Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres David van Ettinger 21 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/68297 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Gezonde voeding Hoeveel is gezond? Kiezen is lastig Over dit lesmateriaal Pagina 1
Gezonde voeding Schijf van vijf Welkom! In deze computerles wordt basisstof 3 uit je lesboek behandeld. Je leert hier alles over de schijf van vijf, gezond eten, caloriiën en over het maken van gezonde keuzes. Gezond eten is belangrijk. Toch eten veel jongeren niet gezond. Ontbijt jij bijvoorbeeld elke dag? Op deze site vind je informatie over gezond eten. Ook staan er linkjes naar andere sites. Voor het maken van de opdrachten heb je deze linkjes nodig. Ook mag je je tekstboek gebruiken als je er echt niet uitkomt. Veel succes met het maken van de opdrachten! Fontys Lerarenopleiding Tilburg - Biologie Herhaling: vertering kn.nu/ww.3ea00e5 (games.voedingscentrum.nl) Weet je niet meer zo goed hoe het zat met het verteringsstelsel? Op deze site kun je alles nog eens goed nalopen. Voedingscentrum kn.nu/ww.0cccc13 (voedingscentrum.nl) Op deze site vind je alle informatie over de schijf van vijf. Gebruik deze informatie om de vragen van de toets te beantwoorden Pagina 2
Schijf van vijf kn.nu/lthj4 De schijf van vijf heeft 5 duidelijke regels. Maar de regels kloppend. Regel 1: Eet Regel 2: Eet niet en Regel 3: Eet minder Regel 4: Eet veel Regel 5: Eet Beschikbare keuzes: groente fruit en brood, veilig, beweeg, gevarieerd, te veel, verzadigd vet invullen schijf van vijf kn.nu/glz8i Pagina 3
1. 2. 3. 4. 5. a. b. c. d. e. Vak 1 Vak 2 vak 3 vak 4 vak 5 water Zetmeel Plantaardige eiwitten vitaminen mineralen voedingsvezels vetten vitaminen Vitamine C Voedingsvezels (dierlijke) eiwitten vitaminen mineralen (o.a. ijzer en kalk) Pagina 4
Gezond eten voor pubers kn.nu/ww.4a2f3d1 (voedingscentrum.nl) Gezond voor pubers Gezond eten voor pubers kn.nu/1ur36 Gebruik voor deze opdracht de link "Gezond eten voor pubers''. Vul je gegevens in en kijk of jou eetpatroon gezond is. Maak nu de opdrachten. Groente en fruit Eet je genoeg groente en fruit? Aardappelen, brood, rijst en pasta Eet je genoeg aardappelen, brood, rijst en pasta? Zuivel, vlees en vis Eet je geneog zuivel, vlees en vis? Als je vegetariër bent: eet je genoeg vervangers voor vlees? Pagina 5
Halvarine, margarine en oliën Eet je genoeg halvarine, margarine en oliën? Water Drink je genoeg water? Pagina 6
Hoeveel is gezond? Energie: Je lichaam gebruikt een groot deel van je voedsel als brandstof. Uit dit deel van je voedsel haalt je lichaam de energie die het nodig heeft. De maat om energie aan te geven is joule (afgekort J). Een kiljoule (kj) is 1000 joule. Een oude eenheid om energie mee aan te geven is calorie (cal). Deze eenheid wordt nog steeds veel gebruikt. Een kilocalorie (kcal) is 1000 cal. Rekenmachine kn.nu/ww.2706868 (google.nl) Voor de opdrachten op deze pagina heb je een rekenmachine nodig. Gebruik deze formule bij het maken van de opdrachten Energiebehoefte bij verschillende activiteiten Omrekenen: van kj naar kcal kn.nu/ond2q Cola 1 Pagina 7
Een glas cola van250 ml bevat 105 kcal (kilocalorie) Hoeveel kj (kilojoule) bevat dit blikje? cola 2 je hebt uitgerekend dat in 1 glas cola 441 kj zit. Hoeveel minuten moet je traplopen om die 441 kj te verbranden? a. ongeveer 5 minuten b. ongeveer 7 minuten c. ongeveer 9 minuten Cola 3 In ieder glas cola (250 ml) zit 25 gram suiker. 1 suikerklontje weegt 5 gram. Hoeveel suierklontjes zitten er in een glas cola? a. 4 suikerklontjes b. 2 suikerklontjes c. 5 suikerklontjes Pagina 8
Kiezen is lastig Eetpatroon Gezond eten is belangrijk, dat weet je al. Niet iedereen eet gezond. Mensen met een ongezond eetpatroon kunnen de hulp van een dietiste gebruiken. Een dietiste is iemand die veel verstand heeft van voeding en goed advies kan geven. Hij of zij kan mensen helpen bij het maken van gezondere keuzes. In de volgende opdracht speel jij de rol van een dietiste. Je gaat proberen de meest gezonde keuzes te maken. Succes! Gezonde keuzes kn.nu/ww.7ec4a80 (voedingscentrum.nl) Diëtiste voor 1 dag kn.nu/u5i7z Gebruik voor het maken van deze opdracht de link: ''Gezonde keuzes'' Succes kantoor Je werkt later op een kantoor. Hoe kan je het beste naar je werk gaan? a. Met de auto b. Met de fiets Vaak kun je eenvoudig iets gezonds doen, in plaats van iets ongezonds. Zoek bij ieder ongezonde activiteit, de gezonde variant. 1. 2. 3. 4. Lift Cola drinken tusendoortje: 2 snoepjes en een chocolade reep broodje kroket uit de kantine Pagina 9
a. b. c. d. trap water drinken boterham met kaas van thuis meegebracht 1 appel zout Twee leerlingen gaan samen koken. Paul wilt wat zout bij het eten doen. ''Je lichaamm heeft zout nodig'' Inge vind dit niet gezond. ''We eten al te veel zout'' Wie heeft er gelijk? Leg ook uit waarom a. Cassis uit een blikje - bijvoorbeeld Fanta b. Siroop met casissmaak a. Een mars als tussendoortje b. Een Liga als tussendoortje a. Niet ontbijten b. Wel ontbijten a. Witbrood eten b. Bruinbrood eten Pagina 10
a. Gekookte aardappelen b. Aardappel puree a. Zilverrijst b. Witte rijst a. Volle melk b. Magere of halfvolle mlk a. Gekookt ei b. Gebakken ei a. Bewerkte vis zoals kibbeling b. Gerookte vis zoals zalm a. Krentenbol b. Croissant a. Vers ftuit b. Fruit uit blik a. Aardappel puree b. Aardappel kroket Pagina 11
Antwoorden Antwoorden: Schijf van vijf De schijf van vijf heeft 5 duidelijke regels. Maar de regels kloppend. Regel 1: Eet gevarieerd Regel 2: Eet niet te veel en beweeg Regel 3: Eet minder verzadigd vet Regel 4: Eet veel groente fruit en brood Regel 5: Eet veilig Aantal punten juist antwoord: 5 Antwoorden: invullen schijf van vijf Pagina 12
1. d 2. b 3. a 4. c 5. e Antwoorden: Gezond eten voor pubers Groente en fruit Eet je genoeg groente en fruit? Bewust worden van wat je eet is belangrijk. Zo kom je er namelijk achter of je gezond eet, of niet. Pagina 13
Aardappelen, brood, rijst en pasta Eet je genoeg aardappelen, brood, rijst en pasta? Bewust worden van wat je eet is belangrijk. Zo kom je er namelijk achter of je gezond eet, of niet. Zuivel, vlees en vis Eet je geneog zuivel, vlees en vis? Als je vegetariër bent: eet je genoeg vervangers voor vlees? Bewust worden van wat je eet is belangrijk. Zo kom je er namelijk achter of je gezond eet, of niet. Halvarine, margarine en oliën Eet je genoeg halvarine, margarine en oliën? Bewust worden van wat je eet is belangrijk. Zo kom je er namelijk achter of je gezond eet, of niet. Water Drink je genoeg water? Bewust worden van wat je drinkt is belangrijk. Zo kom je er namelijk achter of je gezond eet, of niet. Antwoorden: Omrekenen: van kj naar kcal Cola 1 Een glas cola van250 ml bevat 105 kcal (kilocalorie) Pagina 14
Hoeveel kj (kilojoule) bevat dit blikje? 105 x 4.2 = 441 cola 2 je hebt uitgerekend dat in 1 glas cola 441 kj zit. Hoeveel minuten moet je traplopen om die 441 kj te verbranden? 1. ongeveer 5 minuten Kijk nog eens goed naar de berekening 2. ongeveer 7 minuten Kijk nog eens goed naar de berekening 3. ongeveer 9 minuten heel goed: 441 / 46 = 9.58 minuten Cola 3 In ieder glas cola (250 ml) zit 25 gram suiker. 1 suikerklontje weegt 5 gram. Hoeveel suierklontjes zitten er in een glas cola? 1. 4 suikerklontjes 2. 2 suikerklontjes 3. 5 suikerklontjes Antwoorden: Diëtiste voor 1 dag kantoor Je werkt later op een kantoor. Hoe kan je het beste naar je werk gaan? 1. Met de auto 2. Met de fiets Pagina 15
Vaak kun je eenvoudig iets gezonds doen, in plaats van iets ongezonds. Zoek bij ieder ongezonde activiteit, de gezonde variant. 1. a 2. b 3. d 4. c zout Twee leerlingen gaan samen koken. Paul wilt wat zout bij het eten doen. ''Je lichaamm heeft zout nodig'' Inge vind dit niet gezond. ''We eten al te veel zout'' Wie heeft er gelijk? Leg ook uit waarom Inge heeft gelijk. Je hebt wel zout nodig, maar niet zo veel. Als je normaal en gezond eet krijg je ruim voldoende zout binnen. Extra zout is dus niet nodig en niet gezond. 1. Cassis uit een blikje - bijvoorbeeld Fanta 2. Siroop met casissmaak 1. Een mars als tussendoortje 2. Een Liga als tussendoortje Pagina 16
1. Niet ontbijten 2. Wel ontbijten 1. Witbrood eten 2. Bruinbrood eten 1. Gekookte aardappelen 2. Aardappel puree 1. Zilverrijst 2. Witte rijst 1. Volle melk 2. Magere of halfvolle mlk 1. Gekookt ei 2. Gebakken ei Pagina 17
1. Bewerkte vis zoals kibbeling 2. Gerookte vis zoals zalm 1. Krentenbol 2. Croissant 1. Vers ftuit 2. Fruit uit blik 1. Aardappel puree 2. Aardappel kroket Pagina 18
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur David van Ettinger Laatst gewijzigd 21 January 2016 om 23:48 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Trefwoorden de schijf van vijf, energie, gezonde voeding Bronnen Bron Herhaling: vertering http://games.voedingscentrum.nl/spijsvertering/despijs.swf Voedingscentrum http://www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/schijf.aspx?schijf=1 Gezond eten voor pubers http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/pubers/gezond-eten-en-gewicht.aspx Rekenmachine https://www.google.nl/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=utf- 8#q=rekenmachine Gezonde keuzes http://www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/eet-gevarieerd/hoe-kies-ik-gezondkeuzetabel.aspx Type Link Link Link Link Link Pagina 19