Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Als u dikke darmkanker of endeldarmkanker hebt z
Onlangs is er een darmonderzoek bij u gedaan: een proctoscopie, een sigmoïdoscopie of een coloscopie. Daaruit bleek dat u dikke darmkanker of endeldarmkanker hebt. In deze brochure krijgt u informatie over: onderzoeken die worden gedaan om vast te stellen of er sprake is van uitzaaiingen de operatie de mogelijkheid van nabehandeling de controleperiode
1 Vragen? Gedurende de periode van onderzoek en behandeling komen er misschien allerlei vragen bij u naar boven. Om u zo goed mogelijk te ondersteunen, kunt u, als u daar behoefte aan hebt, contact opnemen met de Regiegroep colorectale maligniteiten. Deze houdt zich bezig met de behandeling en begeleiding van patiënten met dikke darmkanker en endeldarmkanker. U kunt op werkdagen bellen tussen 9.00 en 10.00 uur met: mw. H. Bouwman, verpleegkundig specialist colorectale aandoeningen en W. Vianen, gespecialiseerd chirurgieverpleegkundige, nummer (0592) 32 55 49 mw. G. Koops, medisch assistent polikliniek Chirurgie, nummer (0592) 32 52 10 U kunt e-mailen naar: darmziekte@wza.nl Leden Regiegroep: mw. H. Bouwman, verpleegkundig specialist colorectale aandoeningen mw. G. Koops, medisch assistent polikliniek Chirurgie W. Vianen, gespecialiseerd chirurgieverpleegkundige M. Leemhuis, gespecialiseerd chirurgieverpleegkundige dr. W. Bleeker, chirurg dr. P. Nieboer, internist-oncoloog
2 Onderzoeken Om te kunnen bepalen of u uitzaaiingen hebt of een uitbreiding van de tumor, kunnen de volgende onderzoeken worden gedaan: een echo-onderzoek van de bovenbuik (lever) een röntgenfoto van de borstkas (longen) een CT-scan een MRI-scan (als het gaat om de endeldarm) een coloscopie als alleen een proctoscopie of een sigmoïdoscopie is gedaan Als alle uitslagen bekend zijn, worden deze besproken in het multidisciplinaire overleg pre-operatief. Hieraan nemen specialisten van het WZA en het Martini Ziekenhuis deel. Tijdens het overleg wordt bepaald welke behandeling in uw geval het beste is. Vervolgens hebt u een gesprek met uw behandelend specialist over de uitslag en om afspraken te maken over de behandeling. Als er sprake is van een tumor in de endeldarm, kan het nodig zijn dat u voor de operatie radiotherapie krijgt, eventueel in combinatie met chemotherapie. Rond de operatie Een beschrijving van de gang van zaken voor en na de operatie vindt u in de WZA-brochure Darmoperatie; ERAS-methode. Deze krijgt u op de polikliniek Chirurgie. De operatie Tijdens de operatie verwijdert de chirurg de dikke darmtumor en het omliggende darmweefsel. Ook de dichtbijgelegen lymfeklieren, lymfevaten en bloedvaten worden weggenomen. Hierdoor is de kans kleiner dat er kankercellen achterblijven.
3 Een stoma Als de ontlasting na de operatie niet meer via de darm het lichaam kan verlaten, wordt er tijdens de operatie een stoma aangelegd. Dit is een opening in de buikwand waardoor de ontlasting naar buiten kan. Komt u in aanmerking voor een stoma, dan is dit door de chirurg en de gespecialiseerd chirurgieverpleegkundige met u besproken. Na de operatie leert u van een verpleegkundige hoe u de stoma zelf kunt verzorgen. Meer informatie hierover vindt u in de WZAbrochure Als u een stoma krijgt. Na de operatie Goede pijnbestrijding, voeding en beweging zorgen er na de operatie voor dat u zo snel mogelijk herstelt. Normaliter kunt u na ongeveer vijf dagen weer naar huis. Uitslag weefselonderzoek De tumor en de omliggende lymfeklieren die door de chirurg zijn verwijderd, worden microscopisch onderzocht door een patholoog. De uitslag van het weefselonderzoek wordt met u besproken door de chirurg. Soms lukt het om nog tijdens uw opname een gesprek hierover te hebben. Als dit niet het geval is, neemt de chirurg de uitslag met u door tijdens de controleafspraak. Meestal vindt de controleafspraak ongeveer tien dagen na de operatie plaats. Nabehandeling Afhankelijk van de uitslag van het weefselonderzoek kan het nodig zijn dat u een nabehandeling krijgt in de vorm van chemotherapie. Of u voor chemotherapie in aanmerking komt, wordt besloten in het multidisciplinaire overleg post-operatief, waar zowel specialisten van het WZA als van het Martini Ziekenhuis aan deelnemen. Voor eventuele chemotherapie zal de chirurg u verwijzen naar de internistoncoloog.
4 Vervolgcontroles In het algemeen blijft u na een dikke darmoperatie zes jaar lang onder controle: het eerste jaar bij de chirurg en de vier jaar daarna bij de verpleegkundig specialist colorectale aandoeningen i.o. Twee tot drie jaar na de operatie wordt er een controlescopie gedaan. Verder is het vaak zo dat er gedurende de controleperiode nog verschillende andere onderzoeken plaatsvinden, zoals een echo-onderzoek van de lever.
Hebt u een opmerking of een klacht? De medewerkers en specialisten van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen doen hun best u de juiste (medische) zorg te geven. Mocht er toch iets gebeuren waarover u niet tevreden bent, dan verzoeken wij u om dat door te geven. U kunt dat doen aan degene die direct verantwoordelijk is of aan de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis. Deze is bereikbaar via: e-mailadres: ombudsfunctionaris@wza.nl telefoonnummer: (0592) 32 56 24/32 55 55 (maandag t/m donderdag) postadres: WZA t.a.v. ombudsfunctionaris, postbus 30.001, 9400 RA Assen Meer informatie over de klachtenprocedure vindt u op www.wza.nl/patienten/een-klacht
chiru35 - november 2015 Wilhelmina Ziekenhuis Assen Europaweg-Zuid 1 Postbus 30.001 9400 RA Assen Telefoon (0592) 32 55 55 www.wza.nl 2015 WZA