Actualiteiten sociale zekerheid Marjol Nikkels-Agema directeur CS Opleidingen BV 10 november 2016
Actualiteiten sociale zekerheid : opbouw Wet bescherming persoonsgegevens Gewijzigde Arbowet WWZ: Wijziging transitievergoeding na 104 weken ziekte Wazo: uitbreiding partnerverlof (2020) Wet verbetering hybride markt WGA AOW stijging : 2025 : 68 jaar Loondoorbetaling bij ziekte Subsidie duurzame inzetbaarheid Stand van zaken BQA : quotum uitgesteld
Wet bescherming persoonsgegevens Autoriteit Persoonsgegevens: werkgevers mogen niet informeren naar de aard en oorzaak van de ziekte van hun werknemers Blijf uit medisch dossier weg! Alleen vastlegging van mogelijkheden en beperkingen Wees alert dat er in verzuimsystemen geen medische informatie wordt opgenomen 3
Werkgever mag alleen vragen naar: het telefoonnummer en (verpleeg)adres; de vermoedelijke duur van het verzuim; de lopende afspraken en werkzaamheden; of de werknemer onder een van de vangnetbepalingen van de Ziektewet valt maar niet onder welke bepaling hij valt; of de ziekte verband houdt met een arbeidsongeval; of er sprake is van een verkeersongeval waarbij een eventueel aansprakelijke derde betrokken is (regresmogelijkheid).
Via bedrijfsarts: de werkzaamheden waartoe wn er niet meer of nog wel in staat is; de verwachte duur van het verzuim; de mate van arbeidsongeschiktheid; eventuele adviezen over aanpassingen, werkvoorzieningen of interventies De bedrijfsarts/arbodienst mag dus geen informatie verstrekken over de diagnose, naam van de ziekte, specifieke klachten, therapieën, afspraken met artsen of eigen subjectieve waarnemingen (ook niet na toestemming van de werknemer!)
Bij twijfel: niet zelf oordelen! Alleen via de bedrijfsarts Een leidinggevende mag niet zeggen: je bent niet ziek of ik weiger je verlof! Alle arbeidsmogelijkheden en beperkingen over lijn bedrijfsarts
Wetsvoorstel aanpassing Arbowet Akkoord in Tweede Kamer 13-09-2016 Streefdatum invoering: 1 juli 2017 Slechte naleving arboverplichting Privacywetgeving onvoldoende geborgd Preventiemedewerker niet aanwezig Afschaffing (preventief) spreekuur (2007): arbozorg voor werknemers ontoereikend Werkgevers kopen minimaal arbozorg in
Minimumeisen basiscontract Bezoek van de werkplek door bedrijfsarts Preventief spreekuur recht voor werknemer Second opinion door bedrijfsarts voor rekening van werkgever Overleg tussen OR /PVT met preventiemedewerker en bedrijfsarts BA moet beschikken over klachtenprocedure
Discussie onafhankelijkheid arts? Is bedrijfsarts voldoende onafhankelijk? Bedrijfsartsen hebben zelf aangegeven zich wel onder druk gezet te voelen Werkgever betaalt de rekening
Second opinion bij bedrijfsarts Bij andere arts (van andere arbodienst) of zelfstandig werkende arts Kosten voor werkgever De voorkeur van de werknemer is bepalend welke bedrijfsarts de begeleiding blijft doen
Instemming OR positie preventiemedewerker Bevorderen medezeggenschap OR / PVT moeten instemmen met keuze preventiemedewerker en zijn of haar rol in de organisatie Doel: activiteiten van arbodienstverlener, preventiemedewerker en OR goed op elkaar afstemmen 1x per jaar overleg tussen werkgever, bedrijfsarts en preventiemedewerker
Inspectie SZW Heeft toezichthoudende taak bij naleving arbo Sanctie aanscherpen voor werkgevers die geen contract hebben met arbodienst of bedrijfsarts (tot 15.000 euro)
Gevolgen vergrijzing en ontgroening 1950 2010 2040 8 werkenden op 1 AOW er 4 werkenden op 1 AOW er 2 werkenden op 1 AOW er Betaalbaarheid in gedrang vanwege vergrijzing en ontgroening Plus stijgende zorgkosten door vergrijzing! Welvaartspeil zal dalen Generatieconflict (spanning) tussen jong en oud kijk op youtube filmpje met als zoekopdracht pensioenmythe of het beste pensioenstelsel van de wereld 14
Stijgende AOW-leeftijd : 2025 = 68 jaar Wat betekent de stijgende AOW-leeftijd voor invloed op verzuim? In 2021 AOW leeftijd = 67 jaar Vermoedelijk tot en met 2025 verdere stijging met steeds drie maanden voor iedereen geboren na 1954 In 2025 is AOW leeftijd 68 jaar Uitgangspunt: gemiddeld 18 jaar AOW bij stijgende levensverwachting stijgt AOW-leeftijd mee
Duurzame inzetbaarheid Duurzaam inzetbaar door: productiever en slimmer werken, productiviteit én participatie omhoog gezonder werk, prettiger en uitdagender Flexibele werktijden, innovatieve roosters en zelfroosteren en ergonomische verbeteringen Functieverbreding, functie anders indelen om werknemer langer inzetbaar te houden Demotie Is Het Nieuwe Werken een succes? 16
Arbo en duurzame inzetbaarheid Werkgever : stimuleren en subsidiëren Werknemer : zelf verantwoording nemen: Om vitaal te blijven Te werken aan zijn competentie ontwikkeling
ESF subsidie duurzame inzetbaarheid Voor projecten om medewerkers langer productief aan het werk te houden (advies en begeleiding bij implementatie) Of voor een leeftijdsbewust personeelsbeleid Subsidie voor advieskosten voor duurzame inzetbaarheid van het Europees Sociaal Fonds (ESF) Te gebruiken voor een externe adviseur en project moet binnen 12 maanden weer eindigen
Voorwaarden Moet passen binnen thema het bevorderen van gezond en veilig werken het bevorderen van een leercultuur voor werkenden het stimuleren van interne mobiliteit het begeleiden van werknemers naar ondernemerschap het bevorderen van een flexibele werkcultuur, waaronder het invoeren van flexibel arbeidstijdenmanagement.
Wet werken na AOW-gerechtigde leeftijd Vanaf 2016: loondoorbetaling bij ziekte is 13 weken (vanaf 2018 zelfs zes weken) Opzegtermijn is 1 maand Minimaal minimumloon, geen transitievergoeding Bij reorganisatie: eerst AOW-gerechtigden ontslaan (ook voor publieke sector) Opzegverbod bij ziekte ook na 13 weken
Participatiewet Streven naar een inclusieve arbeidsmarkt: een arbeidsmarkt waar voor iedereen plek is: jongeren, ouderen, voor mensen met en zonder beperking Samenvoeging WsW (Wet sociale werkvoorziening), WWB (Wet werk en bijstand) en degenen met arbeidsvermogen uit de Wajong Instroom in WsW is niet meer mogelijk 21
Doelgroep banenafspraak No-riskpolis voor gehele doelgroep banenafspraak Door UWV wordt vastgesteld dat ze niet 100% van het wettelijk minimumloon kunnen verdienen en onder doelgroep PW vallen: Mensen met een WSW-indicatie Wajongers met werkmogelijkheid Mensen met een WIW-baan of ID-baan Jongeren die van speciaal onderwijs afkomen
BQA Banenafspraak quotum arbeidsbeperkten Voorlopig uitgesteld: Quotum voor werkgevers > 25 personeelsleden om banen voor deze mensen te realiseren Heffing van 5.000,- voor niet ingevulde arbeidsplaats Heffing als nominale opslag op basispremie van Aof (Arbeidsongeschiktheidsfonds) Marktsector loopt voor op banenafspraak
Loondoorbetaling bij ziekte 1 jaar? Loondoorbetaling bij ziekte: SER Advies in ontwikkeling Vrijwillige regeling voor kleine bedrijven < 10 werknemers? UWV betaalt tweede ziektejaar bij kleine bedrijven? VNO-NCW en MKB-Nederland willen voor ALLE bedrijven de loondoorbetaling bij ziekte voor maximaal één jaar. Overleg over re-integratieplichten 24
Verplichte wettelijke AOV voor zelfstandigen Meegenomen bij SER advies aanvraag Veel ZZP-ers hebben geen AOV Per 1-8-2004 afschaffing WAZ PvdA wil verplichte verzekering Regering mist sociale premies
Vaststelling premies Werkhervattingskas Sectorale premiedifferentiatie voor kleine werkgevers t.m. 10 maal de gemiddelde loonsom (tot en met 322.000) Combinatie van sectorale en individuele premiedifferentiatie voor middelgrote werkgevers >10 t.m. 100 maal de gemiddelde loonsom (tussen 322.000 t.m. 3.220.000) Individuele premiedifferentiatie voor grote werkgevers >100 maal de gemiddelde loonsom (boven 3.220.000)
Premie Werkhervattingskas WHK Sectorpremie of individueel bepaalde premie naar werkgeversgrootte 27
Parameters Werkhervattingskas 2017 WGA totaal 2017 ZW-flex 2017 Rekenpercentage 0,76% 0,40% Gemiddelde percentage 0,74% 0,35% Maximumpremie 2,96% 1,4% Minimumpremie 0,18% 0,08% Gemiddelde werkgeversrisicopercentage 0,39% 0,22% Correctiefactor 1,47 1,42
Ontwikkelingen Bezava Samenvoeging WGA vast /flex per 2017 Hybride markt stond op klappen Wet verbetering hybride markt WGA : meer balans in marktwerking 29
Wet verbetering hybride markt WGA Aanvankelijke lage premie bij verzekeraar (ook inlooprisico te laag gecalculeerd) Veel schade voor verzekeraar door WGA 80-100% Premieverhogingen van wel 500% Forse verliezen bij verzekeraar (1,6 mrd) Terugtrekking uit WGA markt door private verzekeraars 30
Wet verbetering hybride markt WGA Vanaf 2017 : terugkeer WGA premie o.b.v. alle historische WGA-lasten i.p.v. op minimumpremie! Eerbiedigende werking tot en met 1 juli 2015 Bij keuze ERD van publiek over naar privaat : staartlasten WGA (vast en flex) ontstaan voor 2017 blijven achter bij UWV ongeacht grootte! 31
Anti duiventil maatregel Bij terugkeer naar UWV op of na 1-1-2016, dan geldt verplichting om 3 jaar te blijven (aanpassing anti duiventil maatregel). 32
Private ZW uitvoering Veel WGA ERD verzekeraars stellen ERD schap voor ZW verplicht! Het voeren van een aparte verzuimregistratie Uitbetaling ziekengeld Arbo- en re-integratie begeleiding Ziek- en hersteldmeldingen doorgeven aan UWV Beoordelingen bij ziekte werknemers: Recht op uitkering, hoogte uitkering en duur uitkering
2018: wijziging transitievergoeding Minister Asscher overweegt om einde te maken aan slapende dienstverbanden na 2 jaar a.o. Financiering transitievergoeding uit AWF (algemeen werkloosheidsfonds) Bedrijven betalen uniforme premie Nadere uitwerking volgt nog in wetsvoorstel (ca. februari 2017) 34
Uitbreiding vaderschapsverlof Wet uitbreiding kraamverlof Streefdatum 1 januari 2019 Vijf i.p.v. twee dagen betaald kraamverlof. Momenteel: drie dagen onbetaald Compensatie voor werkgevers Automatische controle met GBA in te regelen nadat werkgever gemeld heeft bij UWV 35
Ontwikkeling arbeidsmarkt Vergrijzing, ontgroening Tekort aan technisch geschoold personeel Minder vaste contracten Veranderde arbeidsmarkt vast wordt meer flex Flexibele arbeidsmarkt vraagt om werkzekerheid in plaats van baanzekerheid (aantrekkelijk blijven op de arbeidsmarkt / van werk naar werk in plaats van continuïteit in baanbehoud)
Verkiezingen in maart 2017 Wie er ook regeert Stelsel sociale zekerheid voortdurend in beweging Betaalbaarheid sociale zekerheid en zorg Prikkels om te werken Overheid trekt zich terug, stelt wel de kaders vast