Productenboek Kind en Jeugd 2011
Lionarons-GGZ is een geestelijke gezondheidszorginstelling voor kinderen van 0-21 jaar, waar onderzoek en behandeling plaatsvindt, gericht op leerstoornissen (o.a. dyslexie), gedragsstoornissen (o.a. oppositioneel gedrag, gedragsproblemen als reactie op opvoedingssituaties) ontwikkelingsproblematiek (o.a. ADHD, ASS) en psychiatrische beelden. Veel voorkomende vragen voor behandeling liggen op het gebied van: - Depressiviteit - Identiteitsstoornissen - Angststoornissen - Eetstoornissen - Relatieproblemen - Schoolproblemen - Posttraumatische stressstoornissen - Assertiviteit - Fobie - Paniekstoornis - Rouwverwerking - Gedragsproblemen - Agressieregulatie - Sexualiteit Er zijn diverse methodieken om behandelingen vorm te geven: 1. Cognitieve gedragstherapie. Er wordt gewerkt met oplossingsgerichte cognitieve therapie bij cliënten vanaf ongeveer 8 jaar. Oplossingsgerichte cognitieve therapie werkt met de volgende deelstappen: 1.1. probleemverkenning 1.2. welk doel wil je bereiken 1.3. expliciteren van het doel met behulp van de wondervraag 1.4. onderzoeken in welke situaties het probleem zich niet voordoet en onderzoeken wat het verschil maakt 1.5. gebruik maken van schaal 0-10 om basislijn, vorderingen en eindresultaat te meten 1.6. gebruik maken van schaal 0-10 om realistische doelen te formuleren en te bereiken, wat is nodig om van 5 een 6 te maken 1.7. omgeving mee betrekken in verandering vanuit gezichtspunt cliënt. Hoe reageren anderen uit je omgeving op 1.8. Veel aandacht en complimenten voor wat goed gaat 1.9. Een belangrijk onderdeel bij deze therapie zijn de huiswerkopdrachten, afgestemd op het niveau en de leeftijd van de cliënt 2. Systematische desensitisatie met behulp van exposure (blootstelling) Een andere techniek bij behandeling is systematische desensitisatie, waarbij cliënten uitgedaagd worden angstige, depressieve of andere vervelende gedachten op te roepen om vervolgens met behulp van ontspanning te komen tot loskoppeling van fysieke belemmerende reacties op de psychische beleving. Dit helpt om een andere betekenis te kunnen geven aan de angstbeleving, depressiviteit etc. Ook daadwerkelijke blootstelling (exposure) bijvoorbeeld bij een spinnen fobie vindt plaats, waarbij de cliënt geleidelijk leert door middel van voorbeeldgedrag en exposure om te gaan met zijn fobie.
3. Systeemtherapie. Bij complexe problematiek binnen de gezins- of familiesituatie kan er een beroep gedaan worden op de afdeling systeemtherapie, die dan in samenwerking met de K&J afdeling een deel van de behandeling zal gaan uitvoeren. 4. Observaties (soms met video opnames). Indien gedragsproblemen of interacties tussen ouders en kinderen in kaart gebracht moeten worden, wordt er gebruik gemaakt van video opnames om meer zicht te krijgen op de problematiek, de opvoedkwaliteiten van de ouder of de afstemming van ouders op hun kind. Indien een specifieke aanpak vereist is als gevolg van kindkenmerken kan dat ook met behulp van de videocamera zichtbaar gemaakt worden. 5. Psychodiagnostische onderzoeken. 5.1. Intelligentie onderzoek Intelligentie onderzoek wordt afgenomen als er vragen zijn met betrekking tot hoogbegaafdheid, zwak begaafdheid of gewoon de vraag naar intelligentie 5.2 Persoonlijkheidsonderzoek Persoonlijkheidsonderzoek gebeurt voornamelijk met behulp van vragenlijsten, die voor een deel geautomatiseerd zijn en via de computer afgenomen kunnen worden. Hierbij wordt rekening gehouden met de leeftijd van de cliënt. 5.3 Neuro-psychologisch onderzoek Neuropsychologisch onderzoek gebeurt meestal in combinatie met intelligentie en persoonlijkheidsonderzoek bij vragen naar ADD, ADHD of ASS (autisme). Dit onderzoek wordt ook afgenomen bij cliënten met weinig zelfsturing en problemen in het structureren. 5.4 Ortho-didactisch onderzoek Ortho-didactisch onderzoek vindt plaats als er vragen zijn met betrekking tot leerstoornissen, zoals dyslexie. In deze gevallen vindt er intensief overleg plaats met de school van de betreffende cliënt. Voordat overgegaan wordt tot behandeling vindt er in veel gevallen eerst onderzoek plaats om een goede diagnose te stellen en daar dan ook de behandeling op af te stemmen. De afdeling Kind en Jeugd evalueert standaard met elke cliënt aan de hand van een beoordelingsinstrument de geleverde prestatie door de hulpverlener(s). Cliënten geven hun mening met betrekking tot de procedures, de bejegening, de deskundigheid en de effecten van de behandeling/begeleiding. Dit levert informatie op over zaken die mogelijk bijgesteld of veranderd moeten worden, maar geeft ook zicht op de deskundigheid en aanpak van de behandelaren. 6 Diagnose en behandeling enkelvoudige dyslexie In juni 2010 heeft de afdeling Kind en Jeugd de erkenning gekregen van het kwaliteitsinstituut NRD om diagnostiek en behandeling te mogen uitvoeren bij kinderen met enkelvoudige ernstige dyslexie conform de richtlijnen van het Masterplan dyslexie
In dit kader moet de basisschool het leerlingendossier aanleveren bij vermoeden van ernstige enkelvoudige dyslexie. De diagnosticus (GZ-psycholoog) wordt geacht als poortwachter voor de dyslexiezorg na ontvankelijkheidverklaring van het leerling-dossier de daadwerkelijke diagnose te stellen. Deze ontvankelijkheidverklaring gaat naar de ziektekostenverzekering en deze moet dan akkoord geven voor vergoeding van de diagnostiek en behandeling in het kader van de DBC dyslexie. Nadat de diagnose gesteld is kan er gestart worden met behandeling gericht op het ontwikkelen van didactische vaardigheden en het persoonlijk functioneren van de cliënt. De behandeling wordt uitgevoerd onder supervisie van de GZ-psycholoog, die het hele proces zal monitoren en regelmatig evaluaties zal hebben over de voortgang met ouders en school. De kosten zullen gedragen worden door de zorgverzekering. (dit geldt nu voor de 6/7/8/9 en 10 jarigen en elk jaar komt er een leeftijdscategorie bij) Om dit goed te stroomlijnen wordt er door de GZ-psycholoog een DBC geopend ( Diagnose-Behandel Combinatie ) waardoor rechtstreeks declareren bij de zorgverzekeraar mogelijk is. 7 Psychiatrische hulpverlening. Bij complexe psychiatrische vraagstellingen doen we een beroep op een andere GGZ instelling in de regio om een psychiater mee te laten kijken en te beoordelen of medicatie ingezet moet worden en om risico inschattingen te maken. 8 Psycho-educatie met betrekking tot diverse stoornissen en syndromen. Het komt regelmatig voor dat er onvoldoende kennis is bij ouders en cliënt over de betekenis van een stoornis of een syndroom. Door uitleg te geven over de impact van het geconstateerde beeld op de cliënt zelf en zijn omgeving zijn een aantal mensen zelf in staat er verder op een goede manier mee om te gaan. Kennis van het probleem geeft ook inzicht over hoe er mee verder te kunnen en willen. Psycho-educatie is bedoeld voor de cliënt zelf en voor ouders en school. 9 Speltherapie. Bij jonge kinderen (tot ongeveer 8 jaar) wordt er regelmatig speltherapie ingezet om zicht te krijgen op de problematiek of te werken aan behandeling met behulp van speltherapie. Daarvoor zijn diverse materialen voorhanden en afhankelijk van de vraag worden deze ingezet, denk aan poppen, poppenhuis, poppenkast etc. 10 Gezinsondersteuning 10.1 Behandeling\begeleiding in het kader van echtscheidingsproblematiek. Indien de problemen van kinderen het gevolg zijn van echtscheidingsproblematiek wordt gewerkt met het hele gezin. Voorwaarde is dat beide ouders bereid zijn mee te werken. Dit gebeurt meestal zeer praktisch waarbij gezocht wordt naar gezamenlijkheid in de afspraken met betrekking tot de kinderen en er wordt verkend wat wel en niet haalbaar is en wat dat betekend voor de kinderen. Het doel is duidelijk te krijgen wat er nodig is om de kinderen zo min mogelijk te laten lijden onder de echtscheidingssituatie.
10.2 Communicatieproblemen tussen ouders en kinderen. Bij communicatie problemen tussen ouders en kinderen vindt er behandeling plaats voor het hele gezin. Bij deze vorm van behandeling wordt getracht door middel van bemiddeling ouders en kinderen te laten afstemmen op elkaar met behoud van wederzijds respect. Door middel van voorbeeldfunctie met geleidelijke overdracht wordt gepoogd de communicatievaardigheden van ouders en kinderen te verbeteren. 11 Groepstherapie\groepstrainingen Algemene sociale vaardigheidstraining voor basisschoolkinderen Algemene sociale vaardigheidstraining voor voortgezet onderwijs Faalangstreductie training Voorbereiding op voortgezet onderwijs Vriendenprogramma. Lotgenotengroep echtscheiding TOM training De sociale vaardigheidstrainingen behorend bij het project Slimkids, uitgevoerd door Lionarons en Meander en het project RealFit (door Lionarons en de GGD). Deze zijn bedoeld voor kinderen met overgewicht Emotie regulatie training Schematherapie Adolescenten Sociale vaardigheidstraining voor cliënten met NLD/ASPERGER/ASS Het aanbod van groepstrainingen is afhankelijk van de aangemelde problematiek. Zo is er in het verleden bijvoorbeeld een rouwverwerking groep geweest, omdat er veel cliënten aangemeld waren, die problemen hadden als gevolg van het overlijden van dierbaren. De draaiboeken van de trainingen worden voortdurend bijgesteld op grond van ervaringen en vragen van de markt. Team Chris Quanjel Marja Kwaks Evelien Speel Kirsten Edelbroek Kiona Boersma Frankie Joosten Ingrid Bessems Yvette Haenen Renske Leenders Alicia Kerkhof Cindy Reinders Judith Gulpen Roel van der Rijt Esther Migchielsen Mironne van Melkebeke GZ-psycholoog / clustermanager GZ-psycholoog leerstoornissen (m.n. dyslexie) GZ-psycholoog systeemtherapie en allround GZ-psycholoog systeemtherapie en allround GZ-psycholoog i.o. leerstoornissen en gedragsproblematiek GZ-psycholoog i.o. ontwikkelingsstoornissen (ASS-ADHD) en speltherapie GZ-psycholoog i.o. pubers/adolescenten GZ-psycholoog i.o. pubers/adolescenten Orthopedagoog algemeen en speltherapie Psycholoog ontwikkelingsstoornissen pubers/adolescenten Psycholoog ontwikkelingsstoornissen Psycholoog ontwikkelingsstoornissen Psycholoog Wijkpraktijk Psychodiagnostisch medewerkster, logopediste en dyslexie specialist Psychodiagnostisch medewerkster en maatschappelijk werkster