BEKNOPT VERSLAG VERGADERING GGALIMERO ARRONDISSEMENTEEL OVERLEG GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG MECHELEN 22/04/2015 vergaderlocatie: PZ Duffel Aanwezig: Bob Cools, Katja Verschooten, Theo Vanderstukken, Jacob Jaeken, Anne Roets, Joke Nauwelaerts, Van Dooren Vicky, Peter Aertsen, Sylvie De Vuysere, Jan Cootjans, Tanja Gouverneur, David Deloecker, Tom van Waterschoot, Johan Van Dyck, Dirk Armée, Frank Maes Verontschuldigd: Hugo Jacobs, Roeland Depreitere, Anita Rimaux, Ben Van Havere, Annita Rimaux, Filip Auwerkerken, Herman Haezaert, Ingrid Nijs, Katrien Henderickx, Laure Vermeulen, Leny Scherlippens, Marita Steegen, Patrick Vancoillie, Lien Kerff, Anke Anthoni, Karolien Gijsbers, Roeland Depreitere, Isabelle Van Hecke. 1. Goedkeuring verslag 25/01/2014 Dit verslag werd goedgekeurd. 2. Varia - Sabrina Verbeek (Dienst Welzijn en Gezondheid van de Provincie Antwerpen) geeft toelichting over de lezingenreeks die wordt georganiseerd omtrent het thema armoede en psychiatrische gezondheid. Deze lezingen kunnen de vermaatschappelijking van de zorg stimuleren. Het doel van deze lezingen is: stilstaan bij de samenhang tussen armoede en psychiatrische problemen + mensen samenbrengen rond een thema om van gedachten te wisselen. In de Kempen worden deze lezingen al georganiseerd. De lezing verloopt als volgt: een spreker geeft toelichting over het thema en daarna wisselt het publiek van gedachten met de spreker. Het is de bedoeling om in het najaar een reeks lezingen te plannen in de regio Mechelen. Ideeën omtrent mogelijke sprekers voor de regio Mechelen mogen gemeld worden aan Sabrina. - In Mechelen bestaat er een werkgroep omtrent vluchtelingen. Er werd gevraagd om de doelgroep van het overleg uit te breiden naar allochtonen in het algemeen om zo een netwerk cultuursensitieve tot stand te brengen. Ook Prisma (www.prismavzw.be) heeft de vraag gesteld om de doelgroep te verruimen. - Vicky Van Dooren werd met middelen van OGGPA aangeworven voor het uitschrijven van een projectvoorstel in het kader van Artikel 107 voor de regio Mechelen. Ze zal vanaf 1 mei
halftijds instaan voor de verdere voorbereidingen voor de regio Mechelen. Er zullen aparte vergaderingen worden georganiseerd om het project 107 regio Mechelen mee voor te bereiden. De thematische vergadering op woensdag kan dan behouden blijven maar dan minder frequent. - Vanuit OGGPA worden er opnieuw middelen vrijgemaakt voor de ondersteuning van de regionale en provinciale netwerken. Dit budget zou kunnen worden ingezet voor de voorbereiding in de regio Mechelen van de Gids naar een nieuw geestelijk gezondheidsbeleid voor kinderen en jongeren. - Op 10 juni (13u tot 17u) organiseert (OGGPA: SaRA GGZ Kempen Ggalimero) een denknamiddag. Het is belangrijk om samen met de netwerkpartners een globale toekomstvisie uit te werken. Hoe komen tot een effectief en efficiënt netwerk dat alle GGZnoden voor volwassenen (16 tot 65 jaar) kan invullen, geënt op regionale realiteiten (provinciaal en netwerkniveau)? Om dit doordacht en beargumenteerd te kunnen doen, vragen we professor Philippe Delespaul uitgebreid stil te staan bij de totale populatie volwassen personen met een psychische kwetsbaarheid in de provincie Antwerpen. 3. FORENSISCHE ZORG VOOR JONGEREN EN VOLWASSENEN 3.1. Forensische team CGG De Pont Voor de forensische doelgroep wordt er binnen het CGG een onderscheid gemaakt tussen seksueel delinquenten, intra-familiaal geweld en agressie. Er bestaat voor de drie groepen zowel een individueel als een groepsaanbod. Individuele begeleiding in de gevangenis is ook mogelijk (zie schema in bijlage). Er is een nauwe samenwerking tussen het CGG en het CAW voor de doelgroep seksuele delinquenten. Het CGG De Pont biedt in samenwerking met de stad Mechelen en de stad Lier in het kader van Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen cursussen omgaan met agressie en sociale vaardigheden aan in het kader van strafbemiddeling, probatie of vrijheid onder voorwaarden. CGG De Pont werkt bij de forensische doelgroep nauw samen met het justitiehuis. Het justitiehuis is een belangrijke verwijzer in kader van probatie,. Samen met andere CGG s (VAGGA, Turnhout en Hasselt) en justitiehuizen wordt er samengekomen in het kader van het opstellen van een gemeenschappelijk feedbackdocument waarin wordt weergegeven wanneer een cliënt kan worden aangemeld bij een CGG en wanneer niet. Binnen het CGG werkt het forensische team sterk samen met het volwassenteam om de therapeuten binnen het volwassenteam te begeleiden in de zorg voor forensische cliënten. Binnen de reguliere volwassenwerking zijn de hulpverleners, vanuit een onwetendheid, soms weigerachtig om deze doelgroep te begeleiden. Tom Van Waterschoot doet een oproep naar reguliere diensten om deze volwassenen ook te zien want vanuit het eiland van een forensisch team is het niet eenvoudig om deze mensen te integreren.
3.2. De korte keten De Korte Keten Mechelen is een samenwerkingsverband tussen politie, justitie en hulpverlening, met ondersteuning van stad Mechelen en provincie Antwerpen. De Korte Keten wil helpen door intrafamiliaal geweld op een multidisciplinaire manier aan te pakken. De Korte Keten doet dit samen met het gezin. Elke politionele en justitiële dienst en elke hulpverlenende organisatie werkzaam in arrondissement Mechelen rond doelgroepen van intrafamiliaal geweld, kan een situatie van intrafamiliaal geweld aanmelden bij de Korte Keten. Medewerkers van het forensisch team van CGG De Pont nemen hieraan voorzichtig (owv. het beroepsgeheim) deel. 3.3. Gerechtelijk opgelegde hulp CAW (Daderhulp als alternatieve gerechtelijke maatregel) Het CAW begeleidt mensen die door het gerecht hulp opgelegd krijgen. Dat kan gaan over een leermaatregel die de rechter oplegt aan iemand die een misdrijf pleegde. Het kan ook gaan om een beslissing van een rechter die het contact wil herstellen tussen ouder en kind. Het CAW zet zich in voor alternatieve maatregelen, met een welzijnsgerichte aanpak. Het gaat om gerechtelijk opgelegde hulp in de vorm van begeleiding of vorming voor daders. De probleemoplossende en herstelgerichte aanpak staat steeds centraal. Er wordt steeds een actieve inspanning verwacht van de daders. En de wil om (opnieuw) als verantwoorde burger een plaats in te nemen in onze samenleving. Het project Dader In-zicht (Johan Van Dyck) legt de focus vooral op problemen die aan de basis liggen van de daden. Het doel is de dader inzicht te bieden in zichzelf en van daaruit constructieve stappen te ondernemen om moeilijkheden aan te pakken. Het gaat hier om wekelijkse individuele sessies van 1u. Verwijzingen kunnen via de wet op het uitstel, de opschorting en de probatie en de wet op bemiddeling in strafzaken. Leerproject daders seksueel geweld is een project specifiek voor daders van seksueel grensoverschrijdend gedrag, die betrokken zijn in een gerechtelijke procedure. Er wordt steeds individueel en op maat gewerkt. Naast de opgelegde hulp aan seksueel delinquenten, biedt het CAW ook hulp op vrijwillige basis in deze context. Zowel volwassenen als minderjarigen vanaf twaalf jaar die seksueel grensoverschrijdend gedrag stellen of dreigen te stellen kunnen in het CAW terecht. Slachtoffer in Beeld is een groepsvorming voor daders die verwezen worden in kader van bemiddeling in strafzaken of probatie. De focus van het programma ligt bij de feiten en vooral op de gevolgen voor de slachtoffers. Kracht van Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen: mensen in contact brengen met hulpverlening die zelf de stap niet zouden gezet hebben. Het is een uitdaging om mensen te motiveren en te doen geloven dat het iets kan teweegbrengen.
3.4. Jeugdzorg Emmaüs Mechelen: Initiatieven m.b.t. minderjarige delictplegers HCA-BIC is een dienst voor herstelgerichte en constructieve afhandelingen voor Minderjarige delictplegers, hun ouders en slachtoffers. Ze werken delict- en herstelgericht. Ze werken op vraag van het Parket in jeugdzaken en op vraag van de jeugdrechter. Ze bieden volgende zorgverlening aan: Bemiddelen tussen minderjarige daders en hun slachtoffer met het oog op herstel, herstelbemiddeling en HERGO (bemiddeling in groep) aan, begeleiden 4 leerprojecten voor minderjarige daders: slachtoffer in beeld, rots en water, seksueel grensoverschrijdend gedrag en drugs, begeleiden gemeenschapsdiensten van minderjarige daders. MST (Multi-Systeem-therapie) is voor minderjarigen met ernstig antisociaal en/of delinquent gedrag, hun ouders en netwerk. Ze bieden intensieve en kortdurende contextbegeleiding met een focus op ouders en het netwerk. Het doel van deze begeleiding is ervoor zorgen dat de jongere in zijn context kan blijven wonen. Er wordt samengewerkt met scholen, CLB, politie, psychiatrie, De Leemwinning gaat van start begin 2016 en zal residentiële en mobiele hulpverlening bieden voor minderjarige delictplegers. Het aanbod zit nog in een proeffase en is dus nog in ontwikkeling. De werking is gefaseerd: van besloten verblijf tot mobiele begeleiding aan huis. Ze hebben een erkenning voor 10 plaatsen voor jongens tussen 12-18 jaar die verwezen zijn door de jeugdrechter (MOF of VOS). Indien er sprake is van een ernstig veiligheidsrisico dan wordt er gekozen voor een gesloten opname. De Leemwinning is geen gesloten opvanghuis maar de eerste twee weken verblijven ze er voortdurend. 3.5. UFC (UZA) Het Universitair Forensisch Centrum (UFC) staat in voor gerechtspsychiatrie, daderhulp, seksuele delinquenten. Er wordt bekeken of iemand in aanmerking komt voor ambulante begeleiding. Zo stapt oa. Dr. Vandendriessche actief naar de gevangenis om te kijken welke mensen ze kunnen begeleiden binnen het UFC. UFC heeft nu ook een liaisonfunctie voor mensen die seksueel grensoverschreidend gedrag hebben gepleegd. Ze ondersteunen teams in het begeleiden van geïnterneerden met een secundaire seksuele problematiek. De doorverwijzing van mensen met een antisociale problematiek of middelenmisbruik naar psychiatrische ziekenhuizen is vaak nog problematisch. De verwijzing van cliënten met juridische problemen naar PZ Duffel blijkt in de praktijk ook soms een probleem. Dit wekt de indruk dat de termen probatie of juridisch dossier toch erg drempelverhogend werkt. Vanuit PAAZ Mechelen wordt de doorverwijzing van deze doelgroep daarom als problematisch ervaren. In PZ Duffel is een forensische problematiek geen exclusiecriterium maar hangt de toelating af van de motivatie van de cliënt. Op de PAAZ Bonheiden wordt forensische problematiek niet opgenomen. Bij PAAZ Mechelen vormt een juridische voorgeschiedenis geen exclusiecriterium. Indien de cliënt gemotiveerd is en er sprake is van een stoornis op AS 1 (niet louter illegaal druggebruik) dan kan de persoon worden opgenomen. Wanneer een cliënt nog lopende juridische problemen heeft zal er een intakegesprek met een psychiater
worden gepland waarna de vraag tot opname zal geëvalueerd worden op de medische stafvergadering om de echtheid van de hulpvraag zo goed mogelijk te kunnen inschatten. Ook mensen met een psychopathische persoonlijkheidsstoornis kunnen hulp krijgen via de ambulante werking van het UFC of begeleiding in de gevangenis vanuit het CGG De Pont. 3.6. Toelichting Joke (schakelteam internering) Het doel van de door de overheid gesubsidieerde verbeterprojecten is de zorg aan geïnterneerden optimaliseren en de uitstroom uit de gevangenis en de zorg verhogen. In de gevangenis van Turnhout en Merksplas is er een Brugteam. Dit team gaat pretherapeutisch werken binnen de gevangenis. Ze maken de brug met hulpverlening buiten de gevangenis. Forensische Thuiszorg (Beschut Wonen MIN). BW heeft extra middelen gekregen om mensen met interneringstatuut aan huis te begeleiden. Ze kunnen ook ondersteuning bieden aan reguliere (bv. regulier beschut wonen) teams. Indien nodig kan er parallelle begeleiding lopen. Risk-assessment-team: Voorzieningen kunnen dit team inschakelen wanneer zij een risicotaxatie wensen van een geïnterneerde patiënt. Dit kan zowel voor reeds opgenomen patiënten, alsook voor aangemelde patiënten waarbij zij een opname overwegen. Het aanbod is tweeledig, enerzijds voert dit team risicotaxatie uit bij geïnterneerden, anderzijds bieden zij supervisie aan behandelaars. Volgende risicotaxatie wordt aangeboden: Zedenfeiten (Static 99R, stable 2007, acute, RSVP), Geweldsdelicten (HKT 30, HCR V3, VRAG), Verstandelijk beperkten (DROS), SAPROF, FAM (aanvullend op andere risicotaxatie), Huiselijk geweld/stalking (B-Safer, S.A.M), Paul Mullen (classificatie). 3.7. Residentiële aanbod in Vlaanderen voor de forensische doelgroep Residentieel aanbod enkel voor geïnterneerden: - Forensisch Psychiatrisch Centrum Gent: voor high risk en high security patiënten - Medium security Rekem, Zelzate en Bierbeek (observatie, behandeling, PVT en BW): zowel gesloten als open afdelingen. Residentieel aanbod voor personen met een seksuele stoornis: - Afdeling van 8 bedden te Sint-Lucia (Sint-Niklaas), Asster (Sint-Truiden) en Beernem zowel voor mensen met een interneringsstatuut als voor mensen met een ander gerechtelijk statuut. Residentieel aanbod voor geïnterneerden met een erkenning tehuis niet-werkenden: - Zoersel (Amanis, afdeling van DVC 't Zwart Goor. Enkel lang verblijf), Sint-Truiden (Limes, OC Sint-Ferdinand, zowel lang als kortverblijf) en Beernem (Itinera, enkel gericht op doorstroom naar reguliere voorzieningen). Allen gesloten afdelingen.