Demo-rapport ROS-Wijkscan ZONH Gemeente Haarlem Contactpersoon ZONH Simone Bremer-Dijkhuis tel. 072-5414600 s.bremer-dijkhuis@zonh.nl http://www.zonh.nl
2/22
Inhoudsopgave 1 Inleiding...4 1.1 ROS-Wijkscan... 4 1.2 Analyses & ondersteuning... 4 1.3 Toepassingsmogelijkheden... 5 2 Gebiedsindeling...6 3 Inwoners en omgeving...7 3.1 Bevolkingsprognose... 7 3.2 Ouderen (65-plussers)... 9 4 Zorgvraag...11 4.1 Zorgvraag per aandoening...11 4.2 Zorgvraag per discipline... 16 5 Zorgaanbod...18 5.1 Zorgaanbod Fysiotherapeuten...18 6 Overige cijfers...21 7 Meer informatie...22
1 Inleiding 1.1 ROS-Wijkscan De ROS-Wijkscan is een analyse-instrument om de vraag en het aanbod van eerstelijnszorg in een regio, gemeente, wijk, buurt of postcodegebied in kaart te brengen. De informatie uit de ROS-Wijkscan kan door eerstelijnszorgverleners, zorgorganisaties, gemeente, GGD en provincie benut worden om actief het zorg- en preventieaanbod, een geschikte vestigingsplek, zorgbeleid en/of samenwerking met partners af te stemmen op actuele ontwikkelingen en zorgvraag in uw wijk/regio. In de ROS-Wijkscan zijn cijfers, grafieken en kaarten opgenomen over: 1. Inwoners en omgeving 2. Zorgvraag 3. Zorgaanbod De diverse gegevens kunnen zowel in een kaart tot op wijkniveau, als in cijfers en diverse soorten grafieken worden gepresenteerd. Desgewenst kan ZONH de gegevens uit de ROS-Wijkscan nog aanvullen met informatie uit overige bronnen zoals Vaam en rvtv. 1.2 Analyses & ondersteuning ZONH kan met de ROS-Wijkscan voor u onder andere de volgende analyses uitvoeren: analyse van een regio, gemeente, wijk, buurt of postcodegebied op bevolkingskenmerken, zorgvraag en zorgaanbod; analyse van een specifieke doelgroep, bijv. ouderen, jeugd, allochtonen, multiproblem gezinnen, depressie, chronisch zieken; analyse van thema, zoals preventie. Ook kan ZONH desgewenst uw eigen cijfers inladen, weergeven en interpreteren in gebiedskaarten tot op straatniveau, bijvoorbeeld vanuit een eigen informatiesysteem van de zorgverlener, lokale gegevens, onderzoeksgegevens, gegevens GGD, etc.(bv. herkomst en adherentie patiëntenbestand, analyse leeftijdsopbouw, huidig zorggebruik en toekomstige te verwachten zorgvraag etc.). ZONH kan u ondersteuning bieden bij: vraagverheldering; juiste informatie en kaarten verzamelen; interpreteren en combineren van gegevens; vertaling uitkomsten analyse naar ontwikkelingsmogelijkheden en praktische aanbevelingen; presentatie uitkomsten en beknopt rapport met conclusies & aanbevelingen. 4/22
1.3 Toepassingsmogelijkheden De ROS-Wijkscan kan ingezet worden voor: doorontwikkeling eigen praktijk/organisatie: verbetering bedrijfsvoering; bepaling eigen beleid/strategie, als onderdeel van kwaliteitsaccreditatie; continuïteit van zorg: praktijkopvolging, capaciteitsplanning, vestiging, taakherschikking/ delegatie, planning praktijkondersteuning; onderbouwing subsidieaanvraag projecten; opstarten of intensiveren van samenwerking in duo- of groepspraktijk, AHOED, multidisciplinair gezondheidscentrum of netwerkverband; wijk/buurtgerichte zorg en samenwerking met partners/disciplines in de eerstelijnszorg en/of desgewenst overige partners (wonen/ welzijn/ zorg); zorginhoudelijke samenwerking en ketenzorg gericht op een specifieke patiëntengroep; bijv. ouderen, allochtonen, multiproblem gezinnen, depressie chronisch zieken, preventie. Onderstaande plaatjes geven u in vogelvlucht alvast een indruk van de informatie in de ROS- Wijkscan. Per onderdeel wordt aangegeven welke informatie nog meer beschikbaar is. Neem voor meer informatie vrijblijvend contact op met ZONH. 5/22
2 Gebiedsindeling In de gemeente Haarlem liggen 40 buurten en 40 wijken. Onderstaande kaart geeft de bevolkingsomvang in de gemeente Haarlem in 2013 uitgesplitst naar de buurten en postcodes (4- posities) weer. Gemeente Haarlem telt 153.093 inwoners. Bevolkingsomvang naar buurten in de gemeente Haarlem, 2013 bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten Bevolkingsomvang naar 4-positiepostcodes in de gemeente Haarlem, 2013 bron: CBS - Bevolkingsstatistiek 6/22
3 Inwoners en omgeving In dit onderdeel worden de specifieke kenmerken van de inwoners en de omgeving van de gemeente/stadsdeel weergegeven, zoals bevolkingsprognose en bevolkingsopbouw in leeftijdscategorieën. Ook kan hier nader worden ingezoomd op factoren die de zorgvraag in een gebied kunnen beïnvloeden, zoals: vergrijzing, inkomen, herkomst, alleenstaanden en leefbaarheid. Afhankelijk van de gedetaileerdheid van de beschikbare cijfers, kan deze informatie ook voor een regio, wijk, buurt of postcodegebied worden weergegeven. 3.1 Bevolkingsprognose Onderstaande grafiek laat de bevolkingsontwikkeling zien als indexcijfer (procentuele groei/krimp) ten opzichte van 2013. Bij toename stijgt de index tot boven 100, bij krimp daalt de index onder 100. In de grafiek is tevens zichtbaar hoe de bevolking zich ontwikkelt ten opzichte van de provincie en van Nederland. Bevolkingsprognose Haarlem, provincie en Nederland, indexcijfers (2013=100) bron: ABF Research - Primos prognose 7/22
In de volgende grafiek wordt het procentuele aandeel per leeftijdscategorie per 10 jaar zichtbaar voor de periode 2010-2040. Percentage bevolking per leeftijdscategorie voor provincie Noord-Holland van 2013-2040 bron: ABF Research - Primos prognose In onderstaande tabel wordt zichtbaar hoe de bevolkingssamenstelling van de provincie Noord- Holland zich ten opzichte van Nederland verhoudt. Percentage bevolking per leeftijdscategorie voor provincie Noord-Holland van 2013-2040 Noord- Holland -14 jaar 15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaar 65-74 jaar 75+ jaar 2013 17,0 11,8 27,7 27,5 9,2 6,8 2040 16,1 11,1 26,3 22,3 11,2 13,1 Nederland 2013 17,2 12,2 25,8 28,0 9,6 7,2 2040 16,0 11,0 24,0 22,5 12,0 14,5 bron: ABF Research - Primos prognose TIP! ZONH kan u ook de percentages en indexcijfers per 5 jaar van 2013 tot 2040 aanleveren (toekomstprognose). ZONH kan u ook de cijfers, percentages en indexcijfers van alle jaren vanaf 1972 tot heden aanleveren (historie). ZONH kan de percentages weergeven op diverse niveaus: Nederland, provincie, regio, gemeente, woonplaats en op postcodegebied. 8/22
3.2 Ouderen (65-plussers) In deze kaart van de regio van ZONH wordt zichtbaar hoe de vergrijzing van de gemeente (in percentage 65-plussers) is ten opzichte van omliggende gemeenten/woonplaatsen. Percentage 65-plussers in de regio van ZONH per 2013 bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek In onderstaande kaart wordt het percentage 65-plussers in de gemeente Haarlem uitgesplitst naar de buurten en wijken. Het gemiddelde percentage 65-plussers in Haarlem is 16,1%. Percentage 65-plussers naar buurten in de gemeente Haarlem per 2013 bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten 9/22
In onderstaande staafdiagram wordt de ontwikkeling van het percentage 65-plussers in de gemeente Haarlem vergeleken met de zorgregio Kennemerland, de provincie Noord-Holland en Nederland. Verwachte percentage 65-plussers in Haarlem van 2013-2040 bron: ABF Research - Primos prognose TIP! Op dezelfde wijze zoals voorgenoemde cijfers, grafieken en kaarten zijn weergegeven over 65-plussers, kan ZONH deze ook inzichtelijk maken voor: Geboorten; Diverse leeftijdscategorieën: 0-15, 15-24, 25-44, 45-64, 65+ en 75+ (meeste zorgvraag); Lage inkomens (meer zorgvraag); Herkomst, uitgesplitst naar autochtonen, westerse allochtonen en niet-westerse allochtonen, die verder uit te splitsen zijn naar Antilianen, Marokkanen, Surinamers, Turken en overige (meer zorgvraag); Samenstelling huishoudens: alleenstaanden (meer zorgvraag), (een)oudergezinnen en samenwonenden; Leefbaarheid: woningvoorraad, publieke ruimte, voorzieningenniveau, bevolkingssamenstelling, sociale samenhang en veiligheid. ZONH kan de informatie en kaarten weergeven op verschillende niveaus: Nederland, provincie, regio, gemeente, woonplaats, stadsdeel, wijken/buurten en postcodegebieden/straatniveau. 10/22
4 Zorgvraag De verwachte zorgvraag in een gebied is berekend door de door het CBS gepubliceerde landelijke kengetallen huisartsepisodes (welke diagnoses stelt de huisarts bij welke bevolkingsgroepen) te vermenigvuldigen met de samenstelling van de bevolking naar leeftijd en inkomen. De zorgvraag is hierbij uitgedrukt als het aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners. Eén huisartsenepisode omvat alle contacten van een patiënt met de huisarts in een kalenderjaar over hetzelfde gezondheidsprobleem/diagnose. 4.1 Zorgvraag per aandoening Onderstaande kaarten geven de verwachte zorgvraagontwikkeling Diabetes Mellitus (op basis van leeftijd en inkomen) weer in 2012 van Nederland, de regio van ZONH en de gemeente Haarlem. Verwachte zorgvraag Diabetes Mellitus (o.b.v. leeftijd en inkomen) per ROS in 2013 in Nederland (in verwachte aantal huisartsenepisodes Diabetes Mellitus per 1000 inwoners) bron: CBS LINH 11/22
Verwachte zorgvraag Diabetes Mellitus (o.b.v. leeftijd en inkomen) in 2013 per gemeente in de provincie Noord-Holland (in verwachte aantal huisartsenepisodes Diabetes Mellitus per 1000 inwoners) bron: CBS LINH Verwachte zorgvraag Diabetes Mellitus (o.b.v. leeftijd en inkomen) in 2013 per postcodegebied in Haarlem (in verwachte aantal huisartsenepisodes Diabetes Mellitus per 1000 inwoners); het gemiddelde voor Haarlem is 43,15. bron: CBS LINH 12/22
Verwachte zorgvraag Diabetes Mellitus (o.b.v. leeftijd en inkomen) van 2010-2040 in de (top 5) postcodes met gemiddeld de grootste zorgvraag en vergeleken met het gemiddelde in Haarlem, de provincie Noord-Holland en Nederland (in verwachte aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners) 2013 2015 2020 2030 2040 2063 Spaarndam-West 53,75 56,02 55,99 55,66 61,86 2037 Meerwijk 51,71 51,54 51,90 52,12 51,58 2033 Slachthuisbrt/Parkwijk/Zuiderpolder 47,82 48,14 48,56 50,20 51,84 2036 Molenwijk 48,60 47,67 48,41 49,71 48,17 2034 Europawijk 48,82 47,44 46,75 46,69 49,58 Haarlem 43,15 43,61 45,19 47,75 49,24 Noord-Holland 42,52 43,59 46,44 51,04 52,83 Nederland 44,20 45,54 48,90 54,25 56,28 bron: CBS LINH Verwachte zorgvraag Diabetes Mellitus (o.b.v. leeftijd en inkomen) van 2013-2040 in Haarlem, de provincie Noord-Holland en Nederland (in verwachte aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners) bron: CBS LINH 13/22
TIP! Gelijksoortige cijfers, grafieken en kaarten kan ZONH weergeven voor de volgende aandoeningen: acuut myocardinfarct diabetes mellitus andere chronische ischemische hartziekten depressie doofheid anemie hartritmestoornissen angina pectoris osteoporose artrose perifere ziekten van de slagaderen benigne prostaathypertrofie prostaatklachten chronische bronchitis, emfyseem, COPD staar cerebro vasculair accident (CVA) urine-incontinentie decompensatio cordis verhoogde bloeddruk dementie/alzheimer verlies/ overlijden/ ziekte partner Laat het ook gerust weten als u over een andere aandoening dan de hiervoor genoemde aandoeningen informatie nodig heeft. ZONH kan de cijfers en kaarten weergeven (afhankelijk van detailniveau van de cijfers): voor verschillende jaren tussen 2010-2040: jaarlijks, vijfjaarlijks, tienjaarlijks; op verschillende niveaus: Nederland, provincie, regio, gemeente, woonplaats, stadsdeel, wijken/buurten en postcodegebieden/straatniveau. 14/22
4.2 Zorgvraag per discipline De Vraag Aanbod Analyse Monitor (www.nivel.nl/vaam) is ontwikkeld door het Nivel. Nivel berekent op basis van demografie, de huisartsenepisode kengetallen en allerlei richtlijnen het verwachte zorggebruik in een bepaald gebied. De verwachtingen zijn schattingen op basis van de bevolkingssamenstelling van het door u geselecteerde gebied. In onderstaande kaart wordt de verwachte contacttijd in minuten per inwoner met de huisartsenpraktijk in 2010 voor Haarlem weergegeven, uitgesplitst naar postcodegebied. Het gemiddelde voor Haarlem is 29,4. Verwachte contacttijd huisartsenpraktijk in 2011, per postcodegebied in Haarlem (in aantal minuten per inwoner) bron: Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) 15/22
In de volgende staafdiagram wordt de verwachte contacttijd per huisartsenpraktijk in 2011, uitgesplitst naar huisarts en praktijkondersteuner (POH). Hierbij is tevens zichtbaar hoe de verwachte contacttijd in Haarlem zich ontwikkelt ten opzichte van de provincie Noord-Holland en Nederland. Verwachte contacttijd huisartsenpraktijk/ huisarts/ POH in de gemeente Haarlem, de provincie Noord- Holland en Nederland (in aantal minuten per inwoner) bron: Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM) TIP! Diverse gegevens over de verwachte vraag naar eerstelijnszorg vanuit de VAAM kunnen binnenkort door ZONH inzichtelijk gemaakt worden voor de volgende disciplines: huisartsen; farmaceutische zorg verloskundigen fysiotherapeuten oefentherapeuten diëtisten psychosociale zorg thuiszorg: hulp en verzorging ZONH kan cijfers en kaarten op verschillende niveaus weergeven (afhankelijk van detailniveau van de cijfers): postcodegebied(en), gemeente en regio. 16/22
5 Zorgaanbod Het zorgaanbod in een gebied is gebaseerd op de registratie door ZONH van eerstelijns praktijken in haar werkgebied, van met name: huisartsen apothekers verloskundigen fysiotherapeuten oefentherapeuten logopedisten diëtisten psychologen Het aantal, de spreiding en de bereikbaarheid van deze zorgaanbieders kunnen inzichtelijk gemaakt worden. 5.1 Zorgaanbod Fysiotherapeuten Onderstaande kaart geeft het aantal zorgverleners en de spreiding van de locaties van de fysiotherapiepraktijken weer voor Haarlem. In totaal telt Haarlem 242 fysiotherapeuten. Spreiding en aantal zorgverleners per fysiotherapiepraktijk in Haarlem per 2014 bron: ROS'en 17/22
De gemiddelde reisafstand over de weg berekend vanuit het zwaartepunt van bebouwing in het postcodegebied naar de dichtstbijzijnde fysiotherapeut in 2013.De gemiddelde reisafstand over de weg naar de dichtstbijzijnde fysiotherapeut in Haarlem is 389 meter. Gemiddelde afstand over de weg naar dichtstbijzijnde fysiotherapiepraktijk per 5-positiepostcode gebied in Haarlem (in aantal meters) bron: ROS'en, ABF Research Onderstaande kaart geeft (indien aanwezig) het aantal zorgverleners en de spreiding van de locaties van de fysiotherapiepraktijken weer voor de postcode 2011 Oude stad. Spreiding en aantal zorgverleners per fysiotherapiepraktijk in de 2011 Oude stad per 2014 bron: ROS'en, ABF Research 18/22
Aantal fysiotherapeuten (per duizend inwoners) en afstand tot dichtstbijzijnde fysiotherapeut (in meters) in de (top 5) postcodegebieden met de meeste fysiotherapeuten per duizend inwoners in Haarlem, 2013 aantal aantal per 1.000 afstand in meters inwoners tot dichtsbijzijnde Overdelft 7 6,74 136 Sinnevelt 14 6,19 205 Oosterduin 5 6,11 0 Zijlweg-West 9 5,23 123 Frans Halsbuurt 8 4,50 133 Koninginnebuurt 20 4,22 179 Leidsevaartbuurt 11 3,74 414 Boerhaavewijk 21 3,25 347 Potgieterbuurt 5 2,92 288 Stationsbuurt 5 2,82 208 Centrum 20 2,31 499 Bomenbuurt 14 2,27 193 Zijlweg-Oost 7 2,11 451 Planetenwijk 11 1,98 262 Spaarndam 1 1,64 14 Delftwijk 7 1,62 183 Transvaalbuurt 9 1,59 331 Vondelkwartier 8 1,50 351 Slachthuisbuurt 7 1,43 308 Kleverpark 8 1,35 317 Leidsebuurt 6 1,28 357 Kleine Hout 2 1,15 243 Molenwijk 9 1,14 613 Ramplaankwartier 3 1,11 454 Patrimoniumbuurt 1 0,95 124 Parkwijk 3 0,84 402 Europawijk 8 0,82 408 Indische buurt-noord 4 0,77 340 Meerwijk 6 0,76 453 Zuiderpolder 2 0,64 935 Rozenprieel 2 0,61 373 Spaarnwouderbuurt 1 0,45 395 Indische buurt-zuid 1 0,32 238 Houtvaartkwartier 1 0,22 486 19/22
Vogelenbuurt 0 0,00 484 Dietsveld 0 0,00 773 Den Hout 0 0,00 882 Waarderpolder 0 0,00 974 Van Zeggelenbuurt 0 0,00 495 Oude Amsterdamsebuurt 0 0,00 345 Totaal 246 1,62 389 bron: ROS'en, ABF Research TIP! Gelijksoortige cijfers, grafieken en kaarten kan ZONH weergeven voor de volgende eerstelijns disciplines: huisartsen, apothekers, verloskundigen, fysiotherapeuten, oefentherapeuten, logopedisten, diëtisten en psychologen. Het aantal zorgverleners, reisafstanden en reistijden (lopend, per fiets en per auto) zijn zowel per gemeente, stadsdeel, wijk en per postcodegebied (4-ppc en 5-ppc) beschikbaar. 20/22
6 Overige cijfers Naast de aangegeven informatie, is in de ROS-Wijkscan nog extra informatie opgenomen o.a. over: gegevens uit VAAM (wordt binnenkort nog aangevuld); bevolkingsdichtheid, bevolkingsmutaties, demografische druk en echtelijke status; inkomens o.a. aantal huishoudens met uitkering werkeloosheid, ziekte/arbeidsongeschiktheid of ouderdom/nabestaanden en aantal WAO-, WAZ- en Wajong-ontvangers. Komende periode zullen de gegevens nog verder uitgebreid worden. 21/22
7 Meer informatie Dit rapport geeft in vogelvlucht een beknopt beeld van de inhoud en mogelijkheden van een analyse die ZONH met behulp van de ROS-Wijkscan voor u kan uitvoeren. Heeft u interesse in een analyse, heeft u nog vragen of wilt u meer informatie, kijk op http://www.zonh.nl of neem direct contact op met Simone Bremer-Dijkhuis, contactpersoon ROS- Wijkscan bij ZONH: s.bremer-dijkhuis@zonh.nl. 22/22