Gelukkig oud worden WERKBOEK
Inhoud Kwaliteit van leven (inleiding)... 5 1. Wat zou ik graag willen? Waar heb ik behoefte aan?... 6 2. Wat kan ik zelf?... 7 3. Wat zijn mijn belangrijkste persoonlijke wensen?... 8 4. Hoe ga ik mijn persoonlijke wens(en) realiseren?... 10 5. Mijn eigen sociale contacten, netwerk... 13 WERKBOEK GELUKKIG OUD WORDEN 6. Hoe gebruik ik mijn sociale netwerk, wat vraag ik, wie mis ik?... 14 Een uitgave in opdracht van Trajekt. 7. Adressen, notities... 18 Adres: City Centrum Postbus 312 6200 AH Maastricht Auteurs: Maurice Haenen & Judith van der Zedde Maart 2012 2 3
Kwaliteit van leven Dit werkboek is bedoeld om u te laten nadenken over de kwaliteit van uw leven. En over hoe u die kwaliteit eventueel zou kunnen verbeteren of veranderen. Daarbij kunt u zelf bepalen wat u belangrijk vindt. U houdt zelf de regie over uw eigen leven. Essentieel hierbij is voor uzelf te bepalen: wat kan ik nog? En misschien nog belangrijker: wat wil ik? Dit WERKBOEK is dus bedoeld voor u. U heeft niet meer de druk van het arbeidsproces. Maar u krijgt mogelijk wel te maken met vele vormen van verandering: mensen uit uw directe omgeving komen te overlijden. Of misschien krijgt u wel te maken met een verminderde gezondheid die beperkingen met zich meebrengt. Toch is het belangrijk om zelf te blijven bepalen hoe uw leven eruit ziet. Zelf het heft in eigen hand houden. Inleiding Dit WERKBOEK kan ook door u zelfstandig gebruikt worden. Maar het zal handig zijn om het samen met iemand anders te bespreken. Dat kan een vriend of een familielid zijn. Het kan ook een ouderenadviseur of een zorgverlener zijn. Door met iemand anders over uw vragen te praten komt u misschien op andere ideeën. Veel succes!! 4 5
1. Wat zou ik graag willen? Waar heb ik behoefte aan? Denk na over uw huidige situatie en over uw verleden. Wat wilt u nog bereiken? Wat zou u willen veranderen? Wat zou u gelukkiger maken? Waar zou u mee geholpen zijn? Hulpmiddel 1. Denk eens na over hoe het gaat met...... uw gezondheid, lichamelijk dan wel geestelijk?... uw contacten met familie, buren, vrienden?... uw financiën, de veiligheid van uw woning, en in uw buurt?... uw bezigheden, activiteiten buitenshuis, hobby s?... belangrijke zaken, wat geeft zin en plezier aan uw leven? Denk ook eens na over uw eigen levenservaringen, uw eigen levensverhaal. Iedereen, ook u, heeft zijn eigen verhaal. Zo heeft u in de loop der jaren mindere momenten, maar ook zeker betere tijden meegemaakt. Het is belangrijk om hier even bij stil te staan, want die ervaringen hebben u gemaakt tot wie u nu bent. Een uniek mens. 2. Wat kan ik? Om te bereiken wat u wil, is het dus belangrijk te weten waar uw kracht ligt. Mensen kunnen altijd veel meer dan ze denken. Wat zijn uw sterke eigenschappen, wat kunt u goed, wat is uw kennis? Denk er zelf over na en vraag het ook eens aan mensen die u kent. Schrijf hieronder de belangrijkste 5 sterke kanten van uzelf op. 1...... 2.... 3.... 4.... 5.... Misschien vindt u het wel fijn om eens over die momenten te praten. Met een ouderenadviseur of vrijwilliger, of met andere mensen in uw buurt. Misschien zitten ze wel op u te wachten, op uw uniek verhaal, uw levenservaring, uw hulp of ondersteuning, of gewoonweg als een luisterend oor. 6 7
3. Mijn belangrijkste persoonlijke wensen zijn... U heeft nagedacht over wat u nog wilt bereiken, graag wilt veranderen, of waar u behoefte aan heeft. Dat zijn uw persoonlijke wensen. Schrijf er hier 3 van op. 1......... 2....... 3....... 8 9
4. Hoe ga ik op weg? Hiernaast kunt u de stappen die nodig zijn om uw persoonlijke wensen te realiseren beschrijven. Denk eens na over HOE u nieuwe sterke kanten wil krijgen, met andere woorden, wat ga ik doen, en wat heb ik daarvoor nodig? Denk hierbij aan: het volgen van een cursus, iemand die met je meedenkt (coach), studieboek, computer, internet, leren als vrijwilliger. Vul in de tabel hiernaast in wat u gaat doen om uw doel te bereiken. Aan de slag! STAP 1 STAP 2 Wat ga ik doen? Wat heb ik daarvoor nodig? Wanneer? Met wie? STAP 3 STAP 4 STAP 5 10 11
5. Mijn eigen sociale contacten. Het behoud van goede contacten is voor veel mensen erg belangrijk. Dat betekent dat ze een gevarieerd netwerk hebben van relaties, inclusief een aantal intieme relaties. Kortom: een sociaal netwerk. Er kan van alles gebeuren in uw leven: pensionering, verlies partner, verhuizing, beperkte financiële middelen, verslechterende gezondheid, verlies van geloof in eigen kunnen, en het idee dat sommige activiteiten niet meer horen vanaf een bepaalde leeftijd. Dit soort gebeurtenissen kunnen er toe leiden dat u zich nutteloos gaat voelen. U gaat zich vervelen, neemt geen initiatief meer tot het leggen van contact, u krijgt minder lichaamsbeweging, wat gevolg heeft dat u zich eenzaam kunt gaan voelen. Terwijl juist het behoud van goede contacten belangrijk is voor uw welbevinden! Een sociaal netwerk, of uw sociale contacten, zijn dus alle betekenisvolle mensen om u heen die steun bieden, en uw kwaliteit van leven doen toenemen. En dit sociaal netwerk kan dus zeker van belang zijn bij het realiseren van uw persoonlijke doelen. 12 13
6. Hoe gebruik ik mijn netwerk? Wat vraag ik, wie mis ik? Hoe ziet mijn sociale netwerk eruit? Schrijf in deze tekening, het ecogram, de namen op van mensen die voor u belangrijk zijn. Hoe dichter u ze bij het middelpunt (uzelf) plaatst, des te belangrijker. U hoeft niet alles zelf te kunnen, maar u kunt dus ook gebruik maken van uw sociale contacten of netwerk. Heel veel mensen willen graag helpen. Een ander helpen geeft een goed gevoel. Misschien kunt u ook iets terug doen of zelfs andere mensen helpen. Zoals we al eerder zeiden: iedereen heeft sterke eigenschappen, vaardigheden of kennis. In de volgende paragraaf krijgt u een overzicht wie allemaal tot uw netwerk behoren door gebruik te maken van een ecogram. Dit is een hulpmiddel om uw sociaal netwerk in kaart te brengen. U bepaalt daarna wie ondersteunend kunnen zijn voor uw persoonlijke wens(en) en de aanpak om deze personen erbij te betrekken. 14 15
Wie kan mij waarmee helpen? Denk na wie u kunt vragen uit uw sociale contacten (netwerk) om mee te helpen bij het realiseren van uw wensen. Vul in de eerste kolom wat u gaat vragen en in de tweede wie u gaat vragen. Wat wilt u gaan vragen? Wie kunnen mij daarbij helpen? 16 17
7. Adressen Hieronder staat een aantal voorbeelden van namen, telefoonnummers en internetadressen van instanties die voor u van belang kunnen zijn bij het realiseren van uw persoonlijke wensen: Gemeente Maastricht T 14043 www.maastricht.nl Gemeente Meerssen T 14043 www.meerssen.nl Gemeente Eijsden-Margraten T 043-4588488 www.eijsden-margraten.nl Gemeente Gulpen-Wittem. T 14043 www.gulpen-wittem.nl Gemeente Valkenburg. T 14043 www.valkenburg.nl Gemeente Vaals. T 14043 www.vaals.nl Trajekt welzijnswerk T 043 3288588 www.trajekt.nl > Senioren > Ouderenadvies [G]OUD T 043 3506925 (Regio Maastricht-Heuvelland) www.goudlimburg.nl Groenekruis/Domicura T 043-3690690 www.groenekruisdomicura.nl Steunpunt Mantelzorg T 043-3215046 www.voormantelzorgers.nl Seniorenwijzer digitaal: www.maastricht.nl>beleid> Zorg en gezondheid>ouderen Notities Hieronder kunt u nog andere zaken en adressen opschrijven die voor u van belang zijn. 18 19
Een uitgave in opdracht van Trajekt. Iets betekenen voor mensen. Maastricht, maart 2012 www.trajekt.nl