Format voor eindrapportage VKD bij vroegtijdige beëindiging project Almelo, regio Twente / ROSET, GGD Twente 0 Inleiding Aanloop Korte omschrijving van het idee Van medio 2010 tot mei 2011 zijn gesprekken gevoerd om de diverse partijen enthousiast te maken voor het project VKD. In Almelo werd het project concreet en werd een intentieverklaring getekend met een voorlopig idee dat in de uitvoering van het plan van aanpak concreet wordt gemaakt. Het plan van aanpak is op 31 mei 2011 ingeleverd. Uitvoering zou beginnen nadat de commissie van het NAD de plannen heeft goedgekeurd. De prioriteit ligt bij de opsporing van mensen met een verhoogd risico op het krijgen van diabetes (pre-diabeten, metabool syndroom). Dit is de groep waar de meeste gezondheidswinst te behalen is. Instrumenten als Diabetes risicotest 1 (gebaseerd op de FINDRISK uit Finland) en het Preventieconsult 2 zijn prima tools voor de screening op risicofactoren voor diabetes bij een bepaald cohort. Voorlopig idee Op basis van de uitkomst van het screeningsinstrument worden personen in groepen ingedeeld (hoog, midden, laag risico). Aan de hand van het risicoprofiel krijgen deelnemers een interventie. Bijvoorbeeld een medische interventie (uitgebreider onderzoek, intake huisarts en/of POH) en/of een leefstijlinterventie (b.v. adviesgesprek, deelname aan groepbijeenkomsten, beweeg- en sportadvies, persoonlijk actieplan) of advies (o.a. adviesgesprek, beweeg- en sportadvies). I Samenvattende beschrijving plan van aanpak 1. Waarom: waarom het project op deze locatie, welk probleem wordt aangepakt Vertaling naar de gemeente Almelo De huisartsenpraktijk De Anemoon heeft interesse. De Anemoon bestaat uit twee huisartsenpraktijken en ligt in een wijk met relatief veel inwoners met een lage SES. De praktijk is actief in vroegopsporing, en neemt deel aan het project Bewegen op Recept Almelo. Een van de huisartsen is kaderarts diabetes voor de regio Almelo en omstreken. De Federatie Eerstelijnszorg Almelo (FEA) staat positief tegenover deelname aan het project VKD. De gemeente Almelo heeft een actief gezondheids- en sportbeleid. Een goede sociale beweegkaart is voorhanden. Almelo heeft een pilot-locatie BeweegKuur en het project Bewegen op Recept (bewegen voor mensen met een 1 De diabetes risicotest is on-line voor het publiek beschikbaar op http://www.kijkopdiabetes.nl/ 2 NHG standaard Het preventieconsult module cardiometabool, maart 2011
lage SES). De gemeente Almelo staat positief tegenover het project VKD. De intentie is om meerdere huisartsenpraktijken in Almelo te laten meedoen. 2. Wat: doelstellingen (wat wil je realiseren) a. Een actief gebruik van een instrument voor vroegopsporing diabetes (of preventieconsult). Ervaring met het opsporing van mensen met een hoog risico, en de behandeling van deze groep. b. Verbinding van zorg met sport en bewegen als het gaat om gezond gedrag en dit gemakkelijk toegankelijk te maken voor mensen met een midden of hoog risico. c. Ervaring met een business-case en het nemen van een besluit op basis van de business-case 3. Wie: De taken, rollen, bijdragen en verantwoordelijkheden van de betrokken organisaties (GGD, ROS, gemeente, huisarts, zorggroep, zorgverzekeraar) in het project. ROS: project coördinator GGD: in stuurgroep, meedenken in effectieve interventies Kaderarts: inhoudelijk deskundige Zorggroep: voor inhoud en draagvlak binnen de zorggroep Gemeente: wil meedenken in de werkgroep en stelt bescheiden bedrag beschikbaar Zorgverzekeraar: zeer terughoudend, wil meelezen maar geen actieve participatie. 4. Wanneer: planning Het plan van aanpak wordt in de volgende onderdelen opgeknipt: 1. uitwerken activiteiten rond opsporing, screening en interventies; 2. uitwerken business-case; 3. besluit tot uitvoering op basis van de business-case; 4. schrijven eindrapportage; 5. uitvoering activiteiten rond opsporing, screening en interventies Ad.1. uitwerken activiteiten rond opsporing, screening en interventies Een werkgroep werkt de activiteiten rond opsporing, screening en interventies uit voor de lokale situatie. Het Preventmodel 3 en de stappen binnen het model zijn goed bruikbaar. De volgende vragen vormen een leidraad: Eindproduct is een beschrijving van het activiteitenplan, verantwoordelijkheden, tijdspad en afspraken. Wie? Werkgroep. In de werkgroep hebben o.a. zitting: huisarts, praktijkondersteuner, ambtenaar gemeente Almelo, medewerker sport/buurtwerk, medewerker Scoop welzijn. 3 Voor het Preventmodel zie: http://www.preventweb.nl/het-model.html
Projectcoördinator: Peter Nijhof, adviseur ROSET. De projectcoördinator verzorgt de agenda en verslaglegging, bewaakt planning en afspraken. Tijdsplanning: 1 oktober 2011 tot 1 januari 2012 Ad. 2. uitwerken business-case In de business case worden de kosten tegen de baten afgewogen. De opbrengsten (meerwaarde) van de activiteiten rond opsporing, screening en interventies worden afgewogen tegenover de kosten van de verschillende activiteiten (personele kosten, materialen, ed.) afgewogen. Eindproduct is een beschrijving van de business-case. Wie? Projectorganisatie: ROSET en GGD Regio Twente Tijdsplanning: 1 januari 2012 tot 1 maart 2012 Ad. 3. besluit tot uitvoering op basis van de business-case De business-case leidt tot een besluit: go no-go. Wie? Alle betrokken. Tijdsplanning: maart 2012 Ad. 4. schrijven eindrapportage De eindrapportage beschrijft het proces van de stappen 1 t/m 3 van de tijdsplanning. Eindproduct is een beschrijving van het proces, de businesscase, besluitvorming, verankering en eventuele uitvoering. Wie? Projectorganisatie: ROSET en GGD Regio Twente. Taken: schrijven eindrapportage, eindverantwoording, verantwoording begroting en financiën. Tijdsplanning: 1 maart 2012 tot 1 oktober 2012 Ad. 5. uitvoering activiteiten rond opsporing, screening en interventies De partijen gaan over tot uitvoering. Financiering is gewaarborgd. Wie? Huisarts, praktijkondersteuner, sport-buurtwerk, gemeente, (afhankelijk van de afspraken). Tijdsplanning: vanaf 1 maart 2012 (conform afspraken) Afloop Project VKD is gestopt. Hiervoor zijn meerdere redenen te noemen, zoals gebrek aan draagvlak, wegvallen van de kaderarts diabetes, geringe prioriteit van het project (onderwerp), geringe belangstelling zorgverzekeraar.
II De business case A. Het proces van totstandkoming van de business case 1. De redenen van de beoogde organisaties om te willen deelnemen aan het VKD. Niet gedaan (project vroegtijdig gestopt) 2. Beschrijving van het proces (vanaf september 2010) van het komen tot en uitvoeren van de business case: a. Welke activiteiten zijn ondernomen? b. Wat waren beperkende factoren in het proces? c. Wat waren bevorderende factoren in het proces? B. Hoe zag de geplande business case er uit 1. De activiteiten die zijn gepland in de processen opsporen (identificeren en benaderen) en screenen. Geef van beide processen het volgende aan: a. Wie, welke activiteiten uitvoert. De reden dat deze verdeling is gehanteerd. b. Welke partij welke activiteit financiert, waarom de betreffende partij de activiteit financiert. 2. Geplande opbrengsten van het opsporen en screenen: a. In aantallen te benaderen burgers/patiënten b. In aantallen te screenen burgers/patiënten. c. Geïdentificeerde (voorziene) financiele opbrengsten. d. Geïdentificeerde (voorziene)andere opbrengsten. e. Welke Bij welke partijen / sectoren de (voorziene) opbrengsten terecht komen. f. Bij welke partijen / sectoren de (voorziene) opbrengsten terecht komen.
g. Als het onderwerp (financiele) opbrengsten niet is uitgewerkt geef dan daarvoor de redenen aan. 3. Ten aanzien van de inhoud: a. Hoe is in de opzet voldaan aan de concept-beschrijving van preventie in de zorgstandaard. Zie bijlage 1 met een concept-toets formulier (Deze volgt nog). Graag dit formulier invullen en meesturen. b. Hoe is in de opzet voorzien in het voldoen aan de zorgstandaard diabetes in het algemeen. C. Uitvoering van de business case 1. Welke activiteiten zijn uitgevoerd in de processen opsporen en screenen. Wat ging goed en wat niet. 2. Welke interventie(s) volgend op de screening is (zijn) uitgevoerd en door wie. 3. Welke andere geplande acties uit het plan van aanpak zijn niet uitgevoerd en waarom niet. D. Wat zijn de resultaten van de uitvoering van de business case 1. Wat waren de belangrijkste redenen dat er wel of niet tot uitvoering van het opsporen en screenen is gekomen 2. Gerealiseerde opbrengsten van het opsporen en screenen: a. In aantallen benaderde burgers/patiënten b. In aantallen gescreende burgers/patiënten c. Andere geïdentificeerde (voorziene) opbrengsten 3. Is in de uitvoering van het opsporen screenen voldaan aan de aan de concept-beschrijving van preventie in de zorgstandaard? Zo nee, geef aan wat, waarom niet gelukt is.
4. Kosten, indien het afwijkend was van de geplande verdeling: a. Welke partij heeft welke activiteit daadwerkelijk gefinancierd? b. Waarom is de verdeling van de financiering veranderd? 5. Hoe is de verankering van de ketenaanpak gerealiseerd. a. Gemaakt afspraken op beleids- /bestuurlijk niveau b. Gemaakte afspraken op het niveau van het organiseren van de keten c. Gemaakte afspraken op uitvoerend niveau 6. Welke vervolg afspraken zijn gemaakt over het opsporen en screenen van en het interveniëren bij hoogrisico groepen.
III Reflectie en Conclusie 1. Wat zijn de belangrijkste lessons learned uit deze pilot in relatie tot: a. Financiering van het opsporen en screenen b. Organisatorische inbedding van het opsporen en screenen c. Het samenwerkingsproces met lokale en regionale partijen (huisartsen, zorggroep huisartsen, gemeente, zorgverzekeraar, GGD, ROS, sport- en beweegaanbod,.) 2. Wat zijn de do s en dont s op basis van de opgedane ervaringen? Er is het begin veel tijd gestoken om partijen enthousiast te maken voor het project VKD op verschillende locaties in Twente. Op het moment dat het project begon in 2010 werd vroegopsporing en verbinding van zorg met sport en bewegen door slechts enkelen als belangrijk gezien. In Twente zouden wij eerst met twee locaties starten. Uiteindelijk is alleen Almelo overgebleven. Gemeente Almelo was enthousiast omdat het wel binnen de beleidskaders paste, maar ook zeer terughoudend omdat net bezuinigingen waren afgekondigd. Financiële middel zeer beperkt. De kaderarts was enthousiast mede vanwege vroegopsporing van hoog risico, en het kunnen aanbieden van leefstijlinterventies. De zorgverzekeraar was vanaf het begin zeer terughoudend. Wilde meelezen maar niet actief participeren. Over financiering werd niet gesproken. In de tijd waarin het project VKD begon stond de verbinding zorg-sport (bewegen) nog niet op de agenda. Dat is anno 2012 anders. Zorgverzekeraar in ons gebied was erg terughoudend. Waren niet vooraf over het project geïnformeerd, maar ook niet bereid om tijd en energie in het project te stoppen. Eigenlijk is het wel een harde eis dat alle partijen ook echt meedoen. De ambities van het project VKD waren groot. Mijn inziens te groot. Het onderwerp werd nog onvoldoende gedragen door het veld. Het onderwerp verbinden zorg met sport-bewegen klinkt mooi maar is een heel karwei om tot stand te brengen. Kijk maar naar de ervaringen in de BeweegKuur. En met het schrijven van een business-case was nog weinig of geen ervaring. Ook had ik het idee dat het project VKD steeds groter werd: eerst was het partijen bij elkaar brengen, plan bedenken, busines-case en dan een besluit. Later kwam daar ook nog een de uitvoering van het plan bij. Een duidelijke afkadering ook vanwege de lange duur van het project is wenselijk.
3. Wat waren de belangrijkste redenen dat niet tot uitvoering van het opsporen en screenen is gekomen Project VKD is gestopt. Hiervoor zijn meerdere redenen te noemen: o zoals gebrek aan draagvlak (het onderwerp was nieuw, interessant om te verkennen maar geen hoge prioriteit); o wegvallen van de kaderarts diabetes (de kaderarts als inhoudelijk trekker viel weg binnen de zorggroep. Zij was inhoudelijk aanspreekpunt en trekker); o geringe prioriteit van het project (onderwerp); o geringe belangstelling zorgverzekeraar (wilde alleen meelezen, geen deelname projectgroep, wel veto recht als gaat om financiering). IV Overzicht van geïnvesteerde uren van betrokken partijen (alleen de uren na 1 juni 2011) ROS GGD Huisarts Zorggroep Gemeente Zorgverzekeraar. 18 uur 2 uur 2 uur 2 uur 2 uur 1 uur Hengelo, 25 mei 2012 Peter Nijhof Adviseur ROSET 074 249 8585 p.nijhof@roset-twente.nl