Leefbaarheidsmonitor Historiek en opbouw instrument
HISTORIEK
Historiek Opstart binnen Barometer Duurzame Ontwikkeling (2001) Subjectieve indicator naast reeks objectieve Mening van de Gentenaar uitgedrukt in 1 cijfer Unieke data, nieuwe informatie, second best
Historiek Voor wie? Omgevingsmateriaal stoffering van rapporten, input strategisch traject Input voor Departementen/ diensten bv. gezondheidsmonitor Voortgangsrapport Stedenfonds Enquête wonen en leven in Gent / Gent gezien door Gentenaren
HET LEEFBAARHEIDSINSTRUMENT
Het leefbaarheidsinstrument Bevraging bij Gentenaren tussen 10-79 jaar Aselecte proportioneel gestratificeerde steekproef met steekproefkader: o Verhoudingsgewijs naar statistische sector, geslacht, leeftijd en herkomst o 4 deelgebieden : Gent kernstad, 19 e gordel, Gent Noordoost (haven), Gent Zuidwest Resultaat: o 1 dataset met meting 2003, 2006, 2010 en 2014 o Leefbaarheidsindex voor Gent en stadsdelen alsook deelindexen van leefbaarheid o Maximum foutenmarge van 3% voor Gent en 5% voor stadsdelen
4 deelgebieden 4 deelgebieden Deelgebieden leefbaarheidsonderzoek + Gent totaal Gent kernstad = Gent centrum 19 e gordel = Gent Rand Legende Deelgebieden Gent - noordoost Gent - zuidwest Gent - centrum Gent-(centrum) rand Gent Noordoost (haven) Gent Zuidwest +/- 380 positieve enquêtes per deelgebied
DUIDING BEGRIP LEEFBAARHEID
Duiding begrip leefbaarheid Geen eenduidig begrip Leefbaarheid kan getypeerd worden door objectieve en subjectieve indicatoren/cijfers Objectieve indicatoren: statistieken, bv. aantal inwoners die binnen een afstand van 400 meter van buurtgroen wonen Subjectieve indicatoren: indicatoren die tot stand komen via representatieve bevraging van de bevolking, bv. mate waarin de inwoners het eens zijn met de stelling er is voldoende groen in mijn buurt leveren nieuwe informatie op of vullen bestaande objectieve statistieken aan Gentse leefbaarheidsonderzoek focust op deze subjectieve indicatoren
Vertaald naar vragenlijst Titels : Gent gezien door Gentenaren Wonen en leven in Gent Leefbaarheid en zijn dimensies: Kwaliteit van de woning Kwaliteit van de woonomgeving Mate van buurtbinding Aanwezigheid van voorzieningen Veiligheidsgevoel Kwaliteit van sociale relaties Relatie tot de stad ivm buurtaangelegenheid Leefbaarheid (in al zijn dimensies ) van de buurt 7 indexen + indicatoren van samenvattende leefbaarheid index opgebouwd uit leefbaarheid variabelen (= vragen/stellingen)
Inhoud vragenlijst Andere aspecten van leefbaarheid Kwaliteit van eigen leven Relaties, gezinssamenstelling, gezondheid, werk, opleiding, mobiliteit en sociaal-culturele participatie Verhuisbereidheid, verhuismotieven en woonwensen Discriminatie en tolerantie Modules: gezondheid/integratie/(milieu)hinder
Inhoud databank Gegevens 2003, 2006, 2010 en 2014 1 lijn = 1 respondent Inhoud vragenlijst Omgevingskenmerken van de woonplaats van de respondent (enkel voor laatste editie): % bebouwd Aantal kleuter en lagere scholen op 400 m Aantal speelterreinen + totale opp aan speelterreinen op 400 m Aantal woonzorgcentra en serviceflats op 1500 m Aanwezigheid van woongroen op 150 m Aantal wijkparken + ingangen op 400m Parkeerbeleid (blauwe zone, zone 1, ) Aantal bussen/trams die stoppen op 500m van adres
Voorafgaand aan de 4 e editie Evaluatie van het instrument door de Vakgroep Sociologie van de Universiteit Gent: Degelijk instrument: werken met gemiddelden (van gemiddelden) is geen probleem en eigen aan index Aan te raden: Leefbaarheidsdimensies bestaande uit slechts 1 item uitbreiden Variantie binnen deelgebieden en in de tijd nagaan (Levene Statistic)
Voorafgaand aan de 4 e editie Herwerkte en geoptimaliseerde vragenlijst: Check met Stadsmonitor - dubbele bevraging wordt geschrapt Periodiciteit van meten van vragen: iedere editie? Uitbreiding vragen rond veiligheid en sociale relaties Module hinder (ook in 2006)
OVER DE ENQUÊTE
Over de enquête Te realiseren steekproef: 1.527 6.069 vragenlijsten verstuurd Respons: 2.380 valide enquêtes = 39% netto-respons = hoogste netto-respons van de vier metingen (2010: 36%) 316 volledig ingevulde online-enquêtes (13,3%) 53 geldig ingevulde anderstalige vragenlijsten, waarvan 23 online Bijna overal overtreft de gerealiseerde steekproef de vooropgezette steekproef Vooropgestelde aantallen net niet gehaald voor ECM (doel: 252 realisatie: 236)
Over representativiteit Weging: In functie van stadsdeel, leeftijd en nationaliteit Herstelt de juiste verhoudingen en maakt de resultaten zo representatief mogelijk Herleidt het aantal valide enquêtes tot 2.360 Foutenmarge (doelstelling behaald): Stad Gent: 2% Stadsdelen: 4%
BEREKENING INDEXEN
Over de indexen Berekening leefbaarheidsindex: Aan de hand van vragen waarbij de respondent een vijfpuntenschaal moet invullen Index met score -2-1 0 +1 +2 Zie voorbeeld Helemaal akkoord Akkoord Neutraal Niet akkoord Helemaal niet akkoord Weet niet Score 5 4 3 2 1 De straten en voetpaden in mijn buurt zijn in 360 290 130 110 60 13 een goede staat Berekening index: 5 360 + 4 290 + 3 130 + 2 110 +(1 60) 360+290+130+110+60 39 indicatoren 7 dimensies 1 leefbaarheidsindex - 3 = + 0.82
Over het onderzoek Wijzigingen in algemene leefbaarheidsindex in 2014: 2003, 2006, 2010: 28 indicatoren 7 dimensies 1 leefbaarheidsindex 2014: 39 indicatoren 7 dimensies 1 leefbaarheidsindex Uitbreiding dimensie sociale relaties van 1 naar 11 items Uitbreiding dimensie voorzieningen van 5 naar 6 items Er zijn voldoende voorzieningen en/of activiteiten voor kinderen en jongeren in mijn buurt wordt in 2014 opgesplitst in 2 items: Er zijn voldoende voorzieningen en/of activiteiten voor kinderen in mijn buurt Er zijn voldoende voorzieningen en/of activiteiten voor jongeren in mijn buurt Dimensie veiligheid werd niet uitgebreid
BELANGRIJKSTE RESULTATEN - ALGEMENE LEEFBAARHEIDSINDEX - Zeven leefbaarheidsdimensies - Andere aspecten van leefbaarheid
Belangrijkste resultaten Algemene leefbaarheidsindex De algemene leefbaarheidsindex voor de Stad Gent bedraagt 0,49 in 2014 = gemiddelde van de 7 onderliggende leefbaarheidsdimensies Meest gunstige index = kwaliteit van de woning Minst gunstige index = relatie tot de Stad in verband met buurtaangelegenheden
Algemene leefbaarheidsindex Significante verschillen tussen alle stadsdelen Gent-Zuidwest kent hoogste algemene leefbaarheidsindex (0,67)
Algemene leefbaarheidsindex Evolutie berekend volgens werkwijze vorige edities (dus onder meer met slechts 1 item voor sociale relaties in plaats van 11) Algemene leefbaarheidsindex ligt in 2014 significant hoger dan in de drie vorige edities In 2006 en 2010 ook hogere index dan in 2003 2 1,5 1 0,5 0-0,5-1 -1,5 0,33 0,44 0,43 0,51-2 2003 (2006) (2010) (2014) 2006 (2003) (2014) 2010 (2003) (2014) 2014 (2003) (2006) (2010)
Algemene leefbaarheidsindex Evolutie stadsdelen
Zeven leefbaarheidsdimensies 5. Veiligheid De index voor de dimensie veiligheid bedraagt 0,77 in 2014 ( algemene leefbaarheidsindex = 0,49) Tweede meest gunstige index van de leefbaarheidsmonitor, na kwaliteit van de woning (0,88) Dimensie bestaat slechts uit één item Poging om dimensie uit te breiden in deze editie, maar betrouwbaarheidsanalyse deed ons besluiten dit niet te doen Ja altijd (+2), ja meestal (+1), meestal wel, soms niet (-1), neen, meestal niet (-2) en neen nooit (-2)
5. Veiligheid Gent-Zuidwest kent hoogste index (1,07) maar verschilt niet significant van Gent-Noordoost en Gent-Centrum Score ligt significant lager in Gent-Rand dan in de drie andere stadsdelen
5. Veiligheid In 2006 steeg het veiligheidsgevoel significant ten opzichte van 2003 Tussen 2006 en 2010 en 2014 kan geen verandering worden vastgesteld. De index blijft in 2010 en 2014 wel significant hoger dan in 2003 In Gent-Noordoost en Gent- Rand: over de vier edities van het leefbaarheidsonderzoek geen significante wijziging in het veiligheidsgevoel waar te nemen In Gent-Zuidwest en Gent- Centrum: dezelfde trend als in Gent als geheel
Zeven leefbaarheidsdimensies 6. Sociale relaties De index voor de dimensie sociale relaties bedraagt 0,67 in 2014 ( algemene leefbaarheidsindex = 0,49) 11 items in 2014 (in plaats van 1 in de vorige edities) Hoogste score voor ik groet mijn buren altijd Laagste score voor ik kan aan minstens één van mijn buren mijn verhaal kwijt
6. Sociale relaties In Gent-Zuidwest en Gent-Noordoost liggen de scores van de indexen met betrekking tot de dimensie sociale relaties significant hoger dan in Gent-Centrum en Gent-Rand
6. Sociale relaties Vergelijking tussen de edities op basis van één item (de mensen in de buurt gaan over het algemeen aangenaam met elkaar om) Index ligt in 2014 significant hoger dan in de drie andere edities Gent-Noordoost en Gent- Zuidwest: index in 2014 significant hoger dan 2003, 2006 en 2010 Gent-Centrum: toename tussen 2003 en 2006, 2014 significant hoger dan 2003, 2006 en 2010 Gent-Rand: 2006 en 2010 significant hoger dan 2003, 2014 significant hoger dan 2003, 2006 en 2010
GEBRUIK INDEXEN
Gebruik indexen Samenvattende maat, houdt rekening met multidimensionaliteit van begrip hoe interpreteren? Informatie wordt makkelijker vergelijkbaar (doorheen tijd en tussen gebieden) Indicatieve functie soort koortsthermometer Hoe gaat het met de stad? Hoe gaat het met de vier deelgebieden? Doen ze het beter of slechter dan het gemiddelde voor Gent? En in vergelijking met de vorige edities? Maar geen verklaringen of uitspraak oorzaak-gevolg Geen instrument om beleid(saspect) te evalueren
SECUNDAIRE ANALYSES Leefbaarheid verbinden aan andere thema s
Gent in cijfers 2015 secundaire analyses Wat? Nood naar verklaringen van de vastgestelde ontwikkelingen Vb: Analyse van objectieve cijfers naast de geobjectiveerde cijfers Heeft de nabijheid van voorzieningen een positieve impact op de leefbaarheid? vraag naar werkgroepjes (via CoDA) Vertrekpunt : dataset leefbaarheidsonderzoek
Sprekers Peter Colle: Pictures at an exhibition Tijl De Witte : Leefbaarheidsmonitor en afbakening buurten prioritair actiegebied Thomas Verbeek: De (on)gezonde stad: een analyse van de maatschappelijke spreiding van luchtverontreiniging en omgevingslawaai in Gent Delfine Van Dyck: Sociale kenmerken van de buurt & de fysieke en mentale gezondheid van haar inwoners
Bedankt voor uw aandacht!