Programma Water en klimaatveranderingen

Vergelijkbare documenten
Naar een klimaatbestendig Eindhoven. Luuk Postmes 19 mei 2015

Klimaatverandering in Utrecht. Erwin Rebergen Beheerder/Beleidsadviseur stedelijk water gemeente Utrecht Groenmoetjedoen!

Programma van de avond: vgrp Inwonersbijeenkomst. Positie vgrp5 gemeentebeleid. Even voorstellen. Relaties met beleid / plannen

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Duurzame watersystemen

Doel: voorkom regenwateroverlast!

Thema 3: Klimaat en water

Gemeentelijk Riolerings Plan

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

EEN BODEM VOOR WATER

Water in Eindhoven. Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans. 28 september Water in Eindhoven - Studiedag Lokaal waterbeleid, Antwerpen

Het regent, het regent

WAAROM STEDELIJKE KLIMAATADAPTATIE?

Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt

Van Waterplan naar Watervisie

voorontwerp bestemmingsplan locatie Zuilenstein

Nieuwsbrief Klimaat maatregelen Nieuwe Uitleg in Bakel

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade.

Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens

GRP Gemeente Tynaarlo. Naar een nieuw gemeentelijk rioleringsplan.

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

Toolkit Afkoppelen. De zin en onzin van afkoppelen. Rémy Schilperoort Jeroen Langeveld

Afkoppelen Kansen en risico s van anders omgaan met hemelwater in de stad

Water- en Rioleringsplan

Omgevingswet en het stedelijk waterbeheer / waterketen

Waterparagraaf Heistraat Zoom

INDELING INLEIDING (AANLEIDING?) GRONDWATERBEHEER IN DELEN DE WATERWET OVERLAST EN ONDERLAST: DE PROBLEMEN VERBONDEN.

Regenwateropvang op perceel en in de wijk. Wat werkt (niet)

Groenblauwe netwerken voor duurzame en dynamische steden

Voorstel aan de raad. Kenmerk Vergaderdatum 9 juni Plan Gemeentelijke watertaken Utrecht

Raadsvergadering 29 januari Nr.: 11. AAN de gemeenteraad. Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL/W²

Wateroverlast Maasniel

Regenwatersystemen op de testbank

GRAVEN NAAR ERVARINGEN Water passerende verhardingen, wat werkt?

minder meer!! we gaan de uitdaging aan! kostenstijging beperken, uitgangspunt: 12,7 miljoen/jaar in 2020

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE B

Ruimtelijke Adaptatie en andere ontwikkelingen. Nan Zevenhek Algemeen Bestuur waterschap De Dommel 24 november 2017

tuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015

Samenwerken in de waterketen in Zaanstreek Waterland

rio+ SAMENVATTING GEMEENTELIJK RIOLERINGSPLAN ZEDERIK R O

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort

Waterbewustzijn Molenhoek. Rogér Derksen

Gemeentelijk Riolerings Plan. Toelichting op GRP Kaag en Braassem periode 2014 t/m 2018

Dakbedekking en waterhuishouding - Hoe blauw zijn groene daken?

Herinrichting Jan Truijenstraat

Raadsvergadering : 20 juni 2011 Agendanr. 13

Wateroverlast Opheusden. welkom

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem

Basisopleiding Riolering Module 1

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

gemeente Eindhoven Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP)

^ T^ 2 5UOV2008 \Q5 S. 1. Inleiding

Raadsvoorstel. drs A.J. Ditewig 18 februari januari De raad wordt voorgesteld te besluiten:

BERGBEZINKBASSIN (BBB) WEERSELO

Effect overstorten op de wateroverlast

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018

Roelof J. Stuurman. 11 juli 2011

riolering Barendrecht

: SAB Prinses Margrietlaan Best Betreft : Watertoets ontwikkeling Prinses Margrietlaan nabij nr. 24

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 19 mei 2009 Nummer voorstel: 2009/58

Afkoppelen hemelwater. Oude Pastoriebuurt. Auteur(s): Dhr. T. van den Kerkhof Dhr. R. Thijssen

: gemeente Heerde : Evert de Lange : Rob Boshouwers (DHV), Jasper Timmer (Waterschap Veluwe)

Werksessie. Duurzaamheidsvisie Pijler Klimaatadaptatie. Indicatoren en Ambities

Antwoorden bij de casus wateroverlast

INFORMATIEAVOND GROENBLAUWE ZONE 3 juni 2019

Routeschema. Even oefenen: schakel de keten aan elkaar. Ketenregie Van de regen in de drup?

Jos Brok. Beleidsmedewerker riolering/algemeen beheerder. Afdeling Ruimtelijk Beheer

ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS. Datum B&W-vergadering : Openbaar Onderwerp : Grondwaterbeleid

Kennisagenda NKWK- KBS. Groeidocument versie 0.1

Klimaat in de stad. Anticiperen op extremen & case Beverwijk. Water in de openbare ruimte Houten,

Notitie. Visiedocument GRP/BRP Brummen. 1 Inleiding

PROJECT SMARTROOF 2.0

Klimaatverandering: waterbestendige gebouwen en terreinen

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad. Onderwerp: Gemeentelijk Rioleringsplan

Een duurzaam waterbeheer samen kunnen we het realiseren

Actueel Waterbericht Week 3 Jaar 2015

BOUWEN MET DAKWAARDE TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE

Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL-W en verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater in gemeente Delfzijl

Herinrichting Baarskampstraat

ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord

Actieprogramma Klimaatbestendige stad 2015/2016

BIJLAGE 5: WATER- EN RIOLERINGSPLAN

Beheerplan Afvalwater, Regenwater en Grondwater

MEMO. Sweerts de Landasstraat DG Arnhem Gemeente Gemert-Bakel

17 mei Thema avond Gemeentelijk Rioolplan

grondwater doorgrond wat kunt u doen tegen grondwateroverlast?

Rioleringsbeleid in Leuven

Stedelijke wateropgave. (van traditionele rioolvervanging

Duurzame daken Groen of Blauw

Introductie RainTools

Beslisdocument college van Peel en Maas

Een klimaatactieve wijk

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland. planperiode 2013 t/m 2017

Klimaat en duurzame energie

Impressie(informatieavond(rioolvervanging(Straatweg( Datum:(8(september(2015( Opstelling(verslag:(Tineke(van(Oosten(en(Sieb(de(Jong((cgOH)(

Klimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad

Onderzoek voorkomende wateroverlast Gemeente Mill en Sint Hubert

Verordening hemelwater en grondwater s-hertogenbosch 2017

Transcriptie:

Programma Water en klimaatveranderingen Ger Renkens / Luuk Postmes 7 juni 2016

Doel Beschermen van de volksgezondheid en het milieu en het leveren van een bijdrage aan het in stand houden en verbeteren van een goede leefomgeving

Waterpartners Waterschap De Dommel kwantiteit- en kwaliteitsbeheerder al het oppervlaktewater Onderhoud belangrijke watergangen zorg voor het zuiveren van afvalwater Brabant Water zorg voor drinkwater Provincie Noord Brabant zorg voor het (diepere) grondwater (vergunningverlener) bestuurlijke laag tussen gemeente en Rijk

Gemeentelijke watertaken Zorgplicht voor inzamelen afvalwater Zorgplicht voor inzamelen hemelwater Zorgplicht voor bestrijden grondwateroverlast Zorgplicht voor onderhoud aantal stedelijke wateren

Visie programma projecten GRP 2015-2018 - Afkoppelprojecten - Terugbrengen waterlopen (Nieuwe Gender) - Vergroenen ontharden Roadmap Groen en Water - gezonde leefbare stad - veilige stad - circulaire stad Klimaatadaptatieplan - 5 -

Gemeentelijke rioleringsplan (GRP 2015-2018) Basis op orde Alle panden (goed) aangesloten op het riool Geen wateroverlast (regen- en grondwater) Bescherming milieu (overstorten en rwzi) In stand houden infrastructuur en goede belevingswaarde Betaalbare rioolheffing - 6 -

Riolering in Eindhoven 1200 km riool 32 overstorten 90.000 kolken 150 gemalen Rioolwaterzuivering

Speerpunten Klimaatverandering Wateroverlast zomerse buien Hittestress Droogtestress Duurzame stad: Grondstoffen uit afvalwater/ afvalwater bestaat niet Circulaire economie Energie neutraal - 8 -

Klimaatverandering: te nat te droog te heet

Temperatuur - 10 -

Neerslag het regent gedurende circa 8% van de tijd grote variatie van jaar tot jaar en van plaats tot plaats momenteel jaarlijks 850 mm (rond 1910 700 mm) toename vooral in de winter, sterkere toename aan de kust - 11 -

Zomerse buien ondergronds maximaal ~ 20 mm/uur om overlast te voorkomen verschil bovengronds opvangen/ afvoeren -> andere oplossingen en werkwijze nodig - 12 -

- 13 -

Komende periode 1. Aanpak urgente knelpunten 2. Bij elke ingreep nadenken over hoe is de (openbare) ruimte klimaatbestendiger in te richten 3. Slim combineren van werken, samenhang met o.a. groen 4. Herstel en aanleggen water(lopen) in de stad 5. Klimaatadaptatie is niet exclusief een overheidsopgave - 14 -

Voorbeelden uit de praktijk met doorkijk naar de toekomst - 15 -

Waterberging en afvoer.

Aanpak wateroverlast Waterlopen terug in de stad: Nieuwe Gender Waarde van water in de stad: hoe te realiseren/betalen Internationale projecten dragen vooral bij aan inspiratie en innovatie

Ontwerp park Emmasingelkwadrant Gender in het groen met waterberging voor extreme neerslag

..\waterhuishoudingsrapporten\doornakkers\foto's hefveld\dsc05199.jpg

Meer oplossingen - 20 -

Eindhoven Groener Doel: Verminderen verharding (minder overstorten)

Eindhoven Groener Doel: Verminderen verharding (minder overstorten) Nevendoelen Biodiversiteit bevorderen Bijdrage aan groenblauwe dooradering Kosten reductie in beheer

Eindhoven Groener Doel: Verminderen verharding (minder overstorten) Nevendoelen Biodiversiteit bevorderen Bijdrage aan groenblauwe dooradering Kosten reductie in beheer

Klimaatadaptatieplan hittestresskaart Gevolgen voor: gezondheid productiviteit verharding groen.

Daken Smalle Haven groen zonnescherm Zoeken oplossing voor Hittestress Groene daken Groene gevels Bomen Aanpassen bouwstijl? Uit Greenspots reloaded Sedum Dak

Lokale maatregelen - 27 -

simpele oplossing verlaging kans op wateroverlast Potentiele wateroverlast In blauwe gebieden hoogteverloop weg aanpassen én berging in het groen - 28 -

Roadmap groen en water Eindhoven: Leefbaar Veilig Circulair - 29 -

Elementen uit andere roadmaps - 30 -