Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR

Vergelijkbare documenten
Uitdaging gewasbescherming 21 e eeuw: Na 10,000 jaar selectie: Herstel weerbaarheid door bv: 8 principes van IPM

Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid

Biodiversiteit en voedselproductie

De principes van geïntegreerde gewasbescherming (IPM) met aardappel als voorbeeld

PlantgezondheidEvent. 23 maart 2017

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS

Duurzaam en helder naar de toekomst

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Workshop Gewasbescherming anno 2025

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

LTO Glaskracht - Groene middelen 8 maart Rogier Doornbos Product Specialist

Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER

Precisie in de kas. meer sensoren, meer analyse, lokaal reageren

IPM Integrated Pest Management: hoe voldoen aan wettelijke verplichtingen? Bart Debussche Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij

Kansen voor weerbaar telen

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

Wat kunnen we met gewasdiversiteit in de landbouw? Niels Anten, Crop Systems Analysis, Wageningen UR

Wat zijn gewasbeschermingsmiddelen? Wie beslist over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen? Wie is verantwoordelijk voor de toepassing?

Weerbaarheid in grondgebonden teelten

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016

Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

Green Challenges project

Jaarplan Plantgezondheid Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag

De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015

Verduurzaming Gewasbescherming, verleden, heden en toekomst. 10,000 jaar van gewas selectie/veredeling

Onderzoek Chrysant door Proeftuin Zwaagdijk. Jeroen Sanders

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing?

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD

Groenten voor de markt van morgen : wat met residuen?

Plaagbestrijding als teamsport

De nieuwe stap. 20 februari 2019

Crop Care Competence Centre. Kverneland Group Nieuw-Vennep

Schadelijke wantsen onder glas

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen

Duurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis

De optimale gewasbescherming op je bedrijf is IPM

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond

Onderzoek en Innovatie: Ontwikkelingen in de glastuinbouwsector.

Belang maar ook bedreiging van de diversiteit aan rassen en gewassen. De noodzaak van Agrobiodiversiteit. Michel Haring Hoogleraar Plantenfysiologie

Lastenboek geïntegreerde pitfruitproductie in België

PlantgezondheidEvent. 10 maart 2016


DUURZAAM BODEMBEHEER IN DE LANDBOUW

Weerbaar bodem of substraat en sterke plant

Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos

Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie

Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf.

Toekomstvisie gewasbescherming 2030, naar weerbare planten en teeltsystemen. Gewasbescherming in maatschappelijke context

Plant, mens en innovatie. BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018

29 november 2018 Tuinplantendag 25 september 2019

Weerbaarheid in innovatieve kasteelten. 23 Mei 2013 Andre van der Wurff

Samen werken aan gezonde gewassen en veilige voeding. Verantwoorde gewasbescherming Agrifirm Better Together

IPM als wapen tegen resistentie

Fruitmot, wordt dit weer een belangrijke plaag?

Verduurzaming Gewasbescherming, verleden, heden en toekomst

Bodembeheer in functie van ziekteweerbaarheid

4.4 Opdracht: de boer

Workshop bodemplagen in de glastuinbouw en zomerbloemen

Afwijkingen bestrijden

Vergroening. in de glastuinbouw. Conno de Ruijter & Dirk Bakker Vereniging Agrodis Workshop LTO Glaskracht 23 maart 2017

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

I GEÏNTEGREERDE TEELT

Proeftuin Agroecologie en Technologie Wageningen UR, Lelystad

Bodemweerbaarheid. Andre van der Wurff

Agrorobotica. De belofte voor 2020? 21 januari 2016, Joris IJsselmuiden

Economische, sociale en beleidsaspecten van geintegreerde bestrijding in de landen tuinbouw

Wat zijn duurzame landbouwsystemen, en hoe kunnen we die bereiken?

Workshop plant: Plaagbeheersing in groenten en akkerbouw

ir. L. Delanote, ir. A. Beeckman PCBT vzw Kruishoutem, 16 maart 2011

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg

Uitgangssituatie. Uitgangssituatie. Waterkwaliteit is verbeterd, maar doelstelling nog niet voltooid.

Detectie van mijten Snellere detectie van mijten door middel van fluorescentietechniek. 25 maart 2019 Aron Boerefijn

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015

Pilot systeem-aanpak mineervlieg in chrysant Resultaten IPM stappen in April 2018 Karen Smit

Aspecten van het gewasbeschermingsplan

Geïntegreerde gewasbescherming nader beschouwd

Pascal Braekman Beleidsadviseur sierteelt & gewasbescherming

Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging

Even voorstellen. Workshop: Bedreigingen aanpakken door goed hygiënebeleid maart 2016, Dirk Bakker en Daan van Empel

Weerbare productiesystemen

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

OVER ONS Hortiplantcare (HPC) is een vooruitstrevende onderneming gebaseerd op de ontwikkeling van nieuwe oplossingen en prducten die gewassen hogere

Biologische landbouw Dirk Reheul - Guido Van Huylenbroeck

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?

Wageningen University & Research. Zijn robotisering en automatisering oplossingen voor een duurzame akkerbouw?

Kunnen we natuurlijke vijanden tegen trips in chrysant stimuleren?

Onkruidbestrijding en Gewasbescherming

Monitoring nuttigen & plagen

Ambitie Plantgezondheid 2030 GEZONDE TEELT, GEZONDE TOEKOMST

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Debat, ethische aspecten, onderwijs

Workshop 4 Plantweerbaarheid

Gezondheid & Voeding

Green Deal groene gewasbescherming

Geeft bodemziekten geen ruimte!

Innovatie voor verduurzaming. Kansen innovatie verantwoord en zorgvuldig benutten

Transcriptie:

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR

Toenemende vraag naar voedsel

Beschikbaarheid ongelijk verdeeld

Malnutrition is een groter probleem

Voedsel verliezen 40%

Minder landbouwgrond beschikbaar, hogere produktie per ha 7

Toenemende vraag productie

Groene revolutie 2.0 MEER MINDER BETER

Duurzaamheid en gouden driehoek - Intensivering landbouw - Agro productie bedrijven - Veilige voedsel (E-nummers, toegelaten middelen) - Kennis via onderzoek - Feiten - Vergaderen

Duurzaamheid en maatschappij - Extensivering landbouw - Stadslandbouw - Veilige voedsel (natuurlijk) - Informatie via sociale media en internet - Emotie - bungy jumpen

Duurzaamheid; een gezamenlijke opgave

Wat is het verhaal? Planten hebben er evolutionair alles aan gedaan om niet opgegeten te worden. Natuurlijk is niet synoniem aan gezond Land- en tuinbouwgewassen zijn gezond voor mensen omdat toxische componenten uitgeselecteerd zijn. De plagen profiteren mee Grote homogene teelten Weinig biodiversiteit om ziekten en plagen te onderdrukken Hoge oogst op 1 moment Paradijs voor plagen Natuurlijke weerbaarheid opgeofferd voor productie

Uitdaging gewasbescherming 21 e eeuw: Tot 19 e eeuw à lage productie, lage input met weinig ongewenste neveneffecten minder met minder: duurzaam maar onvoldoende productie 2 e helft 20 e eeuw à verdubbeling productie met veel input (meststoffen, pesticiden) maar ongewenste neveneffecten meer met meer: niet duurzaam, maar hoge voedselproductie 21 e eeuw à verhoging productie, maar met lage input (meststoffen, pesticiden), en veilig&gezond voor milieu en mens Meer, minder, beter: herstel weerbaarheid gewassen/ teeltsystemen zonder verlies opbrengst, gezonde voeding

Herstel weerbaarheid door Gezond uitgangsmateriaal Veredeling Resistentie inductie Biologische bestrijders Biodiversiteit bevorderen Gericht bestrijden

Resistentie inductie

Biologische bestrijders

Nieuwe ontwikkelingen in landbouw

Nieuwe ontwikkelingen in technologie

Technologie versus duurzaam? - 4x minder water -95% NL kassen biologische bestrijding van plagen - Aantoonbaar minder residu increasing control of production factors

8 principes van IPM Maatregelen voor preventie en/of onderdrukking van plaagorganismen Monitoring Schadedrempels voor beslissingsondersteuning Niet-chemische methoden hebben de voorkeur Specifiek met minimale neveneffecten Alleen noodzakelijk gebruik Resistentie management Monitoren, documenteren en check op succes

Weerbaar gewas Stoffen, micro-organismen en fysische methoden die resistentie induceren Slimme en innovatieve technologiën Diagnostiek, toediening, lokstoffen, precisie teelten Effectief en duurzaam maatregelenpakket Biologische bestrijders: macro- en micro-organismen Robuuste en weerbare teeltsystemen Substraattoevoegingen die weerbaarheid beïnvloeden

Weerbaarheid substraat

Rood licht om resistentie te induceren Roodlichtbehandeling resulteert in verhoogde staat van paraatheid van SAR

Entomopathogene schimmels

Precisie teelten

Lokken roofwantsen naar boomgaard Perenbladvlo is plaag in peer Roofwantsen bestrijden plaag, maar zijn soms te laat Kan je de roofwantsen eerder uit de omgeving naar de boomgaard lokken?

Het nieuwe toelaten voor Plantgezondheid Wat bepaalt risico: doel of dosis? Monitoring vs mass-trapping? Hebben stoffen waarmee je natuurlijke vijanden lokt of stimuleert toelating nodig? Maakt mechanisme uit? Direct effect vs inductie resistentie? Is een weerbaar gewas ook een gezond gewas? Maakt toepassing uit? Precisie toepassing vs conventioneel Afweging van nadelige effecten

Het nieuwe toelaten; een gezamenlijke opgave