Keuzedeel K0028 Duurzaamheid in het beroep A Artikel 116034
Praktische informatie Code keuzedeel K0028 Niveau Geschikt voor niveau 1 Studielast Totaal: 240 uur Savantis adviseert 20 contact gebonden uren theorie, 170 uren praktijk en 50 zelfstudie uren theorie. Deze uren zijn slechts een indicatie. V.w.b. de contact gebonden uren theorie kunt u ook meer uren inroosteren. Voor BOL-opleidingen zijn de uren praktijk deels contact gebonden uren. Zelfstudie uren kunt u verminderen door deze op te nemen bij de contact gebonden uren. Beroepsgericht / generiek Dit keuzedeel is generiek (sectoroverstijgend). Productvorm uitgave Het lesmateriaal wordt geleverd in een folio versie én in een online leeromgeving (Studeo). Examenvorm Savantis biedt een bijpassend examen aan. 2
Inhoudsopgave 1. Wat is duurzaamheid? 2. Duurzaam eten 2.1 Eten en milieuvervuiling 2.2 Ecologische voedselafdruk 2.3 Fairtradeproducten 3. Duurzame energie 3.1 Fossiele brandstoffen 3.2 Duurzame energiebronnen 4. Duurzame kleding 4.1 Problemen in de kledingindustrie 4.2 Duurzame kleding 5. Duurzaam wonen 5.1 Energie besparen 5.2 Water besparen 6. Duurzaam reizen 6.1 Massatoerisme 6.2 Duurzaam op vakantie 7. Duurzaam omgaan met afval 7.1 Een grote afvalberg 7.2 Afval duurzaam verwerken 8. Duurzame economie 8.1 Circulaire economie 8.2 Bio-economie 3
1. Wat is duurzaamheid? Duurzaamheid. Het is een woord dat je vast weleens bent tegengekomen. Maar wat betekent duurzaamheid eigenlijk? Wanneer is iets duurzaam? Op dit moment misschien lastige vragen, maar dat gaat veranderen. Jij gaat je in dit keuzedeel namelijk verdiepen in duurzaamheid. Wist je dat duurzaamheid van levensbelang is? Vooral met het oog op de toekomst. Als we blijven leven zoals we dat nu doen, verandert de aarde in een onleefbare planeet. Dat kun jij voorkomen! Door vaker duurzame keuzes te maken, werk je mee aan een betere toekomst. Een toekomst waar je naar kunt uitkijken! Hieronder lees je wat duurzaamheid betekent. Duurzaamheid heeft te maken met de houdbaarheid van de aarde. Gelukkig is de houdbaarheid van de aarde in principe onbeperkt. De aarde krijgt continu nieuwe energie. Die energie komt van de zon. Toch is de houdbaarheid van de aarde in gevaar. De aarde raakt op. Er wonen steeds meer mensen op aarde. Hebben mensen in de toekomst nog wel genoeg te eten? Wat doen we als niet-duurzame energiebronnen zoals olie en gas opraken? Wat voor gevolgen heeft klimaatverandering voor het leven op aarde? Allemaal vragen die te maken hebben met duurzaamheid. De aarde brandt langzaam op 4
Duurzaamheid gaat over het vinden van een goede balans. Een balans tussen: People Planet Profit Als er een balans is tussen deze drie elementen, dan kunnen mensen op aarde een gelukkig leven leiden. Als één van de elementen te veel nadruk krijgt, gaat dat ten koste van de andere elementen. Om dit beter te kunnen begrijpen worden de elementen hieronder toegelicht. Een balans tussen People, Planet en Profit zorgt voor een duurzame wereld People People gaat over het welzijn van mensen. Welzijn heeft te maken met het leiden van een gelukkig leven. Op aarde is veel leed. Lang niet alle mensen leiden een gelukkig leven. Dat komt bijvoorbeeld door: Armoede Honger Oorlog Ongelijkheid Terrorisme Ziekte De verschillen tussen arm en rijk zijn groot. Jouw leven ziet er heel anders uit dan dat van een leeftijdsgenoot uit een arm, Afrikaans land. Dat komt omdat Nederland een (heel) rijk land is. Wat is in Nederland de normaalste zaak van de wereld, maar in andere landen soms ver te zoeken? Sinds de Tweede Wereldoorlog is er vrede in Nederland Als kind ga je naar school en leer je lezen en schrijven Je krijgt de kans om een opleiding te volgen Ben je ziek? Dan word je goed geholpen door dokters die daarvoor zijn opgeleid 5
Een vrouw heeft evenveel rechten als een man Je kunt zelf kiezen of je een religie aanhangt Als je te weinig geld hebt voor eten en drinken, dan kun je terecht bij de voedselbank Nederland is een rijk land waar veel mensen een gelukkig leven leiden. Op de wereldkaart kun je zien dat dat in veel andere landen niet het geval is. Het element People is niet in orde. Voor een duurzame wereld moet er nog een hoop veranderen aan de leefomstandigheden in veel landen. Planet De aarde is voor zover bekend de enige leefbare planeet. Het is van groot belang dat dit zo blijft. Waar moeten we als mens anders terecht? De omstandigheden op aarde zijn uitstekend. De zon geeft ons precies genoeg warmte. Daardoor is het niet te warm en niet te koud. Door het zonlicht kunnen bomen en planten groeien. Bomen en planten produceren zuurstof en die zuurstof hebben wij weer nodig om te kunnen ademen. En misschien wel het belangrijkste: er is water. We zouden niet zonder kunnen. Door die goede omstandigheden kunnen we van alles laten groeien: aardappels, groente, fruit. Ook kunnen we schapen en koeien laten grazen op het land. De dieren leveren heel bruikbare producten op, zoals wol, melk en vlees. Er is alleen één probleem: de wereldbevolking groeit. We zijn met steeds meer. Een eeuw geleden leefden er nog geen twee miljard mensen op aarde. Nu zijn dat er meer dan zeven miljard en de teller tikt door. Vooral in Afrika groeit de bevolking snel. Al die miljarden mensen moeten ergens wonen en hebben eten en drinken nodig. Kan de aarde wel zoveel mensen aan? 6
De bevolkingsgroei zorgt echter voor steeds meer problemen: Luchtvervuiling Boven Chinese steden hangt regelmatig een dikke laag smog Bedreigde diersoorten Door klimaatverandering wordt het leefgebied van de ijsbeer steeds kleiner Energiebronnen raken op De voorraad aardolie wordt steeds kleiner Koraalriffen sterven af Doordat het zeewater opwarmt, sterft het koraal af Honger Kunnen alle monden nog wel worden gevoed? Steeds meer afval Afval hoopt zich op en zorgt voor vervuiling 7
OEFENVRAGEN Vraag 1 Als gevolg van klimaatverandering wordt het weer steeds extremer. Wateroverlast in Azië Met welk element van duurzaamheid heeft deze ontwikkeling te maken? a. People b. Planet c. Profit Vraag 2 Sleep de juiste krantenkoppen naar het juiste duurzaamheidselement. People Planet Profit Amsterdamse beurs sluit handelsdag met klein verlies. Honderden mensen dakloos geraakt door bombardement. Spanje kampt met ergste droogte in honderd jaar. Vraag 3 Wat kun je zeggen over de ecologische voetafdruk van westerse landen? a. De meeste mensen hebben een te grote voetafdruk b. De meeste mensen hebben een te kleine voetafdruk 8
Praktijkopdracht 4 Onderzoek je favoriete kledingmerken Naam leerling:... Datum:... Wat voor kleding draag je het liefst? Heb je favoriete kledingmerken? In deze opdracht ga je op onderzoek uit. Je onderzoekt of jouw favoriete kledingmerken zich inzetten voor een duurzamere wereld. Houden ze rekening met de werkomstandigheden van fabrieksarbeiders? Gebruiken ze katoen dat op een biologische manier wordt geproduceerd? Door deze praktijkopdracht te maken, kom je dat te weten. Wat ga je doen? Lees de opdracht goed door Beantwoord vraag 1 en 2 Volg onderstaande stappen en beantwoord vraag 3 t/m 6 o Surf naar de volgende website: http://www.rankabrand.nl/ o Klik op het menu Mode, kleding en schoenen. Hier vind je een overzicht van de duurzaamheid van kleding. o Klik op een aantal merken en bekijk de informatie over duurzaamheid. o Zoek op jouw favoriete kledingmerken. Gebruik de zoekfunctie rechtsboven. o Kies drie merken uit die jij vaak draagt. Noteer wat de merken aan duurzaamheid doen en noteer hoe ze zich nog kunnen verbeteren. o Ga op zoek of er vergelijkbare merken zijn die hoger scoren op duurzaamheid. Beantwoord vraag 7 en 8 Beoordeel de opdracht eerst zelf en laat de opdracht daarna beoordelen door je begeleider 9
Bronnen Theorie 4. Duurzame kleding Website: http://www.rankabrand.nl/ VOORBEREIDEN Vraag 1 Om welke aspecten van duurzaamheid gaat het in de kledingindustrie? Noem er minstens twee. Vraag 2 Welk duurzaamheidsaspect vind jij het belangrijkst? Leg ook uit waarom. UITVOEREN Voer de opdracht zelfstandig uit. Houd tijdens de uitvoering bij hoelang je over de opdracht hebt gedaan. Bestede tijd 10
Vraag 3 Kies drie kledingmerken uit die jij graag draagt. Wat is de duurzaamheidsscore van deze merken? Zet een kruisje in de juiste kolom. Kledingmerk Duurzaamheidsscore A B C D E 1. 2. 3. Vraag 4 Bekijk van dezelfde kledingmerken op welke punten ze goed scoren. Vaak zijn er ook nog wel dingen die ze kunnen verbeteren. Verwerk de informatie die je vindt in onderstaande tabel. Kledingmerk Duurzaamheid Positieve punten: 1. Verbeterpunten: Positieve punten: 2. Verbeterpunten: Positieve punten: 3. Verbeterpunten: 11
TERUGKIJKEN Vraag 5 Scoort een kledingmerk E op duurzaamheid? Dan draagt het merk niet of nauwelijks bij aan een duurzamere wereld. Ook voor merken die D scoren, is er nog veel winst te halen op het gebied van duurzaamheid. Scoort één of meer van de door jou gekozen kledingmerken een D of E? Noteer deze merken in onderstaande tabel. Welke merken zijn vergelijkbaar, maar scoren hoger op duurzaamheid? Kies er twee uit. Noteer deze duurzame alternatieven in de tabel. Slecht scorend kledingmerk Duurzaam alternatief 1 Duurzaam alternatief 2 Vraag 6 Leg uit of je in de toekomst wel of niet vaker zult kiezen voor duurzamer kledingmerken. 12
BEOORDELEN Beoordeel eerst jezelf en laat de opdracht daarna beoordelen door je begeleider. Beoordelingspunten Leerling Begeleider Ja Nee Ja Nee 1) Is van drie kledingmerken de duurzaamheidsscore opgezocht? 2) Is onderzocht op welke punten deze kledingmerken goed scoren en op welke punten ze zich kunnen verbeteren? 3) Zijn er kledingmerken opgezocht die een duurzaam alternatief zijn? 4) Is de keuze voor wel/geen duurzame kleding goed onderbouwd? 5) Is het resultaat conform de opdrachtomschrijving en binnen de gestelde tijd uitgevoerd? 6) Zijn alle vragen in de praktijkopdracht beantwoord? Beoordeling Naam begeleider: Handtekening: Datum: Feedback Cijfer 13