Bijeenkomst over geloofsopvoeding Dopen of opdragen Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 0-8 jaar

Transcriptie

1 DOELSTELLINGEN Ouders kunnen naar elkaar verwoorden wat en waarom ze geloven. Ouders onderzoeken wat ze van hun eigen geloof aan hun kinderen mee willen geven. Ouders doen bij elkaar inspiratie op voor het maken van een eigen keuze aangaande dopen, opdragen of geen van beide. INFORMATIE VOOR DE COACH Deze bijeenkomst hoort bij een serie van vijf bijeenkomsten over geloofsopvoeding. De doelgroep van deze bijeenkomsten is ouders met kinderen van 0-8 jaar. Je kunt deze bijeenkomst los, of in samenhang met één of meer van de andere bijeenkomsten uitvoeren. In deze bijeenkomst gaat het over je kind laten dopen, opdragen of geen van deze twee. Je kinderen laten dopen is tegenwoordig niet vanzelfsprekend meer. Meer en meer ouders kiezen ervoor om hun kindje te laten opdragen of doen geen van beide om het kind op latere leeftijd zelf te kunnen laten kiezen. Deze avond gaan de deelnemers met elkaar in gesprek over de beweegredenen voor zowel dopen, opdragen, als niet laten dopen. Vele (theologische) discussies zijn hierover al gevoerd. Het doel van deze avond is dan ook niet om hierover te discussiëren. Het gaat erom dat (aanstaande) ouders met elkaar in gesprek gaan over beweegredenen om te kiezen voor al dan niet dopen of opdragen. Zodat zij op een later moment een bewuste keuze kunnen maken. Een keuze waar zij achter staan, die bij henzelf past. Om die keuze te kunnen maken, is het belangrijk om eerst helder te hebben waar je als ouder(s) zelf staat, hoe je als gezin wilt zijn. Wat geloof je zelf? Wat wil je je kinderen meegeven? Hoe ben je zelf (gelovig) opgevoed? Wat heb je daarvan gewaardeerd en wat wil je anders doen dan jouw ouders? Pas als je zelf ongeveer weet waar je staat, wat je gelooft en waarom je gelooft, kun je dit doorgeven aan je kinderen. En kun je een bewuste keuze maken om je kind al dan niet te laten dopen of opdragen. Kanttekening hierbij is natuurlijk dat je als ouder (of gelovige in het algemeen) soms helemaal niet weet wat je gelooft of waarom je gelooft. Deze twijfels en vragen mogen er zijn. Het gaat er niet om dat je alles zeker weet of alles perfect kan verwoorden. Het gaat erom dat je er bij stil staat en er over nadenkt waarom jij het geloof door wilt geven aan je kinderen. Daarom wordt aan het begin van deze bijeenkomst stil gestaan bij de eigen geloofsbeleving van de deelnemers. VOORBEREIDING Praktische voorbereiding Lees het materiaal voor deze bijeenkomst goed door, inclusief de bijlage. Bestel (zo nodig) tijdig het oudermagazine Moments (0-8 jaar) voor jezelf en de ouders via Maak een dobbelsteen met zinnen (zie kennismaking). Informeer bij de predikant of kerkelijk werker naar dopen of opdragen in jullie gemeente. Bij wie kunnen (aanstaande) ouders terecht met vragen hierover? Persoonlijke voorbereiding Stel jezelf de volgende vragen om je persoonlijk voor te bereiden op de bijeenkomst: Ben je zelf gedoopt of opgedragen? Wat betekent dit voor jou? Heb je kinderen die zijn gedoopt of opgedragen? Wat zijn je beweegredenen geweest om hiervoor te kiezen? Ken je mensen in je naaste omgeving die gekozen hebben voor dopen of opdragen of juist om dit niet te doen? Ga eens (zonder oordeel) een open gesprekje daarover met ze aan en ontdek hun beweegredenen. Het eerste deel van de avond gaat over het eigen geloof van de deelnemers. Denk voor jezelf eens na over wat en waarom jij zelf gelooft. 1

2 Hoe wil jij als gemeentelid van betekenis zijn voor de deelnemers van deze groep? Wat zou je over dit alles kunnen en willen delen met de deelnemers? Het is de bedoeling dat in deze bijeenkomst de ervaringen van de deelnemers ruim aan bod komen. Wanneer je al hebt nagedacht over het onderwerp is het makkelijker om je eigen voorbeelden ook in te brengen en met de ouders in gesprek te gaan. De ouders kunnen zo van elkaar leren en elkaar ondersteunen. BENODIGDHEDEN Voor jezelf en de ouders een exemplaar van het oudermagazine Moments (0-8 jaar) Iets te drinken en wat lekkers voor de Opening en de Pauze Dobbelsteen / schilderstape of kaartjes Flipovervellen Pennen of stiften A4 papier Voor iedere deelnemer een kopie van bijlage 1 PROGRAMMA Welkom Heet de deelnemers welkom. Vertel kort hoe deze avond eruit ziet. Kennismaking Laat de ouders in een kring zitten en rol willekeurig een grote dobbelsteen kriskras door de kring. Degene die de dobbelsteen ontvangt mag de zin af maken die boven ligt. Zorg dat er tempo in blijft en dat men benoemt wat het eerst in hem/haar boven komt. Doe dit tot in ieder geval iedereen een keer aan de beurt is geweest. Plak vooraf met bijvoorbeeld schilderstape onderstaande zinnen op een grote dobbelsteen. (Geen dobbelsteen? Een aantal kaartjes met vragen erop kan ook.) Mijn naam is. Mijn kinderen zijn Ik ben hier omdat Ik ben nieuwsgierig naar Ik houd van Ik zou wel eens 2

3 Opening Er zijn in zowel het Oude als Nieuwe Testament teksten te vinden over (geloofs)opvoeding en dopen. Lees met de deelnemers beide teksten. De tekst uit Deuteronomium benadrukt het overdragen van het geloof aan je kinderen. In het gedeelte uit Mattheüs geeft Jezus zijn leerlingen bij hun uitzending de opdracht mee om te dopen. Deut 6: 4-9 [4] Luister, Israël: de H E E R, onze God, de H EE R is de enige! [5] Heb daarom de HEER, uw God, lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten. [6] Houd de geboden die ik u vandaag opleg steeds in gedachten. [7] Prent ze uw kinderen in en spreek er steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat en als u opstaat. [8] Draag ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. [9] Schrijf ze op de deurposten van uw huis en op de poorten van de stad. Matt 28: [16] De elf leerlingen gingen naar Galilea, naar de berg waar Jezus hen had onderricht, [17] en toen ze hem zagen bewezen ze hem eer, al twijfelden enkelen nog. [18] Jezus kwam op hen toe en zei: Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde. [19] Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, [20] en hun te leren dat ze zich moeten houden aan alles wat ik jullie opgedragen heb. En houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld. Beide teksten laten zien dat het belangrijk is om je kinderen op te voeden in het geloof. Geloven is niet vrijblijvend, maar vraagt van ouders commitment. Een eerste stap in de geloofsopvoeding van kinderen is vaak dat ouders dit commitment na de geboorte symbolisch willen uiten. Hoe je dit commitment vorm wilt geven, daarover gaan we deze avond met elkaar nadenken. Introductie Leg de deelnemers uit waarom de bijeenkomst begint met een deel over de eigen geloofsbeleving. Zie hiervoor de Informatie voor de coach. Opdracht Laat ieder voor zich globaal het silhouet van een boom tekenen met wortels, stam en takken. Leg uit dat de wortels staan voor je eigen geloofsopvoeding, de stam dat ben jij en de takken zijn je kinderen (of de kinderen uit je gemeente). Laat de deelnemers steeds enkele woorden of zinnen schrijven: Bij de wortels komen dingen die staan voor het geloof zoals jij dat van je ouders mee hebt gekregen. Bij de stam komen dingen die staan voor hoe jij in het geloof staat. Bij de takken komen dingen over wat jij jouw kinderen (of de kinderen uit je gemeente) mee zou willen geven. De deelnemers gaan vervolgens in tweetallen kort met elkaar in gesprek over de gemaakte geloofsbomen. Zijn er overeenkomsten? Zijn er verschillen? Wat valt op? Wat wens je de kinderen toe? Teken eventueel van te voren op een flipovervel alvast een boom met daarop deze termen en vragen. Die kun je dan ophangen, zodat de deelnemers even kunnen spieken als ze niet meer weten wat ze waar ook al weer op moeten schrijven. 3

4 Verdieping Hang in de ruimte drie flipovervellen op. Schrijf op 1 flipovervel dopen, op een tweede vel niet dopen of opdragen en op een derde vel opdragen. Vraag de deelnemers rond te lopen langs de flipovervellen en daarop te schrijven wat ze weten over deze drie keuzes. Het gaat daarbij niet alleen om wat er gebeurt, maar juist ook om de beweegredenen daarachter. Waarom kiezen ouders voor een van de drie mogelijkheden? (Het gaat hierbij dus niet alleen om hun eigen beweegredenen, maar om die van ouders in het algemeen.) Als iedereen zo n beetje uitgeschreven is, vraag de deelnemers dan te gaan staan op de plek die zij zelf op dit moment in gedachten hebben. Creëer eventueel een 4 e plek voor deelnemers die het nog niet weten. Laat de groepjes die zo ontstaan zijn, met elkaar in gesprek gaan over waarom ze daar staan. Welke beweegredenen spreken hen het meest aan? (Voor de 4 e groep: Wat maakt dat je twijfelt?) Deel nu ook bijlage 1 uit, zodat de groepjes de informatie die daarop staat, kunnen bespreken. Als de groepjes erg ongelijk zijn qua grootte kun je dit gesprek ook plenair doen of de groepjes anders indelen. Pauze 30 minuten Verwerking 15 minuten Laat de groepjes die bij de drie of vier flipovervellen bij elkaar zijn gaan staan, bij elkaar zitten en vraag hen de volgende artikelen uit Moments te lezen: Mooier dan het mooiste speelgoed op (pag. 12 en 13) en Dankbaarheid is de kern (pag. 48 en 49). Ze mogen in de artikelen de beweegredenen die hen aanspreken, omcirkelen. Nadat de deelnemers uitgelezen zijn, gaan ze in gesprek over welke beweegredenen ze omcirkeld hebben en waarom ze die belangrijk vinden. Staan er nog andere beweegredenen in de artikelen, die niet op de flipovervellen staan? 5 minuten Plenair nabespreken. Afsluiting Evalueer deze avond. Hebben de deelnemers een ander beeld van dopen of opdragen dan voor deze avond? Kunnen ze na deze avond een weloverwogen besluit nemen voor hun kind(eren)? Waarom wel of niet? Verwijs de deelnemers voor meer informatie of een gesprek door naar de predikant of kerkelijk werker. Een gesprek is altijd mogelijk, zonder verplichtingen. Wil je als ouders bijvoorbeeld meer weten over hoe een doop of opdraagtraject verloopt, dan kun je altijd met diegene contact opnemen. BIJLAGEN 1. Dopen en opdragen 4

5 BIJLAGE 1 DOPEN EN OPDRAGEN DOPEN Bij de kinder- (of volwassen)doop staat water centraal. Water als symbool van nieuw leven. Het water wast alle zonden weg. De hoeveelheid water is per traditie, zelfs per predikant verschillend, maar staat los van deze symbolische betekenis. In de protestantse traditie wordt het kind tijdens een (zondagse) kerkdienst gedoopt. Als ouder(s) beantwoordt je een aantal doopvragen. Ook deze zijn per traditie en soms per kerk weer anders geformuleerd. De kern is echter dat je als ouder(s) belooft je kind op te voeden in het geloof. De gemeente belooft op haar beurt om het kind heen te staan en het op te nemen in de gemeenschap. De doop wordt over het algemeen gezien als een beweging van God naar mensen toe. God neemt het initiatief om mensen op te nemen in Zijn gemeenschap. De doop is traditioneel een van de sacramenten, naast bijvoorbeeld het huwelijk. OPDRAGEN Bij opdragen wordt het kind tijdens een kerkdienst opgedragen aan God. De predikant vraagt een zegen over zijn of haar leven. In gebed vraagt de voorganger om kracht voor de ouders voor de geloofsopvoeding. Opdragen is vaak een teken van diepe dankbaarheid van ouders voor de geboorte van dit nieuwe leven. Dankbaarheid die zij willen uiten door het kindje voor in de kerk te laten zegenen. Tevens is het opdragen een soort voorstellen van dit kind aan de gemeente, waarbij de gemeente een gezamenlijke verantwoordelijkheid draagt voor dit kind. Het initiatief bij opdragen ligt bij de ouders. Het is een teken van mensen naar God toe. Opdragen is geen sacrament. Opdragen gebeurt veelal in kerken die de voorkeur geven aan de volwassendoop. Het gebeurt echter ook steeds vaker in kerken met een traditie van kinderdoop. KEUZE OVERLATEN AAN HET KIND ZELF OP LATERE LEEFTIJD Ouders van kinderen die niet worden gedoopt of opgedragen, geloven veelal dat het kind sowieso al hoort bij God. Dat het, of de ouders dat nu bevestigen of niet, al hoort bij Gods gemeente. Deze ouders willen hun kind(eren) vrij laten in zijn of haar eigen keuze. Achterliggende gedachte kan ook zijn dat niet beide ouders geloven, of dat de ene ouder wat anders gelooft dan de ander. Ouders kiezen er dan voor om het kind later zelf een keuze te laten maken. 5