aantrekkelijker arbeidsomstandigheden voor leraren: de directeur doet het weer! Een goede directie kan optreden als een buffer. Leerkrachten die meer autonomie krijgen, voelen zich beter. De rol van de directie blijkt cruciaal in hun welbevinden. (socioloog Filip Van Droogenbroeck, DS 15-04-2016) de directeur doet het weer 2016 1
agenda + werkwijze Agenda Drie HR-invalshoeken voor de directeur om welbevinden/arbeidsomstandigheden te verbeteren Vanuit drie rollen : manager leider - coach Enkele do s en don ts Werkwijze Input 3 X Intervisiemoment naar eigen context Besluit de directeur doet het weer 2016 2
Het ABC van leiderschap A de leider B de medewerkers C de uitdaging de directeur doet het weer 2016 3
ABC van Pink Autonomie: zelf kunnen bepalen wat hij doet en hoe hij het doet Binding met doel en team, en als zinvol ervaren. Competentie: medewerker wil ergens goed in zijn de directeur doet het weer 2016 4
Leidinggevende leidinggevende organisatie Aan de hand van Komt tegemoet aan Manager organiseert Leider bewaakt Coach zorgt voor Output activiteitenstroom Visie op - de opdracht - de samenwerking Talenontwikkeling Positief klimaat Autonomie Kunnen bepalen wat en hoe Binding met visie en team Erbij horen, weten waarvoor Competentie Ergens goed in zijn en daarvoor gewaardeerd worden de directeur doet het weer 2016 5
Autonomie: Van sturen naar steunen met outputsturing Instrueren-begeleiden-overleggen-delegeren (Hersey-Blanchard) Paarse dialoog: proces én product in eigenaarschap (responsabiliseren=ability to respond to context) Lage afstand macht-basis: fouten/conflicten zijn bespreekbaar De manager kan zich veroorloven geen oplossing te hebben. Hij kan zich niet veroorloven geen criteria te hebben. de directeur doet het weer 2016 6
Vragen bij autonomie bevorderen Voorbeeld van outputsturing? Voorbeeld van paarse dialoog? Hoe gaan we op onze school om met fouten/conflicten? Bespreekbaarheid? de directeur doet het weer 2016 7
Autonomiedoders Illusie van controle, minimum Dreigen: behaag-gedrag, hielen, roddelen, verdoezelen fouten, rivaliteit Niet ingrijpen bij overtredingen: energieverlies, inconsequent=onveilig, patronen van misgroei Geen criteria: anarchie Medewerker moet uitvoeren en doen wat ik zeg de directeur doet het weer 2016 8
Complementair leiderschap leidinggevende organisatie Aan de hand van Komt tegemoet aan Manager organiseert Output activiteitenstroom Vier stijlen.instrueren.begeleiden.overleggen.delegeren Autonomie Kunnen bepalen wat en hoe Leider bewaakt Coach zorgt voor Visie op opdracht en op de samenwerking Talenontwikkeling Positief klimaat? Binding met visie en team Erbij horen, weten waarvoor? Competentie Ergens goed in zijn en daarvoor gewaardeerd worden de directeur doet het weer 2016 9
Betrokkenheid via de leider Maakt mede-eigenaar= gedeeld leiderschap Transparant en verbindend over visie en team Proactief in het benoemen van de adaptieve uitdaging Versterkt de groep en verbindt de verschillen Krijgt het mandaat dank zij echte betrokkenheid, inleving, aandacht, authenticiteit Kan vanuit mandaat veranderingen coachen Vertrouwen en samenwerking zijn het hoogste goed de directeur doet het weer 2016 10
Samenwerking Verantwoordelijkheid Vooruitgang Moedige gesprekken Vertrouwen Betrokkenheid wantrouwen De lieve vrede Afhaken Zich verschuilen (Lencioni, 2002) Status quo afglijden de directeur doet het weer 2016 11
2. Feedback=voorwaarde tot groei (DeRue & Wellman, 2009) de directeur doet het weer 2016 12
Hoe Hoe zorg je voor gedeeld leiderschap? Creëer je mandaat en draagvlak? Ga je om met de adaptieve uitdaging? de directeur doet het weer 2016 13
Doders van betrokkenheid Leiderschap verengen tot leiding nemen Lage maturiteit, geen zelfreflectie of feedback Directief leiderschap (korte termijn) Zwakke communicatie over processen van individu en team Onevenwicht afstand-nabijheid ik wil het niet meer weten dat ze hun plan trekken de directeur doet het weer 2016 14
Complementair leiderschap leidinggevende organisatie Aan de hand van Komt tegemoet aan Manager organiseert Output activiteitenstroom Vier stijlen.instrueren.begeleiden.overleggen.delegeren Autonomie Kunnen bepalen wat en hoe Leider bewaakt Coach zorgt voor Visie op opdracht en op de samenwerking Proactief Inlevend Authentiek Nieuwsgierig Ontwikkelingsgericht Binding met visie en team Erbij horen, weten waarvoor Talenontwikkeling Positief klimaat? Competentie Ergens goed in zijn en daarvoor gewaardeerd worden de directeur doet het weer 2016 15
Competentie via coaching De coach is ontwikkelingsgericht, lokt leerproces van individu én team uit, creëert leiders en geeft betekenis Coach is zelf kwetsbaar Exploreren Waarderen (appreciative inquiry) Confronteren Inspireren neemt spanningen weg (GROW) de directeur doet het weer 2016 16
Doders voor competentieontwikkeling Medewerker mag niet falen, geen risico Enkel het resultaat telt, niet je inzet Coach is zelf niet te vertrouwen Coach is geen voorbeeld de directeur doet het weer 2016 17
Vraag Denk aan je team. Wat zijn voor jou zinvolle leermomenten? Hoe durf je kwetsbaar zijn? Hoe reageerde je team (en jij) toen iemand een fout maakte? Hoe kan je dat krachtig maken/houden? de directeur doet het weer 2016 18
Complementair leiderschap leidinggevende organisatie Aan de hand van Komt tegemoet aan Manager organiseert Output activiteitenstroom Vier stijlen.instrueren.begeleiden.overleggen.delegeren Autonomie Kunnen bepalen wat en hoe Leider bewaakt Coach zorgt voor Visie op opdracht en op de samenwerking Talenontwikkeling Positief klimaat Proactief Inlevend Authentiek Nieuwsgierig Ontwikkelingsgericht Explorerenwaarderenconfronteren- Uitdagen- Inspireren- Ruimte geven Binding met visie en team Erbij horen, weten waarvoor Competentie Ergens goed in zijn en daarvoor gewaardeerd worden de directeur doet het weer 2016 19
Basisvoorwaarden: persoonlijke ontwikkeling sine qua non Integriteit: innerlijk kompas=gedrag (walk the talk) Zelfbewust = matuur over eigen sterkte en zwakte, veerkracht, leidinggeven over eigen innerlijk leven Feedback-cultuur waarbij ander leiding krijgt Talk the walk: benoem wat je doet Metapositie= storyteller en zingever de directeur doet het weer 2016 20
Samengevat : HR-gevoelig leiderschap Verbindt de belangen van de organisatie én de behoeften van de context met de behoeften van de medewerkers (D. Pink), zodat eigenaarschap en identificatie (=positieve effecten) mogelijk worden. Leider is relationeel interafhankelijk Leider is invloedrijk indien gedragen (Gordon) de directeur doet het weer 2016 21
DS 08/03/2016 Niet de leeftijd, het geslacht en de sector zijn doorslaggevend bij een burn-out. Het zijn de eisen van de baas en de sfeer op het werk die stress veroorzaken. Meer autonomie, een goede sfeer onder collega s en voldoende kansen om jezelf te verbeteren leiden dan weer aantoonbaar tot aangenamer werk. de directeur doet het weer 2016 22
Wat opgestoken? de directeur doet het weer 2016 23
lectuurlijst Roeland Broeckaert, Dienend Leidinggeven, Lannoo 2015 Jef Clement, Iedereen coach! Uitgeverij Lannoo campus 2010 Stephen Covey De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, Business Contact Peggy De Prins, 12 sleutels voor duurzaam HRM. Acco 2015 Lencioni, De vijf frustraties van teamwork, Business Contact 2009 Koen Marichal Jesse Segers De leider in de spiegel, Acco 2013 Annemarie Mars, Hoe krijg je ze mee? Gorcum 2006 Wouter Torfs, Werken met hart en ziel, Lannoo 2015 de directeur doet het weer 2016 24