B en W - advies Portefeuillehouder Afdeling Advies van Datum advies Bestandsnaam Advies O.R. In overleg met afdeling(en) Actief informeren raad Actief informeren wijkcontactambtenaar J. Polinder Maatschappelijke Ontwikkeling Marjanneke Wieringa 25-6-2014 FiPe Paraaf afdelingshoofd Behandeling in de raad Ja Beslissing d.d. 1-7-2014 Nummer Conform voorstel Besluit Openbaar w Persbericht Onderwerp Concept offerte-aanvraag Jeugdhulp 2015 Voorstel 1. Concept-offerteaanvraag Jeugdhulp 2015 vaststellen. 2. Portefeuillehouder Jan Polinder mandateren tot aanpassingen naar aanleiding van bijeenkomsten met instellingen en WMO raden. Toelichting Inleiding Volgens de Jeugdwet zijn gemeenten verplicht om met ingang van 01-01-2015 individuele voorzieningen te kunnen leveren. De gemeenten bereiden zich voor door in gezamenlijkheid deze jeugdhulp in te kopen. De inkoop van jeugdhulp kent een groot aantal "vaste" onderdelen van een offerte voor het afsluiten van een raamovereenkomst voor het bieden van jeugdhulp (o.a. wettelijke eisen, uitsluitingsgronden). Daarnaast bevat het document onderdelen met nog ruimte voor keuzes. In dit voorstel zijn de belangrijkste keuze-onderdelen benoemd met een nadere toelichting op de keuzes die in de offerteaanvraag zijn opgenomen. 1
Kanttekening De complexiteit van de verschillende sectoren van jeugdhulp is zodanig dat regio's niet volledig op eigen inzicht kunnen inkopen. De VNG ondersteunt de regio met diverse ondersteuningsprogramma's, handreikingen e.d. De tijdigheid daarvan is niet altijd voldoende voor een volledig doordachte offerteaanvraag. Onderstaande toelichting is derhalve gebaseerd op het huidig inzicht in de verschillende sectoren jeugdhulp. De vragen- en gespreksrondes met de instellingen bieden nog gelegenheid voor verdere aanscherpingen. Proces Bijgaande concept offerteaanvraag is gezamenlijk met de RNV-gemeenten voorbereid. Met de instellingen is deze offerteaanvraag voorbereid in bijeenkomsten op 19 en 24 mei 2014. Op 24 juni 2014 heeft nog een ambtelijke consultatie plaatsgevonden op de offerteaanvraag zoals bijgevoegd bij dit college-voorstel. Op 2 juli 2014 krijgen de WMO-raden de gelegenheid te reageren. De stuurgroep Transities Jeugd wordt op 3 juli 2014 geïnformeerd over de uitkomsten. In verband met de mogelijkheid van verwerking van deze uitkomsten stellen wij voor de portefeuillehouder te mandateren tot aanpassingen in de offerteaanvraag. Kaders Kaders voor de offerteaanvraag zijn het gemeentelijk vastgestelde beleid: Visie en Uitgangsdocument Positief Opvoeden (2012/2013), Beleidskader 2015-2018 In één keer goed!, Regionaal Transitiearrangement Noord Veluwe (2014). Het inkoopdocument is afgestemd met de offerteaanvraag in het kader van de WMO. Doel Doel is het inkopen van de individuele voorzieningen (Zorg in natura) voor de niet vrij toegankelijke jeugdhulp en te komen tot overeenkomsten voor de levering van deze voorzieningen aan burgers in de Regio Noord Veluwe, door bestaande aanbieders voor een periode van 1 jaar met een optionele verlenging van maximaal 2 keer één jaar. Niet vrij toegankelijke jeugdhulp betreft, samengevat, het gedecentraliseerde aanbod jeugdhulp, met uitzondering van de gedecentraliseerde hulp die door het Basisteam wordt verstrekt. Deze niet vrij toegankelijke hulp is toegankelijk via de gemeente/basisteam (beschikking), huisarts e.a. medici verwijzing of in justitieel kader (beschikking van de Kinderrechter). Procedure De inkoop vindt plaats volgens de procedure voor een I IB dienst (verlicht regime). De offerte-aanvraag wordt verstuurd aan alle huidige aanbieders in de regio, voor zover deze bekend zijn bij de deelnemende gemeenten. Voor een aantal bovenregionale vormen van jeugdhulp wordt samengewerkt met de overige 6 regio's in Gelderland. De inkoopprocedure van deze bovenregionale jeugdhulp is belegd bij de provinciale werkgroep Bovenregionale samenwerking. De instellingen wordt gevraagd voor deze bovenregionale jeugdhulp hiervoor te offreren in het kader van de bovenregionale inkoopprocedure. De voorliggende offerteaanvraag van de Regio Noord-Veluwe is overigens wel van toepassing op deze bovenregionale vormen van jeugdhulp. De planning voorziet in ondertekening van de overeenkomsten in oktober/november 2014. WMO-raden/mandatering portefeuillehouder Op 2 juli 2014 spreken de gezamenlijke Wmo-raden zich uit over de concept-offerteaanvraag. Een tijdige bespreking voorafgaand aan uw collegevergadering van 1 juli 2014 was niet haalbaar. Bij mandatering van de portefeuillehouder kan de reactie van de WMO raden in de Stuurgroep Transitie Jeugd besproken worden en eventuele wijzigingen in het document worden aangebracht 2
Hoofdonderdelen van de offerte-aanvraag 1 Continuïteit, transitie en transformatie Uiteraard worden de instellingen geacht in te stemmen met en actief te transformeren conform de uitgangspunten van de Beleidskader Regio Noord Veluwe. Voor de transformatie van de bekostiging is overwogen is om al per 2015 tot eenvoudiger eenheden van bekostiging te komen aan de hand van nadere beschrijving van bijvoorbeeld zorgvormen, producten, modules of trajecten. Voorstel is echter de landelijke afspraken J-GGZ, het advies van de VNG en de conclusie die in de Regio Amsterdam is getrokken op basis van gedegen Tarief onderzoek te volgen. Conclusie is dat invoering per 2015 een te snelle en te onzekere verandering betekent van teveel parameters tegelijk. Dit zou teveel risico's creëren voor zowel organisaties als gemeenten. Uitgangspunt is daarom, waar mogelijk, continuering per 1-1-2015 van de huidige (sectorspecifieke) financieringssystematiek, verbetering aanbrengen waar dat haalbaar is en verantwoord werken aan de transformatie van de bekostigingssystematiek naar een eenvoudiger bekostigings-systematiek. U wordt in de loop van 2015 geadviseerd over de transformatie van de sectorspecifieke bekostiging naar een integrale bekostiging die stuurt op kwaliteit, efficiency en effectiviteit, per 2016. 2. Huidige en nieuwe aanbieders Conform het Regionaal Transitiearrangement Regio NV komen voor contractering alleen de huidige aanbieders in aanmerking. Er is ruimte voor nieuwe aanbieders via PGB en via de inkoop Basisteam in individuele gevallen op basis van het flexbudget. In het consultatie document is opgenomen dat de Regio hierin terughoudend is. De reden daarvoor is het wenselijk is eerst meer inzicht te hebben in de vraag- en kostenontwikkelingen in de verschillende sectoren. 3. Keuzevrijheid cliënt De keuzevrijheid van de cliënt is niet beperkt, zij het dat consequentie van het vorige punt is dat er verschillende routes zijn bij verschillende keuzes. Voor Zorg in Natura kan de cliënt terecht bij de huidige aanbieders. De route naar andere zorgaanbieders verloopt via PGB of via inkoop door het Basisteam op basis van het flexbudget. De criteria PGB zijn opgenomen in de Concept-verordening. Een advies voor de criteria van besteding van het flexbudget zal onderdeel zijn van het Uitvoeringsprogramma Jeugdhulp Regio Noord Veluwe 2015. 4. Contract voor 1 jaar, met mogelijkheden tot verlenging Conform RTA is de duur van inkoop 1 jaar. Instellingen vragen terecht naar perspectief in verband met hun bedrijfsvoering. Dit geldt zeker bij jeugdhulp met een hoge verblijfscomponent waar het in dit consultatiedocument om gaat. De mogelijkheid tot tweemaal verlenging met één jaar komt daar aan tegemoet. 5. Budgetgarantie 80% In het Regionaal transitiearrangement is een budgetgarantie gegeven van 80% van de instellingskosten voor jeugdhulp 2013 (mits het totaal daarvan overeenkomt met het definitieve macro-budget 2014). Het is niet wenselijk en maatschappelijk niet te verantwoorden dat middelen voor jeugdhulp zouden worden besteed zonder dat daar daadwerkelijke kosten tegenover staan. Uitgangspunt is daarom dat alleen daadwerkelijk verleende niet vrij toegankelijke zorg wordt betaald. Leidt een verminderde vraag van nieuwe cliënten bij een instelling tot facturering van minder dan 80% van het budget 2013, dan wordt alleen die daadwerkelijke gerealiseerde jeugdhulp afgerekend. Voor de instellingen betekent dit dat een budget van 80% van het 2013-budget (conform RTA) wordt gereserveerd. Bij voldoende vraag kunnen zij rekenen op een bekostiging tot dat gereserveerde bedrag. Deze reservering geldt tevens als "budgetplafond" omdat immers geen sprake is van open eind financiering. Gefactureerde jeugdhulp boven dat bedrag niet wordt uitbetaald. Doel van de 80%-garantie is dat cliënten continuïteit van zorg geboden kan worden. Denkbaar is dat bij een instelling de vraag naar jeugdhulp zodanig afneemt dat het voortbestaan van deze instelling gevaar 3
loopt. Voor de continuïteit van zorg is echter nodig dat de infrastructuur van jeugdhulp in stand blijft voor cliënten in zorg op 31-12-2014. De gemeenten dienen daarom gedurende 2015 tijdig te worden geïnformeerd over eventuele risico's voor de continuïteit van zorg. Doen deze risico's zich voor dan treden college en instelling in overleg over de ontstane situatie. Als daar aanleiding voor is kan tussentijds in 2015 meer jeugdhulp worden ingekocht en daarmee het budgetplafond worden verhoogd. Tussentijdse beleidsinformatie over de ontwikkeling van de vraag kan daarvoor aanleiding zijn. 6. Vaststelling vooraf van een budgetreservering van meer dan 80% In afwijking van het maximum van 80% zoals beschreven in het vorige punt, kan het college, om uitzonderlijke redenen, een budgetplafond vaststellen van meer dan 80%. Aanleiding hiervoor kan zijn dat sprake is van omvangrijke voor de instelling wettelijke verplichte uitgaven, zodanig dat op basis van "80%" de continuïteit van de instelling en daarmee de continuïteit van zorg in gevaar komt. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen als de wettelijk 100% verplichte pleegoudervergoeding een substantieel onderdeel uitmaakt van het budget van de instelling. Een ander voorbeeld is de situatie dat het instellingsbudget voor een zeer groot deel bestaat uit PGB-middelen, waarvoor eveneens continuïteit van zorg voor de cliënten (op hetzelfde niveau van zorg) is gegarandeerd. 7. 80% budgetreservering in relatie tot de inzet van personeel bij de instellingen voor de Basisteams De 80% budgetreservering heeft betrekking op het budget 2013. Dat is inclusief het personeel dat gedetacheerd dan wel overgenomen wordt door de basisteams. Een vraagstuk is of de 80%- budgetreservering wordt vastgesteld vóór of na aftrek van 100% van de kosten van detachering of overname. Bij bijvoorbeeld 200.000,- kosten voor Basisteam op een budget van een 1.000.000,- leidt dit tot een budgetreservering van respectievelijk (vóór) 600.000,- en (na) 640.000,-. Instellingen die meewerken aan de levering van personeel aan het basisteam zouden bij de variant "vóór aftrek" dus benadeeld worden voor hun medewerking aan de vorming van de Basisteams. Om de reden is in de concept-offerteaanvraag opgenomen dat de budgetreservering wordt vastgesteld na aftrek van de kosten van detachering of overname van personeel voor de Basisteams. 8. Wachttijden/wachtlijsten Conform het RTA, is een inspanningsverplichting (en niet een resultaatverplichting) opgenomen voor de beperking van de wachtlijsten/wachttijden. Wel is de inspanning dat, wanneer de eerst aangewezen jeugdhulp niet direct voorhanden is voorzien wordt in een overbruggingssituatie. Een resultaatverplichting "geen wachtlijsten" is, gezien de historie van "wachtlijsten" niet realistisch en in het RTA niet door de instellingen zo hard toegezegd. 9. Continuïteit van bekostiging Conform landelijke afspraken over de bekostiging van de J-GGZ, advies VNG en de uitkomst van onderzoek in de regio Amsterdam is om redenen van haalbaarheid in de offerteaanvraag de stelregel: voorzetten van de voortzetten huidige bekostigingssystematiek, tenzij dit niet mogelijk is of al verbeteringen haalbaar zijn. Invoering van ingrijpende wijzigingen brengt zowel voor de gemeenten als voor de instellingen te grote risico's met zich. Voor een haalbare toepassing van de huidige bekostigingssystematiek is overleg nog gaande met instellingen uit de diverse sectoren. Voor de sector Jeugd en Opvoedhulp is de huidige provinciale financieringssystematiek op de schaal van de Regio Noord-Veluwe te riskant vanwege het ontbreken van de vereiste schaalgrootte. Met gesprekspartners uit de sector Jeugd en Opvoedhulp is overleg gaande over de toepassing van een andere en haalbare systematiek. 10. Bevoorschotting De verschillende sectoren (Jeugd en Opvoedhulp, Jeugd-GGZ en Jeugd LVB) kennen elk een eigen bekostigings-systematiek. Dat geldt ook voor de bevoorschotting. Huidige financiers hebben grenzen gesteld aan de hoogte van reserves, in combinatie met bevoorschotting. Een scherpe wijziging van systematiek hierin per 1-1-2015 kan leiden tot liquiditeitsproblemen, met risico's van omvallen. In de lijn van "continuïteit" stellen wij daarom voor de eerste 6 maanden in voldoende mate te 4
bevoorschotten en voor de maanden daarna de hoogte van bevoorschotting opnieuw te bezien op basis van de vraag en kosten in de eerste helft van 2015. 11. Overgang naar WMO 18-/18+ De decentralisatie AWBZ is niet los te zien van andere transities in het sociaal domein. Per 1 januari 2015 treedt de Jeugdwet in werking. Hierdoor wordt de gemeente verantwoordelijk voor alle Jeugdhulp. Dit betreft ook de overheveling van de begeleiding, het kortdurend verblijf en de persoonlijke verzorging uit de AWBZ voor zover het jeugdigen tot 18 jaar betreft. Wanneer continuering van deze ondersteuning op het moment van het bereiken van de leeftijd van 18 jaar noodzakelijk is, komt deze onder de Wmo te vallen, met uitzondering van persoonlijke verzorging. Voor jeugdigen met een beperking is het belangrijk dat hun ontwikkeling via een continue lijn wordt ondersteund. Om een breuk in het aanbod op het 18e jaar zoveel mogelijk te voorkomen, wordt de inkoop voor begeleiding en kortdurend verblijf in het kader van de Wmo 2015 afgestemd. 11. Social Return Zoals ook in de WMO-offerteaanvraag is social return in 2015 nog niet als voorwaarde opgenomen. In onderhavige inkoopprocedure verklaren de aanbieders dat zij de intentie hebben een sociale tegenprestatie te leveren. Over die sociale tegenprestatie worden, bij verlenging van het contract, in 2015 nadere afspraken gemaakt voor de periode per 2016. Planning Datum Activiteit (procedurestap) 7 juli Verzenden offerteaanvraag 25 juli Uiterste termijn ontvangst vragen 11 augustus Nota van Inlichtingen / beantwoording vragen 1 september Ontvangst offerte, uiterlijk 12:00 uur 1 september Opening offerte, 12:30 uur Week 36/37 (1/9-14/9) Beoordeling van de offertes Week 38/39 (15/9-28/9) Mogelijke gesprekken met Inschrijvers Week 40/41 (29/9-12/10) Voorgenomen gunningbeslissing Week 43/44 (20/10-2/11) Definitieve gunning Week 45/46 (3/11-16/11) Ondertekening overeenkomst De offerte aanvraag wordt verstuurd aan alle huidige aanbieders in de regio, voor zover bekend bij de deelnemende gemeenten. Onzekerheden Ten aanzien van deze offerte-aanvraag doen zich nog verschillende onzekerheden voor: 1. Volume cliënten (op basis van de cliëntgegevens) 2015 2. Nog vast te stellen Invoeringswet Jeugdwet en Uitvoeringsbesluit Jeugdwet 3. Landelijk nog vast te stellen Kwaliteitskader Jeugd 4. Nog vast te stellen Verordening Jeugdhulp (door de gemeenteraden) 5. Nog vast te stellen wetsvoorstel Wmo 2015 Communicatieparagraaf Deze concept-offertaanvraag is tot stand gekomen in samenspraak met de aanbieders. Het is op dit moment niet noodzakelijk om over dit voorstel te communiceren met burgers. Het gaat om een offertetraject met de aanbieders. Financiële paragraaf 5
Uitgangspunt is dat de uitvoering van de Jeugdwet plaats vindt binnen de financiële middelen die van het Rijk worden ontvangen. Risicoparagraaf Pas nadat de offertes van de instellingen zijn ontvangen zal er meer duidelijkheid zijn over de financiële uitwerking en of dit past binnen het financiële kaders. Hierover is in september 2014 meer duidelijkheid te verwachten. 6