desraadviseur magazine nr. 02 10 11 Rob Bosman: Hoe zien de kerntaken er in de toekomst uit? 04 Commissie Vaktechniek duidelijk outputgericht 22 Rondetafelgesprek: Fusies en Overnames 29 SRA- Controlefilosofie
interview De Commissie Vaktechniek is duidelijk outputgericht De Commissie Vaktechniek heeft de afgelopen tien jaar een duidelijke professionaliseringsslag doorgemaakt. De Commissie fungeert als een spin in het web op het gebied van vaktechniek. Het gaat er niet om om uitsluitend te praten over actuele ontwikkelingen en dan vervolgens te verzanden in alleen maar vaktechnische discussies. De discussies moeten richting geven aan concrete praktische output, waar de SRAleden meteen hun voordeel mee kunnen doen. Aan het woord is drs. Ebo Roek RA in zijn hoedanigheid als voorzitter van de Commissie Vaktechniek Accountancy. De professionaliseringsslag heeft enerzijds te maken met de capaciteit van het Bureau Vak techniek en anderzijds met de cultuur die er binnen de Commissie heerst, zegt hij. Onder organisatorische leiding van Marc van Gaalen leveren zo n zes medewerkers op het Bureau Vak techniek bij SRA output en helpen met het ontwikkelen van praktijkhandreikingen, boeken en werk programma s. Ofwel tools waar de leden mee naar buiten kunnen. De medewerkers fungeren niet alleen als helpdesk, maar hebben ook allen hun eigen specialisme op het gebied van één van de onderdelen, zoals externe verslaggeving, controle, Wwft, etc. Cultuur en samenstelling De cultuur en samenstelling van de Commissie leveren ook een belangrijke bijdrage aan de professionalisering. Roek hierover: Van de deelnemers vragen we een 100% commitment. We bespreken de actualiteit en willen graag stappen maken. Hierbij hebben we soms de focus op de veranderingen in de controlepraktijk, maar we hebben ook degelijk oog voor de samenstelpraktijk. Hebben de leden zaken beschikbaar vanuit hun eigen praktijk, dan moeten deze ook kunnen worden ingezet. Er is een duidelijke cultuur van brengen & halen. De Commissie bestaat uit een delegatie van leden, aangevuld met de directeur en de voorzitter van SRA en vertegenwoordigers van de diverse SRA-afdelingen, zoals Communicatie en Educatie. Deze laatste pikt de ontwikkelingen op en vertaalt deze in educatieve producten als cursussen en seminars. Zo is er een duidelijke voeding van Vaktechniek naar Educatie. En omgekeerd: de docenten, die werken met de producten van Vaktechniek, geven ook een terugkoppeling. Accountancykringen Veel ideeën komen naar voren door de contacten van SRA met haar leden. Ook de accountancykringen spelen hierbij een belangrijke rol. De leden van de Commissie Vaktechniek zijn voorzitters van de verschillende kringen, verklaart Roek. De accountancykringen zijn voor de Commissie een perfecte mogelijkheid om te klankborden. We horen wat de leden goed vinden en welke tools voor verbetering vatbaar zijn. Bij de start van het nieuwe seizoen is altijd een vertegenwoordiger van het Bureau Vaktechniek aanwezig. Deze vertelt welke producten er zijn ontwikkeld en welke er nog in ontwikkeling zijn. Tijdens een bijeenkomst vorig jaar met vertegenwoordigers van de SRA-leden is er gevraagd wat de leden van de vaktechnische producten van SRA en de helpdesk vonden. De reacties waren ronduit positief, zowel over de producten als de helpdesk. Dit stimuleert ons enorm en geeft ons energie om verder te gaan. Efficiencyverbetering Wij maken geen producten waar geen vraag naar is en die een jaar op de plank liggen. Wij spelen juist in op de actualiteiten en stellen prioriteiten, vervolgt Roek. Zou er bijvoorbeeld in onze klantenkring veel vraag zijn naar een jaarrekening gebaseerd op IFRS, dan maken we daar producten voor. Onze leden kunnen voor een belangrijk deel steunen op de output die zowel het SRA-Bureau als de Commissie Vaktechniek levert. Ze hoeven niet allemaal zelf de werkprogramma s en andere tools te ontwikkelen. Dit betekent een duidelijk efficiencyvoordeel. We zijn ons ervan bewust dat de werkprogramma s voortdurend tegen het licht moeten worden gehouden of ze nog efficiënter kunnen. Bij de controlepraktijk uit dit zich bijvoorbeeld in het comprimeren van vragenlijsten. De mensen die er namelijk mee werken, weten waar het over gaat. Ook het SRA-Kennisnet draagt bij aan efficiencyverbetering. Kennisnet is de plek 2 desraadviseur oktober 2011
Er is een duidelijke cultuur van brengen & halen www.sra.nl desraadviseur 3
interview Wij maken geen producten waar geen vraag naar is en die een jaar op de plank liggen. Wij spelen juist in op de actualiteiten en stellen prioriteiten De Commissie Vaktechniek verwelkomt drie nieuwe leden in haar midden: Vincent Draper RA, hoofd vaktechniek bij ABAB Henk Heij RA, partner bij ROZA accountants drs. Kees Roozen RA, hoofd vaktechniek RSM Nederland Zij vervangen Anton Broeks (ABAB) en Jenny Brocke (Flynth Audit) die afscheid namen. Kijk voor meer informatie en de complete samenstelling op www.sra.nl. waar veel van de producten staan. Sinds 2010 kan Kennisnet worden gekoppeld aan het intranet van het kantoor zelf, waardoor je niet nog eens een keer langs een ingewikkelde toegangscontrole moet. De toegankelijkheid van Kennisnet is dan ook enorm verbeterd. Accountantskantoor van de toekomst De Commissie vergadert ook over het accountantskantoor van de toekomst. En dan niet alleen in 2020, maar ook in 2015. We gaan niet achter iedere luchtballon aan, zegt Roek. We toetsen de luchtballonnen die worden opgelaten op realiteitszin. We willen ook zeker niet alleen verzanden in discussies over hoe het in 2020 zal gaan. Je leest vaak in de media dat de jaarrekening verdwijnt en dat deze niet meer nodig is. Echter: de praktijk van alle dag is, dat er gewoon jaarrekeningen worden gemaakt. In een tijd met financiële crisis en onzekerheid alom kan ik me nauwelijks voorstellen dat er geen behoefte is aan actuele financiële informatie. We moeten niet zozeer focussen op één keer per jaar een jaarrekening maken met een dashboard waar we tellertjes op laten meelopen waar een ondernemer niets aan heeft. We moeten er achter zien te komen welke tellers de ondernemer belangrijk vindt en vaker per jaargang financiële informatie verstrekken. En laten we niet vergeten: de accountant is een financieel deskundige die onafhankelijk staat ten opzichte van zijn klant. Laten we ons dan ook focussen op deze sterke punten. NBA De Commissie Vaktechniek is ook actief binnen de NBA, die op 1 januari 2012 officieel tot stand komt. Roek: We zijn erg blij met de fusie van NIVRA en NOvAA. Hiermee is een jarenlange wens in vervulling gegaan. De leden van de Commissie zijn voor een deel ook betrokken bij verschillende overlegorganen. Zo nemen we bijvoorbeeld deel aan de OPAK en is SRA-voorzitter Paul Dinkgreve betrokken bij een aantal commissies, waaronder OPV. Henk Kats is lid van de werkgroep Non- Assurance en ikzelf ben actief in het Adviescollege voor Beroepsreglementering. We moeten de producten die er zijn met elkaar uitwisselen. De NBA moet het wiel niet opnieuw uitvinden. En het is goed dat SRA als een vereniging met accountants in het openbaar beroep gefocust op het MKB juist ook het geluid uit de mkb-hoek laat horen in de NBA. 4 desraadviseur oktober 2011
Voor de complete automatisering van uw kantoor hebt u maar 1 pakket nodig: Accountancy van AFAS. Met daarin Financieel, Uren/declaraties, Fiscaal, CRM, HRM/Payroll, Rapportage (management informatie), Workflow- en documentmanagement (digitaal dossier) en de Accountancy Portal. www.sra.nl desraadviseur 5
naar ElsevierFiscaal BAS. Het meest betrouwbare IB-aangifteprogramma BAS is een zeer betrouwbaar programma voor alle IB-aangiften, ook voor C- en M-biljetten. Naast relevante actuele informatie biedt BAS handige tools, zoals een geavanceerd waarschuwingssysteem en helpteksten. Zo stelt BAS u in staat om topprestaties te leveren. BESTEL DIRECT EN SCOOR EEN MAGLITE MINI Bij uw bestelling ontvangt u direct het BAS Programma 2011 en een conversieprogramma voor het overzetten van de contactgegevens van uw klanten. Ook nodigen we u uit voor een speciale bijeenkomst voor nieuwe gebruikers. Voor u het weet, bent u overgestapt. En lijkt het alsof u al jaren met BAS werkt. Ga snel naar Elsevierfiscaal.nl/BAS. 6 desraadviseur oktober 2011
SRA in Den Haag Jan Zweekhorst (SRA-bestuurslid): Op dag van verschijning deel Belastingplan al achterhaald Het Belastingplan sluit aan bij het regeerakkoord en de fiscale agenda. Geen echte verrassingen dus. Maar een omvang van 400 pagina s en drie keer zoveel wets wijzigingen dan vorig jaar is opvallend veel, aldus Jan Zweekhorst. De overheid heeft diverse vervelende maatregelen en boetes in het leven geroepen om zaken ongedaan te maken die ze eerder zelf in het leven hebben geroepen. De echte problemen worden hiermee niet opgelost. Bovendien is het storend dat een deel van het Belastingplan door de verschijning van de Pensioenbrief op 14 september direct al achterhaald was. Jan Zweekhorst Michiel Sweers, directeur algemene fiscale politiek bij het ministerie van Financiën, kreeg van Zweekhorst tijdens het SRA-Nieuwspoortseminar op 26 september jl. veel kritische vragen te beantwoorden. Onder meer omdat zes jaar geleden het ministerie expliciet goedkeuring gaf om met één DigiD meerdere aangiften te doen. Daar kijken we toch niet naar, werd gezegd. Met verzwaring boetebeleid eigen gelijk halen Zweekhorst: Nu heet dat ineens fraude en worden er bovendien zware sancties op gezet. Het echte probleem is dat intermediairs geen aanvragen voor toeslagen kunnen doen met hun professionele software. Dat is helaas niet opgelost en kan juist fraude in de hand werken. De verzwaring van het boetebeleid is een verslechtering. Denk ook aan de vergrijpboete van maximaal 100% als de ondernemer de verplichting om de inspecteur uit eigen beweging te informeren niet nakomt. Het zijn stuk voor stuk vervelende maatregelen waarmee het ministerie links- of rechtsom het eigen gelijk wil halen. Winstbox gebed zonder eind? Op hoofdlijnen voldoet het Belastingplan aan de verwachtingen zoals gepresenteerd in de fiscale agenda. Maar een aantal belangrijke zaken ontbreekt: Geen concretisering van de winstbox. Geen verlaging van het AB- en Vpb-tarief. Geen aanpassingen in de Werkkostenregeling ondanks aangekondigde vereenvoudigingen. Geen verhoging van de Mkb-winstvrijstelling. Zoals Ruud van den Dool (SRA-Bureau Vaktechniek) treffend verwoordde tijdens het Nieuwspoortseminar: Er staat dat het kabinet komt met een verkenning van de winstbox. Het kabinet studeert hier inmiddels al vijftien jaar op! We hadden nu op zijn minst concrete stappen verwacht. Zweekhorst: Een verruiming van de Mkb-winstvrijstelling waarin de zelfstandigen- en startersaftrek opgaan was een mooie eerste stap geweest richting de toekomstige winstbox. In plaats daarvan komt er nu één vast aftrek bedrag waar alleen ondernemers met grote winsten echt bij gebaat zijn. Vitaliteitspakket al achterhaald Wat verder opvalt is dat op de dag van verschijning van het Belastingplan de inhoud van de vitaliteitsregeling al achterhaald was door het pensioenakkoord. Zweekhorst: Naar aanleiding van het pensioenakkoord zal de overgangsregeling voor de levensloop waarschijnlijk zo worden aangepast dat iedereen met een levenslooptegoed van 3000,- of meer deze regeling kan voortzetten. Dit houdt in dat men jaarlijks mag doteren, dat de opnameregels gelijk blijven en dat ook de maxima voorlopig ongewijzigd blijven. Het enige dat niet meer zal gelden is de opbouw levensloopverlofkorting. Een gemiste kans want de levensloopregeling gaat dus niet zoals de bedoeling was, op in de vitaliteitsregeling. En de lastenverlichting voor werkgevers blijft uit. Kans op innovatiesubsidies Met de miljoeneninvestering in innovatie worden volgens Hans Biesheuvel, voorzitter MKB-Nederland in een interview met SRA, de succeskansen in 2012 voor ondernemers aanzienlijk vergroot. Zweekhorst in reactie daarop: Vooral de innovatieenvelop is een prima maatregel. Innovatie bevordert ondernemerschap. Echter, onze gesprekken met de Belastingdienst gedurende de afgelopen jaren, voor een betere toegang tot de innovatiebox, beginnen nu pas vruchten af te werpen. De innovatie-envelop is dus een kans, mits het voor ondernemers en adviseurs ook echt mogelijk wordt om geld uit de pot te krijgen! www.sra.nl desraadviseur 7
uitgelicht Efficiënt en risicogericht samenstellen: behaal meer rendement uit uw praktijk Hoe kun je als kantoor het hoofd bieden aan de concurrentie, zonder de kwaliteit van het samenstelwerk conform het SRA-keurmerk te verliezen? Door de samenstelopdracht meer naar de letter van 4410 uit te voeren, leg je beter accenten. Daardoor kan de cliënt een kwaliteitsverbetering ervaren terwijl de rekening in bepaalde situaties naar beneden kan, zeggen Gerard van Vuuren RA en drs. Tom Koning RA. De uitgangspunten: Samenstellen is Standaard 4410, waarbij de omvang van de werkzaamheden relatief beperkt zijn en de samenstelverklaring geen zekerheid biedt. Als SRA-kantoor bied je meer dan het minimum (Keurmerk, geen 6-jescultuur), de cliënt verwacht toegevoegde waarde op basis van de in het verleden geleverde werkzaamheden. De kosten staan onder druk, het kan goedkoper bij administratiekantoren. Oplossing? Het is de kunst om aan je cliënten uit te leggen waarom je in hun belang meer doet dan vereist. Mocht de cliënt toch besluiten dat goed, goed genoeg is, dan kun je binnen de wettelijke kaders de zaken anders inrichten. Richt je binnen de samenstelwerkzaamheden meer op de materiële posten in de jaarrekening, op de posten waar meer dan gemiddeld de fouten kunnen zitten, op belangrijke posten als voorraden of onderhanden werk, zegt Van Vuuren. Drs. Tom Koning RA is naast docent SRA- Educatie, directeur van Cygnus Atratus BV en docent bij de Vrije Universiteit Amsterdam Gerard van Vuuren RA is werkzaam bij Bonsen Reuling. Daarnaast werkt hij een dag per week bij SRA-Bureau Vaktechniek, is medereviewer en ondersteunt de TWC en Reviewcommissie. Restaurant zonder menu Communicatie is heel belangrijk, beaamt Koning. Een accountant biedt nu een restaurant zonder menukaart en zonder prijslijst. Een duidelijke afstemming met de cliënt over het gebruik van materialiteit en over de scheidslijn tussen de samenstelwerkzaamheden en service is van groot belang. Als de cliënt verwacht dat de laatste 20 euro op de juiste rekening staat gerubriceerd en dat de accountant kan verklaren waarom de overige kosten met 1000 euro zijn gestegen, prima. Dan is het duidelijk afstemmen van de behoefte en daar hangt een prijskaartje aan. Als de cliënt dat niet wil, neem dan materialiteit als uitgangspunt voor het plannen en uitvoeren van werkzaamheden. Dat is efficiënt en risicogericht samenstellen waarbij je evengoed in control bent. De cliënt goed kennen en op basis daarvan duidelijke inhoudelijke accenten leggen, geeft volgens mij veel meer grip en focus. 8 desraadviseur oktober 2011
Op maat samenstellen Op basis van een goede risicoanalyse bij uw cliënt kunt u dus efficiënter te werk gaan en de effectiviteit van de samenstelwerkzaamheden verhogen. Ligt deze aanpak ook in lijn met het standpunt van de SRA-Review? Van Vuuren: Jazeker. Bij de review kijken we in de eerste plaats of voldaan is aan wet- en regelgeving: 4410, de VGC en titel 9. Daarnaast kijken we ook materieel naar posten. We bekijken bijvoorbeeld de post voorraden meer inhoudelijk dan dat we checken of er een vinkje bij is gezet. De nadruk op materialiteit en de focus op accenten bij risicogericht samenstellen past in die zin. En past deze aanpak ook binnen het SRA-kwaliteitskeurmerk en Horizontaal toezicht? Koning: De minimale werkzaamheden in een samenstelopdracht moeten minimaal het gericht zoeken naar de onverdedigbare standpunten in de aangifte zijn. Bepaalde klantsituaties vereisen dat je vanzelfsprekend verder kijkt, bijvoorbeeld in het geval van handel in risicogoederen. Dat blijft. En voordeel van deze benadering is dat cliënten geen one size, fits all dan wel never fits -dienstverlening meer krijgen. Met gerichte focus vergroot je alleen maar de kwaliteit. Geïntegreerde aanpak Om SRA-kantoren te helpen de efficiency en effectiviteit van de samenstelwerkzaamheden te verhogen en toe te werken naar operational exellence, hebben Bureau Vaktechniek en SRA-Educatie de handen ineengeslagen en een praktijkgerichte cursus ontwikkeld. Met deze geïntegreerde aanpak en afstemming worden vaktechniek en leerpunten geborgd en continu teruggekoppeld. De aandachtspunten uit de cursus: Hoe vertaal je kennis van de cliënt naar passende cijferanalyses en analyses van aangeleverde gegevens? Hoe formuleer je een passend werkprogramma? Hoe houd je rekening met de belangen van de Belastingdienst als belanghebbende van een samenstelopdracht? Waar ligt de scheidslijn tussen constateren of iets fout is of toch maar even controleren omdat het zo beter voelt, omdat we het altijd doen of omdat wij denken dat de cliënt dat verwacht? Jan van Schie RA, EDO Registeraccountants en Belastingadviseurs: Verhelderend dat in deze cursus de risicogerichte aanpak, die voor de controle praktijk al de norm is, werd doorgetrokken naar de samenstel werkzaamheden. Posten die nooit tot materiële vertekening kunnen leiden, neem je op basis van je professional judgement niet nader onder de loep. De cursus was heel praktisch, gericht op het aanleren van efficiënt werken vanuit risicoanalyse. Of misschien moet ik wel zeggen: afleren van de gewoonte om dingen te blijven doen, louter omdat je ze altijd al deed. En waarop SRA trouwens ook lange tijd reviewde. Yuri van t Veld AA, CROP Registeraccountants en Belastingadviseurs Amersfoort: Deze cursus gaf een goede afbakening binnen efficiënt en risicogericht samenstellen. Docent Tom Koning liet heel praktisch zien -dus aan de hand van cases- hoe kort een werkprogramma (in circa10 stappen) eruit kan zien, werkend vanuit de typologie en de kernactiviteiten van de onderneming. In de cursus geeft Tom Koning duidelijk aan welke werkzaamheden vallen onder NV COS 4410. Cursus SRA-Educatie organiseert op 27 oktober en 29 november de cursus Efficiënt en risicogericht samenstellen. Deze cursus wordt ook regionaal in Zwolle en Eindhoven georganiseerd. Kijk voor meer informatie op www.sra.nl/cursussen (trefwoord: samenstellen). Met het foutloos overnemen van de dagafschriften in de boekhouding kan een accountant zich echt niet meer onderscheiden. Snel en doelgericht de fiscale en verslaggevingspunten boven water halen, dat is wel een kracht. www.sra.nl desraadviseur 9
interview Regeren is vooruitzien, is een bekende uitspraak. Sommigen draaien het om: vooruitzien is regeren. Beide uitspraken gelden niet alleen voor politici maar ook voor de SRAaccountantskantoren. SRA ziet daarom met u mee vooruit, op strategisch niveau en vanuit de bredere kaders, zodat u er als individueel kantoor uw voordeel mee kunt doen. Regeren doen we dan ook internationaal. Het is van strategisch belang om niet alleen te focussen op advies maar juist ook om te blijven kijken naar de kerntaken van de accountant: hoe zien die er in de toekomst uit? Ook daarover moeten we op internationaal niveau meediscussiëren, zegt Rob Bosman over het accountantskantoor in de toekomst. 10 desraadviseur oktober 2011
Het mkb-geluid internationaal laten doorklinken Het accountantsberoep is hot. PvdA er Ronald Plasterk schreef zijn initiatiefnota accountan cy na de crisis, minister De Jager schetst in een Kamerbrief zijn visie op het functioneren van de accountancy in de controlepraktijk, en ook beroepsvereniging NBA voert discussies op basis van haar Plan van Aanpak. Eerder zette commissaris Barnier al op Europees niveau vraagtekens bij thema s die het fundament raken van het accountantsberoep. In al deze discussies is het van belang om het mkb-, of zo u wil, het SRA-geluid luid en duidelijk te laten horen. Wanneer je het vak en -als afgeleide- je kantoor met visie en strategie de toekomst in wilt loodsen, zul je moeten weten wat er op internationaal niveau speelt en daar waar mogelijk ontwikkelingen of nieuwe wet- en regelgeving proberen te beïnvloeden. Voor het bestaan van de SRA-kantoren en de mkbcliënt is het op internationaal en Europees niveau uitermate belangrijk om het specifieke geluid vanuit het mkb te laten doorklinken en tijdig daarop af te stemmen, vertelt drs. Rob Bosman RA, voor SRA onder meer werkzaam als adviseur op het gebied van internationale wet- en regelgeving voor het accountantsberoep. De inhoudelijke rode draad die we vanuit SRA hanteren is dat we willen voorkomen dat relatief zware eisen bij aanscherping of ontstaan van nieuwe regelgeving ook gaan gelden voor het mkb. Denk bijvoorbeeld aan het voorstel om de combinatie controle met overige diensten zoals advies strikt te verbieden of de verplichte kantoorroulatie. Zulke voorstellen voor de top van de markt vinden wij niet passend voor het mkb. Strategisch doorvertalen Bosman zet samen met het SRA-bestuur en Commissie Vaktechniek de internationale lijnen uit. Op strategisch niveau is er op dit moment veel oog voor het accountantskantoor in de toekomst: welke behoeften ontstaan in het mkb onder invloed van internationale en technologische ontwikkelingen en door verwachtingen van maatschappij en cliënten? En wat betekent dat doorvertaald voor de uitwerking naar nieuwe of veranderde dienstverlening van de kantoren? Daarnaast volgen Bosman en consorten in dat kader op nationaal niveau de discussies die aangezwengeld worden op basis van het Plan van Aanpak van de NBA, dat zich met name richt op aanscherping van de regelgeving voor OOB s en de kritische houding van alle beroepsoefenaren. Onze actieve deelname in het Adviescollege van NBA en zijn subcommissies maakt het mogelijk om aandacht te vragen voor ons speerpunt dat een eventuele aanscherping van regelgeving geen onnodige belasting mag opleveren voor mkb-praktijken. Onduidelijkheid verhelderen Een ander aandachtspunt ligt zoals Bosman zegt, meer op microniveau : het reageren op internationale ontwerpregelgeving zoals de Greenpaper (wijzigingen ten aanzien van de wettelijke controle op Europees De inhoudelijke rode draad die we vanuit SRA hanteren is dat we willen voorkomen dat relatief zware eisen bij aanscherping of ontstaan van nieuwe regelgeving ook gaan gelden voor het mkb. www.sra.nl desraadviseur 11
Kluwer Fiscaal Alles voor aangifte en advies Fiscaal Memo, Kluwer Belastinggids, artikelen uit het Vakblad Financiële Planning, Accountancynieuws, Vermogende Particu lieren Bulletin of Tijdschrift Administratie Al deze en nog veel meer Kluwer-uitgaven zijn nu voor u beschikbaar in Kluwer Fiscaal+, dé portal voor de MKB-aangifte- en adviespraktijk. Samenvattingen en uitleg van jurisprudentie, toelichtingen, tools alsmede wetten en regels; ze zijn allemaal eenvoudig doorzoekbaar en onderling gekoppeld. En ook nog eens voorzien van tips van de redactie, vaktechnische artikelen en adviesdossiers. Met recht dus alles voor aangifte en advies. Wilt u de ins en outs van Kluwer Fiscaal+ leren kennen? In een demo ervaren wat u er allemaal mee kunt? Ga naar www.kluwerfiscaalplus.nl PER MODULE 495,- 12 desraadviseur oktober 2011
interview niveau) en het volgen van ontwerpen van besluitvorming tot definitieve uitwerking ervan in standaarden en praktijkhandreikingen. Dit jaar hebben we als SRA voor het eerst een reactie gestuurd naar IFAC, de internationale federatie voor accountants. Die reactie betrof terreinen buiten de controle van de jaarrekening -dat is inmiddels geregeld via het Clarity-traject-, namelijk de ontwerpstandaarden voor Samenstellen, Beoordelen en de 3000-Opdrachten, het geven van assurance bij niet-financiële informatie. Bij de ontwerpstandaarden Beoordelen en 3000-Opdrachten hebben we met name gewezen op de onduidelijkheid in de standaard over het doel van de opdracht en over de aard van de (minimaal) uit te voeren werkzaamheden. Hierdoor ontstaat het risico dat de accountant in de praktijk te veel of juist te weinig doet. Technisch commentaar Onze reactie op de ontwerpstandaard Samenstellen ligt in lijn met het Nederlandse vereenvoudigingsproject, ofwel de huidige regelgeving en omvat twee aandachtspunten. De eerste betreft de beperktere scope van de standaard: IFAC wil zich richten op financiële informatie in plaats van financiële overzichten, met als risico dat de standaard zich ook richt op bijvoorbeeld maandelijkse rapportage en dergelijke. In Nederland is de reikwijdte van de standaard duidelijk, de IFAC-ontwerpstandaard is daarin niet duidelijk. Daarnaast hebben we ervoor gepleit om de standaard altijd van toepassing te laten zijn als er samenstelwerkzaamheden plaatsvinden. In het concept van IFAC wordt vermeld dat de standaard alleen van toepassing is als er ook gerapporteerd wordt, dat wil zeggen wanneer een samenstelverklaring wordt afgegeven. Wie kaatst... Naast de proactieve rol die SRA inmiddels in IFAC-verband speelt, zijn er natuurlijk ook andere internationale gremia te noemen waarbij SRA wil adresseren en signaleren. Zo houdt Bosman zich als lid van de Auditing Working Party van de Europese federatie van beroepsverenigingen (FEE) bezig met vraagstukken rond (de inrichting van) de controle en andere dienstverlening. Bij de International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) is aandacht gevraagd voor (het tempo van) de ontwikkelingen rond XBRL en het verder uitdiepen van de consequenties ten aanzien van de rapportering van de accountant. Bosman: Alle genoemde projecten leiden op relatief korte termijn tot beleidsbesluiten en uitwerking in regelgeving. Relatief wil overigens zeggen binnen enkele maanden of jaren. SRA blijft vinger aan de pols houden bij deze processen, onder meer door er bovenop te zitten als het gaat om consultaties van ontwerp-regelgeving. SRA-speerpunt: Denk klein (think small) De eigenheid van het mkb en de positie en rol van de accountantskantoren in het mkb moeten het ijkpunt zijn voor nationale regelgeving en normstelling voor het mkbsegment. Wij pleiten voor het schaalbaar maken van regelgeving voor het mkb door heldere en transparante normen zodat naleefbaarheid en handhaving beter kunnen worden gewaarborgd. Professionals moeten hun vak zo kunnen uitvoeren, dat zij zich niet met aanverwante zaken hoeven bezighouden. Daar ondersteunt SRA dan ook. www.sra.nl desraadviseur 13
branche & advies ASML behaalt concreet resultaat met Value Sourcing In de afgelopen tien jaar hebben ASML en haar toeleverketen gewerkt aan een manier van inkopen die direct bijdraagt aan de bedrijfsdoelstellingen: winstgevendheid, marktrobuustheid, innovatie en continuïteit. In 2009 hebben wij helaas een stresstest ondergaan, maar de keten heeft deze met vlag en wimpel doorstaan. Een bijzondere prestatie waarvan wij de best practices graag hebben willen delen in de SRA-Branche & Advieskring. Best practices die bij veel bedrijven, in vele markten waardevol kunnen zijn. De down-turn van 2009 was voor ASML geen crisis, wat voor een belangrijk deel ook aan de toeleveranciers van ASML te danken is. Die konden, na een neergang van circa 80% in het eerste halfjaar van 2009, ASML in 2010 alweer een omzet van 4,5 miljard laten realiseren. ASML, met zijn hoofdvestiging in Veldhoven, ontwikkelt en produceert lithografische systemen voor de halfgeleiderindustrie. Technologie die cruciaal is voor de productie van chips en daarmee de voornaamste enabler van de elektronicaindustrie. Het is een typisch high-tech bedrijf dat zich concentreert op zijn corecompetenties: ontwikkeling, systeemintegratie, service en support. Vandaar dat ASML zoveel mogelijk uitbesteed, waardoor de leveranciers als het ware een geïntegreerd onderdeel zijn van ASML. Millenniumhype In 2001 moest ASML vaststellen dat de risico s bij de toeleveranciers onacceptabel groot waren. Na de millenniumhype, toen bedrijven en consumenten versneld hun computerapparatuur vernieuwden, nam de consumentenvraag plotseling sterk af. Voorraden liepen op en de behoefte aan capaciteitsuitbreiding bij de chipproducenten viel vrijwel weg. Gevolg, een directe vraaguitval van circa 1 miljard in een toeleverketen die niet robuust genoeg bleek te zijn. Analyse van deze down-turn wees uit dat het weliswaar een grote marktcorrectie is geweest, maar dat dit in de toekomst wel opnieuw zou kunnen gebeuren. Vandaar dat ASML en haar toeleveranciers vanaf toen zeer intensief hebben samengewerkt om robuust te zijn en te kunnen voldoen aan de cycliciteit van de halfgeleidermarkt. Een samenwerking die er voor gezorgd heeft dat vrijwel alle leveranciers van toen nog steeds ASMLleveranciers zijn. De leverancier accepteert de eisen van de klant van ASML, en past zich voortdurend aan. Langetermijnrelaties, winstgevend over de markcyclus en aantoonbaar bijdragend aan de business-strategie van de leverancier. Prestatiemanagement in alle fasen van de product lifecycle: integraal en crossfunctioneel gemanagede, langetermijnrelaties, prestatiegericht en het continue verbeteren van kwaliteit, leverbetrouwbaarheid, technologie en total cost-beheersing. De leveranciers zijn aantoonbaar wereldwijd competitief. Op zichzelf lijken deze principes open deuren, maar de consequenties ervan zijn vergaand en vragen om het combineren van specifieke competenties. Bijvoorbeeld in het accepteren van de eisen van de ASML-klanten. In staat zijn om zeer complexe producten met lange levertijden in een zeer cyclische markt te leveren, is op zichzelf al lastig. Kostenvermijding en marktrisicoparticipatie van de hele keten, dus ook bij de leveranciers van de leveranciers, moet worden georganiseerd. Dat vraagt om ketenregie en samenwerking door de keten heen. Tegelijkertijd wordt van de leverancier verwacht dat hij de technologische productinnovatie die ASML nodig heeft, mogelijk maakt door het tijdig ontwikkelen van productieprocestechnologie in zijn eigen bedrijf, in zijn eigen keten. Productieprocestechnologie die dan weer mogelijkheden biedt voor andere klanten. Iedere schakel in die keten zal dat moeten doen. In het Value Sourcing programma helpt ASML de keten deze competenties te ontwikkelen en te optimaliseren. Daartoe stelt ASML specialistische kennis en kunde ter beschikking en draagt zo bij aan het verbeteren van het competitief vermogen van de leveranciers. Value Sourcing Dat samenwerken, value sourcing genoemd, is gebaseerd op vier basisprincipes: Vanuit het respect dat de leveranciers zelfstandige, autonome ondernemingen zijn met een eigen business-strategie, is het belangrijk dat deze blijft 14 desraadviseur oktober 2011