DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN

Vergelijkbare documenten
2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.

4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:

Werkblad: Vind me dan

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6

Opdrachten thema. Veluwe

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

ONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...

Doe- pad Watertorenweg

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden.

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden

Diertjes vangen en bekijken

COMPOSTEREN MET KINDEREN WERKBLAD 24. Duizendpoot in bed

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...

Opdrachtkaarten Lente

Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven.

Opdrachten thema. Veluwe

Rivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01

Doe- pad Watertorenweg

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

NME-leerroute Kabouters in het Westerpark

Doe- pad Watertorenweg

1. Een bocht. 2. Spiegelen

Ontdekkingstocht voor gezinnen

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Wat gebeurt er met de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen? En wat doen onze tuiniers met dode of planten of afgesnoeide takken?

Handleiding Leskist bomen groep 7

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:

I NSECTEN 2. Kleine Beestjessafari

Ga je mee op watersafari?

Basiscursus planten: Bladvormen. Klas:. Plantenpersnr: Namen van leerlingen: 1:..

BIOLABO. Voorbereiding in de klas

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet

1. Samen maken we muziek vandaag

Roof in het museum. Leerdoelen: Samenvatting: Uitgewerkte activiteit:

Grond onder je voeten

Opdrachtkaarten Herfst

7-12 jaar Scharrelavontuur jaar Scharrelavontuur

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Alleen maar zand? Groep 1,2,3 en 4. Bodemproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voor de basisschool.

Natuurleerpad 8 tot 12 posten voor groep 3-4

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen

Les 5 Een goede bodem

De grond waarop wij wonen.

Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen

GROEP 1-2. Wat valt er buiten te BELEVEN?!

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers!

Tips voor leerlingen. Algemene observatievragen

Aanbod natuurlessen. schooljaar Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen

Leerpad Natuurbeleving kleuters Lesduur: ca 60 minuten Bestemd voor groep 1/2/3 Sluit aan bij kerndoel: 39, 40a

Inleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Constructies

Ik laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.

Doos der wijzen: opdracht één

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

BELANGRIJKE ALGEMENE INFORMATIE

m a t e r i a a l z e n d i n g

Winkelen in het bos?

4-7 jaar Scharrelavontuur. 4-7 jaar Scharrelavontuur. Sterke geuren. Aardegeuren. Pluk een blaadje van een plantje.

Opdrachtenboekje. Waterkant

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben

lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: avonturenpakket de uitvinders en het

De grond waarop wij wonen

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:

Bomen in drie seizoenen

Land Art. Samenvatting: Leerdoel: Uitgewerkte activiteit:

VOEL! KLEUTERS. Vlinderen. --> in zijvak hand

Boterbloemen in het gras

De Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders

Crossen in de bossen

inhoud 1. Ontdek 2. Insecten 3. Een hart klopt 4. Het spoor 5. De magneet 6. Zie ik dat wel goed 7. Filmpje Pluskaarten Bronnen en foto s

Opdrachtenboekje Veldwerk klas 1 Mondriaan College Oss Mei/Juni 2006

Beste leerkracht/begeleider

De Dender ontspringt in... en mondt uit in de... in de stad... Deze stad dankt zijn naam hieraan.

Lessuggesties voor groep 3 & 4

Handleiding Leskist bomen groep 7/8

De Kunstenaar. Korte lessenserie bij het gelijknamige prentenboek. Doelgroep Groep 6-8. Leerdoelen

Je onderzoekt de grond in jouw buurt. In de grond zitten miljoenen micro-organismen. Bijvoorbeeld

weinig microben vergelijk jouw data

Ordening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren

Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...

Leerlingboekje Les 9 en 10. Naam:. Schrijfopdracht 5 Hoe vind je de weg? Groep 8

Visje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Lespakket Lente. Instructieblad groep 3 & 4. Begrippen:

Koolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8)

Ordening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen

De grond waarop wij wonen

Naverwerking in de klas

Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 2015

Transcriptie:

DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende groepen. x eerste graad: elke groep start met een ander onderdeel van het griezelbosboekje x (elk groepje wordt best begeleid door een goede lezer, zodat de opdrachten duidelijk zijn, of de opdracht wordt steeds even door de juf gelezen vooraleer de groep wordt weggestuurd!) *bomen in het bos (drie groepjes) *leven in een boom *de bodem van het bos *vogels in het bos x In het bosgedeelte stuur je elke groep in een richting en laat hen aan de slag gaan met de werkblaadjes. x Sommige groepjes hebben meteen wasco s nodig, anderen vooral loepenpotjes. x Nadat de kinderen het boekje doorlopen hebben, kunnen de resultaten samengelegd worden. tweede en derde graad: aan de hand van het werkblad wordt de groep in twee delen opgedeeld. ze zoeken rond de composthoop en rond het rommelhoekje. x Hier worden zeker verschillende insecten gevonden die via de zoekkaarten gedetermineerd kunnen worden. x vak: wereldoriëntatie, natuur x doelgroep: vanaf eerste graad x duur : 1 uur x aanwezig materiaal: x onderzoeksmateriaal: spateltjes, loepenpotjes,... x zoekkaarten. x verwerking: x de bevindingen worden aan elkaar meegedeeld. enkele speciale beestjes kunnen in de loepenpotjes door iedereen bekeken worden. x De dieren worden weer op de gevonden plekken terug losgelaten. x zelf meebrengen: x kopies werkbladen (onderverdeling per graad) x wasco s, schrijfmateriaal doelstellingen: x ontdekken van de natuur met al de zintuigen. gericht kijken naar kleine diertjes (insecten, natuurlijk materiaal) x netjes een afdruk (frotteren) kunnen maken. x de rust in de natuur kunnen bewaren. x luisteren naar uitleg van medelln., lkr. x insecten kunnen bestuderen in loepenpotjes,... x kenmerken van insecten kunnen verwoorden.

HET GRIEZELBOS! KLEINE VIEZE BEESTJES ONDERZOEK- BOEK!!!

BOMEN EN PLANTEN! Kijk in de boom en plant kist! Neem er de boom en plantfiches en boekjes uit! Kijk goed naar de bomen rondom je! Kan je er herkennen! Zoek ze op om zeker te zijn van je antwoord! Neem van elke boomsoort die je vindt een blaadje mee! voorzichtig!!! Frotteer, plak op en schrijf de naam van de boom erbij!

BOMEN EN PLANTEN! 2 Hier kan je nog blaadjes plakken en frotteren!

BOMEN EN PLANTEN! 3 Hier kan je nog blaadjes plakken en frotteren!

LEVEN IN EEN BOOM! Leg een karton onder de gekozen boom, met een laaghangende tak. Schud met de tak. Hopelijk vallen er allerlei diertjes naar beneden die onderzoek ze met de loepen! Probeer de beestjes terug te zetten waar jullie ze vonden! Ook op de schors, wortels en takken zoeken we naar beestjes. Deze diertjes hebben we gevonden! Dit weten we van ze!........

DE BODEM VAN HET BOS! Onder een gekozen boom maak je met je groepje een cirkel je steekt takjes rond de boom en spant er een touw rond. Kijk wat er allemaal binnen de cirkel te zien is. Beestje, paddestoelen, mossen, varens, schimmels, teken op een groot blad de dingen die je vond op de juiste plaats ten opzichte van de boom. Maak straks hier een kleine schets ervan!

VOGELS IN HET BOS! STILTE! Hier moet je een stukje verder in het bos trekken en zo stil mogelijk proberen te zijn. Kunnen jullie vogels ontdekken? Als je ze ziet kan je hem herkennen of kent iemand zijn roep? Wie vindt er een vogelnest? vooral aandacht voor stilte en de geluiden die je dan waarneemt in het bos! probeer met materiaal dat je vindt een vogelnestje te bouwen!

INSECTEN IN HET GRAS! Ga nu naar een stukje grasveld. Welke insecten kan je er aan treffen? Kan je ze herkennen. Kan je er vangen met het schepnetje? Zet ze voorzichtig terug! Schrijf de namen op en teken ze in het boekje!

ZOEKKAARTEN Doelgroep: Derde graad Lager Onderwijs/ 1ste graad Secundair Onderwijs DE HERFST Doelstellingen: - Aan de hand van een zoekkaart gevonden materialen en sporen kunnen benoemen. Soorten zoekkaarten: Vlinders Spinnen Paddestoelen Knoppen Reptielen en amfibieën Sporen Vogels Keien Informatie: Het Nationaal Park De Hoge Kempen biedt prachtige zoekkaarten aan met bovenvermelde onderwerpen. Deze kaarten kunnen eveneens door de leerlingen gebruikt worden bij het verkennen van de natuur in kleine groepjes. Dit is een ideale werkwijze om actief te leren. Je kan de kaarten bestellen op www.nationaalpark.be Er is een beperkt aanbod op De Kalei voor kleine groepen. Zo werkt een zoekkaart: Begin bij start. In ieder rondje staat een vraag. Is het antwoord op die vraag ja, dan volg je de pijl met ja. Is het antwoord nee, volg je de pijl met nee. Ga zo door met de vragen tot je bij een tekening uitkomt. Dan weet je de naam van wat je onderzoekt.

DE HERFST

vanaf 2de graad lager onderwijs Het kleine-vieze-beestjesonderzoek! ROND DE COMPOSTHOOP! Laat eens een regenworm over je hand kruipen. Hij voelt. (kleur het juiste bolletje) glad aan! niet glad aan! u u Bekijk de regenworm onder een loep! Hij ziet er glad uit! u u niet glad uit, en hij heeft kleine borsteltjes! Een duizendpoot heeft één paar poten per segment en een miljoenpoot heeft twee paar poten per segment. Heb je deze diertjes gevonden? Zie je het verschil tussen de twee soorten? Miljoenpoot Duizendpoot Segment met 2 paar poten Segment met 1 paar poten Gevonden: u Miljoenpoot u Duizendpoot HET ROMMELHOEKJE! Draai een aantal stenen en houtblokken om en zoek zoveel mogelijk pissebedden. Niet meer dan 10 exemplaren! Doe de diertjes in de loepenpotjes. Gelijken alle pissebedden op elkaar, of heb je ook een oprolpissebed gevonden? Pissebed Oprolpissebed Waar vond je de meeste pissebedden en oprolpissebedden? Schrijf de aantallen in je tabel. Onder steen Onder hout Zet nu alle diertjes voorzichtig terug en leg stenen en houtstronken terug op hun plaats. Oprolpissebed Totaal