Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73697 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Overheid als producent Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Extra: lvoorl Over dit lesmateriaal Pagina 1
Overheid als producent Vooraf Bekijk de twee foto's hieronder. Je ziet een foto van een winkel en een foto van een stadskantoor. Wat denk jij? Wat zijn de verschillen tussen beide bedrijven? Probeer zoveel mogelijk verschillen te bedenken. Bespreek je antwoorden met een klasgenoot. Aan het eind van deze opdracht kun je: uitleggen dat ook de overheid producten maakt. uitleggen wat het verschil is tussen individuele en collectieve overheidsproducten. uitleggen wat het verschil is tussen particuliere bedrijven en overheidsbedrijven. Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Alleen Alleen Alleen Alleen Informatie lezen en vragen beantwoorden over overheidsbedrijven. Informatie lezen en vragen beantwoorden over overheidsproducten. Informatie lezen en vraag beantwoorden over subsidies en accijns. Vragen over accijns op sigaretten en benzine beantwoorden. Alleen Samenvattende sleepoefening maken. Extra Alleen + samen Video bekijken en bespreken met klasgenoot. Benodigdheden Voor deze opdracht heb je een rekenmachine nodig. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Pagina 2
Stap 1 Wel of geen overheidsbedrijf? Bestudeer de eerste pagina van de volgende Kennisbank economie: KB: Collectief of particulier? 1. Hieronder zie je acht bedrijven. Welke bedrijven behoren tot de particuliere sector en welke bedrijven tot de collectieve sector? a boekenwinkel d provinciaal ziekenhuis g bouwbedrijf b vuilophaaldienst e verzekeringsbedrijf h RABO-bank c openbare bibliotheek f autoverhuurbedrijf 2. Wat is het doel van een particulier bedrijf? 3. Wie draait er op voor het verlies dat een bedrijf uit de collectieve sector maakt? 4. Waar of niet waar? Ambtenaren werken in de particuliere sector? Stap 2 Pagina 3
Overheidsproducten Bestudeer nu de tweede pagina van het volgende onderdeel: KB: Collectief of particulier? 1. Hieronder zie je negen overheidsproducten. Welke producten zijn individuele overheidsproducten? Welke producten zijn collectieve overheidsproducten? a paspoort d leger g parkeerplaats b vuilophaaldienst e dijk h fietspad c museum f politie i straatverlichting Een bibliotheek is een voorbeeld van een individueel product dat wordt geleverd door de overheid. Omdat de overheid geen winst hoeft te maken, kan de overheid het bedrag dat je voor het lenen van boeken betaalt laag houden. 2. Waarom zal de overheid het bedrag dat je betaalt voor het lenen van boeken laag willen houden? 3. Bedenk nog twee overheidsproducten die de overheid niet te duur wil aanbieden. Stap 3 Pagina 4
Subsidies en accijns Bestudeer nu ook de derde pagina van het volgende onderdeel: KB: Collectief of particulier? Dat de overheid door subsidie te geven het bezoek aan een museum kan stimuleren, kun je uitleggen in vier stappen. Hieronder zie je die vier stappen. Ze staan alleen nog niet in de juiste volgorde. 1. Het museum krijgt subsidie. 2. De prijs van het toegangskaartje gaat omlaag. 3. Het museum trekt meer bezoekers. 4. Een deel van de kosten wordt betaald met subsidie. De juiste volgorde is: 1 -... -... -... Stap 4 Accijns op sigaretten en benzine Pagina 5
Het roken van sigaretten is slecht voor de gezondheid. De overheid heft accijns op sigaretten om het gebruik af te remmen. 1. Wat wordt bedoeld met accijns? 2. Leg in een aantal stappen uit hoe de overheid door accijns te heffen het roken van sigaretten kan proberen af te remmen. 3. De overheid overweegt om de accijns op sigaretten met 0,05 te verhogen. Wat denk je: zal hierdoor minder gerookt worden? Een ander product waar accijns op zit is benzine. De prijs van één liter benzine is 1,85. In dit bedrag zit 0,32 BTW en 1,06 aan accijns. 4. Hoeveel bedragen de inkomsten van de overheid als een automobilist 30 liter benzine tankt? 5. Overleg met je klasgenoten over de vraag hoe hoog de prijsverhoging zou moeten zijn om het autogebruik daadwerkelijk te verminderen. In de onderstaande zinnen ontbreekt nog een aantal woorden. Sleep de woorden hiernaast naar het juiste vak en controleer je antwoord. Wat heb je geleerd? maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/1806530 1 zijn goederen en diensten die door de overheid worden voortgebracht. Voorbeelden van dat soort goederen zijn: de wegen, de scholen, de politie en. De sector bestaat uit alle overheidsbedrijven. De andere bedrijven vormen samen de sector. De overheid kan het gebruik van producten stimuleren door te geven. Om de verkoop van een product af te remmen, kan de overheid heffen op dat product. Pagina 6
Beschikbare keuzes: musea, particuliere, Overheidsproducten, collectieve, subsidie, accijns Extra: lvoorl Leerlingen voor leerlingen Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt. Hieronder staat een video die goed past bij dit thema. Bekijk de video. Kun je de video goed volgen? Bespreek de inhoud van de video met een klasgenoot. Video: Collectieve voorzieningen Pagina 7
Antwoorden Antwoorden: 1 Overheidsproducten zijn goederen en diensten die door de overheid worden voortgebracht. Voorbeelden van dat soort goederen zijn: de wegen, de scholen, de politie en musea. De collectieve sector bestaat uit alle overheidsbedrijven. De andere bedrijven vormen samen de particuliere sector. De overheid kan het gebruik van producten stimuleren door subsidie te geven. Om de verkoop van een product af te remmen, kan de overheid accijns heffen op dat product. Aantal punten juist antwoord: 1 Pagina 8
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 August 2016 om 16:21 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; Leerinhoud en doelen Economie; Overheid en bestuur; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Pagina 9