Jaarplan en Begroting 2004 Raad voor Werk en Inkomen
INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...3 2.1. Hoofdlijnen begroting...4 2.2. Wettelijke taken...6 2.3. Beleidsadvisering...7 2.3.1. Beleidskader...7 2.3.2. Werkwijze...7 2.3.3. Advisering op basis van kennis...7 2.3.4. Enkele kernthema s voor de beleidsadvisering 200410 2.3.5. Realisatie doelstellingen beleidsadvisering...12 2.4. Transparantie van de reïntegratiemarkt (reïntegratiemonitor)...12 2.4.1. Ontwikkelingen in 2004...12 2.5. De subsidieregeling SVWW...14 2.5.1. Afwikkeling SVWW...15 2.5.2. Uitvoering en begroting van de SVWW...15 2.5.3. Doelstellingen en prestatie-indicatoren van de SVWW 17 2.6. Landelijke Cliëntenraad (LCR)...17 2.6.1. Facilitaire ondersteuning...17 2.6.2. Relatie met beleidsadvisering...18 2.6.3. Realisatie doelstellingen t.a.v. LCR...18 2.7. Bedrijfsvoering...18 2.7.1. Personeel...18 2.7.2. Communicatie...19 2.7.3. Kennismanagement...20 2.7.4. Huisvesting en ICT-beleid...21 2.7.5. Arbeidsomstandigheden (ARBO)...21 2.7.6. Administratieve Organisatie/Financiën...21 3. Begroting...23 3.1. Hoofdlijnen begroting 2004...23 3.3. Toelichting op de Exploitatiebegroting...27 4. Investeringsbegroting en overige SUWI-vereisten 36 4.1. Investeringsbegroting...36 4.2. Specificatie vaste activa en afschrijvingen...36 4.3. Voorzieningen...37 4.4. Vorderingen en openstaande verplichtingen...37 5. Begrotingsuitvoering en verantwoording...39 Pagina 2 van 40
1. Inleiding Met ingang van 1 januari 2002 is de Raad voor Werk en Inkomen formeel van start gegaan. In verband met de brief van de minister van SZW aan het Parlement en het Bestuurlijk overleg dat de Raad met de minister op 21 augustus 2003 heeft gevoerd, zullen er vanaf 1 september 2003 (en dus ook in 2004) geen subsidieaanvragen in het kader van de SVWW meer kunnen worden ingediend. In dit jaarplan en begroting is daarmee rekening gehouden. Tevens heeft de minister besloten dat de RWI geëvalueerd zal worden en dat de resultaten daarvan in 2004 aan het Parlement worden aangeboden. Op basis van de brief van de minister van 15 maart 2002 zou de RWI, incl. loon- en prijsbestelling voor 2003 en exclusief die voor 2004, in 2004 kunnen rekenen op een bedrag van 9,8 mln. In het Bestuurlijk Overleg van 21 augustus 2003 is echter afgesproken dat dit bedrag, als gevolg van de besluitvorming t.a.v. de SVWW, verlaagd zal worden tot 9,5 miljoen, exclusief loon- en prijsbijstelling. Aanname daarbij is een ongewijzigd budget voor de Landelijke Cliënten Raad (LCR). De RWI raamt voor 2004 een benodigd exploitatiebudget van 8,736 mln. (excl. l&p). De benodigde middelen voor uitvoering van de SVWW worden geraamd op 0,288 mln. De eenmalige (investerings-)uitgaven worden begroot op 0,070 mln. Inclusief (een ongewijzigd budget voor) de LCR bedraagt de totale begroting 9,326 mln. (excl. loon- en prijsbijstelling 2004). In hoofdstuk 2 is het jaarplan opgenomen en wordt op een aantal inhoudelijke onderwerpen ingegaan die mede de begroting bepalen. In hoofdstuk 3 wordt de exploitatiebegroting gepresenteerd en toegelicht. Dat gebeurt in hoofdstuk 4 voor de investeringen en andere financiële vereisten die in de regelgeving zijn vastgelegd. Ten slotte wordt in hoofdstuk 5 aandacht besteed aan een aantal aspecten die van belang zijn bij de uitvoering van de begroting en de daartoe noodzakelijke werkafspraken met de Minister van SZW. Pagina 3 van 40
2. Jaarplan De geplande activiteiten zijn gebaseerd op de wettelijke taken en de invulling die de RWI daar aan geeft. Hoewel dit hoofdstuk voornamelijk ingaat op de activiteiten die de RWI in 2004 verwacht te ondernemen, wordt voor de samenhang eerst een korte samenvatting van de begroting gegeven. 2.1. Hoofdlijnen begroting In de tabel hierna is de begroting 2004 op hoofdlijnen weergegeven. In hoofdstuk 3 wordt hierop uitgebreid ingegaan. De begroting 2004 is qua indeling gelijk gehouden aan de begroting zoals die is opgesteld voor 2003. De bedragen zijn bepaald aan de hand van afgesloten contracten en de realisatie tot september 2003. Er is gerekend met de loon- en prijsindices van 2004 (1,644 resp. 0,8). De uiteindelijke exploitatiekosten en onderverdeling daarvan van de LCR zijn afhankelijk van de begroting die de LCR bij de Minister indient. De RWI is daarvoor niet verantwoordelijk en heeft er geen invloed op. Tabel: begroting op hoofdlijnen Hoofdlijnen begroting 2004 (incl. loon& prijs) 2004 (excl. loon&prijs) 2003 (incl. loon&prijs) Exploitatie-uitgaven 8.840.757 8.735.690 9.049.190 Kosten SVWW 290.304 288.000 460.500 (exclusief personeel) Exploitatie LCR 233.965 232.108 232.108 Investeringen 70.000 70.000 70.000 Totaal uitgaven 9.435.026 9.325.798 9.811.798 Bijdrage SZW aan 8.840.757 8.735.690 9.049.190 organisatie RWI Bijdrage SZW aan SVWW 290.304 288.000 460.500 Bijdrage SZW aan 233.965 232.108 232.108 Cliëntenraad Overige 70.000 70.000 70.000 inkomsten(m.n. rentebaten) Totaal baten 9.435.026 9.325.798 9.811.798 Pagina 4 van 40
Het RWI-secretariaat bestaat uit 5 afdelingen: Beleid, Onderzoek en Analyse (O&A), Communicatie, Subsidies en Algemene Zaken (AZ). Om organisatorische redenen (efficiency, vaardigheden en competenties) sluit deze structuur niet 1 op 1 aan op de indeling in wettelijke taken van de RWI. De afdeling Beleid bestaat uit 17 fte, waarbij 1 fte direct wordt ingezet ten behoeve van de reïntegratiemonitor. De afdeling subsidies bestaat uit 10,3 fte, waarvan de directe inzet vanuit de afdeling subsidies voor de SVWW medio 2003 bestond uit circa 8,3 fte. In 2004 is vanwege het niet meer in behandeling nemen van nieuwe aanvragen in het kader van de SVWW een afname voorzien van 3,5 fte (4 personen) voor deze afdeling. In hoofdstuk 3 wordt aangegeven welke overige uitvoeringskosten gemoeid zijn met de reïntegratiemonitor en de SVWW. Pagina 5 van 40
2.2. Wettelijke taken In de SUWI- regelgeving zijn de RWI-taken op hoofdlijnen benoemd. In de eerste plaats betreft dit beleidsadvisering, in ieder geval tot uiting komend in het opstellen van een beleidskader, het jaarlijkse advies van de RWI aangaande de arbeidsmarkt. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan de RWI vragen advies uit te brengen over diverse onderwerpen. De RWI kan ook zelf besluiten (ongevraagd) advies uit te brengen over onderwerpen op het brede terrein van werk en inkomen. In dit verband is van belang dat de Minister van SZW heeft toegezegd beleidsvoornemens op het werkterrein van de RWI tijdig (voor openbaarmaking) ter kennisneming van de RWI te brengen evenals verzoeken om een uitvoeringstoets op het terrein van de RWI, zodat de Raad kan besluiten of het wenselijk is hierover voorstellen te doen richting de Minister. De RWI dient de transparantie en kwaliteit op de reïntegratiemarkt te bevorderen. Bevordering van de kwaliteit zal met name vormgegeven worden door middel van beleidsadvisering. Om die reden ligt het voor de hand om dit onderdeel van deze wettelijke taak binnen de taak beleidsadvisering te brengen. Ten behoeve van bevordering van de transparantie is wel een apart RWI-product te onderscheiden, namelijk de reïntegratiemonitor. In dit jaarplan wordt afzonderlijk aandacht besteed aan deze monitor. De uitvoering van de Stimuleringsregeling Vacaturevervulling door Werklozen en met werkloosheid bedreigde Werknemers (SVWW) is eveneens een wettelijke RWI-taak. Vanaf 1 september 2003 kunnen geen aanvragen voor subsidie worden ingediend (als gevolg van het regeerakkoord) in het kader van de SVWW. In paragraaf 2.5 wordt nader ingegaan op de werkzaamheden die nog moeten worden uitgevoerd in het kader van het afwikkelen van de subsidietoezeggingen SVWW. Ten slotte voert de RWI een aantal facilitaire taken uit ten behoeve van de Landelijke Cliëntenraad (LCR). Onderstaand wordt op deze taken, beleidsadvisering, reïntegratiemonitor, SVWW en LCR, nader ingegaan. Vervolgens zullen in de bedrijfsvoeringparagraaf een aantal RWIbrede onderwerpen de revue passeren: personeel, kennismanagement, communicatie, huisvesting en ICT. Pagina 6 van 40
2.3. Beleidsadvisering 2.3.1. Beleidskader Het beleidskader is een van de belangrijke wettelijke taken. In het beleidskader komt in ieder geval de arbeidsmarktanalyse en een advies over de verdeling en omvang van de reïntegratiemiddelen. Het beleidskader zal uiterlijk op 1 april 2004 worden uitgebracht. Naast het beleidskader zal de RWI door het jaar heen aparte adviezen naar buiten brengen. In paragraaf 2.3.4. zijn een aantal kernthema s van advisering genoemd. Afhankelijk van de actualiteit en samenhang tussen thema s zal in de loop van 2004 worden bezien op welk moment een advies wordt uitgebracht. Daarbij zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de beleids- en begrotingscyclus van het kabinet. Dat betekent onder meer dat de Raad adviezen die de uitvoering betreffen, indien mogelijk, voor 1 maart zal uitbrengen, opdat de minister hiermee bij de opstelling van de meibrieven aan uitvoeringsorganisaties rekening kan houden. 2.3.2. Werkwijze Kenmerkend voor de advisering van de RWI is het operationele karakter ervan. Adviezen zijn zo opgesteld dat de uitvoering ermee kan werken en dat de effectiviteit van de adviezen, indien overgenomen door de minister van SZW, gemeten kan worden. De adviezen moeten landen in het geheel van maatregelen op de arbeidsmarkt en moeten praktisch zijn. Werkt het is leidend en komt ook tot uiting in de gezamenlijke inspanningen van de RWI met het ministerie van SZW meer zicht te krijgen op de effectiviteit van uitgevoerde maatregelen. Ieder jaar wordt ten minste één arbeidsmarktanalyse opgesteld, die periodiek wordt aangepast met de nieuwste cijfers en inzichten. Een belangrijke plaats in de werking van een effectief arbeidsmarkt- en reïntegratiebeleid wordt ingenomen door gemeenten, UWV en CWI. In zijn adviezen aan de minister van SZW zal de RWI, met inachtneming van de specifieke eigen plaats van alle betrokkenen, ingaan op de rol van deze partijen voor een effectief arbeidsmarkt- en reïntegratiemarktbeleid. In 2004 zal hierbij met name gelet worden op het evenwicht tussen sturing en minder regels. 2.3.3. Advisering op basis van kennis Onderzoek en Analyse is een essentieel element ten behoeve van de algemene kerntaken van de Raad voor Werk en Inkomen en met name ten behoeve van de beleidsadvisering. De RWI stelt zich ten doel de arbeidsmarkt doelmatig, doeltreffend en rechtvaardig te laten functioneren. Het is daarbij van belang om over een goede informatiehuishouding te beschikken. Pagina 7 van 40
Een essentieel onderdeel van de informatiehuishouding wordt gevormd door de eigen onderzoeksprogrammering. De onderzoeksresultaten die hieruit voortvloeien, zullen worden gebruikt ter onderbouwing van inhoudelijke standpunten die bij de voorstellen van de RWI aan de Minister van SZW worden ingenomen. In 2003 is door de RWI een trend ingezet om naast het jaarlijkse Beleidskader vaker aparte, substantiële adviezen aan de minister van SZW uit te brengen. Die trend zal in 2004 verder worden doorgezet. Veel van deze adviezen zullen (mede) zijn gebaseerd op onderzoeksrapportages. Geconstateerd wordt dat door de opheffing van de Directie Onderzoek & Ontwikkeling van SZW zich een grotere behoefte heeft ontwikkeld bij SZW om te komen tot een gezamenlijke onderzoeksprogrammering met de RWI. Mede vanwege de beperkte financiële middelen voor onderzoek bij SZW, is het te verwachten dat deze behoefte of noodzaak zich in 2004 nog sterker zal laten voelen. Onderzoeksrapporten hebben naast hun neerslag in de voorstellen van de RWI een zelfstandige functie. Het uitwisselen van kennis en informatie op het grensvlak van arbeidsmarkt- en reïntegratiebeleid draagt bij aan een transparante informatiehuishouding. De procedure die bij het programmeren van onderzoek wordt gevolgd, kan als volgt worden samengevat: interne afstemming tussen de beleidsagenda 2004 en de onderzoeksagenda 2004 van de RWI; externe afstemming tussen de onderzoeksagenda 2004 van de RWI en de onderzoeksagenda s 2004 van SZW en andere SUWIorganisaties middels bilateraal overleg en het Platform Onderzoek (SZW, UWV, CWI, IWI, SVB, RWI); uitvoering van onderzoek, hetzij door de afdeling Onderzoek & Analyse van de RWI, hetzij door externe aanbesteding. Consequentie van deze procedure is dat ten behoeve van dit jaarplan geen definitief onderzoeksprogramma tot ultimo 2004 beschikbaar kan zijn. De Raad wil met zowel beleidsthema s als de daarmee samenhangende onderzoeken zo actueel mogelijk werken. Uit doelmatigheidsoogpunt is bovendien van belang dat goed afgestemd is met de onderzoeksplannen van derden, waaronder het ministerie van SZW. Deze onderzoeksprogramma s zijn op dit moment evenwel nog niet bekend. Bij de definitieve invulling zal, mede op basis van het verzoek van de minister om terughoudend te zijn met het aangaan van langlopende verplichtingen, meerjarig onderzoek zoveel mogelijk worden vervangen door korte termijn-onderzoek. Direct na ommekomst van de uitkomsten van de RWI-evaluatie zal een nieuwe Pagina 8 van 40
afweging plaatsvinden. In de kwartaalrapportages van de Raad zal inzicht geboden worden in de voortgang van de onderzoeksplanning. Kernthema s van het onderzoeksprogramma zullen zijn: a. arbeidsmarkt. Onder meer om een bijdrage te leveren aan adviezen gericht op het verbeteren van de afstemming tussen vraag en aanbod, zal ook in 2004 onderzoek en analyse plaatsvinden naar de situatie op de arbeidsmarkt. Mede afhankelijk van de actualiteit zal waar nodig onderzoek plaatsvinden naar deelgebieden. In 2004 zal naar verwachting onderzoek worden gepubliceerd naar de kenmerken, achtergronden en reïntegratiegeschiedenis van zogenoemde herhaalwerklozen. Tevens zullen dan de resultaten beschikbaar komen van aanvullende dataverzameling en analyses om landelijke ontwikkelingen te relateren aan sectorale en regionale ontwikkelingen. Beide onderzoeken zullen in 2004 hun weerslag krijgen in de arbeidsmarktanalyse van de RWI en eventueel in advisering. b. reïntegratiemarkt Zowel ten behoeve van bevordering van de kwaliteit en transparantie van reïntegratiemarkt, de reïntegratiemonitor (zie 2.4) als advisering aan de minister zullen verschillende onderzoeken starten of worden voortgezet. Onderzocht wordt wat de buitenlandse ervaringen zijn met (de inkoop van) reïntegratie en hoe verschillende werkwijzen de effectiviteit en doelmatigheid van de reïntegratie beïnvloeden. Verder zal gezamenlijk met Borea tevredenheidsonderzoek plaatsvinden en zullen de ervaringen van cliënten, opdrachtgevers en werkgevers in kaart gebracht worden. In dit kader zal worden nagegaan in hoeverre de transparantie van de reïntegratiemarkt is verbeterd en op welke wijze (en met behulp van welke informatie) verdere verbetering mogelijk is. c. reïntegratie-instrumentarium Om adviezen over de omvang en verdeling van reïntegratiemiddelen en de inzet van instrumenten te onderbouwen zullen eveneens onderzoeken en/of analyses noodzakelijk zijn. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de effectiviteit en doelmatigheid van instrumenten. Overigens zal in dit kader ook de monitoring van de SVWW in 2004 worden voortgezet. d. sturing en uitvoering Deze onderzoeksactiviteiten zijn gericht op de effectiviteit en de wijze van samenwerking tussen de verschillende SUWI-actoren. Daarbij zal relatief veel aandacht besteed worden aan best practices. In het kader van de voortgangsrapportages SUWI is de vraag van belang of SUWI het mogelijk heeft gemaakt dat meer Pagina 9 van 40
mensen met een uitkering aan het werk komen en of de uitvoering klantgerichter is geworden. Ook zal aandacht besteed worden aan de samenwerking tussen de SUWI-actoren. 2.3.4. Enkele kernthema s voor de beleidsadvisering 2004 De adviezen van de Raad moeten bijdrage leveren aan beter functionerende arbeidsmarkt. Basis voor de beleidsadvisering vormt een actuele analyse van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De Raad besteedt daarbij zowel aandacht aan knelpunten aan de vraagals aan de aanbodzijde. Op de korte termijn lijken zich, gezien de tegenvallende economische ontwikkelingen, de grootste problemen voor te doen aan de aanbodzijde. De Raad heeft al vaker gewezen op het desondanks voortduren van specifieke knelpunten aan de vraagzijde. De structurele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt (vergrijzing, veranderende opleidingseisen) vragen om gerichte aandacht voor de vraagzijde. Bovendien ziet de Raad risico s dat bepaalde groepen zich in de huidige conjunctuur terugtrekken uit bepaalde beroepen of zich zelfs helemaal afkeren van de arbeidsmarkt, zodat bij een aantrekkende conjunctuur er weer een groot aantal knelpunten in de vacaturevervulling zullen ontstaan. De Raad overweegt in 2004 de minister van SZW voorstellen te doen in ieder geval met betrekking tot de volgende hoofdpunten: Functioneren van de arbeidsmarkt. De Raad zal wederom een arbeidsmarktanalyse opstellen. Daarbij zal ingegaan worden op actuele ontwikkelingen en specifieke onderwerpen. Gedacht kan worden aan de kenmerken en arbeidsmarktsituatie van niet-uitkeringsgerechtigden, de achtergronden en oorzaken van uitkeringsgerechtigden die na een korte periode van werk weer terugvallen in een uitkeringssituatie en de problematiek van de vergrijzing. Daar waar relevant zal aandacht besteed worden aan regionale en sectorale ontwikkelingen. Dat geldt in zijn algemeenheid waar het gaat om (sectorale en regionale) discrepanties tussen vraag en aanbod, maar ook ten aanzien van een aantal specifieke onderwerpen. Zo is de aard en omvang van problematiek van de vergrijzing sectoraal verschillend. In het RWI-najaarscongres in 2003 wordt aandacht besteed aan de relatie tussen conjunctuur en arbeidsmarktbeleid. Dit onderwerp zal waarschijnlijk ook in de advisering in 2004 aandacht krijgen. Reïntegratiemarktanalyse en de ontwikkeling van het opdrachtgeverschap op de reïntegratiemarkt; In de eerste plaats zal de Raad aandacht besteden aan de kwantitatieve en kwalitatieve ontwikkelingen op de Pagina 10 van 40
reïntegratiemarkt. Daarbij gaat het vooral om de kenmerken van de aanbodzijde van deze markt. Prijsvorming, doorlooptijden, resultaten, marktaandelen, werkwijze, kwaliteit, vraaggerichtheid en innovatief vermogen zullen aandacht krijgen. Naast deze reïntegratiemarktanalyse zal aandacht besteed worden aan (ontwikkelingen ten aanzien van) het opdrachtgeverschap van UWV, gemeenten en werkgevers en werknemers. Daar waar zich knelpunten voordoen zal de Raad daar dieper op in gaan, bijvoorbeeld door gebruik te maken van ervaringen in het buitenland. Ook zal onder meer aandacht besteed worden aan de rol van cliënten en cliëntprofielen. Transparantie van de reïntegratiemarkt en reïntegratiemonitor In de volgende paragraaf wordt apart aandacht besteed aan de reïntegratiemonitor. Uiteraard zullen de gegevens die noodzakelijk zijn ter verbetering van de monitor ook benut kunnen worden ten behoeve van de analyse van de reïntegratiemarkt. Overigens zal daarbij ook aandacht besteed moeten worden aan het ontbreken van gegevens en zal de Raad voorstellen doen om de transparantie verder te verbeteren. Reïntegratie van arbeidsgehandicapten. Naast discussies over wijzigingen in de WAO blijft de Raad op zoek naar mogelijkheden om de reïntegratiemogelijkheden van arbeidsgehandicapten beter te benutten. In dat kader zullen mogelijke wijzigingen in de wet REA worden beoordeeld. De Raad zal aandacht besteden aan het eerste (en wellicht ook tweede) ziektejaar en Arbo-dienstverlening. Onderdeel is overigens ook het vergroten van de transparantie van de markt van het eerste ziektejaar. Dat laatste heeft derhalve raakvlakken met het thema transparantie en de reïntegratiemonitor. Sturing van de uitvoering van de sociale zekerheid en het arbeidsmarktbeleid. Kernvraag hierbij is hoe de beleidsmatige opdracht en de aansturing van de uitvoering zodanig kan worden ingevuld dat de uitvoering een maximale bijdrage kan leveren aan de doelmatigheid van het arbeidsmarkt- en reïntegratiebeleid. In het bijzonder zal de Raad daarbij aandacht besteden aan de samenwerking binnen de SUWI-keten, in het licht van de veranderingen op de arbeidsmarkt en de veranderingen in de sociale zekerheid. Ook de rol van ICT kan daarbij aan de orde komen. Budgetten Pagina 11 van 40
De Raad zal adviseren over omvang en verdeling van reïntegratiebudgetten. In het bestuurlijk overleg met de minister van 21 augustus 2003 zijn hierover afspraken gemaakt. Daarbij zal de Raad, in overleg met de minister, moeten bepalen hoe diepgaand die advisering kan zijn, gegeven de beperkte informatie die (nog steeds) beschikbaar is ten aanzien van de effectiviteit van reïntegratie-instrumenten. Vacatureoffensief De Raad heeft in het voorjaar van 2003 geadviseerd een vacatureoffensief te starten. De minister heeft dit advies grotendeels overgenomen. Eind 2003 zal de eerste tranche geëvalueerd worden. De daadwerkelijke uitvoering vindt plaats onder verantwoordelijkheid van het CWI. De RWI heeft daarmee een stimulerende (bijvoorbeeld richting sectoren) en adviserende rol. Ook is de RWI nadrukkelijk betrokken bij de communicatiecampagne. Indien het kabinet besluit het offensief te verlengen, dan zal de Raad zijn rol in 2004 voortzetten. Overige relevante thema s De Raad zal een groot aantal andere thema s nadrukkelijk volgen. Afhankelijk van onderzoek en analyses en van actuele ontwikkelingen kan dat leiden tot extra aandacht en advies. Voorbeelden daarvan zijn scholing, inburgering en duale trajecten, armoedeval, WSW (mede afhankelijk van de kabinetsreactie op het RWI-advies), Wet Werk en Bijstand en de Jeugdwerkloosheid. 2.3.5. Realisatie doelstellingen beleidsadvisering De adviezen van de RWI hebben tot taak een bijdrage te leveren aan het doelmatig, doeltreffend en rechtvaardig functioneren van de arbeidsmarkt. De vraag in hoeverre de RWI hierin is geslaagd, wordt primair beantwoord door de bewindslieden van SZW in bestuurlijk overleg met de Raad en overigens vanzelfsprekend door het parlement. 2.4. Transparantie van de reïntegratiemarkt (reïntegratiemonitor) 2.4.1. Ontwikkelingen in 2004 Er is nagenoeg geen markt waarin vraag en aanbod volledig inzichtelijk (transparant) zijn. Maar de huidige markt voor reïntegratiediensten is dit probleem groter dan op veel andere markten, omdat het een relatief nieuwe markt is met diensten die niet eenvoudig te vergelijken zijn en waarvan vergelijkbare informatie over de resultaten nog maar zeer beperkt beschikbaar zijn. De beperkte transparantie kan een goede werking van het prijsmechanisme op de markt bemoeilijken. Voor het realiseren van Pagina 12 van 40
een effectieve en doelmatige reïntegratie dient de transparantie op de markt in 2004 te worden vergroot. Wat is transparantie volgens de Raad? Ten eerste moeten de vragers op deze markt (waaronder: werkgevers, gemeenten en UWV) inzicht hebben in welke aanbieders er op de markt zijn en wat (de kwaliteit van) hun dienstenpakket is, zodat zij in staat zijn om de juiste bedrijven te selecteren. Er zijn verschillende manieren om dit inzicht te verkrijgen: bijvoorbeeld via het reputatiemechanisme (mond-tot-mondreclame), via een prestatiebenchmark zoals bijvoorbeeld de kwaliteitskaart in het onderwijs of via een aanbesteding van de opdracht. Ten tweede betekent transparantie op de markt dat de aanbieders op de markt (de reïntegratiebedrijven) weten welke vragers er op de markt zijn (en wanneer en hoe zij opdrachten verstrekken aan de aanbieders op de markt). a. inzicht in aanbod: uitbreiding Reïntegratiemonitor in 2004 Een belangrijk instrument voor het beter inzichtelijk maken van (de kwaliteit van) het aanbod is de Reïntegratiemonitor van de RWI. Deze zal op bedrijfsniveau - zoveel mogelijk worden uitgebreid met gegevens over de (objectieve) prestaties van reïntegratiebedrijven en het (subjectieve) oordeel van opdrachtgevers en cliënten over reïntegratiebedrijven. Doel hiervan is dat de gebruikers (waaronder opdrachtgevers en cliënten) een snel en betrouwbaar beeld kunnen krijgen van de kwaliteit van reïntegratiebedrijven. De tevredenheidsonderzoeken wil de Raad zo mogelijk samen doen met de branche-organisatie Borea om de onderzoeksbelasting van reïntegratiebedrijven, cliënten en opdrachtgevers zoveel mogelijk te beperken. De tevredenheidscijfers van de bedrijven die aan dit onderzoek meedoen zullen uiterlijk ultimo 2004 aan de monitor zijn toegevoegd of zoveel eerder als mogelijk. Voor het toevoegen van de prestaties wordt via de kwartaalrapportages meer inzicht verschaft in het beoogde tijdpad. b. inzicht in aanbod: ervaringen van opdrachtgevers uitwisselen Bij de uitbreiding van de Reïntegratiemonitor in 2004 zal de Raad ook nagaan welke andere informatie dan (objectieve) prestaties en (subjectieve) tevredenheid tegemoetkomt aan de behoeften van de vragers op de markt en hoe in deze informatiebehoefte kan worden voorzien (via de Reïntegratiemonitor of anderszins). Een belangrijke behoefte van (gemeentelijke) opdrachtgevers is het uitwisselen van ervaringen. De Raad zal in overleg met belanghebbenden nagaan in welke vorm de ervaringen van (gemeentelijke) opdrachtgevers met individuele reïntegratiebedrijven en met aanbesteden en opdracht verlenen op korte termijn (uiterlijk in 2004) het meest effectief kunnen worden uitgewisseld. Pagina 13 van 40
c. inzicht in de vraag: advies over meldpunt gemeenten Om ook het inzicht in de vraag op de markt te vergroten, heeft de Raad in zijn beleidskader 2003 aan de minister van SZW voorgesteld om naar analogie van het UWV ook voor gemeenten een pilot voor een centraal meldpunt (website) te creëren, waar gemeenten hun aanbestedingen en de gunning achteraf vrijwillig kunnen melden. d. jaarlijkse rapportage over inzichtelijkheid van de markt De RWI zal vanaf 2004 jaarlijks rapporteren over de mate waarin het aanbod en de vraag op de reïntegratiemarkt transparant zijn, over de activiteiten (van de RWI en anderen) die zijn ondernomen om de transparantie te vergroten en over de nog te ondernemen stappen om de markt (nog) beter inzichtelijk te maken. Naast deze jaarlijkse rapportage zal de Raad in zijn kwartaalrapportage overigens ingaan op de (planning van de) uitbreiding van de monitor en het uitwisselen van ervaringen. e. begroting De monitor zal in 2004 fors worden uitgebreid. Voor het onderhoud, beheer en de uitbreiding van de Reïntegratiemonitor wordt in 2004 in beginsel 309.000 (excl. l&p-bijstelling) gereserveerd. Dit bedrag is, evenals de verdeling tussen exploitatie en investering overigens met onzekerheid omgeven omdat de precieze vorm van de uitbreiding van de monitor dit najaar wordt uitgewerkt. Zodra meer inzicht kan worden verschaft, gebeurt dat via de kwartaalrapportages. 2.5. De subsidieregeling SVWW De SVWW is een eigenstandig instrument om aangestuurd vanuit de vraagzijde van de arbeidsmarkt vacatures te vervullen door werklozen en zij die dat dreigen te worden. In het hoofdlijnenakkoord van het huidige kabinet is echter opgenomen dat de subsidies van de RWI afgeschaft worden. De minister van SZW heeft besloten dat er vanaf 1 september 2003 geen nieuwe subsidieaanvragen meer ingediend kunnen worden. Dat betekent dat de activiteiten van de RWI vanaf die datum zullen bestaan uit monitoring, evalueren van de gesubsidieerde projecten, beoordelen van voorschotverzoeken en de definitieve afhandeling van projecten (eindrapportages en einddeclaraties incl. reviews). De capaciteit van de afdeling subsidies wordt op korte termijn verminderd, uitmondend in een vermindering van de capaciteit met 3,5 fte (4 van de 8 beleidsmedewerkers) in 2004. De capaciteit van de afdeling zal daarom ultimo 2004 bestaan uit 6,8 fte, waarvan circa 5,8 fte rechtstreeks toegerekend kan worden aan de SVWW. Pagina 14 van 40
2.5.1. Afwikkeling SVWW Zowel uit oogpunt van rechtmatigheid als vanuit beleidsmatige overwegingen is een grondige monitoring van de uitvoering van SVWW-projecten van belang. De door de RWI gestarte beleidsmonitoring, mede aan de hand van voortgangsrapportages, evenals de monitoring van de administratieve uitvoering van projecten zal gecontinueerd moeten worden. De komende jaren zullen projecten worden afgerond, hetgeen vanuit de RWI veel aandacht voor een rechtmatige afwikkeling zal vragen. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de te verwachten uitfinanciering van gesubsidieerde projecten. Hierbij is uitgegaan van een intrekkingspercentage van 47% voor projecten die voor 31 augustus 2002 zijn toegezegd. Voor de overige gesubsidieerde projecten is uitgegaan van een intrekkingspercentage van 25%. Verwachte uitfinanciering gesubsidieerde projecten ( * 1000) 2003 2004 2005 2006 Totaal Kasbedrag 12.500 17.650 15.000 8.150 53.300 Ten tijde van het opmaken van het jaarplan zijn er 83 gesubsidieerde projecten in beheer. Daarnaast zijn er 42 in de 2 e tranche ingediende aanvragen waarop nog geen beschikking is afgegeven. Van deze 42 zullen er naar verwachting 12 in aanmerking komen voor een (gedeeltelijke) toekenning binnen het budget van de 2 e tranche 2003. De overige 30 zullen worden afgewezen. De 83 projecten vertegenwoordigen een bedrag van 67,363 mln. aan openstaande verplichtingen. Daarnaast is op deze openstaande projecten voor een bedrag van 11,776 mln. aan voorschotten verstrekt. 2.5.2. Uitvoering en begroting van de SVWW Uitvoering en beheer van de subsidieregeling leidt binnen de RWI onder andere tot de taken: het geven van voorlichting over de uitvoering van SVWWprojecten; het bewaken (monitoring) van de voortgang van gesubsidieerde projecten; opdrachtverlening aan het Ministerie van SZW ten behoeve van het doen van betalingen en vastleggen van verplichtingen. Het beoordelen van nieuwe aanvragen is m.i.v. 2004 niet meer aan de orde. Voor de activiteiten die de RWI zelf uitvoert ten aanzien van de subsidieregeling waren 10,3 fte beschikbaar, waarbij een deel van de capaciteit niet louter samenhangt met de SVWW. Zoals in eerdere jaarplannen is aangegeven, worden medewerkers ook ingezet ten behoeve van RWI-adviestaken. Dit betreft 2 fte van de beschikbare capaciteit. De capaciteit van de afdeling subsidies zal eind 2004 3,5 fte lager zijn ten opzichte van de medio 2003 beschikbare 10,3 fte. In Pagina 15 van 40
2005 en 2006 zal een verdere vermindering optreden. In 2007 wordt de afdeling opgeheven. Niet alle activiteiten die samenhangen met de subsidieregeling worden zelfstandig uitgevoerd. Een deel van de werkzaamheden wordt extern uitbesteed. De kosten hiervan komen hierna aan de orde. Communicatie In verband met de beëindiging van de SVWW zal communicatie en drukwerk alleen nog gericht zijn op aanvragers die projecten in uitvoering hebben. In verband daarmee is het communicatiebudget verlaagd. Beleidsmatige monitoring- en evaluatie De monitoring van de projecten wordt door RWI-medewerkers zelf uitgevoerd, met uitzondering van administratieve controles (zie beheersmatige monitoring). De beleidsinformatie die uit voortgangs- en eindrapportageformulieren beschikbaar komt, is groot en is bruikbaar voor beoordeling van doelmatigheid en doeltreffendheid van de SVWW, maar ook voor de meer algemene adviestaak van de RWI. Voor verwerking van deze gegevens wordt een extern bureau ingehuurd. Voor een eventuele beleidsevaluatie zal, in aanvulling op de intern beschikbare informatie, eveneens gebruik gemaakt moeten worden van externe expertise en capaciteit. In de begroting is geen rekening gehouden met een evaluatie in 2004. Rechtmatigheid Om naast doelmatigheid en doeltreffendheid ook de rechtmatigheid te waarborgen, worden ter plaatse bij aanvragers controles uitgevoerd ( beheersmatige monitoring ). Deze vinden in principe twee maal tijdens de looptijd van een project plaats. De controles betreffen onder meer de vraag of de administraties in orde zijn en of de voortgangsrapportages een getrouw beeld geven van de werkelijkheid. Deze controles worden, namens de RWI, door externe accountants uitgevoerd. Op basis van de opdrachtverlening aan een extern bureau en de inschatting van het aantal te controleren projecten in 2004 wordt het begrote bedrag van 2003 gehandhaafd. Ook het Ministerie van SZW (met name de Accountantsdienst) en de IWI spelen een rol bij een rechtmatige uitvoering van de regeling. Overigens is het Ministerie van SZW ook rechtstreeks betrokken bij de uitvoering van de SVWW. Betalingen aan subsidie-ontvangers worden, in opdracht van de RWI, door SZW uitgevoerd. Totale uitvoeringskosten SVWW De totale uitvoeringskosten van de SVWW zijn in 2004 (excl. loon en prijsbijstelling) als volgt. Pagina 16 van 40
In 2003 waren 11 personen (10,3 fte) werkzaam voor de afdeling subsidies. Deze personen worden voor een deel van hun werktijd ingezet voor niet SVWW gelateerde taken (circa 2 fte). Voor de bepaling van de aan de SVWW gelateerde kosten 2003 wordt daarom uitgegaan van 8,3 fte. De kosten per fte zijn berekend door het totaal van de RWI-begroting 2003, minus LCR minus beleidskosten en minus uitbesteding derden SVWW, te delen op het totaal aantal fte van de RWI. Voor 2004 is eenzelfde berekeningswijze gehanteerd. Met dien verstande dat voor het bepalen van de aan de SVWW gerelateerde kosten wordt uitgegaan van 5,8 fte vanuit de afdeling subsidies, de bedragen zoals die in de RWI-begroting 2004 zijn opgenomen en een verlaging van het totaal aantal fte s van de afdeling subsidies met 3,5. 2004 2003 Aantal fte t.b.v. SVWW 5,8 8,3 Kosten RWI-SVWW (personeel en overhead) 833.900 1.178.2 97 Kosten uitbesteding/derden (begroting, 288.000 460.500 artikel 7.1 t/m 7.3) Totaal 1.121.9 00 1.638.7 97 2.5.3. D o elstellingen en prestatie-indicatoren van de SVWW De RWI heeft een aantal doelstellingen, prestatie-indicatoren en kengetallen ontwikkeld t.a.v. de SVWW. In dit jaarplan wordt hieraan geen aandacht besteed in afwachting van de uitkomsten van het overleg met het ministerie van SZW. Het ministerie heeft de gesprekken hierover, in verband met het Regeerakkoord, stopgezet. 2.6. Landelijke Cliëntenraad (LCR) 2.6.1. Facilitaire ondersteuning De RWI verleent de LCR op een aantal punten facilitaire ondersteuning. De LCR is bij de RWI gehuisvest. Ook verzorgt de RWI tegen kostprijs een aantal taken op het gebied van administratie, ICT en catering. De LCR is echter zelf verantwoordelijk voor haar eigen beleid en, in overleg met SZW, de hoogte van de haar ter beschikking staande middelen. De RWI kan daarvoor uiteraard niet verantwoordelijk worden gehouden. Het in deze begroting opgenomen bedrag ten behoeve van de LCR is fictief. Op basis van het door de LCR aan de Minister van SZW aan te bieden begroting en jaarplan, zullen omvang en onderverdeling (personele kosten, huisvestingskosten, etc.) door de LCR zelf met de Minister van SZW besproken moeten worden. Pagina 17 van 40
2.6.2. Relatie met beleidsadvisering Daarnaast speelt de LCR een rol bij de RWI-taak beleidsadvisering. Conform SUWI zal het beleidskader voor verzending aan de Minister aan de LCR worden voorgelegd en zal de RWI aangeven op welke wijze hij met de bevindingen van de LCR heeft rekening gehouden. In de regeling LCR heeft de RWI formeel aangegeven op welke wijze hij met de LCR over adviezen en het jaarlijkse beleidskader zal overleggen. 2.6.3. Realisatie doelstellingen t.a.v. LCR Ten aanzien van de facilitaire ondersteuning functioneert de RWI in feite als opdrachtnemer. Tussen de LCR en de RWI zijn afspraken gemaakt over hetgeen aan facilitaire ondersteuning wordt geleverd. Ten aanzien van de beleidsadvisering is het belangrijk dat beide instellingen hun onafhankelijke rol kunnen vervullen. Doel van de RWI is om de gezichtspunten vanuit de LCR optimaal te benutten bij de beleidsadvisering, maar ook om transparant te maken indien andere factoren tot een afwijkend advies leiden. Zowel de facilitaire dienstverlening door de RWI aan de LCR als het overleg met de LCR over beleidsadviezen, zal regelmatig met de LCR worden besproken om te bezien of deze doelstellingen gehaald zijn. 2.7. Bedrijfsvoering 2.7.1. Personeel De personele omvang en de frequentieverdeling van medewerkers per schaal is per 1 september 2003 zoals hierna aangegeven: RWIschaal Aantal Medewerkers (fte) september 2003 5 2,84 6 1,90 7 1,00 8 1,00 9 1,70 10 0,80 11 10,48 Pagina 18 van 40
12 8,70 13 9,53 14 1,75 15 0,80 16 1,00 17 1,00 18 1,00 Totaal 43,50 Instroom-, doorstroom- en uitstroombeleid personeel De gewenste kerncompetenties zijn in de functiebeschrijvingen vastgelegd. In 2003 is bekeken hoe de RWI het aannamebeleid vorm zou kunnen geven, zodat de gewenste competenties gestalte krijgen in het selectieproces maar ook in de arbeidsmarktcommunicatie. In 2004 zal vooral aandacht worden besteed aan het uitstroombeleid in verband met het in 2007 beëindigen van de laatste werkzaamheden in het kader van de subsidieregeling SVWW Ontwikkelingsbeleid Binnen de RWI wordt gewerkt met een systeem van functioneringsgericht belonen. Periodiek worden er functioneringsen beoordelingsgesprekken gevoerd. Tijdens de gesprekkenrondes wordt ook aandacht besteed aan het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP). In het kader van het POP zal zowel aandacht worden besteed aan de belangen van de organisatie als persoonlijke wensen en motieven van de medewerker. 2.7.2. Communicatie Communicatie is een belangrijk aandachtspunt voor de RWI. Dat geldt voor zowel de interne communicatie als vooral ook voor de externe communicatie. Goede interne communicatie - waarin ieders kennis en expertise maximaal worden benut - is essentieel voor kwalitatief en kwantitatief hoogstaande producten. Externe communicatie is bij zowel de beleidsadvisering, de Reïntegratiemonitor als de subsidieregeling van cruciaal belang. Het gaat er daarbij om de inhoud en de reikwijdte van de RWIactiviteiten duidelijk voor het voetlicht te brengen van de verschillende doelgroepen: politiek en overheid, maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven en de media. Pagina 19 van 40
Voor het overgrote deel zijn de voorgenomen communicatieactiviteiten een voortzetting of intensivering van activiteiten die eerder in gang zijn gezet. Belangrijke concrete communicatieactiviteiten voor 2004 zijn de productie van het Beleidskader, het uitgeven van andere adviezen waaronder de Arbeidsmarktanalyses en de onderzoeksrapporten, het verder ontwikkelen en uitbouwen van de website en het organiseren van diverse bijeenkomsten, zoals het Najaarscongres en expertmeetings. 2.7.3. Kennismanagement Kennismanagement is voor de organisatie een belangrijk item. Om kennis te vergaren en uit te wisselen zijn instrumenten/middelen ontwikkeld, onder andere op het gebied van documentatie, communicatie en P&O. In het voorgaande, bij de beschrijving van de wettelijke taken, is reeds aandacht besteed aan de noodzaak van onderzoek. In verband hiermee zullen in 2004 de volgende activiteiten worden uitgevoerd: het opstellen van een onderzoeksprogramma en het coördineren van de uitvoering van dat programma (opstellen startnotities, coördineren offerteprocedures, begeleiden uitbesteed onderzoek, benutten onderzoeksresultaten in RWI beleidsvoorstellen; zie onder); het bewerken, analyseren en beschikbaar stellen van de beleidsinformatie die de RWI op grond van de paragraaf over informatieverstrekking in de Regeling SUWI ontvangt; het participeren in netwerken van opdrachtgevers (SZW, SUWIpartners, e.a.) ten behoeve van de afstemming van het RWIonderzoeksprogramma met andere onderzoeksprogramma s; het opbouwen en onderhouden van een netwerk van potentiële opdrachtnemers; het deelnemen aan externe begeleidingscommissies. Gegeven de beperkte bezetting van de RWI en het brede beleidsterrein zal veel informatie extern moeten worden aangekocht. Dat zal zowel in de vorm van eigen onderzoeksopdrachten gebeuren als door middel van samenwerkingsovereenkomsten. In 2003 is een begin gemaakt met het inhuren van specifieke expertise voor korte-termijn opdrachten. Daar waar nodig, zal ook in 2004 van dergelijke expertise gebruik worden gemaakt. Een andere onderzoekslijn die zich in de afgelopen anderhalf jaar steeds duidelijker heeft gemanifesteerd, is die van het opdrachtgeverschap op de reïntegratiemarkt (UWV, gemeenten, werkgevers/werknemers, cliënten). Aansluitend op de Reïntegratiemonitor en diverse onderzoeksprojecten die in het Pagina 20 van 40