DD-NR Regelingen en voorzieningen CODE 6.2.6.38 Centraal Meldpunt Identiteitsfraude bronnen www.bprbzk.nl, maart 2009 Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude is een initiatief van de Nederlandse overheid. Doelstelling is burgers, bedrijven en overheden, die te maken hebben met identiteitsfraude of met een fout in de registratie van persoonsgegevens, te ondersteunen en te adviseren. Identiteitsfraude is het opzettelijk en met of zonder toestemming verkrijgen, toe-eigenen, bezitten of creëren van valse identificatiemiddelen en het daarmee begaan van een wederrechtelijke gedraging. Als u ontdekt of vermoedt dat u slachtoffer bent van identiteitsfraude kunt u dit melden bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude, ook als u al aangifte hebt gedaan bij de politie. Wij spreken van een fout met uw persoonsgegevens als registraties in systemen van overheidsdiensten of bedrijven niet overeenkomen met de gegevens op uw identificatiemiddel zoals uw paspoort of rijbewijs. In dit geval adviseren wij u contact op te nemen met de instantie waar u de fout vermoedt of heeft ontdekt. Mocht dit niet tot het gewenste resultaat leiden, dan kunt u dit bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude melden. Het meldpunt bevordert dat uw melding wordt afgehandeld door haar partners, zoals de politie, de Koninklijke Marechaussee, het ministerie van Justitie en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het meldpunt ondersteunt u door ondermeer de voortgang van uw melding te bewaken. Voorlopig is het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude een proef. Na deze periode wordt het meldpunt definitief vormgegeven. Deze website geeft u informatie over hoe u in contact kunt komen met het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude. Daarnaast kunt u meer informatie vinden over identiteitsfraude en over foutieve registratie van persoonsgegevens. Bij veelgestelde vragen vindt u een overzicht met uitgebreide informatie over deze onderwerpen. Als u een meldingsformulier wilt aanvragen, als u op deze website informatie mist of als u andere vragen heeft, dan kunt u contact met ons opnemen. De brochure over het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude staat op de volgende pagina s. [red. R&V]
Postadres Agentschap BPR t.a.v. Centraal Meldpunt Identiteitsfraude Antwoordnummer 123 2501 VB Den Haag Centraal Meldpunt Identiteitsfraude
Inhoudsopgave Blz. Hoofdstuk 1 Centraal Meldpunt Identiteitsfraude 3 Hoofdstuk 2 Identiteitsfraude 4 Hoofdstuk 3 Voorkomen 5 Hoofdstuk 4 Signalen 7 Hoofdstuk 5 Melden identiteitsfraude 8 Hoofdstuk 6 Melden registratiefout 9 Hoofdstuk 7 Mijn melding 10 Contactgegevens 12 2 1
1 Centraal Meldpunt Identiteitsfraude Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude is een initiatief van de Nederlandse overheid. Doelstelling is burgers, bedrijven en overheden, die te maken hebben met identiteitsfraude of met een fout in de registratie van persoonsgegevens, te ondersteunen en te adviseren. Identiteitsfraude is het opzettelijk en met of zonder toestemming verkrijgen, toe-eigenen, bezitten of creëren van valse identificatiemiddelen en het daarmee begaan van een wederrechtelijke gedraging. Als u ontdekt of vermoedt dat u slachtoffer bent van identiteitsfraude kunt u dit melden bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude, ook als u al aangifte hebt gedaan bij de politie. Wij spreken van een fout met uw persoonsgegevens als registraties in systemen van overheidsdiensten of bedrijven niet overeenkomen met de gegevens op uw identificatiemiddel zoals uw paspoort of rijbewijs. In dit geval adviseren wij u contact op te nemen met de instantie waar u de fout vermoedt of heeft ontdekt. Mocht dit niet tot het gewenste resultaat leiden, dan kunt u dit bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude melden. Het meldpunt bevordert dat uw melding wordt afgehandeld door haar partners, zoals de politie, de Koninklijke Marechaussee, het ministerie van Justitie en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het meldpunt ondersteunt u onder meer door de voortgang van uw melding te bewaken. Voorlopig is het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude een proef. Na deze periode wordt het meldpunt definitief vormgegeven. In deze brochure vindt u informatie over hoe u in contact kunt komen met het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude. Daarnaast leest u meer over identiteitsfraude en over foutieve registratie van persoonsgegevens. Op de website van het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude bij Veelgestelde vragen vindt u een overzicht met uitgebreide informatie over deze onderwerpen: www.bprbzk.nl/idfraude. 2 3
2 Identiteitsfraude 3 Voorkomen Uw identiteit is waardevol. U hebt uw identiteitsgegevens dagelijks nodig bij allerlei zaken. Bijvoorbeeld om diensten met de overheid te regelen, een bankrekening te openen of een creditcard aan te vragen en om een hypotheek of andere lening af te sluiten. Maar ook om goederen of diensten te verkrijgen. Wat is identiteitsfraude? Om uit te leggen wat identiteitsfraude is, moeten we eerst weten wat een identiteit is: uw identiteit bestaat uit persoonlijke details, documenten of opgeslagen informatie. Denk aan: Naam Adres Burgerservicenummer (BSN) Geboortedatum Paspoort Rijbewijs Geboorteakte Bankgegevens Identiteitsfraude houdt in dat iemand onrechtmatig gebruik maakt van uw persoonsgegevens, dus van uw identiteit. Ook als een persoon er zelf mee instemt dat iemand anders zich voor hem of haar uitgeeft, is er sprake van identiteitsfraude. Identiteitsfraude kent vele verschillende verschijningsvormen. Voor de meeste fraudeurs is het verzamelen van informatie het beginpunt. Criminelen kunnen uw identiteitsgegevens stelen en de verkregen informatie onrechtmatig gebruiken om producten en diensten te verkrijgen. Als u vermoedt slachtoffer te zijn van identiteitsfraude is er een aantal stappen die u kunt ondernemen. In hoofdstuk 5 Melden identiteitsfraude kunt u lezen welke stappen dit zijn. Voor een fraudeur is alle informatie die te maken heeft met een potentieel slachtoffer relevant. Fraudeurs maken dan ook gebruik van verschillende technieken om aan voldoende informatie te komen om misbruik van te maken. Zelfs het schijnbaar meest onbelangrijke document of detail kan een fraudeur helpen iemands identiteit te misbruiken. Door voorzichtig te zijn met uw persoonlijke informatie kunt u het risico slachtoffer te worden van identiteitsfraude verminderen. Hoe voorkom ik dat ik slachtoffer word van identiteitsfraude? Vernietig, voordat u ze weggooit, altijd documenten waar uw naam, adres en/of andere informatie op staan. Het gaat hierbij met name om bankafschriften, creditcard afschriften en vooraf ingevulde formulieren. Realiseer u dat fraudeurs uw afval kunnen doorzoeken om uw persoonsgegevens te achterhalen. Behandel al uw persoonlijke gegevens en details als vertrouwelijk: geef ze niet te gemakkelijk door en leg ze niet weg op een gemakkelijk bereikbare plek. Wees voorzichtig als u via de telefoon, fax, post of e-mail wordt benaderd en wanneer wordt gevraagd naar gegevens zoals uw geboortedatum, de meisjesnaam van uw moeder, uw pincode of uw wachtwoord. Een bank zal u nooit op deze manier vragen om uw gegevens te verifiëren. Bel bij de geringste twijfel de instantie op om te controleren of deze u inderdaad benaderd heeft. Gebruik in uw wachtwoorden geen gegevens die gemakkelijk kunnen worden achterhaald, zoals de meisjesnaam van uw moeder, uw geboortedatum of uw telefoonnummer. Daarnaast adviseren wij u om verschillende wachtwoorden voor verschillende middelen te gebruiken. Wanneer u met een bankpas of creditcard betaalt, inspecteer dan de kaartlezer en houd uw kaart goed in het oog. Scherm tijdens het intoetsen van uw pincode het toetsenbord af. Uw kaartinformatie kan gekopieerd worden ( gecloned of geskimmed ) zonder dat u daar weet van heeft. Controleer altijd direct na ontvangst uw bank- of creditcardafschriften en meld alle transacties die u niet herkent aan uw bank of creditcardmaatschappij, ook als het om kleine bedragen gaat. Zorg ervoor dat u bankrekeningen en lidmaatschappen die u niet (meer) gebruikt, officieel beëindigd. Fraudeurs kunnen deze eenvoudig activeren, zeker als ze op een oud adres staan geregistreerd. Bewaar persoonlijke documenten zoals uw rijbewijs, paspoort, geboorte- en trouwakten op een veilige plaats. 4 5
Wanneer u bankpasjes of creditcards kwijt bent of deze zijn gestolen, neem dan contact op met uw bank en creditcardmaatschappij om de pasjes te blokkeren. Als u de telefoonnummers van uw bank in uw mobiele telefoon zet, kunt u de pasjes direct laten blokkeren. Als u gebruik maakt van internet, zorg er dan voor dat u de nieuwste beveiligingspatches en antivirussoftware heeft geïnstalleerd. Als u verhuist, informeer dan alle relevante organisaties over uw adreswijzigingen om zeker te weten dat alles met u mee verhuist. Dit om te voorkomen dat uw post niet in verkeerde handen terecht komt. 4 Signalen Een aantal signalen kan er op wijzen dat uw identiteitsgegevens zijn of worden misbruikt. Wat zijn mogelijke signalen van identiteitsfraude? U ontvangt rekeningen of ontvangstbevestigingen die aan u zijn gericht voor goederen of diensten die u niet heeft besteld. U ontvangt brieven van advocaten of incassobureaus en gerechtsdeurwaarders over schulden waar u niets van weet. U ontvangt brieven over aanvragen van abonnementen, goederen of diensten die u niet heeft gedaan of overzichten van deelnames in uw naam die niet van u zijn. Er komen op uw bankafschriften of creditcardoverzichten uitgaven voor die u niet herkent. Uw gebruikelijke rekeningen en overzichten worden niet meer bezorgd. Een ontbrekende rekening kan betekenen dat een fraudeur de post van een slachtoffer naar een ander adres laat sturen. Als u dit vermoedt, neem dan direct contact op met de organisatie waar u post van verwacht. U staat bij uw gemeente onder een ander adres dan uw woonadres ingeschreven, zonder dat u een wijziging heeft doorgegeven. U doet een aanvraag voor bijvoorbeeld een creditcard, hypotheek of andere lening en deze aanvraag wordt geweigerd, bijvoorbeeld omdat er schulden op uw naam staan waar u geen weet van heeft. U doet een aanvraag voor een (bijstands) uitkering en krijgt te horen dat u al een uitkering heeft. 6 7
5 Melden identiteitsfraude 6 Melden registratiefout Als u ontdekt of vermoedt dat uw persoonsgegevens worden misbruikt, adviseren wij u zo snel mogelijk de onderstaande stappen te ondernemen. Stap 1. Controleren Uw vermoeden moet een duidelijke oorzaak hebben, zoals in deze voorbeelden: U ontvangt rekeningen of ontvangstbevestigingen die aan u zijn gericht voor goederen of diensten die u niet heeft besteld. U ontvangt brieven van advocaten of incassobureaus en gerechtsdeurwaarders over schulden waar u niets van weet. U ontvangt brieven over aanvragen van abonnementen, goederen of diensten die u niet heeft gedaan of overzichten van deelnames in uw naam die niet van u zijn. Er komen op uw bankafschriften of creditcardoverzichten uitgaven voor die u niet herkent. Uw gebruikelijke rekeningen en overzichten worden niet meer bezorgd. U staat bij uw gemeente onder een ander adres dan uw woonadres ingeschreven, zonder dat u een wijziging heeft doorgegeven. U doet een aanvraag voor bijvoorbeeld een creditcard, hypotheek of andere lening en deze aanvraag wordt u geweigerd, bijvoorbeeld omdat er schulden op uw naam staan waar u geen weet van heeft. U doet een aanvraag voor een (bijstand) uitkering en krijgt te horen dat u al een uitkering heeft. Ook als u zich niet direct in bovenstaande voorbeelden herkent, adviseren wij u om contact op te nemen met het meldpunt. Stap 2. Aangifte Wij adviseren altijd aangifte te doen bij de politie. Het kan helpen bij het onderzoek als u in het proces-verbaal laat noteren dat u aangifte van identiteitsfraude doet. Vraag daarnaast om een kopie van het proces-verbaal. U hebt het nummer van het proces-verbaal nodig bij het invullen van het meldingsformulier. Stap 3. Blokkeren Neem contact op met uw bank en creditcardmaatschappij om uw bankpasjes en creditcards te blokkeren. Zelfs als niet al uw rekeningen worden misbruikt, is het de moeite waard om ook uw andere kredietinstellingen en banken op de hoogte te stellen. Zij kunnen ervoor zorgen dat fraudeurs geen toegang tot deze rekeningen krijgen door hier strenger op te controleren. Stap 4. Melden Meld uw vermoeden bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude. U kunt uw meldingsformulier telefonisch, schriftelijk of via e-mail aanvragen. Dit eerste contact wordt door ons geregistreerd. Stap 5. Kopieën Bewaar kopieën van correspondentie en stuur al uw brieven per aangetekende post. Als u ontdekt of vermoedt dat de registratie van uw persoonsgegevens in systemen van overheidsdiensten of bedrijven niet overeenkomen met de gegevens op uw identificatiemiddel, dan adviseren wij u het volgende te doen. Stap 1. Contact Neem contact op met de desbetreffende instantie waar u de fout heeft ontdekt. Mocht dit niet tot het gewenste resultaat leiden, dan kunt u dit bij ons melden. Stap 2. Melden Meld uw vermoeden bij het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude. U kunt uw meldingsformulier telefonisch, schriftelijk of via e-mail aanvragen. Dit eerste contact wordt door ons geregistreerd. Stap 3. Kopieën Bewaar kopieën van correspondentie en stuur al uw brieven per aangetekende post. 8 9
7 Mijn melding Wat gebeurt er met mijn melding? Registratie Het door u ondertekende meldingsformulier wordt bij ontvangst gecontroleerd op volledigheid en geregistreerd in een geautomatiseerd systeem. Daarna toetsen wij welke bevoegde instantie uw melding het beste in behandeling kan nemen. Onderzoek De bevoegde instantie stelt een onderzoek in naar uw melding en registreert uw gegevens. In het kader van het onderzoek kan het voorkomen dat deze instantie contact met u opneemt. De uitkomst van het onderzoek zal door het meldpunt met u worden besproken. Ook houdt het meldpunt u regelmatig op de hoogte van de voortgang. Indien de uitkomst van het onderzoek uw vermoeden van identiteitsfraude bevestigt, zal het Openbaar Ministerie uw zaak verder behandelen. De bevoegde instanties zijn zelf verantwoordelijk voor wat er met de informatie wordt gedaan. Zij moeten zich daarbij houden aan bestaande weten regelgeving voor privacy en het doen van onderzoeken. 10 11
Contactgegevens Postadres Agentschap BPR t.a.v. Centraal Meldpunt Identiteitsfraude Antwoordnummer 123 2501 VB Den Haag E-mailadres CentraalMeldpuntID-fraude@bprbzk.nl Website www.bprbzk.nl/identiteitsfraude Telefoonnummer 088-9001009 (lokaal tarief ) U kunt het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude telefonisch bereiken op werkdagen tussen 08.30 uur en 17.00 uur. Februari 2009 1194/317 - GMD 30 12 13