THEMA voor de Rooms-Katholieke Kerk Priesterschap DOEL Tieners ontdekken wat het betekent om een roeping te hebben tot priester en kunnen verwoorden welke taken hij heeft. INHOUD TOTAAL 73. Online Opener Guess what min. Spel 1 Zalfjes min. Spel 2 Geef het door min. Aankondigingen Boordjes zoeken min. Starter Coole stola min. Weerwoord Wat denk jij? 6 min. Praatje Roepingsverhaal 8 min. Doe Roept iemand mij? 8 min. Preek van de week Geroepen 6 min. Megabite That s the question min. Re:flect Vraag maar raak 10 min. Uitsmijter Borreltime min. Chill Out INTRODUCTIE In dit programma wordt ingegaan op het thema priesterschap. De kans is groot dat dit thema in eerste instantie ver van de tieners af staat. Maar het is de vraag of ze enig idee hebben wat het priesterschap precies betekent en hoe iemand ertoe komt om priester te worden. In dit programma willen we antwoord geven op de vragen van de tieners en inzicht geven in welke taken een priester heeft. In het Praatje wordt het roepingsverhaal gelezen van een jonge priester. Doordat tieners ontdekken dat in deze tijd ook nog jonge mensen zich geroepen voelen tot het priesterschap zal het thema dichterbij komen. In de Megabite willen we de tieners de kans geven om al hun vragen te stellen aan hun eigen parochiepriester. Het is daarom handig dat deze bijeenkomst op een moment gepland wordt waarop een priester aanwezig kan zijn. Lukt het je niet om je parochiepriester te regelen, vraag dan aan het bisdom welke priester je hiervoor kunt vragen. Wij willen aanraden om echt een priester voor deze bijeenkomst uit te nodigen, omdat hij het beste kan vertellen over zijn opleiding, zijn taken, het bedienen 203
van de sacramenten, het celibaat, en zijn leven met God. Een pastoraal werker of werkster heeft deels een andere opleiding gehad dan een priester, heeft andere taken en verantwoordelijkheden, en daarnaast misschien een gezin. Dat is een wezenlijk verschil dat wij serieus nemen. ONLINE 8 Stuur een mail naar je tieners met daarin enkele woorden die iets zeggen over het onderwerp van de volgende bijeenkomst, maar het niet helemaal verklappen. Bijvoorbeeld: cursussen / kerk/ gewijd. Als de tieners een idee hebben wat het onderwerp is, mogen ze mailen. Geef de tiener die het thema heeft geraden (priesterschap) een prijsje. OPENER GUESS WHAT Verstop van tevoren in de ruimte: een fles wijn, matzes, een kruisbeeld, een schaal en kelk, een wierookvat, priesterstola, een wit kleedje, kaarsen, een cd met kerkmuziek, een GVL of Laus Deo en een Bijbel. Tieners maken kennis met het thema van deze Rock Solid. Activiteit Vorm teams van vier. Op jouw teken gaan de teams in de ruimte op zoek naar de verstopte materialen. Ze moeten zoveel mogelijk materialen zien te vinden. Zodra alle verstopte dingen gevonden zijn, raden de teams wat het thema van de avond is en wie al deze dingen nodig heeft. Het team dat de meeste dingen heeft gevonden, heeft dus de grootste kans een goed antwoord te geven. Het team dat als eerste het juiste antwoord heeft geraden, wint! Leiderstip: Als je merkt dat de tieners er echt niet uitkomen, geef ze dan tips door bijvoorbeeld te zeggen dat het te maken heeft met iemand die werkt in de kerk. SPEL 1 ZALFJES Maak van tevoren een begin- en eindstreep op de grond met tape. Zet achter de eindstreep potten met olijfolie, honing, shampoo (het liefst meerdere shampoos met verschillende leuke kleuren) en een pot Dove/Nivea zalf. Tieners ontdekken dat een priester gewijd wordt door de bisschop. 204
Activiteit Vorm teams van vijf tieners. De teams gaan in een rij achter elkaar staan achter de beginstreep. Op jouw teken gaat van elk team om de beurt een tiener naar de eindstreep waar de potten met olijfolie, honing, shampoo en Dove/Nivea zalf staan. Daar haalt de tiener met zijn hand een klodder zalf uit één van de potten, rent terug naar het team en smeert dit op het gezicht van een teamgenoot. Die teamgenoot is nu aan de beurt om een klodder zalf te halen en dit op het gezicht van een ander te smeren. Het team dat als eerste alle kleuren op hun gezicht heeft verzameld, wint het spel. We hebben net ontdekt dat we het vanavond gaan hebben over het priesterschap. Een priester is pas officieel priester als hij hiervoor een opleiding heeft afgerond, en door de bisschop gewijd is. Tijdens de priesterwijding wordt een priester gezalfd met chrisma door de bisschop. Chrisma is een olie die gewijd is door de bisschop. Het wijden gebeurt in een speciale viering op Witte Donderdag (de dag voor Goede Vrijdag) in de kathedraal. De bisschop wijdt dan drie verschillende zalven. Chrisma wordt gebruikt bij het doopsel, vormsel en wijdingen. Een andere olie wordt speciaal gewijd om te gebruiken bij de ziekenzalving. Ook wordt er olie gewijd voor geloofsleerlingen. Gewijde olie ruikt lekker, en heeft een heilzame betekenis. SPEL 2 GEEF HET DOOR Zorg voor een grote lichtgroene pedaalemmerzak voor elke tiener. Knip hier van tevoren drie gaten in voor hoofd en armen. Zorg ook voor zwarte stiften. Tieners ontdekken dat een priester meer taken heeft dan alleen het vieren van de liturgie. Activiteit Geef elke tiener een stift en een groene zak. Vraag alle tieners de zak aan te trekken. De tieners krijgen vijf minuten de tijd om bij elkaar op de rug een kruisje te zetten. Bij elk kruisje op de rug van een ander mogen ze bij zichzelf een kruisje op hun buik zetten. Let op: de tieners mogen bij elkaar één kruisje tegelijk zetten maar zodra ze iedereen gehad hebben mogen ze wel de tieners een kruisje geven die ze er al eentje gegeven hebben. Kijk wie na vijf minuten de meeste kruisjes op zijn buik en rug heeft staan en wint! Niet alleen de priester kan mensen zegenen, wij kunnen elkaar ook zegenen. Misschien krijg jij ook wel een kruisje van je vader als je weggaat. Of vroeger voor het slapen gaan. We mogen elkaar allemaal de zegen toewensen. We hopen dat jullie vele kruisjes tot zegen zullen uitdelen aan mensen. 20
AANKONDIGINGEN BOORDJES ZOEKEN Maak van wit papier een aantal boordjes. Schrijf op de achterkant van een boordje een aankondiging. Rol de boordjes op en stop ze in plastic bekertjes. Zorg ook voor een aantal lege plastic bekertjes en pingpongballetjes. Tieners ontdekken dat veel priesters, diakens en bisschoppen herkenbaar zijn aan hun witte boordje. Activiteit Maak teams van vier. Zet alle bekertjes (zowel die met een boordje erin als de lege bekertjes) op de kop op de eindstreep. Om de beurt is er een team aan de beurt dat één worp mag doen met een pingpongballetje. De tieners moeten proberen om de bekertjes om te gooien met het balletje. Lege bekertjes die omvallen leveren geen punten op, maar de bekertjes waar een boordje met daarop een aankondiging in verstopt zit, leveren vijf punten op. Het team dat de meeste punten heeft, wint en mag de aankondigingen voorlezen. In de kerk herkennen we een priester eigenlijk allemaal maar buiten de kerk is dat niet altijd zo. Daarom dragen veel priesters/diakens/bisschoppen van over de hele wereld geestelijke kleding met daarop een wit boordje. Dit maakt hen overal herkenbaar. (Laat de tieners zien hoe een boordje gedragen wordt.) Leiderstip: Tieners kunnen met de vraag komen waarom priesters zwarte kleding dragen met een wit boordje. Laat hen deze vraag stellen tijdens de Re:f lect aan de priester. STARTER COOLE STOLA Zorg voor Post-its, pennen en vraag of je een groene, rode, paarse en witte priesterstola mag lenen. Tieners brainstormen samen over het thema priesterschap. Activiteit Vorm vier teams. Geef elk team Post-its en voldoende pennen. Hang de stola s op verschillende plekken in de ruimte op. Vraag elk team een eigen kleur stola te kiezen. 206
Vraag de teams om zoveel mogelijk dingen op te schrijven of te tekenen op de Post-its waar zij aan denken bij het thema priester of priesterschap. Elke Post-it staat voor één punt voor het team maar als een ander team hetzelfde heeft opgeschreven kost dat beide teams twee punten! Vraag alle teams na vier minuten om de Post-its op de stola s te plakken. Neem samen door wat er allemaal is opgeschreven en tel de punten. Het team met de meeste punten wint! Er zijn stola s in verschillende kleuren. Groen wordt gedragen tijdens een normale viering door het jaar heen. Rood wordt gedragen op feestdagen van de Heilige Geest, zoals met Pinksteren en Goede Vrijdag, en op feestdagen van martelaren. Paars wordt gedragen in tijden van boete, zoals in de vastentijd en de advent. Wit wordt gedragen tijdens hoogfeesten, bijvoorbeeld Pasen. WEERWOORD WAT DENK JIJ? 6 Zorg voor één Bijbel per team. Kopieer van tevoren het werkblad (één voor elk team) en knip de strookjes uit. Stop de strookjes tussen de bladzijden van de Bijbel en zorg ervoor dat niet de tekst maar alleen een stukje papier zichtbaar is. Tieners vormen hun mening over het priesterschap. Activiteit Maak groepjes van drie of vier tieners. Vraag de groepjes in een kring te gaan zitten. Geef elk team een Bijbel met daarin de strookjes met vragen verstopt. Om de beurt pakken de tieners de Bijbel uit het midden en trekken er een vraag uit. De tiener die de vraag getrokken heeft, geeft als eerste antwoord op de vraag. Vraag daarna ook de andere tieners uit het groepje om op de vraag te reageren. PRAATJE ROEPINGSVERHAAL 8 Lees Gebruik voor dit onderdeel het werkblad met het verhaal van de roeping van Wouter de Paepe. Zorg dat je het werkblad bij de hand hebt, zodat jij of een tiener het verhaal kan voorlezen en de foto aan de tieners kan laten zien. Tieners ontdekken dat roeping tot het priesterschap hoort. Als je denkt aan een priester denk je misschien al heel snel aan een oude man met grijs haar, iemand zo oud als je opa. Dat hoeft eigenlijk helemaal niet zo te zijn. Ook in onze tijd zijn er (jonge) mannen die priester willen worden. Bijvoorbeeld Wouter de Paepe, die nog niet zo lang geleden tot priester gewijd is. Lees samen het roepingsverhaal van Wouter de Paepe. 207
DOE ROEPT IEMAND MIJ? 8 Schrijf van tevoren de namen van de tieners op verschillende kleuren vouwblaadjes. Verfrommel de vouwblaadjes en stop ze in een mandje. Zet drie van deze mandjes klaar. Zorg ook voor een rol beschuit, harde muziek en twee blikjes die met elkaar verbonden zijn met een touw van ongeveer vijf meter. Maak van tevoren een beginen eindstreep op de grond met tape. Tieners ontdekken dat het soms lastig is om Gods roepstem te horen en daar antwoord op te geven. Deze bijeenkomst gaat over roepingen tot het priesterschap. God roept een aantal mensen om deze taak op zich te nemen. Naast roepingen tot het priesterschap doet God ook roepingen tot het huwelijk of het religieuze leven. God geeft ieder van ons een taak die bij ons past en roept ons op om die taak goed te vervullen. Soms is het erg moeilijk om de roepstem van God te horen en te doen wat Hij van ons vraagt. In het roepingsverhaal hoorden we al dat het jaren geduurd heeft voordat Wouter de Paepe antwoord kon geven op zijn roeping. Allemaal worden wij door God geroepen maar de vraag is of wij Zijn stem verstaan en daar antwoord op geven. Activiteit Verdeel de tieners in drie groepen die om de beurt een opdracht gaan uitvoeren. Groep 1 - Vraag één of twee tieners achter de eindstreep te gaan staan. - De rest van de groep blijft achter de beginstreep en zij krijgen het mandje met de proppen en de rol beschuit. - Na het startsein proppen de tieners op de beginstreep zoveel mogelijk beschuiten in hun mond en maken daarna één voor één de proppen open en noemen de namen op. - De tieners achter de eindstreep proberen zoveel mogelijk namen goed te verstaan. Groep 2 - Vraag opnieuw één of twee tieners achter de eindstreep te gaan staan. - Vraag ook een aantal tieners tussen de lijnen te gaan staan en een aantal tieners achter de beginstreep. - De tieners die achter de beginstreep staan krijgen het mandje met proppen en gaan de proppen openmaken en de namen noemen. - Zet de muziek keihard aan en vraag de tieners tussen de lijnen om zo hard mogelijk mee te schreeuwen. - De tieners die achter de eindstreep staan, proberen zoveel mogelijk namen goed te verstaan. Groep 3 - Geef de tieners de blikjes met het touw ertussen. 208
- Vraag één tiener om in het ene blikje de namen die op de proppen staan te noemen. - Vraag ook één tiener om te luisteren in het andere blikje, en zoveel mogelijk namen goed te verstaan. - De andere tieners uit de groep gaan op het touw staan dat de blikjes verbindt, en stampen op het touw. (Test dit als leiders. Hoor je helemaal niets meer, dan kun je er ook voor kiezen dat ze alleen met hun handen aan het touw mogen zitten). Bespreek nu plenair met de verschillende groepjes hoe de opdrachten gingen, en kom samen tot de conclusie dat het erg lastig was om de namen goed te kunnen verstaan. PREEK VAN DE WEEK GEROEPEN 6 Activiteit Tieners ontdekken dat een priester door God wordt geroepen maar dat zij zelf ook geroepen worden. We hebben net ontdekt dat God mensen roept. Ook in de Bijbel worden mensen geroepen, bijvoorbeeld Samuel. Lees samen 1 Samuel 3:1-10 Leg uit In dit verhaal roept God Samuel vier keer. Tot drie keer toe hoort Samuel niet dat het God is die hem roept. Pas nadat Eli hem zegt dat het God is die hem roept snapt Samuel het, en kan hij antwoord geven op Gods roepstem. Ook voor ons is het niet altijd makkelijk om Gods stem te verstaan. We hebben dat net al samen geoefend. Soms is het heel lastig om God te horen. Bijvoorbeeld als je heel erg druk bent met huiswerk. Je bent daar dan helemaal op gefocust en je bent niet bezig met dingen die om je heen gebeuren. Ook op deze momenten is God bij je, en roept je. God roept je op om je eigen talenten te ontwikkelen, zodat je bij kunt dragen aan een goede wereld. De één heeft de talenten, en wordt geroepen om arts te worden, de ander kleuterjuf, verpleegkundige, politieagent, taxichauffeur enz. Niet iedereen weet meteen waartoe hij of zij geroepen wordt. Maar op een bepaald moment in je leven ontdek je wat jou talenten zijn, en welke bijdrage jij kunt leveren aan Gods wereld. Dat kan dus een bepaald beroep zijn, maar dat kan ook iets kleins zijn. Bijvoorbeeld door elke week boodschappen te halen voor je oma, een oude buurvrouw te bezoeken, helpen op de kinderboerderij enz. Het priesterschap is een behoorlijk ingrijpende roeping. Het is meer dan een wekelijks karweitje wat je voor een ander doet, en meer dan een baan waar je 40 uur in de week mee bezig bent. Het is een roeping die invloed heeft op je hele leven. De priester stelt Jezus centraal in zijn eigen leven, en in het leven van de gelovigen. Een priester doet dit onder andere door de sacramenten toe te dienen, door mensen te vertellen over Jezus, door cursussen te geven, bij mensen op bezoek te gaan enzovoort. Niet iedereen is geroepen voor het priesterschap, God weet wie Hij roept 209
voor welke taak in Zijn wereld. Met ieder van ons heeft God een bedoeling en ieder van ons geeft Hij een taak die bij ons past. Zo hebben we allemaal een taak om te bouwen aan een wereld zoals God die bedoeld heeft en waarin God zichtbaar wordt. als leider kort waartoe jij je geroepen voelt door God. MEGABITE THAT S THE QUESTION Zorg voor pennen en papier. Tieners bedenken welke vragen ze hebben over het priesterschap. Activiteit : het roepingsverhaal van Wouter de Paepe geeft je misschien een heel ander beeld van hoe iemand tot de keuze komt om priester te worden. Het verhaal uit de Bijbel legt uit waar het priesterschap vandaan komt en misschien is je mening over het priesterschap nu anders. Misschien roept het ook wel heel veel vragen op. Verdeel de tieners in groepjes van vier. Geef elk groepje pennen en papier. Vraag de groepjes om een lijst te maken met vragen die ze nog hebben over het priesterschap, over de taken van een priester enzovoort. Die gaan ze straks aan de priester stellen tijdens de Re:flect. Leiderstip: Moedig tieners aan om vragen te stellen. Durf daarbij ook persoonlijk te zijn. Welke taak vindt u het leukste? Welk klusje stelt u liever uit? Wat vindt u echt het allerleukste aan priester zijn? RE:FLECT VRAAG MAAR RAAK 10 Tieners gaan in dialoog met hun parochiepriester en krijgen antwoord op hun vragen. Activiteit De tieners blijven in dezelfde groepjes als tijdens de Megabite. Laat elk groepje om de beurt hun vragen stellen aan de plaatselijke priester. Moedig de tieners aan om echt in gesprek te gaan met de priester en zich niet te schamen voor hun vragen. 210
Leiderstip: Voor dit onderdeel is bewust ruim de tijd genomen, zodat tieners de ruimte krijgen om al hun vragen te stellen. Zorg er wel voor dat het echt niet langer duurt dan tien minuten. Dan voorkom je dat tieners verveeld raken en de tieners die wel echt geïnteresseerd zijn kunnen verder in gesprek gaan met de priester tijdens de Chill Out. UITSMIJTER BORRELTIME Zorg voor een zak borrelnoten per team en limonadekannen die voor de helft zijn gevuld met paarse druivensap of (de minder vlekkende variant) cassis-ranja. Tieners ontdekken dat het leven van een priester niet alleen draait om serieuze dingen, maar dat er ook ruimte is om te chillen en plezier te hebben. Activiteit Naast alle serieuze taken die een priester heeft, heeft hij natuurlijk ook tijd om te chillen en borrelen met familie en vrienden. Maak teams van vier. Zet op de eindstreep voor elk team een limonadekan klaar die half gevuld is. Geef elk team een zak borrelnoten. Om de beurt proberen de teams van achter de beginlijn de borrelnoten met hun mond in de kan ranja te schieten. Het team dat na vijf minuten de meeste borrelnoten in de kan heeft geschoten, wint! Chill Out 8 211