Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 1 van 7 --gsm: H/nltmm na dw INVESTERINGSVOORSTEL ENERGIEOPTIMALISATIE 2 "op weg naar een netto energíeproducent SNB Datum : juni 2015 Revisie : 1 Door : SB Document : R.15.005 voorstel energie SNB 2
Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 2 van 7 --gsna juni 2015 R.15.oos/rev.1 Het wv ef sw Inhoudsopgave G'iU'lbUJI\l\-\ Samenvatting... _. Achtergrond investeringsvoorstel... Technische aspecten... Financiële aspecten... Besluit... Overige aspecten 1 Samenvatting \ I:r l>z.~ i~ ~ Motivatie investering 0 De realisatie van een tweede energie optimalisatie project levert SNB en haar aandeelhoudersop: o Een verlaging van de slibverwerkingskosten; ~ Een bijdrage aan de gestelde MJA3 klimaatdoelstellingen; 0 Een verdere verduurzaming van de slibeindverwerking; SNB wordt netto energieproducent. Overige aspecten \Beschrijving investering Plaatsen tegendrukturbine (TDT), waardoor het mogelijk is de energie die verloren gaat bij het reduceren van de lagedrukstoom om te zetten in duurzame elektriciteit. Technischeaspecten De TDT wordt opgenomen in het bestaande stoomsysteem welke bestaat uit twee lagedrukstoomketels (10 bar) en twee hogedrukstoomketels (60 bar) en de stoomturbine. De TDT gaat circa 7,1 miljoen kwh perjaar aan elektriciteit produceren. Mogelijke alternatieven Er zijn geen alternatieven aanwezig. Kentallen Omvang investering le) 2.057.000 Besparing (e/jaar) 44.200 TVT (jaren) 5,3 NCW 6 jaar(c) -60.000 Wlïmevanfinancieren Bijstorting op agio door de aandeelhouders naar rato van hun aandeel in SNB overeenkomstig de samenwerkingsovereenkomst. Rísicdsverhondeniaanlnvestering De risico's verbonden aan de investering zijn door SNB in beeld gebracht. Met de risico's is rekening gehouden in het ontwerp c.q. worden beheersmaatregelen getroffen voor de exploitatieperiode. Planning ~ Besluitvormings- en aanbestedingstraject gereed 31-12-2015. 0 Bouwperiode 01-01-2016 tot en met 31-12-2016. 0 Definitieve ingebruikstelling 01-01-2017. 2 Achtergrond investeringsvoorstel Tijdens het project energie optimalisatie 1", waarbij twee lagedrukstoomketels zijn vervangen door twee hogedrukstoomketels en er een stoomturbine is geplaatst, is bij het onderwerp van het aangepaste stoomsysteem besloten de diverse procesonderdelen te voorzien van 2,4 bar stoom in plaats van 10 bar stoom. ln de afgelopen jaren zijn de belangrijkste stoomverbruikers al van stoom voorzien op een lager drukniveau. ln het lagedrukstoomgedeelte vindt derhalve een reductie plaats van 10 bar stoom, productiecapaciteit van de overblijvende lagedrukstoomketels, naar 2,4 bar. 2van7
Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 3 van 7 'uni 2015 J R.15.005/reV.1 Hmfirw/f u-1 lu Gedurende het project is onderzoek gedaan of bij deze reductie ook nog energie opgewekt kon worden. Dat blijkt het geval te zijn door het plaatsen van een tegendrukturbine (TDT). Dit is onderzocht door Siemens, leverancier van stoomturbines, en NEM, aannemer van het voorgaande project. Deze TDT maakt het mogelijk om, in aanvulling op de bestaande elektriciteitsproductie, zodanig veel elektriciteit te produceren dat SNB per saldo elektricíteitsproducent wordt, waardoor definitief invulling gegeven kan worden uit de doelstelling van het ondernemingsplan 2010-2015 om energieneutraal slib te verwerken. Hiermee is het project energie optimalisatie 2" gede nieerd. 3 Technischeaspecten Ontwerp Op haar locatie in Moerdijk bedrijft SNB een slibverbrandingsinstallatie. ln een continu proces, verdeeld over 4 lijnen, wordt slib gedroogd en verbrand waarna met de warmte uit de ovens duurzame energie opgewekt wordt. Op dit moment wordt er gebruik gemaakt van 2 hogedrukstoomketels (60 bar) en 2 lagedrukstoomketels (10 bar). De hogedruk stoom wordt geleverd aan een stoomturbine. De lage druk stoom van 10 bar wordt gereduceerd tot 2,4 bar en vervolgens geleverd aan diverse procesonderdelen voor het terugwinnen van grondstoffen. Door het toevoegen van een tegendrukturbine is het mogelijk de energie, die verloren gaat bij het reduceren van de stoomdruk van 10 naar 2,4 bar om te zetten in additionele duurzame elektriciteit. Combinatie stoomturbine en tegendrukturbine De stoomturbine, in het kader van het "energie optimalisatie project 1" is half maart 2015 in bedrijf genomen en produceert tussen de 3.200 kwh en 3.500 kwh per uur. Uitgaande van 8.200 bedríjfsuren per jaar betekent dit 26.240.000 tot 28.700.000 kwh per jaar1. Hiermee wordt de verwachte bruto productie van 25.480.000 (minimum) tot 28.290.000 kwh (maximum) per jaar gehaald onder voorbehoud dat de turbine aan haar verwachte bedríjfsuren komt. De nieuw te installeren tegendrukturbine zal circa 860 kwh per uur produceren en zal uitgaande van hetzelfde aantal bedríjfsuren circa 7.149.000 kwh per jaar gaan produceren. Door het gebruik van de TDT neemt wel de E~productie af van de stoomturbine. ln onderstaande tabel is een en ander nader toegelicht. Bruto E-productie stoomturbine Extra E-verbruik hogedrukstoomketels Netto E-opbrengst energie project 1 (A) E-productie tegendrukturbine (project 2) Verlies E-productie stoomturbine door TDT Netto E-opbrengst energie project 2 (B) Totale netto energie project 1 + 2 (A + B) Verbruik voor slibverwerking (C) Per saldo (A+B-C) kwh/jaar kwh/jaa r kwh/jaa r kwh/jaar Minimum 25.480.000-610.000 +24.870.000 +7.149.000-992.000 +6.157.000 4-31.027.000-28.455.000 +2.572.000 Maximum 28.290.000-610.000 +27.680.000 +7.149.000-992.000 +6.1s7.000 +33.837.oou -28.455.000 +5.as2.000 1 Hierbij wordt uitgegaan dat alle vier lijnen operationeel zijn. Tijdens onderhoudsstop zal de elektriciteitsproductie echter lager zijn doordat minder stoom beschikbaar is, Daarnaast is het mogelijk dat andere procesonderdelen meer- of minder stoom vragen welke ook effect zal hebben op de productie van elektriciteit. 3van7
' WVS - 15685 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 4 van 7 juni '2015 R.15.005/rev.1 HMHmw' uit </M 4 Financiele aspecten lnvesteringsomvang NEW Energy Services heeft een raming gemaakt met een nauwkeurigheid van +/- 15%. ln onderstaande tabel is deze raming opgenomen en aangevuld met een post onvoorzien (15%), projectkosten en BTW. Hierdoor bedraagt de totale investeríngsomvang E 2.057.000. ln G ~ Opgave NEW Energy 1.650.000 Onnauwkeurigheid (15%) 248.000 Projectkosten 180.000 Onvoorzien 300.000 Totaal excl. BTW 2.378.000 BTW over project 2 112.000 Additionele teruggave BTW project 1-433.000 Totaal incl. BTW 2.057.000 Fiscaliteit De fiscaliteit omtrent deze investering is beoordeeld door Simmons & Simmons. De levering van elektriciteit op het net is een belaste activiteit voor de Wet op de Omzetbelasting. Dit betekent dat over de omzet BTW betaald moet worden en dat over de voortbrengingskosten die te relateren zijn aan de levering op het net de BTW volledig teruggevraagd kan worden. Aangezien een deel van de elektriciteitsproductie van de tegendrukturbine wordt gebruikt voor eigen gebruik kan een deel van de BTW over de investering niet teruggevorderd worden. Hierbij ontstaat tevens een herziening op niet teruggevorderde BTW over "energie optimalisatie project 1". Dit voordeel bedraagt G 433.000. De belastinginspecteur heeft aangegeven het hiermee eens te zijn. Met een en ander is rekening gehouden in bovenstaandeinvesteringsomvang. De investering komt in aanmerking voor de regelingen Energie-investeringsaftrek (EIA), Milieuinvesteringsaftrek (MIA) en willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL), die alle drie een (tijdelijke) korting bieden op de Vennootschapsbelasting (Vpb). ln januari 2016 wordt SNB Vpb plichtig. De gevolgen hiervan zijn momenteel nog niet in te schatten. Derhalve is geen rekening gehouden met eventuele voordelen uit bovenstaanderegelingen. Subsidies ln 2014 is SDE (Stimulering Duurzame Energieproductie) subsidie ontvangen voor het project "energie optimalisatie 1". Voor dit project wordt verwacht dat wederom een SDE subsidie verkregen kan worden aangezien het een uitbreiding betreft op het eerste project. De aanvraag hiervoor is in mei 2015 ingediend door PNO Consultants. Op basis van correspondentie met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) mag met grote waarschijnlijkheid worden aangenomen dat RVO de subsidie definitief zal toekennen in de loop van 2015. Risico's bij investering en realisatie Naar aanleiding van het ontwerp zijn intern door SNB de risico's omtrent de investering en het gebruik van de stoomturbine bepaald. Onderstaand overzicht geeft de belangrijkste risico's weer en op welke wijze deze zijn afgedekt. Er zijn of kunnen voldoende beheersmaatregelen getroffen worden om de risico's afdoende af te dekken. 4van7
Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 5 van 7 J'uni 2015 R.15.005/rev.1 "ÉSNB Hmlimw air dr/ Rislco's Beheersmaatregelen investering wordt onrendabel Onverwachte tegenvallers tijdens realisatie. Post onvoorzien is beschikbaar. Elektriciteitsprijzen dalen verder, waardoor opbrengsten afnemen. Prijzen zijn op dit moment laag. Hiermee is rekening gehouden in het voorstel. Tevens wordt gekeken of voor langere tijd afspraken gemaakt kunnen worden met afnemer elektriciteit. Fluctuaties in stoomkwaliteit Afwijkingen in stoomkwaliteit kunnen zorgen voor beschadiging aan turbine. Wordt afgedekt door reeds geplaatste nieuwe demiwaterstraat. Daarnaast wordt de turbine verzekerd tegen brand en bedrijfsschade Financieel effecten op de exploitatie Gemiddeld effect op de exploitatie In Gßjaar Zonder SDE Met SDE Energieopbrengsten +396.000 +396.000 BTW voordeel +23.000 +23.000 SDEsubsidie 0 +249.000 Afschrijvingen -342.800-342.800 Exploitatiekosten -14.000 14.000 Totale besparing bij SNB 4-62.200 +311.200 Rente -18.000-18.000 Totale besparing aandeelhouders +44.200 +293.200 + = voordelig en - = nadelig ten opzichte van de huidige situatie lnvesteringsrendement De vraag bij investeringen is of de toekomstige voordelen opwegen tegen de initiële kosten. Om antwoord te geven op deze vraag zijn diverse methoden ontwikkeld om de financieel~economische aantrekkelijkheid van een investering te bepalen. De twee meest gebruikte methoden zijn de terugverdientijd (T\/T) en de netto contante waarde (NCW). ln onderstaand overzicht zijn resultaten van deze methoden weergegeven. Voor alle methoden is als uitgangspunt bovenstaandeexploitatie genomen. Zonder SDE Met SDE TVT (in jarenlz 5.3 3.2 NCW 6 jaar (in 6) -60.000 +1.305.000 NCW 12 jaar (in 6) +2.118.000 1-4.695.000 + = voordelig en - = nadelig De NCW voor een periode van 6 jaar is gekoppeld aan de afschrijvingstermijn van de TDT. De NCW van 12 jaar is opgenomen in bovenstaande tabel, omdat de SDE subsidie voor 12 jaar wordt verkregen. ZTVTis als volgt berekend: investering : (totale besparing aandeelhouders+ afschrijving) 5 van 7
Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 6 van 7 'uni 2015.l R.15.005/rev.1 NMEMa uu' sk" Uitgangspunten berekeningen Bij deze berekeningen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 0 Als basis voor de elektriciteitsopbrengsten is het rendement van de stoomturbine genomen maal de huidige kwh prijs, waarbij een afslag van 25% is gehanteerd voor het deel van de elektriciteit die op het net wordt geleverd. ø BTW voordeel ontstaat, doordat geen elektriciteit meer ingekocht hoeft te worden. ~ De SDE subsidie is gebaseerd op calculaties van PNO Consultants en correspondentie met het RVO. H De afschrijvingen zijn gebaseerd op een afschrijvingstermijn van zes jaar uitgaande van ingebruikname per 1 januari 2017, waardoor de TDTvolledig is afgeschreven in 2022. ø Exploitatiekosten betreft extra onderhouds- en verzekeringskosten. ø De rente is gebaseerd op een rentetarief van 3%. 5 Overige aspecten Met de investering in twee hogedrukstoomketels en de turbine (project energie optimalisatie) beoogde SNB de kosten voor de aandeelhouders verder te reduceren, de duurzaamheid van de slibverwerking te vergroten en een bijdrage te leveren aan de klimaatdoelstellingen van de waterschappen. Dit is ook het geval bij dit project waarbij de energiehuishouding van SNB verder wort geoptimaliseerd. Lijdrage aan klimaatdoelstellingen waterschappen ln het klimaatakkoord met het Rijk hebben de waterschappen zich verbonden om in 2020 30% minder energie te gebruiken dan in 2005. Dit is ook afgesproken in het kader van MJA3-afspreken. Om invulling te geven aan de MJA3-afspraken zijn door de waterschappen Energie Efficiency Plannen (EEP)opgesteld. Maximaal 1/3deel van deze doelstellingen mag in de keten gerealiseerd worden. SNB heeft gerekend vanaf 2005 25.625 GJ aan energie (aardgas- en elektriciteitsverbruik gecombineerd) bespaard door optimalisaties uit te voeren aan de installatie en de wijze van verbranden te veranderen. Met het project "energie optimalisatie 1" wordt deze besparing verder vergroot met 89.647 GJ uitgaande van de maximale energie productie en rekening houdend met de vervallen stoommotorinstallatie. Project "energie optimalisatie 2", het plaatsen van de tegendrukturbine zorgt voor een verdere besparing van 22.165 GJ, waardoor SNB per saldo energie gaat produceren. De aandeelhouders kunnen op basis van hun aandelenbezit deze besparing toerekenen aan hun eigen MJA3-afspraken. I In GJ 2005 2017 Verschil Elektriciteitsverbruik -110.516-104.635 +5.881 Gasverbruik -33.980 44.236 +19.744 Totaal verbruik -144.496-118.871 +25.625 Stoommotorinstallatie (vervallen medio 2014) +12.197 0-12.197 Elektriciteitsproductie energie optimalisatie 1 +101.844 +101.844 Elektriciteitsproductie "energie optimalisatie 2" - +22.165 +22.165 Per saldo aan energieverbruik -132.299 +5.138 +137.437 6van7
Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 7 van 7 J'uni 2015 R.15.005/rEV.1 ' B Haal?mm lul Jr! Positie SNB in slibmarkt SNB heeft een goede positie verworven in de slibmarkt. Een markt die echter in de komende jaren sterk zal wijzigen onder andere door innovaties op RWZ 's en wijzigingen in beschikbare verwerkingscapaciteit. SNB heeft zich als doel gesteld de SVI optimaal gevuld te houden met slib. Hiervoor dienen nieuwe klanten en/of aandeelhoudersaangetrokken te worden. SNB wil zich dan ook in de markt met name onderscheiden op het gebied van een lage verwerkingsprijs, betrouwbaarheid, de beheersing van de verspreiding van milieugevaarlijke stoffen, hergebruik van grondstoffen en energie-efficiency. Om zich te kunnen onderscheiden op dit laatste punt is het van belang te komen tot een energie neutrale slibeindverwerking. Deze investering zorgt daarvoor en zorgt tevens voor een verlaging van de verwerkingskosten. Aanbesteding De opdracht wordt onderhands turn key aanbesteed waarbij de opdrachtsom wordt gecontroleerd door offertes op te vragen van de belangrijkste onderdelen bij verschillende leveranciers. Een Europese aanbestedingsprocedure is gezien de venfvachte investeringssom niet noodzakelijk. Daarnaast wil SNB gebruik maken van een leverancier bekend met het huidige stoomsysteem aangezien de TDT ingepast/gekoppeld moet worden aan het huidige systeem. 6 Besluit Deze investering en desinvestering, zoals beschreven in het vorige hoofdstukken, wordt voorgelegd aan de Algemeen Besturen van de aandeelhouders om de aandeelhoudersvertegenwoordigers mandaat te verlenen om een besluit te nemen over deze investering in de eerste volgende Algemene vergadering van Aandeelhouders(AvA) in 2015. SNB vraagt de aandeelhouders akkoord te gaan met deze investering. De investering heeft de goedkeuring nodig van de AvA op basis van artikel 18 lid 2 sub c van de statuten van SNB waarbij 75% van de stemmen benodigd zijn (artikel 18 lid 6). Daarnaast vraagt SNB de aandeelhoudersin te stemmen met de financiering van de investering door een bijstortíng op de agio naar rato van de deelname in het aandelenkapitaal van SNB. Dit verzoek is in overeenstemming met artikel 7 uit de samenwerkingsovereenkomst en de tot op heden gehanteerde gedragslijn in deze. In C Aandelen Aandeel Waterschap Aa en Maas Waterschap De Dommel Waterschap Rivierenland Waterschap Brabantse Delta Waterschap Vechtstromen 28,80% 25,90% 2,10% 22,10% 13,30% 592.416 532.763 43.197 454.597 273.581 Waterschap Scheldestromen 7,80% 160.446 Totaal 100,00% 2.057.000 7van7