neerslagpatroon verandert, niet dat de groeiende vervuiling verdwijnt.) 4. Zorgt de gemeente er op eigen initiatief ook voor dat er lokaal specifiek onderzoek wordt gedaan, dat methodologisch verantwoord, uitspraken kan doen ten aanzien van de aan de A9 gelegen woonwijken? 5. De gemeente stelt dat via de uitingen van het NSL de gemeente in staat is er ook in de toekomst zorg voor te dragen dat we onder de wettelijke norm blijven. o Wat denkt de gemeente concreet te bijsturend te kunnen doen indien we de wettelijke norm wel overschrijden? o Wat denkt de gemeente concreet te bijsturend te kunnen indien de wettelijke norm verder daalt 6. De gemeente legt het criterium bij de wettelijke norm. Deze is gefundeerd op inzichten vanuit einde vorige eeuw. In 2024 (geplande einddatum) is de basis van de huidige norm een kleine 30 jaar oud. Is deze gemeente zich bewust op deze manier auto te rijden met het oog enkel in de achteruitkijk spiegel? 7. Is de gemeente wel / niet van mening dat ook een lagere overheid tevens het criterium gezondheid in haar beleid dient te dragen? Zo ja, hoe dat in deze toe te passen? 8. Is de gemeente zich bewust van het feit dat een gezaghebbende organisatie als het WHO de NO2-norm op 20 ug/m3 stelt? 9. Is de gemeente zich bewust van het feit dat in de medische- /onderzoekswereld in toenemende mate wordt gesteld dat er eigenlijk geen sprake is van een veilige ondergrens inzake fijnstof? 10. Wat onderneemt de gemeente naar aanleiding van de ultrafijnstof meervoudig verhoogde concentratie die TNO recent constateerde? Door het karakter van deze
vorm van vervuiling weegt deze cijferlijk nauwelijks in de vergelijking met wettelijke en andere normen. Uit de breed uitgelegde advertentie blijkt de gemeente Amstelveen openheid van informatie te willen bieden. Het is zinvol de eigen beweringen specifiek te maken, in operationele termen, die gelikte PR formuleringen onderbouwen. Of niet. Bij voorbaat dank voor uw reactie. Deze reactie zal later in alle openheid worden gecommuniceerd. Met vriendelijke groet, Drs. A. Taal