Windesheim zet kennis in werking MONITOR Hanzelijn Monitor 2013 De Eerste Staat van de Hanzelijn LECTORAAT AREA DEVELOPMENT Onderzoek naar de effecten van de nieuwe spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle
De eerste staat van de Hanzelijn 3 De eerste staat van de Hanzelijn brengt de meetbare effecten van het nieuwe spoor tussen Zwolle en Lelystad in beeld. In 2011 besloten de gemeenten Lelystad, Dronten, Kampen en Zwolle tot een meerjarig onderzoek naar de maatschappelijke, ruimtelijke en verkeerskundige gevolgen van de Hanzelijn. Een 0-meting verscheen in 2012, uitgevoerd door studenten, docenten en onderzoekers van Windesheim. Nu de Hanzelijn een jaar wordt gebruikt, kan voorzichtig een balans worden opgemaakt: welke veranderingen brengt de Hanzelijn teweeg? Colofon Titel: Hanzelijn Monitor 2013. De eerste staat van de Hanzelijn FIGUUR A: DE ZES THEMA S VAN DE HANZELIJN MONITOR Mobiliteit Om deze vraag zo goed mogelijk te beantwoorden, worden 36 indicatoren gemeten. Een indicator is een maatstaf waarmee gevolgd kan worden wat de invloed is van de Hanzelijn op ontwikkelingen in het gebied waar de Hanzelijn door heen loopt. De indicatoren zijn gegroepeerd in zes thema s, zie figuur A. Datum: december 2013 Auteurs: Marijn Molema, Willem Buunk en Erwin Bezembinder (red.) Strategische positionering Woonklimaat Het doel van de Hanzelijn Monitor is het leveren van kennis aan overheden en andere partijen die bij de Hanzelijn Met medewerking van: Jochem Hilhorst, Ruben Janssen, Ferry Otto, betrokken zijn, zodat zij de juistheid of haalbaarheid van Marloes van der Weide en studenten van de opleidingen Bouwkunde, Mobiliteit, Bedrijfskunde/MER Hanzelijn beleidsvoornemens beter kunnen beoordelen. In deze publieksbrochure worden de belangrijkste resultaten samengevat. Het rapport waarin het volledige onderzoek is Fotografie: Stefan Verkerk, Herman van der Wal Vestigingsklimaat Werkgelegenheid opgenomen, is als download verkrijgbaar op de website van Windesheim: www.windesheim.nl/hanzelijnmonitor Via de Dit is een uitgave van Christelijke Hogeschool Windesheim Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Onderwijs website van Windesheim kunt u ook opmerkingen of suggesties voor verbeteringen doorgeven. ISBN/EAN: 978-90-77901-53-3
Wapenfeiten OPENING HANZELIJN Reizigersstromen Lelystad Op een werkdag van 12 uur werden 2.672 in- en uitstappers van de Hanzelijn in Lelystad geteld. STUDENTEN- AANTAL Het aantal studenten van Windesheim Flevoland steeg in 2012/2013 met 168. AUGUSTUS OKTOBER SEPTEMBER JULI NOVEMBER DECEMBER JANUARI FEBRUARI APRIL MAART Reizigersstromen Kampen/Zwolle Uit tellingen blijkt dat het gebruik van de Kamperlijn na de opening van de Hanzelijn met 16% is afgenomen. In 2013 werden van 07.00-19.00 uur dagelijks 485 treinritten tussen Kampen-Zuid gemaakt. Verwachting arbeidsmarkteffect De monitor samengevat 5 JUNI Op 6 december 2012 werd de Hanzelijn geopend. Zes jaar lang werd gewerkt aan 50 km treinspoor. De Hanzelijn loopt van Lelystad tot Zwolle en stopt op de nieuwe stations Dronten en Kampen-Zuid. BESCHIKBAARHEID BANEN Voor bewoners van de stationszone in Dronten is het aantal banen binnen een bereik van 45 minuten OV-reistijd met MEI Het totale treinverkeer van Zwolle naar Kampen/Kampen-Zuid nam met 10% af. REISTIJD De deur-tot-deur OV-reistijd tussen Zwolle en Lelystad nam met 50% af: 86:00 44:00 van 86 naar 44 minuten. Buslijnen Het aantal streekbusritten in de Hanze Twee op de drie inwoners van de Hanzelijngemeenten verwachten dat de kans op banen toeneemt als gevolg van de Hanzelijn. BANENGROEI Samen tellen Lelystad, Dronten, Kampen en Zwolle 155.000 banen. In 2012 nam het aantal banen met 2% toe ten opzichte van 2011. Vanaf 6 december 2012 is de Hanzelijn tussen Zwolle en Lelystad in gebruik. Samen met de nieuwe spoorlijn (50 kilometer) zijn de nieuwe stations van Dronten en Kampen-Zuid het meest zichtbare resultaat van een majeure investering in het nationale infrastructuurnetwerk. De Hanzeboog, de nieuwe IJsselbrug met zijn imposante rode bogen over het blauwe water, groeide in korte tijd uit tot een symbool voor de regio. De lofzang was dan ook groot, toen Koningin Beatrix met een eerste treinrit de Hanzelijn opende. Een jaar na de opening kan voor het eerst de balans worden opgemaakt van de werkelijke ontwikkelingen. De Hanzelijn Monitor omvat een omvangrijk onderzoek naar 36 indicatoren die ontwikkelingen, die mogelijk samenhangen met de nieuwe spoorlijn, in beeld kunnen brengen. In dit eerste jaar is niet op elk van die indicatoren sprake van een verandering, sommige ontwikkelingen worden pas na meerdere jaren zichtbaar. Deze brochure geeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen die zich in de regio rond de Hanzelijn hebben voltrokken in het jaar na de opening. Daarvoor wordt een selectie gemaakt uit de kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksresultaten. Daarnaast worden 246% toegenomen: ruim 108.000 banen lijngemeenten is met ongeveer 30% drie dwarsdoorsnedes gepresenteerd, die volgens het multidisciplinaire onderzoeksteam kansrijke trends en ontwikkelingen in beeld zijn binnen deze reistijd beschikbaar. gedaald. brengen die (mede) door de Hanzelijn in gang zijn gezet: 1. De Hanzelijn verbindt met kleine stapjes 2. De economische crisis tempert de verwachtingen 3. De nieuwe spoorlijn biedt volop kansen
1 De Hanzelijn verbindt met kleine stapjes 2 Economische crisis tempert de verwachtingen 7 Verwachtingen rondom de Hanzelijn laten zich langs een eenvoudige, maar leidende gedachte samenvatten: door de toevoeging van hoogwaardig openbaar vervoer worden Flevoland en Noord-Overijssel onderling verbonden. Door de Hanzelijn komen steeds meer Flevolanders in Noord-Overijssel omgekeerd is natuurlijk ook het geval. Inwoners uit Noord-Overijssel kunnen gebruik maken van winkels, scholen en andere voorzieningen in Flevoland. Arbeidsmarkten raken vervlochten en economische relaties tussen het oude en nieuwe land kunnen verdiept worden. De dagelijkse stroom van reizigers die gebruik maakt van de Hanzelijn duidt nog niet op een verzilvering van deze kansen. Reizigerscijfers uit Dronten tonen dit bijvoorbeeld aan. Voor de Hanzelijn Monitor werden tussen 07.00-19.00 uur 2.200 in- en uitstappers geteld. Dit aantal is fors lager dan een eerdere raming (4.500 in- en uitstappers) op basis waarvan tot aanleg van de Hanzelijn is besloten. Deze raming van een haalbaarheidsstudie uit 1992 telt overigens ook de reizigers na 19.00 s avonds en voor 07.00 s ochtends uur mee. Op Kampen-Zuid werden ruim 1.000 in- en uitstappers geteld. Ook dit getal blijft achter bij de verwachtingen. In de Stentor van 29 juni 2013 liet de NS weten dat er op 2.000 in- en uitstappers was gerekend. Voor het verkeer tussen Kampen en Zwolle geldt dat veel reizigers het Kamperlijntje trouw blijven. Deze begint op het oude station van Kampen en brengt van daaruit veel forensen naar Zwolle (1.900 volgens eigen metingen, tegenover 2.100 in 2012). Mogelijk zullen volgende jaren een verschuiving laten zien, omdat het veranderen van reisgedrag tijd kan kosten. Op basis van deze reizigerscijfers kan nog niet geconcludeerd worden dat Flevoland en Noord-Overijssel via het spoor naar elkaar toegroeien. Overigens reist de meerderheid van de instappers te Dronten in de richting van Zwolle. Op Kampen-Zuid gaat de meerderheid juist de andere kant op, richting Lelystad. Dit duidt erop dat de Hanzelijn wel degelijk gebruikt wordt voor interprovinciaal verkeer. De metingen in 2014 moeten duidelijk maken of hier sprake is van een trend. Vanaf 2014 kunnen ook uitspraken gedaan worden over de vraag of de Hanzelijn reisgedrag verandert. Mogelijk kiezen meer forensen voor de trein in plaats van de auto. Dat de Hanzelijn nog niet tussen de oren van veel inwoners zit, blijkt uit de strategische oriëntatie. In het kader van het monitoronderzoek is de ruimtelijke oriëntatie van inwoners uit de Hanzelijngemeenten geanalyseerd. Lelystad blijft sterk westwaarts georiënteerd en richt zich op Amsterdam. De oostwaartse blik beperkt zich tot de mogelijkheden die Dronten biedt voor Lelystad als overloopgebied van bedrijfsmatige activiteiten. Daarbij geldt de goede bereikbaarheid over de weg in die richting als belangrijk argument. Voor Dronten geldt dat de Hanzelijn een stevige positie inneemt in de ruimtelijke oriëntatie op de eigen plaats en de omliggende regio. Daarbij is de blik vooral lokaal gericht op de nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden in de stationsomgeving. In de planfase is de Hanzelijn op verwachtingen gebaseerd, die door de economische crisis een stevige knauw hebben gekregen. Alleen in het eerste bouwjaar van de Hanzelijn (2007) was er van economische tegenwind nog geen sprake. Maar terwijl de constructie van de spoorlijn een goed jaar op gang was, sloeg het economische klimaat om. Door een financiële crisis, de malaise op de vastgoedmarkt en een aanhoudend laag consumentenvertrouwen is de economische ontwikkeling van Nederland gestagneerd. Van de negen kwartalen voorafgaand aan medio 2013, was de economische groei gedurende acht kwartalen negatief. Dat heeft zijn weerslag op de Hanzelijngemeenten. Ten opzichte van juni vorig jaar is de werkloosheid in juni 2013 in alle Hanzelijngemeenten met ten minste 25% gestegen. De waarde van het vastgoed is in 2012 gedaald ten opzichte van 2011, het hardst in Lelystad (-2,8%) en het minst hard in Zwolle (-0,6%). De waardedaling van vastgoed is Lelystad en Dronten in de nabijheid van de stations is iets minder groot. Voor de Hanzelijn betekent dit slechte economische klimaat dat de economische spin-off op de korte termijn minder groot is geworden dan werd verwacht. De ideeën voor grootschalige ontwikkelingen op de stationslocaties moeten daarom bijgesteld worden. Bij de bestaande stations in Lelystad en Zwolle gaan deze aanpassingen minder ver, in de spoorzone van Zwolle wordt zelfs ruim 100 miljoen euro geïnvesteerd. De plannen voor de stationslocaties van Dronten en Kampen-Zuid bevinden zich evenwel in een volledige heroriëntatie. De ontwikkeling die is voorzien in het zogenaamde Hanzekwartier in Dronten komt in deze economisch moeilijke tijden nog niet op gang. Voor de passanten van het station Kampen-Zuid is op de bouwrijpe kavels tussen het station en de stadsrand nog geen bouwactiviteiten zichtbaar. Ondernemers herkennen en erkennen de lastige economische omstandigheden, maar zijn van nature geneigd om ondernemend te anticiperen op de nieuwe situatie. In expertmeetings gaven zij aan dat de crisis tijdelijk is en dat grootschalige investeringen de tijd gegund moet worden om tot volledige wasdom te komen. Daarnaast willen zij graag meer ruimte voor tijdelijke economische activiteiten rondom de stations: pop-up restaurants, fietsverhuur het is een greep uit de spontane ideeën die tijdens expertmeetings opborrelden. Ten slotte zijn ondernemers kritisch over de marketing van de Hanzelijn. De promotie voor het spoor stokte na de feestelijke opening. Nu het ding er ligt, mag er wel wat meer reclame voor gemaakt worden, aldus de ondernemers.
en in mindere mate het aantal hbo-studenten uit Flevoland dat naar Zwolle reist voor respectievelijk het Deltion College en Windesheim. De nieuwe Windesheim-vestiging in Almere lijkt ook van de Hanzelijn te profiteren. Jongeren uit Lelystad en Dronten maken van de Hanzelijn gebruik. Het aantal studenten uit de eigen provincie dat voor Windesheim Flevoland kiest, is in 2013 met 195 studenten gestegen. Deze stijging kan niet door de Hanzelijn alleen verklaard worden. Vooral de sterke ontwikkeling van (nieuwe) opleidingen leidt 3 De Hanzelijn biedt volop kansen tot meer studenten op Windesheim Flevoland. De kansen die de toegenomen mobiliteit met zich meebrengt, wordt ook gezien door ondernemers die bij de Hanzelijn Monitor betrokken zijn. Ondernemers proberen hun marktaandeel in de buurprovincie te vergroten, door potentiële klanten te wijzen op de voordelen van een hoogwaardige OV-verbinding. Trekpleisters zoals Bataviastad en het vliegveld in Lelystad komen dichterbij voor de noordelijke en noordoostelijke toeristenmarkt. Volgend jaar, in de tweede staat van de Hanzelijn, wordt bezien of deze kansen ook daadwerkelijk worden omgezet in aanbiedingen en acties vanuit het bedrijfsleven. 9 Hoewel de Hanzelijn nog niet tot vervlechting van oud en nieuw land heeft geleid, maakt de eerste staat van de Hanzelijn wel het potentieel van de nieuwe spoorverbinding zichtbaar. Vanuit Kampen-Zuid en Dronten vertrekt twee maal per uur een Sprinter naar beide richtingen. Ook voor Zwolle en Lelystad geldt dat het OV-aanbod substantieel verhoogd is. Voor de inwoners van de Hanzelijngemeenten betekent dit bijvoorbeeld dat er veel meer banen binnen handbereik liggen. We kunnen dit meten, door de beschikbaarheid van banen binnen een acceptabele OV-reis van maximaal 45 minuten te berekenen. In Lelystad waren voor de opening van de Hanzelijn tot 100.000 banen bereikbaar. Na de opening van de Hanzelijn is dit aantal verdubbeld naar 200.000 banen. Ook voor Dronten en Kampen geldt dat het aantal bereikbare banen fors toeneemt. De positieve effecten voor de werkgelegenheid wordt ook door bewoners gezien, zoals blijkt uit een woonenquête die in het kader van het monitor-onderzoek is afgenomen. Twee op de drie inwoners van de Hanzelijngemeenten vinden dat de kans op banen door de Hanzelijn is toegenomen. De reistijden binnen de regio zijn substantieel verkort. Tussen Lelystad en Zwolle wordt bijvoorbeeld flink bespaard. Waar de routeplanner in 2012 nog 89 minuten noteert, is dat met de Hanzelijn 63 minuten. Overigens zitten in deze minuten ook de reis van en naar het station inbegrepen: het zijn deur-tot deur tijden. In Lelystad wordt ieder jaar gemeten vanaf een vast adres in het centrum, voor Zwolle is het meetpunt de campus van Windesheim. Ook voor Dronten-Zwolle is de OV-reistijd substantieel ingekort: van 67 naar 36 minuten (deur-totdeur tijden via routeplanner). Hier staat tegenover dat het buslijnennet in de regio is gewijzigd. Het aantal streekbusritten in de Hanzelijngemeenten is met ongeveer 30% gedaald. Op werkdagen is één op de vier streekbusritten geschrapt. Door de Hanzelijn zijn twee lijnen opgeheven: lijn 140 (Dronten-Kampen-Zwolle) en lijn 330 (Lelystad-Dronten-Kampen-Zwolle). Gebruikers van de lijnen 140 en 330 worden geacht om met de resterende buslijnen en/of via de Hanzelijnstations te reizen. Voor sommige busreizigers betekent dit extra reistijd. Iemand die met de bus vanuit Kampen-Zuid naar Zwolle wil rijden, moet bijvoorbeeld eerst naar het busstation van Kampen reizen, omdat er geen rechtstreekse busverbinding meer is. De winst van een snelle treinverbinding betekent dus ook een verlies aan de fijnmazigheid van het openbaar vervoersnetwerk. De toegenomen mobiliteit op het spoornet is mede de oorzaak van wijzigende studentenstromen. Studentenstromen zijn een vroege indicator, in de zin dat het effect van de Hanzelijn naar verwachting eerder doorwerkt in studiekeuzes dan in verhuisbeslissingen en/of baanwisselingen. De onderwijscijfers wijzen inderdaad op interessante ontwikkelingen. Er is een toename van het aantal mbo-studenten
Uitgelicht THEMA WOONKLIMAAT THEMA MOBILITEIT FIGUUR E: BEVOLKINGSONTWIKKELING Bron: CBS Regionale Kerncijfers Nederland: Bevolking FIGUUR F: VERWACHTINGEN OVER BAANKANSEN Bron: Woonklimaat Enquête 2013 (Windesheim, opleiding Bedrijfskunde/MER) 140000 FIGUUR B: SCHEMATISCHE WEERGAVE VAN OV-VERANDERINGEN VAN 2012 > 2013 Hanzelijn Spoorlijn, frequentie niet veranderd Busverbinding, frequentie niet veranderd Busverbinding, frequentie gedaald Busverbinding, frequentie gedaald (rijdt alleen nog in de spits) Busverbinding, opgeheven Overige spoorver bindingen 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Lelystad Dronten Kampen Zwolle 2005 2010 2013 Lelystad Dronten Kampen Zwolle 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Neemt niet toe Neemt enigszins toe Neemt behoorlijk of enorm toe 11 Het aantal streekbuslijnen is met twee afgenomen: van 11 in 2012 naar 9 in 2013 Tussen Lelystad en Dronten rijden vrijwel geen rechtstreekse streekbussen meer Tussen Dronten en Kampen is het aantal streekbusritten met ongeveer 75% gedaald Busreizen tussen Dronten en Zwolle kosten aanzienlijk meer tijd door het gewijzigde lijnennet Op 1 januari 2013 telden de vier Hanzelijngemeenten gezamenlijk 290.000 inwoners De grootste gemeente is Zwolle met 122.500 inwoners Sinds 2005 is de bevolking in alle Hanzelijngemeenten gegroeid Inwoners zijn bevraagd op hun ideeën over de banenkans: neemt de hoeveelheid banen binnen handbereik door de Hanzelijn toe? De meeste inwoners van de Hanzelijngemeenten zijn van mening dat de banenkans door de Hanzelijn is toegenomen Bijna één op de drie bevraagden vindt dat deze kans flink toeneemt FIGUUR C: AANTAL REIZIGERS KAMPERLIJN (ZWOLLE KAMPEN) Bron: Metingen studenten Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development) FIGUUR D: REISTIJDEN OPENBAAR VERVOER Bron: Metingen studenten Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development)... THEMA WERKGELEGENHEID 700 600 500 400 300 200 100 0 07:00-07:59 08:00-08:59 09:00-09:59 10:00-10:59 11:00-11:59 12:00-12:59 13:00-13:59 14:00-14:59 15:00-15:59 16:00-16:59 17:00-17:59 18:00-18:59 2012 2013 Traject Reisplanner Praktijk Reisplanner Praktijk Lelystad-Dronten 35 28 33 Lelystad-Kampen 59 58 39 Lelystad-Zwolle 89 86 63 44 Dronten-Kampen 35 41 35 Dronten-Zwolle 67 64 49 36 Kampen-Zwolle 34 34 47 24 FIGUUR G: BESCHIKBAARHEID BANEN BINNEN OV-REISTIJD VAN 45 MINUTEN VOOR 2012 Bron: NM 2.0 (bewerking: lectoraat Area Development) < 50.000 50.000-100.000 100.000-200.000 200.000-300.000 2012 2013 300.000-500.000 > 500.000 Het gebruik van het Kamperlijntje is met 660 treinritten afgenomen: een afname van 16% ten opzichte van 2012 Het totale treinverkeer van Zwolle naar Kampen/Kampen-Zuid nam met 10% af Het totale treinverkeer van Kampen/Kampen-Zuid naar Zwolle nam met 2% toe De afname van deur-tot-deur OV-reistijd is op het traject Lelystad-Zwolle het grootst. De reistijd nam af met 42 minuten: van 86 minuten (2012) naar 44 minuten (2013) Tussen Dronten en Zwolle geldt een afname van 28 minuten: van 64 minuten (2012) naar 36 minuten (2013) arbeidsplaatsen
FIGUUR H: BESCHIKBAARHEID BANEN BINNEN OV-REISTIJD VAN 45 MINUTEN VOOR 2013 Bron: NM 2.0 (bewerking: lectoraat Area Development) < 50.000 FIGUUR K: GROEIKAART HANZELIJNGEMEENTEN VOOR HET DELTION COLLEGE IN ZWOLLE Bron: Deltion College (bewerking: lectoraat Area Development) 50.000-100.000 In 2012/2013 telde het Deltion College 100.000-200.000 3.470 studenten 200.000-300.000 300.000-500.000 > 500.000 +21 +34-30 Kampen Deltion College -81 Het aantal studenten uit Lelystad steeg met 21 ten opzichte van 2011/2012: 245 Lelystedelingen zaten in 2012/2013 op het Deltion College arbeidsplaatsen Lelystad Dronten Zwolle In 2012/2013 steeg het aantal aanmeldingen van studenten uit Dronten met 34 ten opzichte van 2011/2012: in totaal zaten 526 13 Drontenaren op het Deltion College Het aantal banen binnen 45 minuten OV-reistijd voor de inwoners van Lelystad (spoorzone) is met bijna 94.500 toegenomen: dat is een stijging van 95% ten opzichte van vóór de Hanzelijn THEMA ONDERWIJS FIGUUR I: PROVINCIALE GROEIKAART VOOR WINDESHEIM IN ZWOLLE Bron: Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development) -12-33 -59 In 2012/2013 telde Windesheim in Zwolle 17.210 studenten, dat is ruim 800 minder dan het voorgaande seizoen Tegen een dalende trend in groeide het aantal Windesheim bezoekers uit de provincie Flevoland met vier studenten In totaal studeerden 1.345 studenten uit Flevoland op Windesheim in Zwolle -44-15 +4-52 -104-2 -68-429 -57 Voor Dronten is de stijging het grootst: 246% Bewoners van Kampen-Zuid hebben 64.450 banen binnen bereik, een stijging van 110% ten opzichte van 2012... FIGUUR J: PROVINCIALE GROEIKAART VOOR WINDESHEIM FLEVOLAND IN ALMERE Bron: Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development) +1 +2-34 +5 +195 Windesheim Flevoland ontwikkelt zich sterk: van 1.175 studenten in 2011/2012 naar 1.343 studenten in 2012/2013-2 Ruim 1.000 studenten komen uit de provincie Flevoland zelf -1 +5-2 +2 +1-2... THEMA VESTIGINGSKLIMAAT FIGUUR L: VASTGOEDWAARDE OP 1 JANUARI 2012 Bron: Vastgoedinformatie Dataland (bewerking: Windesheim, opleiding Bedrijfskunde/MER) Stationszone Overige zones Totaal FIGUUR M: BESCHIKBAARHEID WERKNEMERS BINNEN ACCEPTABELE OV-REISAFSTAND VAN 45 MINUTEN IN 2013 Bron: NM 2.0 (bewerking: Lectoraat Area Development) < 50.000 Mutatie WOZ t.o.v. 2011 Aantal objecten Mutatie WOZ t.o.v. 2011 Aantal objecten Mutatie WOZ t.o.v. 2011 Aantal objecten 50.000-100.000 Lelystad Dronten Kampen Zwolle Totaal -2,1% -1,7% -2,5% -1,2% -1,6% 3.506 3.126 3.478 13.558 23.668-2,8% -2,7% -2,5% -0,4% -1,7% 27.480 14.294 19.248 43.520 104.542-2,8% -2,5% -2,5% -0,6% -1,7% 30.986 17.420 22.726 57.078 128.210 200.000-300.000 300.000-500.000 Op 1 januari 2012 is de totale waarde van het vastgoed in de Hanzelijngemeenten 1,7% lager dan een jaar daarvoor Met uitzondering van Zwolle daalt de waarde van het vastgoed in de stationszones minder hard De daling van het vastgoed in Lelystad was met -2,8% het grootst Door de Hanzelijn wordt het vestigingsklimaat in de aangesloten stationszones een stuk gunstiger Werkgevers hebben meer toegang tot potentiële werknemers Werkgevers in de stationszone van Dronten zien het potentieel aan werknemers die binnen 45 minuten OV-reistijd beschikbaar zijn, met 273% het meest toenemen 100.000-200.000 > 500.000 inwoners
THEMA STRATEGISCHE POSITIONERING FIGUUR O: MENTAL MAP KAMPEN Bron: Windesheim, opleiding Bouwkunde FIGUUR N: MENTAL MAP LELYSTAD Bron: Windesheim, opleiding Bouwkunde 15 De mental map is gemaakt door studenten en is een interpretatie van visies onder betrokken inwoners en professionals uit het ruimtelijke domein Uit deze interpretatie blijkt dat de relatie met Amsterdam het meest veelzijdig en dominant is Relaties met Dronten zijn beperkter De IJsselmeerkust wordt als kansrijke locatie voor toekomstige ontwikkeling gezien Zowel de Hanzelijn als de Kamperlijn zijn relevant voor de strategische oriëntatie van inwoners uit Kampen, de Kamperlijn meer dan de Hanzelijn De N50 wordt evenwel als belangrijker gezien De omgeving van station Kampen-Zuid wordt als een relevante locatie voor toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen gezien De Mental Maps voor Dronten en Zwolle staan in het hoofd rapport, die online verkrijgbaar is op www.windesheim.nl/hanzelijnmonitor
Windesheim zet kennis in werking Lectoraat Area Development Het lectoraat Area Development doet praktijkgericht onderzoek naar gebiedsontwikkeling. Concrete vragen uit de praktijk zijn vertrekpunt voor onderzoek. De uitkomsten moeten bijdragen aan betere keuzes over inrichting, beheer en gebruik van ruimte. De inhoudelijke aandacht gaat uit naar ontwikkelingen in het netwerk van steden en dorpen in Oost-Nederland en rond knooppunten in het infrastructuurnetwerk. Daarnaast zijn de regionale economische strategieën voor gebiedsontwikkeling op bedrijventerreinen en rond kennisinstellingen belangrijk. Veel praktijkvragen gaan over de ontwikkeling van landschap en natuur op de overgangen van stad en land, zoals in het Overijsselse Vechtdal en de IJsseldelta. Het lectoraat Area Development maakt onderdeel uit van het kenniscentrum Technologie van Windesheim en is nauw verbonden met de opleidingen Bouwkunde, Mobiliteit en Civiele Techniek. DE HANZELIJN MONITOR Vanaf 6 december 2012 heeft Nederland een nieuwe spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle. De spoorlijn biedt een alternatieve reisroute tussen Groningen en Amsterdam met een kortere reistijd. De Hanzelijn betekent ook voor Lelystad, Dronten, Kampen en Zwolle een wezenlijke verandering in hun bereikbaarheid en onderlinge verbondenheid. De regio wordt binnen een redelijke reistijd bereikbaar voor een groter aantal bezoekers en inwoners krijgen meer werkgelegenheid en andere activiteiten binnen hun bereik in een redelijke reistijd. De omgeving van de bestaande en nieuwe stations van de Hanzelijn worden aantrekkelijker voor ruimtelijke ontwikkelingen. Deze en andere verwachtingen worden in de Hanzelijn Monitor gevolgd en onderzocht, in opdracht van de Hanzelijngemeenten en met steun van de provincies Flevoland en Overijssel, de Kamers van Koophandel Gooi-, Eem-, Flevoland en Oost-Nederland en het Kennisplatform Verkeer en Vervoer. De Hanzelijn Monitor geeft jaarlijks een beeld van de effecten van de nieuwe spoorlijn op de regio. Voor onderzoekers van het lectoraat Area Development een prachtige onderzoeksopgave uit de praktijk in de eigen regio om met docenten en studenten van diverse opleidingen aan te werken. Het onderzoek is een unieke kans om door de jaren heen inzicht op te bouwen in de effecten van een nieuwe spoorlijn op reispatronen van mensen in de regio, op de economie en op kansen voor onderwijs en ruimtelijke ontwikkelingen. Lees meer over het lectoraat Area Development op www.windesheim.nl WWW.WINDESHEIM.NL