Kwantitatieve effecten intergenerationele deling financieel risico Marcel Lever Thomas Michielsen Jan Bonenkamp Zeist, 6 oktober 2014
Vraagstelling en onderzoeksaanpak Heeft intergenerationele risicodeling meerwaarde? Zijn uitkomsten CDC-contract repliceerbaar in IDC-contract? Wel financieel risico, geen demografisch risico Korte spreidingsperiode, geen premiestuur in CDC Leeftijds- en rente-afhankelijke rechtenopbouw in CDC Wel aandelenrisico na pensioenleeftijd in IDC Onderzoeksaanpak Impuls-respons-analyse Stochastische simulatieanalyse (ALM) Uitwisseling met andere onderzoekers APG, CPB, Cardano, Ortec Finance, Netspar 2
Doorgerekende varianten Drie contracten: 1. CDC Open AFS 2. CDC Gesloten AFS 3. IDC lifecycle met uitsmeren Scenarioset: Aandelenrisico / renterisico / inflatierisico (KNW) Beleggingsmix CDC: 50% aandelen, 50% obligaties, looptijd 5 jaar IDC: Life cycle met zelfde mediane vervangingsratio als in CDC Blootstelling aandelenrisico max 100%
Uitkomstmaten voor vergelijking CDC/IDC Verdeling vervangingsratio (VVR) Gemiddelde VVR over pensioenperiode per cohort Niveau VVR per pensioenjaar in steady state Mutatie VVR per pensioenjaar in steady state Meet schokken tijdens pensioenperiode
'Replicerende' IDC lifecycles 2 Aandelenexposure in 'replicerende' IDC 1.75 1.5 1.25 1 0.75 0.5 0.25 Open Gesloten Open >100 Niet na 67 0 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Leeftijd
Schokken spreiden in CDC, hogere mediane VVR, meer risico en meer buffer voor latere generaties 1 mediaan gemiddelde vervangingsratio over pensioenperiode 0.8 0.6 0.4 0.2 CDC Open IDC Open CDC Closed IDC Closed 0 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 2065 2070 2075 geboortejaar cohort
Open AFS: Partiële aanpassing vs RAM Effectieve uitsmeerperiode langer met partiële aanpassing, groter voordeel intergenerationele risicodeling 400% 200% vervangingsratio 100% 50% 25% 13% 6% 1948 1958 1968 1978 1988 1998 2008 2018 2028 2038 2048 geboortejaar cohort CDC Open Part P50 CDC Open Part P5 CDC Open Part P95 CDC Open RAM P50 CDC Open RAM P5 CDC Open RAM P95
CDC Open AFS vs replicerende IDC 800% 400% VVR over pensioenperiode relatieve jaarmutatie VVR 20% 15% vervangingsratio 200% 100% 50% 25% relatieve jaarmutatie VVR 10% 5% 0% 5% 10% 13% 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85 87 leeftijd cohort 15% 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85 87 leeftijd cohort CDC Open P50 CDC Open P5 CDC Open P95 IDC Open P50 IDC Open P5 IDC Open P95 CDC Open P50 CDC Open P5 CDC Open P95 IDC Open P50 IDC Open P5 IDC Open P95
CDC gesloten beter te repliceren dan CDC open 800% Gemiddelde VVR over pensioenperiode 400% 200% 100% 50% 25% P95 tot P99 Mediaan tot P95 P5 tot Mediaan P1 tot P5 Onderkant 13% CDC Open IDC Open CDC Closed IDC Closed
Slecht weer: Open AFS beter dan Gesloten AFS 800% Gemiddelde VVR over pensioenperiode 400% 200% 100% 50% 25% P95 tot P99 Mediaan tot P95 P5 tot Mediaan P1 tot P5 Onderkant 13% CDC Open IDC Open CDC Open CDC Closed 63
Aandelen na 67 telt meer dan aandelen > 100% 640% Gemiddelde VVR over pensioenperiode 320% 160% 80% 40% 20% P95 tot P99 Mediaan tot P95 P5 tot Mediaan P1 tot P5 Onderkant 10% CDC Open IDC Open IDC boven 100 IDC niet na 67
Spreiden aandelenrisico over lange horizon loont Contract P5 P2,5 Vervangingsratio in steady state (in %) CDC Open AFS 50% 27,9 22,9 CDC Gesloten AFS 63% 26,6 21,3 IDC Aandelenrisico > 100% wel mogelijk 24,9 20,3 IDC Aandelenrisico > 100% niet mogelijk 24,9 19,8 IDC Geen aandelenrisico na 67 jaar 18,5 14,5 Mediane VVR in alle varianten gelijk, in IDC Geen aandelenrisico na 67 jaar iets lager
Conclusies Collectieve contract met 50% zakelijke waarden is risicovol Risico in CDC hoger dan gebruikelijk in IDC Risico in CDC wordt transparant door vloerregel in nftk Spreiden aandelenrisico over lange horizon loont Wel/geen risico voor toetreding: beperkt effect Wel/geen risico > 100% in begin loopbaan: beperkt effect Wel/geen risico na pensioendatum: fors effect Repliceerbaarheid CDC in IDC CDC zonder spreiding en alleen aandelenrisico=idc vaste mix Gesloten CDC redelijk repliceerbaar in IDC CDC Open geeft betere uitkomst bij slecht weer dan IDC
Samenvattende statistiek CDC/IDC Open/Slot CDC Open IDC replica CDC Gesloten IDC replica VVR in steady state (in %) gemiddelde 130,3 136,6 91,6 91,2 mediaan 87,8 87,8 70,8 70,8 P99 757,0 797,4 376,6 363,3 P97,5 501,9 557,8 287,7 282,8 P95 370,1 412,3 224,4 222,9 P5 27,9 24,9 26,7 25,5 P2,5 22,9 19,8 22,3 21,1 P1 19,2 15,9 18,6 17,2
Samenvattende statistiek CDC Open vs Gesloten CDC Open IDC replica CDC Gesloten 63 VVR in steady state (in %) gemiddelde 130,3 136,6 133,6 mediaan 87,8 87,8 87,8 P99 757,0 797,4 760,1 P97,5 501,9 557,8 521,1 P95 370,1 412,3 389,7 P5 27,9 24,9 26,6 P2,5 22,9 19,8 21,3 P1 19,2 15,9 16,9
Samenvattende statistiek IDC restricties CDC Open IDC replica IDC > 100 IDC niet na 67 VVR in steady state (in %) gemiddelde 130,3 136,6 143,2 133,7 mediaan 87,8 87,8 87,8 79,1 P99 757,0 797,4 881,3 836,2 P97,5 501,9 557,8 605,5 603,9 P95 370,1 412,3 441,0 419,9 P5 27,9 24,9 24,9 18,5 P2,5 22,9 19,8 20,3 14,5 P1 19,2 15,9 19,2 11,4