Onderzoeksstage master Docent HGZO Algemene informatie master docent HGZO cohort 2013 De master Docent HGZO is een door de NVAO geaccrediteerde hbo- master voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg en voor docenten in de sector hoger gezondheidszorgonderwijs (HGZO). De master Docent HGZO leidt een docent op met één been in de zorgpraktijk die in staat is kennis en inzichten op het gebied van onderwijs en zorg te integreren in alle docenttaken binnen een hbo- bacheloropleiding in de zorg. Deze tweejarige deeltijdopleiding wordt verzorgd door EXPOSZ (www.exposz.nl). Dit opleidings-, advies- en onderzoekscentrum voor Sport en Zorg maakt deel uit van de Faculteit der Bewegingswetenschappen (FBW) aan de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam. Door de positie aan de VU kan de opleiding een brug slaan tussen wetenschappelijke ontwikkelingen enerzijds en toepassingen daarvan in het zorgonderwijs anderzijds. De deeltijdopleiding kenmerkt zich door heterogene groepen met dio s vanuit verschillende beroepsgroepen in de zorg en speciale aandacht voor evidence- based handelen. Bij alle docenttaken die de dio uitvoert, wordt verwacht dat hij zijn handelen kan verantwoorden vanuit wetenschappelijke, professionele en persoonlijke kennis en inzichten op het gebied van het onderwijs en de gezondheidszorg. In het kader van de ontwikkeling van vakdidactiek en het evidence- based lesgeven is er naast onderwijskundige en didactische scholing ook sprake van zorginhoudelijke verdieping tijdens de opleiding. De totale reguliere opleiding heeft een omvang van 1680 uur (60 EC), verdeeld over 77/78 weken in twee jaar. De gemiddelde studielast per week bedraagt ongeveer 22 uur. Het gaat hierbij om de contacturen op de VU, de uren in de onderwijspraktijk en de uren die de dio besteedt aan zelfstudie en (praktijk)opdrachten. Elk studiejaar is verdeeld in trimesters. Het eerste studiejaar bestaat uit: trimester 1 van 15 weken (dec 13 mrt 14) trimester 2 van 12 weken (april jun 14) trimester 3 van 12 weken (sep nov 14) Het tweede studiejaar bestaat uit: trimester 4 van 15 weken (dec 14 mrt 15) trimester 5 van 12 weken (april jun 15) trimester 6 van 12 weken (sep nov 15) Samenstelling cohort 2013 en profiel dio s Cohort 2013 is als volgt samengesteld: De dio s zijn in het bezit van een diploma van een hbo- bacheloropleiding in de gezondheidszorg. De groep bestaat uit 19 dio s, waaronder 9 verpleegkundigen, 5 fysiotherapeuten, 2 verloskundigen, 1 MBRT- er, 1 kunstzinnig therapeut en 1 mondhygienist. De dio s hebben in de afgelopen 5 jaar relevante werkervaring opgedaan die gelijk of gelijkwaardig is aan minimaal 2 jaar met een omvang van 0,8 fulltime- equivalent (fte). Daarnaast zijn ze allen voor minimaal de duur van de opleiding nog voor minimaal 0,2 fte werkzaam als beroepsoefenaar op hbo- niveau in de zorg. In de groep hebben 7 dio s al een docentaanstelling van minimaal 0,2 fte bij een hbo- bacheloropleiding in de zorg. De overige dio s lopen 1 dag per week als docent stage op een hbo- bacheloropleiding in de zorg.
Competentie Onderzoeken In bijlage 1 is de omschrijving van de competentie Onderzoeken weergegeven. De competentie omvat het kunnen uitvoeren van een zorginhoudelijk onderzoek, waarbij aandacht is voor alle fasen van onderzoek. In trimester 2 start het onderzoeksproject. Het ingangsniveau van de dio s is als volgt: De dio s hebben voor aanvang van de opleiding een programma doorlopen, waarin naar eigen inzicht van de dio digitale modules gevolgd kunnen worden over 1. Wetenschappelijk literatuur zoeken en verwerken; 2. Onderzoeksvaardigheden en statistiek (basis); 3. Taalvaardigheden (o.a. wetenschappelijk rapporteren); 4. Computervaardigheden. In trimester 1 hebben de dio s onderwijs gehad, waarin de volgende doelstellingen centraal stonden. De dio: o stelt een onderzoeksvraag op (volgens de PICO- methode) o beoordeelt wetenschappelijke artikelen op kwaliteit en toepasbaarheid o verwerkt wetenschappelijke artikelen in het eigen onderwijs en verantwoordt zijn keuze o toont zich bereid wetenschappelijke ontwikkelingen te volgen Opzet onderzoeksproject Vanaf trimester 2 (april 14) zullen de dio s starten met het onderzoeksproject en ronden dit af halverwege trimester 5 (juni 15) af met een onderzoeksrapport, presentatie en mondelinge verdediging van het onderzoek. Ze voeren het onderzoek in 2- tallen 1 uit en hebben hiervoor ongeveer 300 sbu per persoon. Deze uren zijn verspreid over een periode van 14 maanden. Uitgangspunt is dat ze in deze langlopende periode alle fasen van onderzoek zelf doorlopen 2. Gedurende deze periode vindt er op de opleiding ook ondersteunende onderwijsbijeenkomsten plaats. Daarnaast biedt de opleiding de procesmatige begeleiding en begeleiding op het gebied van algemene onderzoeksvaardigheden. Een gepromoveerde medewerker binnen EXPOSZ zal optreden als algemeen begeleider. Vanuit het onderzoeksinstituut/lectoraat wordt een begeleider aangewezen die zorg draagt voor de zorg- /vakinhoudelijke begeleiding, de zorginhoudelijk begeleider (zie verder onder het kopje Randvoorwaarden ). De opzet ziet er schematisch als volgt uit: Trimester 2 april jun 14 Schrijven projectplan onderzoek bestaande uit: onderzoeksvraag globale opzet onderzoek afspraken Ondersteunende bijeenkomsten over: formuleren onderzoeksvraag onderbouwen onderzoeksvraag verschillende onderzoekdesigns opbouw inleiding en methode intervisie schrijven plan van aanpak Trimester 3 sep nov 14 Schrijven onderzoeksvoorstel Ondersteunende bijeenkomsten over: schrijven onderzoeksvoorstel 1 Gezien het oneven aantal dit jaar zal er ook 1 dio een onderzoek alleen uitvoeren. 2 Wat betreft de data verzameling is het ook toegestaan gebruik te maken van een al bestaand databestand.
intervisie schrijven onderzoeksvoorstel statistiek (SPSS practica) vragenlijsten Trimester 4 dec 14 mrt 15 Data verzameling (indien nodig) en data analyse Ondersteunende bijeenkomsten over: statistiek (SPSS practica) opbouw resultaten en discussie intervisie over uitvoeren onderzoek consultatie algemeen begeleider Trimester 5 april juni 15 Schrijven onderzoeksrapport Ondersteunende bijeenkomsten over: intervisie schrijven rapport consultatie algemeen begeleider presentatie/verdediging onderzoek Randvoorwaarden Type onderzoek Het onderzoek moet een kwantitatief onderzoek zijn, gericht op een zorginhoudelijke vraag. Vanwege de heterogeniteit aan beroepsgroepen onder de dio s betreft het bij voorkeur een beroepsoverstijgend onderwerp. Gezien de beperkte uren en de lange doorlooptijd van de onderzoeksperiode, komen alleen onderzoeksvragen zonder deadline in aanmerking. Vooral vragen die kunnen blijven liggen zijn dus heel geschikt. Onderzoek waarvan de doorgang nog afhankelijk is van een goedkeuring van een METC komt niet in aanmerking gezien de onzekerheid ten aanzien van de uitvoering die dit met zich meebrengt (tenzij met grote zekerheid gezegd kan worden dat dit alleen en formaliteit betreft en het werk (schrijven en indienen van aanvraag) niet (volledig) ten laste gelegd wordt van de dio (dit gezien de beperkte beschikbare uren) of er een goed alternatief is indien er geen goedkeuring verleend wordt). Begeleiding dio s Eisen die vanuit EXPOSZ gesteld worden aan de zorginhoudelijk begeleider vanuit het onderzoeksinstituut/lectoraat, zijn: de begeleider is vakinhoudelijk deskundig op het onderwerp van onderzoek de begeleider is gepromoveerd Indien een 2- tal een keuze voor een onderzoek heeft gemaakt en is aangenomen bij het onderzoeksinstituut/lectoraat, zal een overleg plaats vinden tussen de algemeen begeleider (vanuit de opleiding) en de zorginhoudelijk begeleider (vanuit het onderzoeksinstituut). Hierin kunnen wensen en verwachtingen van beide zijden kenbaar gemaakt worden en de begeleiding op elkaar afgestemd zal worden. Een minimale urenschatting voor de zorginhoudelijk begeleider is opgenomen in bijlage 2. Beoordelingsmomenten onderzoeksproject Tijdens het onderzoeksproject worden de dio s op meerdere momenten en door meerdere beoordelaars beoordeeld. De zorginhoudelijk begeleiders van de onderzoeksinstituten zijn op 5 momenten betrokken bij de beoordeling van schriftelijke/mondelinge producten:
Beoordeling Deadline Rol zorginhoudelijk begeleider plan van aanpak Eind trimester 2 O/V/G (bijlage 3) onderzoek Presentatie Trimester 3 Feedback en kritische vragen onderzoeksvoorstel op onderzoeksinstituut Onderzoeksvoorstel Eind trimester 3 O/V/G (bijlage 3) Onderzoeksrapport Halverwege trimester 5 O/V/G (bijlage 3 ) Eindpresentatie en verdediging onderzoek op de VU Eind trimester 5 O/V/G (bijlage 3) In bijlage 3 zijn de scorelijsten weergegeven van de verschillende beoordelingsmomenten, waarin te zien is op welke aspecten beide begeleiders een oordeel geven. Alle schriftelijke producten en de eindpresentatie worden zowel door de algemeen begeleider als de zorginhoudelijk begeleider beoordeeld. Bij verschil in beoordelingen wordt middels discussie tussen algemeen en zorginhoudelijk begeleider tot een eindoordeel gekomen. De opleiding is eindverantwoordelijke voor de beoordeling. De presentatie van het onderzoeksvoorstel op het onderzoeksinstituut heeft een diagnostische functie. Aan het eind van onderzoek worden de dio s ook door beide begeleiders beoordeeld op hun attitude (bijlage 3), deze beoordeling weegt mee in het eindoordeel.
Bijlage 1: Omschrijving competentie Onderzoeken Onderzoeken Korte formulering: De docent draagt bij aan de verspreiding van zorginhoudelijke kennis en inzichten in het onderwijs door praktijkgericht onderzoek uit te voeren op het gebied van de gezondheidszorg. Toelichting: Hogescholen ontwikkelen zich als kenniscentra. De kennisontwikkeling is georganiseerd in lectoraten. Hierbinnen wordt onderzoek uitgevoerd dat gericht is op de zorgpraktijk. De uitkomsten uit dergelijk onderzoek kan de docent vertalen naar het onderwijs bij het innoveren en verzorgen hiervan. De docent kan ook deel uitmaken van een lectoraat. Daar voert de docent zelfstandig (delen van) praktijkgericht onderzoek uit. Hiertoe werkt hij samen met andere professionals uit de gezondheidszorg en onderwijs. De docent functioneert dus op het raakvlak van onderwijs, zorginhoudelijk onderzoek en zorgpraktijk. Ook studenten in het HGZO worden geschoold op het gebied van zorginhoudelijk onderzoek. Met zijn ervaring in het doen van onderzoek begeleidt de docent studenten hierbij. De docent zet zijn onderzoekende houding in bij al zijn werkzaamheden. Beoordelingsaspecten: 1. De docent houdt zich op de hoogte van en beoordeelt kritisch (inter)nationaal wetenschappelijk onderzoek op zorginhoudelijk gebied. 2. De docent formuleert relevante onderzoeksvragen en ontwikkelt een bijpassend onderzoeksdesign. 3. De docent verzamelt volgens het design de onderzoeksgegevens. 4. De docent verwerkt en interpreteert de onderzoeksgegevens. 5. De docent rapporteert schriftelijk en mondeling over de uitkomsten van het onderzoek en het belang hiervan voor de onderwijspraktijk.
Bijlage 2: Minimaal urenschatting begeleiding dio s Hieronder is een overzicht weergegeven van de minimale begeleidingsuren per tweetal die de opleiding van de zorginhoudelijk begeleider verwacht. Het uiteindelijke aantal begeleidingsuren is afhankelijk van de mate van begeleiding en sturing die de zorginhoudelijk begeleider prefereert. Trimester 2: vaststellen projectplan onderzoek (april- juni) Overleg met algemeen begeleider Kennismaking Begeleiding Beoordeling Trimester 3: schrijven onderzoeksvoorstel (sep- nov) Begeleiding Beoordeling Aanwezigheid bij presentatie onderzoeksvoorstel op locatie: Trimester 4: dataverzameling + data- analyse + schrijven onderzoeksrapport (dec- mrt) Begeleiding Trimester 5: schrijven van onderzoeksrapport (apr- jun) Begeleiding Beoordelen onderzoeksverslag: Aanwezigheid bij presentatie + verdediging onderzoek (VU): 2 uur 2 uur 6 uur 2 uur 8 uur 3 uur 1 uur 12 uur 8 uur 3 uur 1 uur Totaal per tweetal: 48 uur
Bijlage 3: Scorelijsten plan van aanpak onderzoek, onderzoeksvoorstel, onderzoeksrapport en presentatie en verdediging. Inhoud Items *: Scorelijst plan van aanpak onderzoek Wijze van scoren: De beoordelaar beoordeelt het onderzoekplan zowel op inhoud als op procesafspraken. Op basis van de items geeft de beoordelaar een holistisch oordeel (O/V/G) per aspect. Er wordt een GO gegeven indien beide aspecten met minimaal een voldoende zijn beoordeeld. Is de maatschappelijke en / of praktische relevantie van de vraagstelling beschreven? Is de vraagstelling verankerd in het bestaande kennisgebied? Is de onderzoeksvraag concreet en specifiek geformuleerd? (indien mogelijk volgens de PICO- methode) Zijn de begrippen uit de onderzoeksvraag goed geoperationaliseerd? Is helder omschreven om welke type onderzoek het gaat en past dit type onderzoek bij de gekozen probleemstelling? Is de onderzoekpopulatie beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Is de globale onderzoeksopzet beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Is beschreven welke statistische toets gebruikt kan worden voor de data- analyse Proces Items: Zijn er voldoende afspraken gemaakt over de beschikbare uren van de dio s en de lange doorlooptijd (en deadlines) van het onderzoek? Zijn er voldoende afspraken gemaakt over aanwezigheid van de dio s op het onderzoeksinstituut? Zijn er voldoende afspraken gemaakt t.a.v. de (manier van) begeleiding van de dio s door de zorginhoudelijk begeleider? Zijn de verwachtingen van de zorginhoudelijk begeleider naar de dio s toe voldoende kenbaar gemaakt? Is een datum vastgelegd wanneer de dio s hun onderzoeksvoorstel presenteren op het onderzoeksinstituut? Eindoordeel** O/V/G Feedback (t.b.v. onderzoeksvoorstel) O/V/G Feedback O / V/G * Bij de inhoudelijke items is het steeds de vraag of betreffende zaken voor het projectplan voldoende beschreven zijn. In het uiteindelijke onderzoeksvoorstel zullen deze onderwerpen (mogelijk) uitgebreider beschreven moeten worden. ** Het eindoordeel is onvoldoende wanneer een van beiden aspecten onvoldoende gescoord is. Voor een goed dienen beide aspecten met goed beoordeeld te zijn.
Scorelijst onderzoeksvoorstel Voorwaardelijke items* Taalgebruik Verhaallijn Lay-out Wetenschappelijke indeling Samenvatting bedraagt maximaal 200 woorden Literatuurverwijzingen volgens APA of Vancouver Voldaan / Niet Voldaan Voldaan / Niet Voldaan Voldaan / Niet Voldaan Voldaan / Niet Voldaan Voldaan / Niet Voldaan Voldaan / Niet Voldaan Vraag Score** Beoordeling*** Samenvatting 1 Is de vraagstelling beschreven? Samenvatting: Inleiding Methode 2 Is de relevantie beschreven? 3 Zijn de proefpersonen beschreven? 4 Is de methode beschreven? 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Is de maatschappelijke en / of praktische relevantie van de onderzoeksvraag beschreven? Is de onderzoeksvraag in het bestaande kennisgebied verankerd? Is de onderzoeksvraag concreet en specifiek geformuleerd? Zijn de begrippen uit de onderzoeksvraag en deelvragen goed geoperationaliseerd? Is helder omschreven om welke type onderzoek het gaat en past dit type onderzoek bij de gekozen probleemstelling? Is de onderzoekpopulatie beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Is de onderzoeksopzet beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Zijn de meetinstrumenten beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Is de wijze van data-analyse beschreven en zijn de gekozen statistische methoden passend bij de vraagstelling? Zijn mogelijke toekomstige problemen in de onderzoeksuitvoering verkend en waar mogelijk ondervangen? Is de beschreven tijdsplanning van het gehele onderzoek realistisch? *: Deze items zijn voorwaardelijke elementen. Indien hier niet voldaan op wordt gescoord, dan is de opdracht onvoldoende. **: 0 = niet of slecht beschreven, 1 = gedeeltelijk beschreven, 2 = goed beschreven Eindoordeel: onvoldoende / voldoende / goed Het eindoordeel is voldoende wanneer erg geen 0 is gescoord en er minimaal 18 punten zijn behaald. Het eindoordeel is goed wanneer er geen 0 is gescoord en er minimaal 26 punten zijn behaald. Inleiding: Methode:
Beoordelingsformulier onderzoeksrapport Dio s Datum: Eindoordeel: Voorwaardelijke items m.b.t. vormgeving onderzoeksrapport Wijze van beoordelen: De algemeen begeleider beoordeelt eerst de voorwaardelijke items. Indien een van deze als niet voldaan worden beoordeeld, is het onderzoeksrapport onvoldoende. Beoordelaar: algemeen begeleider Items : Overzichtelijke Lay-out Wetenschappelijke indeling Literatuurverwijzingen volgens APA of Vancouver* Maximaal 12 pagina s, enkele regelafstand, lettergrootte 12 en lettertype Times new roman (excl. samenvatting, literatuurlijst en bijlagen) Samenvatting bedraagt maximaal 300 woorden Eindoordeel Voldaan / Niet voldaan Voldaan / Niet voldaan Voldaan / Niet voldaan Voldaan / Niet voldaan Voldaan / Niet voldaan Voldaan / Niet voldaan *Indien relevant (voor bv publicatie) mag ook een andere stijl gekozen worden, zolang dit maar consequent gebeurt. Inhoudelijke beoordelingsitems onderzoeksrapport Wijze van scoren: De algemeen begeleider en de zorginhoudelijk begeleider schrijven eerst afzonderlijk van elkaar hun feedback op de beoordelingsitems. Vervolgens geven ze in overleg en op basis van de items een holistisch eindoordeel. Beoordelaar: algemeen begeleider + zorginhoudelijk begeleider Items : Samenvatting: Is de onderzoeksvraag beschreven? Is de relevantie beschreven? Zijn de proefpersonen beschreven? Is de methode beschreven? Zijn de belangrijkste resultaten beschreven? Zijn de belangrijkste conclusies vermeld? Feedback
Inleiding: Is de maatschappelijke en/of praktische relevantie van de onderzoeksvraag beschreven? Is de onderzoeksvraag in het bestaande kennisgebied verankerd? Is de onderzoeksvraag concreet en specifiek geformuleerd? Zijn de begrippen uit de onderzoeksvraag goed geoperationaliseerd? Is helder omschreven om welke type onderzoek het gaat en past dit type onderzoek bij de gekozen probleemstelling? Methode: Is de onderzoekpopulatie beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Is de onderzoeksopzet beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Zijn de meetinstrumenten beschreven en passend bij de onderzoeksvraag? Is de wijze van data-analyse beschreven en zijn de gekozen statistische methoden passend bij de vraagstelling? Resultaten: Zijn alle relevante resultaten duidelijk en overzichtelijk weergegeven? Zijn tabellen en figuren te begrijpen zonder het verslag te moeten lezen en wordt er in de tekst naar verwezen? Worden de resultaten van de statistische toetsing op de juiste wijze gerapporteerd?
Discussie Wordt er teruggekomen op de onderzoeksvraag? Worden de gevonden resultaten besproken in het licht van ander onderzoek? Worden er (alternatieve) verklaringen gegeven voor de resultaten? Worden de beperkingen van het onderzoek besproken? Wordt de klinische en/of praktische relevantie van de resultaten besproken? Worden er, indien relevant, suggesties en/of aanbevelingen voor verder onderzoek gedaan? Conclusie Wordt er antwoord gegeven op de onderzoeksvraag? Volgt de conclusie logisch uit de resultaten en discussie? Eindoordeel Onvoldoende / voldoende / goed N.B. De in deze lijst genoemde beoordelingscriteria zijn onder andere gebaseerd op de Analyselijst voor interventieonderzoek zoals gebruikt in leervraag II in trimester I. Voor een duidelijke omschrijving van de termen en extra informatie over de beoordelingscriteria wordt u verwezen naar deze analyselijst. Naam algemeen begeleider Naam zorginhoudelijk begeleider Handtekening Handtekening
Beoordelingsformulier presentatie en verdediging onderzoek Presentatievaardigheden (voorwaardelijk*) Niet voldaan/voldaan De presentatievaardigheden worden holistisch beoordeeld op grond van onderstaande items: Taalgebruik en spreken (formulering, verstaanbaarheid, tempo, intonatie) Houding en interactie (oogcontact, positie, dynamiek) Mediagebruik (omgang, functie, leesbaarheid) Presentatie heeft een duidelijke structuur (inleiding, kern, afsluiting) Presentatie sluit aan bij het publiek (jargon, hoeveelheid uitleg) *: Indien hier niet voldaan op wordt gescoord, dan is de opdracht onvoldoende. Inhoudelijke beoordeling O/V/G Item Vraag Score ** 1 De aanleiding van het onderzoek wordt verteld 2 2 De vraagstelling wordt verwoord 2 3 De methode van het onderzoek is verwoord 2 4 De resultaten van het onderzoek zijn aangegeven 1 5 De onderzoeksvra(a)g(en) worden beantwoord 1 6 De resultaten van het onderzoek worden kritisch besproken 1 7 De meerwaarde van het onderzoek voor de praktijk wordt aangegeven 1 **: 0 = niet of slecht verwoord, 1 = gedeeltelijk verwoord, 2 = goed verwoord Cesuur: Indien de voorwaardelijke items als niet voldaan worden beoordeeld is het eindoordeel onvoldoende. De presentatie wordt als voldoende beoordeeld wanneer er geen nullen en minimaal 9 punten zijn gescoord. Indien er geen nullen gescoord zijn en er 12 of meer punten behaald zijn wordt de presentatie als goed beoordeeld. Verdediging onderzoek O/V/G De verdediging van het onderzoek wordt individueel en holistisch beoordeeld op grond van onderstaande items: Sterke en zwakke aspecten van het onderzoek worden aangeduid Gemaakte keuzes worden verantwoord Het onderzoek wordt geplaatst in de literatuur Implicaties van het onderzoek voor de praktijk worden toegelicht Beperkingen van het onderzoek worden verantwoord Er wordt aangegeven wat de logische vervolgstappen voor het onderzoek zijn Kritiek op het onderzoek wordt gepareerd.