Privatisering van de WIA Dolf Kamermans, 12 november 2010 1
SZ-stelsel in Nederland Wetgeving: 1967: Invoering WAO 1973-1985: misbruik WAO 1987: Stelselherziening 1992: TBA 1993: TAV 1996: WULbZ 1998: Pemba 2002: WVP 2004: WVLbZ 2006: Invoering Wet WIA 2007: ERD WGA 10 jaar 2012: Privatisering WGA? Doel wetgever: Terugdringen gebruik/misbruik sociale verzekeringen Van verantwoordelijkheid overheid naar eigen verantwoordelijkheid werkgever en werknemer Arbeidsgeschiktheid als nieuw uitgangspunt Verminderen collectieve lastendruk (volumebeheersing) Verhogen arbeidsparticipatie, investeringen in preventie, re-integratie en convenanten m.b.t. arbeidsomstandigheden 2
3 Herziening SZ-stelsel
WIA-stelsel Loondoorbetalingsperiode (2 jaar) 2011 : 7.000 werknemers Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt (80-100%) 2011: 34.000 werknemers IVA Entreekeuring door UWV 2011 : 55.000 werknemers 2011 : 26.000 Gedeeltelijk arbeidsongeschikt (35-80%) of niet-duurzaam volledig arbeidsongeschikt (80-100%) 2011: 106.000 werknemers WGA 2011 : 22.000 werknemers Minder dan 35% arbeidsongeschikt Werkgever - werknemer Juninota UWV 2010-2011 4
Werking Hybride stelsel (financiering) Doel wetgever: Werkgever financieel prikkelen om arbeidsongeschiktheid van werknemers te voorkomen en arbeidsongeschiktheid geworden werknemers te reintegreren. (WGA) Inkomenszekerheid voor wie echt niet meer aan de slag kunnen. (IVA) Middel: Hybride stelsel > Premiedifferentiatie in Publieke domein. > Eigenrisicodragen (ERD) in Privaat domein. 5
Werking Hybride stelsel 100% 70% CAO Werkhervattingskas gediff. premie Arbeidsongeschiktheidskas basispremie LGU/UWV LAU/UWV WULbZ WVLbZ VVU/UWV 1e jaar 2e jaar Max 10 jaar 6
Werking Hybride stelsel 100% 70% CAO Verzekeringspolis verz. premie Arbeidsongeschiktheidskas basispremie Rekening! ERD WGA LAU/UWV WULbZ WVLbZ VVU/UWV 1e jaar 2e jaar Max 10 jaar 7
Werking Hybride stelsel Circa 100.000 werkgevers van 320.000 werkgevers zijn ERD WGA. ± 24.000 nieuwe ERD WGA in 2010. 8
Evaluatie Hybride stelsel 2007: Coalitieakkoord over volledige privatisering 2010: Tussenevaluatie WGA, rapport van Astri Ecorys Standpunt Donner: geen significant verschil tussen private of publieke uitvoering September 2010: Hoorzitting vaste Kamercommissie SZW; standpunt verzekeraars: Het huidige stelsel is onhoudbaar! 9
Huidig stelsel onhoudbaar WGA-instroom stijgt in het publieke stelsel Cumulatief steeds meer WGA-uitkeringen. Ook vanwege demografische factoren (toenemende vergrijzing), meer 80% - 100% niet duurzame, arbeidsongeschikte WGA-ers dan voorspeld (bijna 80%!). Minder benutting van resterende verdiencapaciteit door financieel/ economische crisis. Uitkeringslast in LGU-periode hoger dan begroot! Relatief schone bedrijven worden eigenrisicodrager. Hierdoor blijft WGA-schade achter bij het UWV. Gevolg: komende jaren oplopende premies 10
Huidig stelsel onhoudbaar Standpunt verzekeraars: Eén integrale private keten van verzuim en arbeidsongeschiktheid. > Effectief, kostenefficiënt en geeft stabiele premie Werkgevers die van meet af aan ERD zijn geworden hebben significant lager WGA-risico. ERD heeft positief effect op verzuimbegeleiding. Knelpunten in hybride stelsel. > Bijna 80% van de uitkeringen in WGA-regeling is volledig arbeidsongeschikt beoordeeld > Werkgevers met schade zitten vast ( locked in ) binnen publieke stelsel vanwege asymmetrische inloop/uitloopdekking. Bron: TNO: Ervaringen met de WGA / Astri/Ecorys: Tussenevaluatie WGA 11
De oplossing Volledige privatisering Integrale keten waarin ziekte en arbeidsongeschiktheid wordt aangepakt (preventie, re-integratie, arbeidsparticipatie). Toegankelijk stelsel voor werkgevers en werknemers met transparante en evenwichtige premiestructuur. Direct vorderingsrecht voor werknemer. Uitkeringsrechten zijn gewaarborgd. Kwaliteitsborging van re-integratie door verzekeraars. 12
13 Vragen?