De huisarts. De psycholoog. Published on 113Online zelfmoordpreventie (

Transcriptie

1 Published on 113Online zelfmoordpreventie ( Home > Over hulpverleners Verschillende soorten hulpverleners hebben verschillende opleidingen. Door dit verschil zijn ze goed in verschillende dingen. Hieronder vind je een overzicht van de soorten hulpverleners in de gezondheidszorg en waar ze goed in zijn. De huisarts De huisarts heeft de zesjarige studie geneeskunde afgerond. Tijdens de driejarige specialisatie tot huisarts is hij of zij goed opgeleid in het bespreken van grote menselijke moeilijkheden en in het herkennen van psychische stoornissen zoals depressie, angststoornissen en verslavingsproblemen. Vaak kan de huisarts de eerste stappen in de behandeling zetten, bijvoorbeeld door enkele gesprekken of het voorschrijven van medicatie. Huisartsen zijn getraind en ervaren in het bespreekbaar maken van pijnlijke gevoelens. De huisarts kent jou en je omgeving vaak wat persoonlijker en wat langer, als je als eens voor andere dingen hulp hebt gezocht. Je hebt de huisarts nodig als je wil worden verwezen naar een psycholoog, therapeut, psychiater of ggzinstelling. Zonder verwijsbrief van de huisarts wordt deze hulp niet vergoed. De psycholoog Psychologen hebben als basis de universitaire opleiding psychologie afgerond. Ze hebben dus kennis van de werking van de menselijke geest en van geestelijke problemen en stoornissen. Daarbij hebben ze gedegen training gehad in luister- en gespreksvaardigheden, en het toepassen van verschillende therapeutische technieken. Ze hebben echter geen medische achtergrond, en kunnen dan ook geen lichamelijk onderzoek doen of medicijnen voorschrijven. Binnen de gezondheidszorg werken verschillende soorten psychologen met

2 verschillende titels. Het zijn er zo veel, dat die hier niet allemaal besproken kunnen worden. Voor een compleet overzicht kun je de website van het Nederlands Instituut van Psychologen (nip) raadplegen ( [1]). Basispsychologen hebben nog geen beroepsregistratie, waarmee ze zelfstandig behandelingen mogen verrichten die wordt vergoed door de zorgverzekering. Ze werken daarom vaak onder begeleiding van geregistreerde hulpverleners. De gezondheidszorg- of gz-psycholoog en de eerstelijns- of el-psycholoog hebben na de basisopleiding een tweejarige theorie- en praktijkopleiding gevolgd in het diagnosticeren en behandelen van psychologische en psychiatrische klachten. Deze psychologen kunnen zelfstandig behandelingen verrichten die worden vergoed. Meestal voeren zij deze uit in afstemming met de huisarts, de psychiater of de klinisch psycholoog. De klinisch psycholoog heeft de langste en meest intensieve opleiding gehad, en kan geheel zelfstandig mensen behandelen met zeer ernstige of complexe psychische stoornissen of psychiatrische ziektebeelden. De psychotherapeut De psychotherapeut is een specialist in het behandelen van ingewikkelde persoonlijke of psychiatrische problematiek door middel van specialistische psychotherapie. De intensieve opleiding duurt vier jaar en kan worden gevolgd door gz-psychologen, artsen, afgestudeerde pedagogen en geestelijk gezondheidkundigen. De titel psychotherapeut is wettelijk beschermd en mag pas worden gevoerd na afronding van deze opleiding. Let op: iedereen die zichzelf in staat acht om mensen te helpen mag zich?therapeut? noemen (dus zonder?psycho?). De orthopedagoog De orthopedagoog heeft een universitaire studie pedagogiek afgerond. Daarmee heeft hij of zij veel kennis en kunde van de

3 psychologische groei en ontwikkeling van kinderen en jongeren en wat daarin mis kan gaan. De studie pedagogiek heeft veel gemeen met de studie psychologie. Orthopedagogen kunnen verder worden opgeleid tot gz-psycholoog of psychotherapeut. De psychiatrische verpleegkundige De psychiatrische verpleegkundige is opgeleid om mensen met een psychiatrische aandoening te begeleiden, vaak aanvullend of ondersteunend ten opzichte van de medische of psychotherapeutische behandeling. Psychiatrische verpleegkundigen kunnen geen medicijnen voorschrijven, maar hebben wel verstand van medicijnen en hun (bij)werking. De verpleegkundige is opgeleid om psychiatrische klachten en symptomen (zoals angst, verwarring en depressiviteit) snel te signaleren, en mensen te ondersteunen bij hun herstel. Daarbij hebben psychiatrisch verpleegkundigen aandacht voor lichaam en geest: voor hoe iemand zich voelt, maar ook voor hoe iemand zich verzorgt en wat voor dagindeling iemand heeft. De verpleegkundige is een specialist in het bevorderen van leefritme, de juiste atmosfeer en de juiste situatie waarin mensen weer tot zichzelf kunnen komen, en hun leven weer aankunnen. De basisopleiding tot verpleegkundige wordt gevolgd binnen psychiatrische ziekenhuizen, waar mensen met ernstige klachten worden opgenomen. Veel psychiatrisch verpleegkundigen gaan hierna ambulant werken: als behandelaar op een polikliniek, bij mensen in hun thuissituatie, als praktijkondersteuner van een huisarts of in de crisisdienst. Ze dragen dan vaak de titel van spv: sociaal-psychiatrisch verpleegkundige. De psychiater De psychiater is een arts die na de basisopleiding geneeskunde een zesjarige

4 specialistische opleiding tot psychiater heeft afgerond. De opleiding tot psychotherapeut is hierbij inbegrepen. De psychiater beschikt over kunde op het vlak van lichaam en geest. De psychiater is dus allround expert op het vlak van menselijke problemen en ernstige psychische stoornissen. De psychiater wordt daarom vaak gevraagd onderzoek te doen naar de aard van iemands persoonlijke zelfmoordgedachten en plannen, en wat hier het beste aan kan worden gedaan. Naast het geven van psychotherapie of begeleidende gesprekken kan de psychiater medicatie voorschrijven. De psychiater kan ook mogelijke lichamelijke oorzaken van geestelijk lijden opsporen, door middel van lichamelijk onderzoek: laboratoriumonderzoek van bloed en urine, scans, röntgenfoto?s en hart- of hersenfilmpjes. Welke eigenschappen kun je verwachten van een goede hulpverlener? Allereerst: respect en begrip voor je klachten en problemen. De hulpverlener neemt die serieus en geeft er geen oordeel over. Goede hulpverleners veroordelen het niet als je zo wanhopig bent dat je aan zelfmoord denkt. Ze erkennen je pijn en problemen. Ze willen met je kijken naar wat je zo wanhopig maakt en wat jullie daaraan kunnen doen. Het feit dat je hulp zoekt is al een hele stap, en veel mensen voelen zich kwetsbaar als ze hulp zoeken. Een hulpverlener weet dit, en stelt je op je gemak. Een goede hulpverlener nodigt je uit om een samenwerkingsrelatie op te bouwen, maar begrijpen het als je hiervoor nog wat tijd of moed nodig hebt. Vervolgens biedt een hulpverlener deskundigheid, zodat je problemen goed onderzocht en behandeld kunnen worden. Deze deskundigheid maakt dat de hulpverlener zich rustig en op zijn gemak kan voelen bij de dingen waarover jij in paniek bent of waarmee je je geen raad weet. Voor de hulpverlener ben je echt niet de eerste en de enige die aan zelfmoord denkt.

5 Met al hun kennis en ervaring kunnen ze je voorlichten over je vooruitzichten. Omdat de meeste crises en problemen goed te behandelen zijn, komt dit er vaak op neer dat de hulpverlener je kan zeggen dat de kans groot is dat het goed komt. Dat is geruststellend. Ten slotte: eerlijkheid en helderheid. Bij je hulpverlener moet je je veilig en vertrouwd voelen, en het gevoel krijgen dat het echt alleen maar om jou gaat. Je hulpverlener hoort duidelijk en oprecht te zijn, en duidelijk te maken waar hij of zij staat. Een goede hulpverlener maakt het ook duidelijk als hij of zij eventueel ergens niet deskundig genoeg in is, om ervoor te zorgen dat je ergens anders betere hulp kunt krijgen. Zijn alle hulpverleners goed?

6 Natuurlijk is er geen garantie dat elke hulpverlener goed zal zijn. Het zal je vast geen moeite kosten om verhalen te vinden over erg slechte hulpverleners. Sommige hulpverleners zullen hun vak inderdaad niet zo goed uitoefenen. Daarnaast zijn hulpverleners gewoon mensen. Ze kunnen in jouw ogen meer of minder wijs zijn, meer of minder warm of medelevend, meer of minder zakelijk, meer of minder warrig. Tussen jou en de hulpverlener kan het klikken of niet. Hoewel de kans klein is, kun je de pech hebben dat je iemand treft met wie het gewoon niet werkt. Dat is geen ramp. Als je het gevoel hebt niets op te schieten, kun je dit gewoon bespreken met je hulpverlener. Hulpverleners zijn professionals. Ze kunnen het echt wel verdragen als je vraagtekens zet. bij hun deskundigheid en hoe het tussen jullie loopt. Sterker nog, veel hulpverleners informeren er zelf regelmatig naar of je iets opschiet met de gesprekken en hoe je de hulp vindt. Als je ontevreden blijft over je hulpverlener, moet hij of zij je helpen om een andere te vinden. Als je in behandeling bent in de ggz kun je altijd een beroep doen op een Patiënten Vertrouwens Persoon (pvp). De pvp staat achter jou, en komt voor je op bij vragen, klachten of problemen rond je behandeling en je behandelaar. Deze tekst is een samenvatting uit Hoop Doet Leven; 113Online suicide survival guide, Jan Mokkenstorm, 2013, uitgeverij Boom Laatst gewijzigd: Bron-URL: Links [1]