Integrale Psychiatrie

Integrale Psychiatrie Dr Rogier Hoenders, psychiater, senior onderzoeker en manager inhoudelijke zaken, Centrum Integrale Psychiatrie (CIP), Lentis R Hoenders, CIP, Lentis 2

Psychiatrie Psychische stoornissen nemen toe (WHO, 2012) Depressie in 2020 op 2e plek in bijdrage aan uitval door ziekte (WHO, 2013) 50-65% succes met medicatie en CGT (Unduragga, 2012; Van Balkom, 2012) Bijwerkingen (Henderson, 2008) Kosten van zorg stijgen (OECD, 2012) Noodzaak zoeken naar nieuwe oplossingen Heil zoeken in alternatieve circuit?

R. Hoenders, CIP, Lentis R. Hoenders, CIP, Lentis

Reguliere behandelingen hebben voor- en nadelen Alternatieve behandelingen hebben voor- en nadelen R. Hoenders, CIP, Lentis

CONCURREREN of SAMENWERKEN?

Integrative Medicine 1. therapeutische relatie weer centraal 2. gehele persoon 3. alle geneeswijzen die veilig en effectief zijn 4. gericht op gezondheid en kracht Consortium Academic Health Centers of North America; 2004 www.imconsortium.org R Hoenders, CIP, Lentis 7

IM in de Nederlandse psychiatrie Integreren van complementaire geneeswijzen en leefstijl geneeskunde in de reguliere psychiatrie Op basis van het CAG protocol (Hoenders ea, 2010; 2014) Hierbij staat de therapeutische relatie centraal, is het focus gericht op welzijn en gezondheid en wordt gewerkt vanuit een holistische visie Hoenders, HJR (2014) Integrated psychiatry; conceptual foundation, implementation and effectiveness. Proefschrift ter verkrijging graad van doctor in medische wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen (RuG). R Hoenders, CIP, Lentis 8

R Hoenders, CIP, Lentis 9

R Hoenders, CIP, Lentis 10

Centrum integrale psychiatrie (CIP) 1. Algemene polikliniek psychiatrie www.centrumintegralepsychiatrie.nl 2. Onderzoek 3. Opleiding (geneeskunde, psychologie, psychiatrie) 4. Kenniscentrum; congressen en workshops www.congresintegralepsychiatrie.nl R Hoenders, CIP, Lentis 11

Oorzaken bipolair Familiaire kwetsbaarheid (deels genetisch) Trauma s en overmatige stress Omgevingsfactoren: alleenstaand, in de stad, blowen, te weinig slaap, te weinig beweging Mogelijk ook bijdrage door: tekort aan nutrienten, somatiek, medicatie, alcohol, drugs, MDK dysbiose, voedselallergieen? toxinen? hormonen? R Hoenders, CIP, Lentis 12

Behandeling bipolair Regulier: medicatie, CGT, life-chart, SPV, geen alcohol en drugs, herstelplan, psychoeducatie, lotgenoten, ervaringsdeskundigen, EMDR, relaties en sociaal netwerk Leefstijl: voeding, beweging, ontspanning, slaap ritme, (dag)licht en spiritualiteit R Hoenders, CIP, Lentis 13

Voorlopige conclusie voeding Regenboog kleurig dieet Meer fruit, noten, zaden en groenten Omega 3 ( vette vis of walnoten, postelein, algen) Vermijd junk food, additieven en (teveel aan) suiker, alcohol en cafeïne Nog nauwelijks interventie studies: - Garcia-Toto et al., 2012: meer responders en remitters, minder medicatie

R Hoenders, CIP, Lentis 17

Resultaat 60% mannen en 44% vrouwen hebben overgewicht 14% mannen en 13% vrouwen ernstig overgewicht R Hoenders, CIP, Lentis 18

NEMESIS Bevolkingsonderzoek (18-64 year) in Netherland Netherlands Mental health Survey and Incidence Study: NEMESIS Mensen die drie uur per week beweging krijgen, hebben 50% minder kans op enige psychiatrische stoornis na 3 jaar (!) Indien reeds een stoornis, dan anderhalf keer zo snel herstel (ten Have et al., 2009)

R Hoenders, CIP, Lentis 20

Stress vermindering en ontspanning Progressieve spier relaxatie (Jacobson, 1938) Relaxation response (Benson, 1974) Mindfulness (Kabat Zinn, 1979) Ademhaling (Brown & Gerbarg, 2012) Lichaamsgerichte interventies (Porges, 2009) Positive emoties (Frederickson, 2000) Hart coherentie (Mc Crathy, 2009) R Hoenders, CIP, Lentis 21

Mogelijkheden bij bipolair Regulier: medicatie, CGT, life-chart, SPV, geen alcohol en drugs, herstelplan, psychoeducatie, lotgenoten, ervaringsdeskundigen, EMDR, relaties en sociaal netwerk Leefstijl: voeding, beweging, ontspanning, mindfulness, slaap ritme, (dag)licht en spiritualiteit Complementair: vitamines, mineralen, voedingssupplementen, spoorelementen en kruiden (lab onderzoek) R Hoenders, CIP, Lentis 22

Er is een beetje bewijs voor: Supplementen: omega-3, chroom, foliumzuur, choline en NAC (depressie); foliumzuur, BCAA, choline, L-tryptofaan (manie) Vitamines en mineralen: Vit B12, foliumzuur, magnesium (manie), kalium, natrium Spoorelementen: zink, selenium Kruiden: Sintjanskruid, Rhodiola, Rauwolfia R Hoenders, CIP, Lentis 23

Integrale Psychiatrie in de praktijk 1. Reguliere diagnostiek 2. Bespreken alle behandelmogelijkheden met hun level of evidence + wensen patient + expertise behandelaar 3. CIP: regulier, leefstijl en complementair; met zorgpaden klacht, kracht en proces 4. Verwijzing naar alternatieve therapeuten, die voldoen aan kwaliteitscriteria 5. Continue evaluatie (ROM en ander onderzoek) Hoenders HJR, Appelo MT & H Brink van den (2008). Integrale Psychiatrie in de praktijk; onderzoek alles en behoud het goede. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 8, 9, 718-725. R Hoenders, CIP, Lentis 24

Alternatief? Nooit als vervanging van regulier! En, maak alleen gebruik van een arts / therapeut die: is aangesloten bij landelijke beroepsvereniging een formele klacht- en tuchtrechtprocedure heeft handelt naar de gedragscode / het professioneel statuut zich conformeert aan wettelijke eisen betreffende dossiervoering praktijkruimte met privacy en hygiëne zoals bij BIG therapeuten heeft een eigen beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft adviseert bewezen effectieve reguliere behandelingen te blijven gebruiken laagdrempelig in contact blijft met reguliere behandelaar Hoenders HJR, Appelo MT, van den Brink H, Hartogs BMA, Berger CJJ, Tamsma HH (2010). Protocol voor alternatieve geneeswijzen; naar een verantwoorde toepassing in de GGz. Tijdschrift voor Psychiatrie 52, 343-348 R Hoenders, CIP, Lentis 25

Gurevich et al., 2015 7 casussen: Omega 3, kruiden, vitamines, aminozuren Dieet, slaap ritme, beweging, yoga, mbct Visualisatie, acupunctuur, homeopathie, psychotherapie (EMDR) en familieopstellingen NB: erg laag niveau van bewijsvoering! Gurevich, MI & Robinson, CL (2015). Medication-free alternatives for long term maintenance of bipolar disorder; a case series. GAHMJ, 4, 2, 53-60 R Hoenders, CIP, Lentis 26

*** *** *** norm score psychiatric outpatients norm score general population Range KKL = 0 tot 52. Norm scores based on Huijbrechts et al. 2009 (PsyQ sample). *** p < 0.001 R Hoenders, CIP, Lentis 27

*** *** ** norm score psychiatric outpatients Range KWAL = 0 tot 10. Norm scores: Huijbrechts et al. 2009 (PsyQ sample). ** p < 0.005, *** p < 0.001 R Hoenders, CIP, Lentis 28

** *** ** norm score general population Range HI = 0 tot 10. Norm scores based on Veenhoven et al. 2012. ** p < 0.005, *** p < 0.001 R Hoenders, CIP, Lentis 29

*** *** norm score general population ** norm score psychiatric patients Range PUL Aut = 7 tot 28. Norm scores (Appelo 2005), ** p < 0.005, *** p < 0.001 R Hoenders, CIP, Lentis 30

norm score general population norm score psychiatric patients Range PUL Soc = 3 tot 12. Norm scores (Appelo, 2005). verbetering NS R Hoenders, CIP, Lentis 31

Samenvattend Integrale Psychiatrie is gebaseerd op integrative medicine Reguliere psychiatrie aangevuld met leefstijl veranderingen en complementaire behandelingen Met brede kijk (holisme), patient-gerichte aanpak en focus op vergroten veerkracht en herstel Om veiligheid en professionaliteit te garanderen maakt de IP gebruik van het CAG Protocol Om effectiviteit te onderzoeken doet het CIP ROM en wetenschappelijk onderzoek Eerste resultaten zijn (zeer) positief R Hoenders, CIP, Lentis 32

Dank voor uw aandacht! www.centrumintegralepsychiatrie.nl hjr.hoenders@lentis.nl R Hoenders, CIP, Lentis 33 R. Hoenders, CIP, Lentis