Congres Veiligheid & Toezicht 10 november 2014 Aansprakelijkheid bij Arbeidsongevallen Mr. E.H. de Joode
Inleiding Veiligheid & Toezicht Op de werkvloer Ondergeschiktheid werknemer Zorgplicht werkgever Regelgeving om veiligheid te waarborgen 2
Aansprakelijkheid werkgever Schade is geleden door werknemer Wat is de oorzaak? Wat is er fout gegaan? Is werkgever aansprakelijk? Vergoeding van schade 3
Programma Art. 7:658 Burgerlijk Wetboek Andere relevante regelgeving Voorbeelden uit de rechtspraak Uw vragen 4
Aansprakelijkheid werkgever Artikel 7:658 Burgerlijk Wetboek (BW) lid 1 De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of waarmee hij de arbeid doet verrichten, op zodanige w ijze in te richten en te onderhouden alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en aanw ijzingen te verstrekken als redelijkerw ijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden, schade lijdt Zorgplicht werkgever 5
Zorgplicht werkgever Geen risico aansprakelijkheid alles doen en nalaten dat redelijkerwijs nodig is om schade te voorkomen Hoofdregel: Werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor schade die de werknemer lijdt, tenzij: 1) voldaan aan zorgplicht door werkgever 2) opzet of bew uste roekeloosheid werknemer 6
Opzet of bew uste roekeloosheid Komt vrijwel niet voor Opzet: gericht op het laten ontstaan van de schade Bew uste roekeloosheid: werknemer moet zich tijdens het verrichten van zijn onmiddellijk aan het ongeval voorafgaande gedragingen, bew ust zijn geweest van het roekeloze karakter daarvan. Werkgever zal opzet of bew uste roekeloosheid moeten bew ijzen 7
Zorgplicht werkgever Verband werkzaamheden en schade Begrip werkzaamheden ruim uitgelegd Strekt doorgaans niet tot de privé situatie Woon- werk verkeer? Kantoor-/bedrijfsuitjes, sportdagen? 8
Nakoming zorgplicht Onderhoud en inrichting lokalen, werktuigen en gereedschappen Maatregelen treffen en aanw ijzingen verstrekken Huis, tuin en keuken incidenten Arbeidsomstandighedenregelgeving Arbeidstijden Overige regelgeving (BRZO, ARIE) 9
Arbo wetgeving RIE Ongevalsrapportage bij Inspectie SZW Onderzoek door Inspectie Ongevalsrapportage draagt bij aan bew ijslevering ten aanzien van aansprakelijkheid Ontbreken van rapportage leidt niet automatisch tot aansprakelijkheid Boete Inspectie leidt ook niet altijd tot aansprakelijkheid vice versa evenmin 10
Andere gevolgen arbeidsongeval Gerechtshof Arnhem 3 april 2012 (strafzaak) Twee asbestsaneerders zakken door asbesthoudend golfplaten dak lijden schade Onvoldoende doeltreffende maatregelen genomen door werkgever Strafrechtelijke veroordeling vanwege overtreding Arbeidsomstandighedenwet Economisch delict Boete 10,000,- In deze kwestie niet bekend of werkgever ook aansprakelijk is voor schade 11
Schade geleden door niet werknemers Art. 7:658 Lid 4 BW Hij die in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf arbeid laat verrichten door een persoon met w ie hij geen arbeidsovereenkomst heeft is overeenkomstig de leden 1 tot en met 3 aansprakelijk voor de schade die deze persoon in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt ZZP-ers Vrijw illigers Uitzendkrachten 12
Schade aan niet werknemers Werkzaamheden die de werkgever / opdrachtgever ook door eigen werknemers had kunnen laten verrichten. Is de derde bij uitvoering van het werk voor zijn veiligheid afhankelijk van degene voor w ie de werkzaamheden worden verricht? HR: Davelaar/Allspan ZZP-er kan onder reikwijdte van 7:658 BW vallen Hof Amsterdam: manege laat vrijw illiger werkzaamheden verrichten aansprakelijk voor letsel na val van paard. 13
Voorbeelden uit de Rechtspraak Ktr. Tilburg 2 april 2014: Werknemer verricht sloopwerkzaamheden, snijdt zich door handschoen heen en lijdt schade wondinfectie Werkgever stelt: handschoenen voldeden aan arbowetgeving klasse 2 Deskundigenonderzoek: klasse 3 handschoenen bieden meer veiligheid tegen snijwonden Ktr: werkgever had deze betere handschoenen ter beschikking kunnen stellen en had dat ook moeten doen Aansprakelijkheid voor schade ook minder voorzienbare schade (infectie) Ongeacht dat is voldaan aan Arbo normen 14
Voorbeelden uit de Rechtspraak Gerechtshof Amsterdam 29 oktober 2013 Werknemer is assistent van vorkheftruckchauffeur bij het sorteren van afvalproducten Vorkheftruck rijdt tegen container, deur container klapt open en raakt werknemer letsel. Werknemer: werkgever heeft niet aan zorgplicht voldaan belijning op werkvloer was vervaagd Gerechtshof: geen schending zorgplicht, veiligheidsinstructies waren afdoende verstrekt en kenbaar; hierin staat dat je buiten straal van 2 meter rond heftruck moet blijven; staat ook op de heftruck zelf. Daarnaast voldoende aandacht voor veiligheidsinstructies op de werkvloer door andere werknemers. 15
Voorbeelden uit de Rechtspraak Gerechtshof Den Haag 8 juli 2014 Werknemer (steigerbouwer) is door golfplaten dak gezakt en vijf meter lager op de grond terecht gekomen Had wel valharnas aan, maar werknemer was niet aangelijnd op dat moment Gerechtshof: er bestaat een uitgebreid veiligheidsbeleid Echter, werkgever had onvoldoende toegezien op naleving daarvan in concrete werksituatie Geen toezicht op ieder moment van de dag maar wel zeker mate van toezicht op naleving Daarnaast, concrete uitwerking van algemeen veiligheidsbeleid, voorafgaand aan specifieke klus mag worden verwacht specifieke risico s benoemen. 16
Uw vragen? E-mail: joode@tenholternoordam.nl w w w.tenholternoordam.nl