inhoudsopgave de SRZ voorwoord...................................................................... 2 algemeen....................................................................... 5 kwaliteit van zorg................................................................ 6 samenstelling van het bestuur per 31 december 2010.................................. 10 commissie van contractanten....................................................... 10 afscheid van Freek Korver......................................................... 12 de ziekenhuizen Gemini Ziekenhuis te Den Helder.................................................. 15 Kennemer Gasthuis te Haarlem.................................................... 17 Medisch Centrum Alkmaar........................................................ 19 Waterlandziekenhuis te Purmerend................................................. 21 Westfriesgasthuis te Hoorn....................................................... 23 technische spreekuren met orthopedisch instrumentmaker en orthopedisch schoenmaker...... 24 multidisciplinaire spreekuren........................................................ 25 de revalidatieartsen revalidatieartsen van de Stichting Revalidatie Ziekenhuizen.............................. 27 lidmaatschappen en deelname aan werkgroepen/commissies in de ziekenhuizen............. 28 externe lidmaatschappen.......................................................... 30 na- en bijscholingsactiviteiten...................................................... 32 voordrachten en publicaties....................................................... 34 kennismaken met Jessica Schnieders................................................. 36 kennismaken met Els Husson...................................................... 38 de productie aantal consulten in verpleeghuizen, mytylscholen e.a.................................... 41 Gemini Ziekenhuis - productie en instroom................................... 43 - aantal per leeftijdsgroep.................................. 43 - verwijspatroon.......................................... 44 - aantal per diagnosegroep................................. 45 Kennemer Gasthuis - productie en instroom................................... 46 - aantal per leeftijdsgroep.................................. 46 - verwijspatroon.......................................... 47 - aantal per diagnosegroep................................. 48 Medisch Centrum Alkmaar - productie en instroom................................... 49 - aantal per leeftijdsgroep.................................. 49 - verwijspatroon.......................................... 50 - aantal per diagnosegroep................................. 51 Waterlandziekenhuis - productie en instroom................................... 52 - aantal per leeftijdsgroep.................................. 52 - verwijspatroon.......................................... 53 - aantal per diagnosegroep................................. 54 Westfriesgasthuis - productie en instroom................................... 55 - aantal per leeftijdsgroep.................................. 55 - verwijspatroon.......................................... 56 - aantal per diagnosegroep................................. 57 afkortingen....................................................................... 58 colofon.......................................................................... 58 1
voorwoord de SRZ In 2010 vinden belangrijke wijzigingen in de bestuursstructuur plaats die aansluiten op de koers om de SRZ verder te ontwikkelen als professionele organisatie die de ziekenhuisrevalidatie zelfstandig uitvoert. De inhoudelijke projecten, gericht op kwaliteitsverbetering, vinden doorgang of worden afgerond. De ondersteuning van de dit jaar aangetreden beleidsmedewerker geeft hier een belangrijke impuls aan. Organisatie en bestuur De statutenwijziging die eind 2009 plaatsvindt voorziet in de mogelijkheid belangrijke wijzigingen in de bestuursstructuur door te voeren. Er wordt nu één meerhoofdig bestuur ingesteld, bestaande uit personen die op basis van ervaring of werkzaamheden gekwalificeerd zijn om tot het bestuur toe te treden. De eis dat een bestuurslid tevens bestuurder van een bij de SRZ aangesloten instelling moet zijn, is losgelaten. Er is geen sprake meer van een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Er wordt een bestuursreglement vastgesteld waarbij voorzien wordt in een termijn voor de coördinator en profielschetsen voor de voorzitter van het bestuur en voor de coördinator. De SRZ kent nu geen leden meer; de samenwerkingspartners zijn contractanten en zij worden minimaal eenmaal per jaar uitgenodigd voor een vergadering waarin alle ontwikkelingen en het te voeren beleid worden toegelicht. Aanvullende informatievoorziening aan de contractanten zal plaatsvinden in de vorm van een schriftelijk bulletin. De heer H. Luik treedt in januari toe als lid van het bestuur en volgt de heer F.L.A. Korver in april op als voorzitter. Door het vertrek van de heer P.A.W. Edgar is er enige tijd een vacature in het bestuur en is mede daardoor de functie van penningmeester niet ingevuld. Tijdens het jaardiner wordt stilgestaan bij de belangrijke rol die de heer Korver heeft gespeeld in de ontwikkelingen van de afgelopen vier jaar. Beleidsplan 2008-2011 Halverwege het jaar treedt een tijdelijk beleidsmedewerker in dienst om de revalidatieartsen te ondersteunen bij de voortgang van de kwaliteitsprojecten. Zij heeft ruime ervaring binnen de revalidatie en met projectmatig te werken. Zij beschrijft de beleidsvoornemens op uniforme wijze. Zij effectueert de Beleidscyclus met een eerste Jaarplan voor 2011 en het uitwerken van de Beleidsdag in september. Ook in de contacten met de organisatorisch managers van de revalidatieafdelingen speelt de beleidsmedewerker een belangrijke rol. De organisatorisch managers komen enkele keren bij elkaar om te spreken over de ontwikkelingen binnen de ziekenhuisrevalidatie. Terugkerend onderwerp zijn de DBC s ; er is veel onduidelijkheid over de uitwerking van de regels. Dit jaar vinden de eerste gezamenlijke nascholingen plaats voor behandelaars van de vijf revalidatieafdelingen. De scholing richt zich op de neurorevalidatie en is voortgekomen uit het kwaliteitsproject CVA-behandelkader. De medewerkers zijn positief over de scholing en door de incompanytraining op de verschillende locaties te geven krijgt men ook de gelegenheid bij elkaar in de keuken te kijken. Het is de bedoeling dat in de komende jaren meer gezamenlijke nascholing op deze manier zal plaatsvinden. Tijdens de beleidsdag in september wordt stilgestaan bij de toenemende vraag naar revalidatieartsen en hoe deze ontwikkeling zich verhoudt tot de beperkte capaciteit van de revalidatieartsen. De kerntaak van de SRZ is de ziekenhuisrevalidatie. Er zal goed nagedacht moeten worden over extramurale ontwikkelingen en het inzetten van andere beroepsbeoefenaars in geprotocolleerde zorg. Patiëntenzorg Ook dit verslagjaar laat een stijging van de aantallen patiëntencontacten zien. Er worden 7386 eerste polikliniekconsulten verricht en 14.965 controle-consulten. Daarnaast worden zo n 1351 klinische 2
consulten uitgevoerd. Er worden 3875 patiënten in poliklinische revalidatie behandeld waarvoor 57.398 RBU (revalidatiebehandeluren) worden ingezet. In een van de ziekenhuizen wordt een protocol voor oncologische longrevalidatie opgesteld; een nieuw zorggebied voor de revalidatie dat de komende jaren zeker uitgebreid zal worden. De wachttijden voor mensen met chronische pijn zijn ook dit jaar nog te lang. Er worden gesprekken met Revalidatiecentrum Heliomare gevoerd over mogelijke samenwerking. Om de aanmelding van pijnpatiënten beter te stroomlijnen wordt samenwerking gestart met het landelijke kennisnet Pijn. De coördinator wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de strategiedagen van de VRA. Ook hier vindt uitgebreide gedachtewisseling plaats over de grenzen van het vak. Registratie De SRZ voert al meer dan 25 jaar een eigen diagnoseregistratie. Deze registratie heeft in de afgelopen jaren al vele keren zijn waarde bewezen, ook landelijk waar ziekenhuisgegevens over revalidatie(productie) nog steeds schaars en moeizaam verkrijgbaar zijn. De registratie gebeurt door het handmatig invullen van formulieren die in een database opgeslagen worden. Dit jaar is een begin gemaakt met het moderniseren van deze registratie. Mevrouw dr. B.C. Michel heeft de programmatuur ontwikkeld waarmee dit mogelijk wordt. De geregistreerde gegevens zijn nu direct toegankelijk en er kunnen naar behoefte aanpassingen gemaakt worden. Bovendien kan door het gebruikmaken van digitale formulieren de werklast van de revalidatieartsen afnemen: de eenmaal ingevoerde gegevens kunnen ook gebruikt worden voor andere doeleinden. de SRZ Revalidatieartsen De capaciteit wordt uitgebreid, zowel in het Waterlandziekenhuis (0,6 FTE in 2010) als in het Westfriesgasthuis (0,4 FTE). De invulling van de vacatures zal in 2011 gebeuren, waarbij zo mogelijk ook gekeken wordt naar collega s met affiniteit voor de kinderrevalidatie. Mevrouw E. Husson start haar werkzaamheden in het Gemini Ziekenhuis en het Medisch Centrum Alkmaar. Mevrouw van der Zon vertrekt uit het Waterlandziekenhuis en haar plaats wordt ingenomen door mevrouw J.H.M. Schnieders. De nieuwe collega s oefenen het vak in de volle breedte uit. Om de vacatureruimte op te vullen worden arts-assistenten-niet-in-opleiding ingezet en ook zijn er gepensioneerde collega s die bereid zijn in te vallen. Zo keert de heer B. de Jong na lange tijd weer terug bij de SRZ om in het Waterlandziekenhuis de pijnrevalidatie op zich te nemen en neemt de heer L. Kriek waar in het Westfriesgasthuis ter vervanging van mevrouw Zondervan. In het Kennemer Gasthuis verzorgt de heer C.H. de Kort tijdelijke waarneming vanwege het zwangerschapsverlof van mevrouw Keijser. Onderlinge waarneming is daardoor dit jaar alleen aan de orde tussen Waterlandziekenhuis en Kennemer Gasthuis en betreft de kinderrevalidatie. In verband met de grootte van de medische staf en het belang van de uit te voeren kwaliteitsprojecten Beleidsplan 2008-2011 wordt besloten een stafvoorzitterschap in te stellen. Per januari 2011 zal mevrouw Kroon deze functie als eerste invullen; de focus van de stafvoorzitter is gericht op inhoudelijke zaken. Externe contacten Op mytylschool De Ruimte in Bergen, onderdeel van Heliomare, wordt in april gestart met poliklinische revalidatie. Mevrouw Blom stuurt als revalidatiearts het team aan. Het ligt in de bedoeling dat het aantal RBU in de komende jaren sterk wordt uitgebreid zodat alle kinderen behandeld worden volgens het geïntegreerde revalidatiemodel. De afspraken met het AMC over academische samenwerking worden voortgezet. De intentie is om tot een formele samenwerking te komen. Er hebben in het verslagjaar enkele gesprekken plaatsgevonden met de revalidatiestaf van Heliomare. Samenwerking op het gebied van kinderrevalidatie en revalidatie van chronisch pijnpatiënten wordt door beide partijen gewenst en de gesprekken erover zullen worden voorgezet. Ook over mogelijkheden voor samenwerking op andere gebieden wordt gesproken. 3
de SRZ Plannen voor 2011 In 2011 worden de beleidsvoornemens uit het huidige beleidsplan afgerond en zal een nieuw beleidsplan worden opgesteld waarbij aan de organisatorisch managers om input gevraagd zal worden. De systematiek van jaarplannen als onderdeel van de beleidscyclus zal gecontinueerd worden. Met de contractanten-verpleeghuizen zal overlegd worden wat de consequenties zijn van de overheveling van de geriatrische revalidatie naar de zorgverzekeringswet. En in hoeverre deze wijziging gevolgen heeft voor de rol van de revalidatiearts in het verpleeghuis. De samenwerking met Heliomare krijgt wellicht concrete invulling op het gebied van de pijnrevalidatie. Het terugdringen van de wachtlijsten voor deze groep patiënten heeft hoge prioriteit. Ik wens u veel plezier bij het lezen van dit jaarverslag en ik nodig u van harte uit om uw opmerkingen of reactie met ons te delen. H. Luik MHA voorzitter bestuur SRZ 4
algemeen De Stichting Revalidatie Ziekenhuizen (SRZ) is in 1966 opgericht om de revalidatiegeneeskunde in de ziekenhuizen in Noord-Holland te ontwikkelen en te ontplooien. De stichting heeft revalidatieartsen in dienst die onder haar leiding en toezicht de medisch specialistische revalidatiezorg in de ziekenhuizen uitvoeren. Organisatie De SRZ heeft samenwerkingspartners, contractanten genoemd, zoals een vijftal ziekenhuizen, (koepels van) verpleeghuizen, instellingen voor verstandelijk gehandicapten, een mytylschool en een GGZinstelling. Zie voor een overzicht blz. 10-11 van dit jaarverslag. Er is een meerhoofdig bestuur waarin twee of meer bestuurders zitting hebben die de belangen van de ziekenhuisrevalidatie behartigen en minimaal één bestuurder die de belangen van de verpleeghuis-sector kent en behartigt. Het bestuur kent de functies voorzitter, secretaris en penningmeester. Het bestuur vergadert ongeveer vijf maal per jaar, zo nodig vaker. De coördinerend revalidatiearts heeft de dagelijkse leiding over de stichting en is bij de vergaderingen van het bestuur aanwezig. Ondersteuning vindt plaats door de bestuurssecretaresse; de financiële en personele dienstverlening gebeuren door het Medisch Centrum Alkmaar. De contractanten worden eenmaal per jaar uitgenodigd voor een vergadering waarbij de belangrijkste ontwikkelingen en beleidsvoornemens van de SRZ worden geschetst en waarbij ruimte is voor inbreng van de partners. de SRZ Revalidatiestaf In 2010 bestaat de medische staf van de SRZ uit zestien revalidatieartsen in vaste dienst en één freelance revalidatiearts. De staf vergadert ongeveer negen keer per jaar over onderwerpen van inhoudelijke en organisatorische aard. De revalidatieartsen houden presentaties over capita selecta en voorts worden cursussen en congressen teruggekoppeld. Ook is er structureel aandacht voor ontwikkelingen op het gebied van richtlijnen en behandelkaders en wordt beleid gemaakt over de implementatie ervan in de actuele zorg die de SRZ verleent. De staf heeft onderling afspraken gemaakt met betrekking tot vertegenwoordiging in de belangrijkste werkgroepen van de beroepsvereniging. Dit jaar vond geen gezamenlijke vergadering met de revalidatieartsen van Heliomare plaats. In plaats daarvan werd in kleiner verband overlegd op deelgebieden. Werkwijze De revalidatieartsen zijn verantwoordelijk voor de continuïteit van de revalidatiegeneeskunde in de werkgebieden. Dat geldt primair voor de ziekenhuizen waar de revalidatiearts grotendeels werkzaam is en daarnaast ook voor de instellingen in het werkgebied. Dat zijn verpleeghuizen, instellingen voor verstandelijk gehandicapten of GGZ, een mytylschool en kinderdagcentra waar de revalidatieartsen adviezen geven op het gebied van de specialistische revalidatiezorg. De SRZ heeft een overeenkomst van opdracht met deze instellingen. De werkwijze vanuit het ziekenhuis en in het werkgebied betekent enerzijds revalidatie zo dicht mogelijk in de woonomgeving van de patiënt en anderzijds een doorgaande lijn tussen de verschillende organisaties in de zorgketen, zoals ziekenhuis en verpleeghuis. Voor klinische revalidatie worden patiënten verwezen naar de drie revalidatiecentra in Noord-Holland. In de ziekenhuizen vindt multidisciplinaire revalidatiebehandeling plaats waarbij de revalidatiearts medisch eindverantwoordelijk is. Verder worden er naast de algemene spreekuren ook spreekuren met orthopedisch technici gehouden en zijn er verschillende vormen van multidisciplinair overleg of spreekuren met andere specialisten. Bij veel klinisch opgenomen patiënten komt de revalidatiearts in consult en geeft sturing aan de klinische paramedisch behandelaars. In de overige instellingen worden consultatieve activiteiten verricht waarbij de revalidatiearts patiënten ziet op verzoek van artsen voor verstandelijk gehandicapten of specialisten ouderengeneeskunde en vervolgens advies voor behandeling geeft of zelf behandelingen uit laat voeren. 5
kwaliteit van zorg de SRZ Ook dit jaar heeft de kwaliteit van zorg hoge prioriteit. Zowel ten aanzien van de individuele revalidatiearts als op het niveau van de afdeling worden verschillende ontwikkelingen in gang gezet of gecontinueerd. Kwaliteit en de individuele revalidatiearts De revalidatieartsen voldoen aan hun verplichting (in het kader van herregistratie) tot nascholing. Elke revalidatiearts neemt deel aan de IFMS binnen het ziekenhuis waar hij/zij werkzaam is. Naar aanleiding van de uitkomst van deze IFMS is er vervolgens een gesprek met de coördinator van de SRZ en worden vervolgafspraken door de desbetreffende revalidatiearts op schrift gesteld. Waar nodig kan de SRZ ondersteuning bieden bij ontwikkelingspunten die naar voren komen. In de landelijke werkgroepen van de VRA participeert in ieder geval een revalidatiearts van de SRZ, die recente ontwikkelingen (zoals ontwikkelingen van richtlijnen en behandelkaders) bespreekt op de gezamenlijke vrijdagmiddag vergadering van de revalidatieartsen. Een groot deel van de revalidatieartsen neemt ook deel aan de werkgroepen van de SRZ zelf. Kwaliteit en de medische staf van revalidatieartsen In de loop van het jaar is besloten tot het aanstellen van een stafvoorzitter, gezien de grootte van de revalidatiestaf. Ook het beter kunnen scheiden van organisatorische zaken (primaire verantwoordelijkheid van de coördinator van de SRZ) en medisch inhoudelijke zaken werd belangrijk gevonden. Een functieprofiel is opgesteld en een interne sollicitatieprocedure gestart. Per januari 2011 zal de medische staf vertegenwoordigd worden door mevrouw C.M.M. Kroon als eerste stafvoorzitter SRZ. De medische staf vergadert gemiddeld negen keer per jaar op de vrijdagmiddag waarbij zowel organisatorische als medisch inhoudelijke zaken besproken worden. Tijdens deze vergadering zijn verschillende kwaliteitsonderwerpen besproken, waarbij ook twee keer een externe spreker is uitgenodigd. Er zijn besluiten genomen over IFMS en SRZ (maart), functieprofiel stafvoorzitter SRZ (september) en uniforme toetsing van richtlijnen en behandelkaders (september). Dit jaar is besloten om aan het begin van ieder jaar in samenspraak met de medische staf een concept jaarplan op te stellen dat in de bestuursvergadering van mei/juni wordt besproken, in samenhang met de begroting. Vervolgens vindt afstemming plaats met de organisatorische hoofden van de ziekenhuizen, waarbij de verbinding kan worden gelegd met de jaarplannen van de ziekenhuizen. In september worden de definitieve beleidsdoelen voor het komende jaar op de beleidsdag doorgenomen en door de staf en (een delegatie van) het bestuur vastgesteld. Dit jaar is het strategisch beleidsplan 2008-2011 de leidraad. 6
Kwaliteit gerelateerd aan de werkgroepen van de SRZ Werkgroep CVA Het behandelkader CVA is uitgebreid met de ontwikkeling van een behandelprotocol CVA, dat op elke werkplek verder geïmplementeerd zal worden. Een algemene folder voor de klinisch opgenomen CVApatiënt is vastgesteld, waaraan ieder ziekenhuis de lokale gegevens kan toevoegen. Vanuit de werkgroep is een voorstel gedaan voor gemeenschappelijke scholing (in-company cursus) gericht op de nieuwe inzichten van herstel na een CVA en de daaruit voortvloeiende ontwikkelingen binnen de neurorevalidatie. Therapeuten van alle vijf de ziekenhuizen namen hieraan deel. de SRZ Een van de revalidatieartsen van het Westfriesgasthuis voert inmiddels ook botulinetoxine-behandelingen uit, zodat nu in drie van de vijf ziekenhuizen deze behandeling voor patiënten met spasticiteit gegeven kan worden. De patiënten van het Gemini Ziekenhuis en Waterlandziekenhuis worden hiervoor verwezen naar respectievelijk het MCA en het Westfriesgasthuis. Werkgroep pijn De landelijke dataset pijnrevalidatie is beoordeeld en besproken. Mede in afstemming met de organisatorische hoofden is besloten dat elke werkplek deze in 2011 zal implementeren. Dit zal o.a. de uniformiteit van indicatiestelling en aanmelding vergroten. Stuurgroep SRZ De stuurgroep, bestaande uit een afvaardiging van elke werkplek heeft het afgelopen jaar zorg gedragen voor bewaken van de voortgang van de lopende werkgroepen, het voorbereiden van de beleidsdag in september (waar het jaarplan voor 2011 is vastgesteld) en de agenda van het overleg tussen de organisatorisch en medisch managers van elke ziekenhuisafdeling. Gezien de vele taken die op de revalidatieartsen en met name ook op de stuurgroep af kwamen (zowel wat kwaliteitsprojecten betreft als van de coördinatie van projecten tussen/binnen de verschillende revalidatieafdelingen) werd de behoefte steeds duidelijker gevoeld voor het aanstellen van een beleidsmedewerker. Mevrouw M. Veldhuis bekleedt deze functie vanaf juni 2010. Kwaliteit en nieuwe ontwikkelingen per revalidatieafdeling In het MCA is een protocol opgesteld voor de Constraint-Induced Movement Therapy, een behandelvorm voor kinderen met een unilaterale parese. In het Gemini Ziekenhuis is gestart met mindfulness therapie, als groepstherapie, voor de verschillende diagnose groepen. In het Kennemer Gasthuis is, in het kader van oncologische revalidatie, een protocol opgesteld voor behandeling van patiënten na geopereerd longcarcinoom. 7
de SRZ Kwaliteit in het kader van alle deelnemende revalidatieafdelingen van de ziekenhuizen Gezamenlijk overleg tussen organisatorische en medische hoofden van de aangesloten ziekenhuizen, drie keer per jaar, is gecontinueerd, waarbij zowel belangrijke gemeenschappelijke organisatorische zaken (zoals DBC-implementatie) als medisch inhoudelijke zaken (zoals gemeenschappelijke scholing) zijn besproken. Door een van de revalidatieartsen, mevrouw dr. B.C. Michel is een elektronische registratie ontwikkeld, ter vervanging van de papieren versie. Hiermee is binnen het MCA proefgedraaid. Nadat alle kinderziektes verdwenen zijn zal het ook op de afdelingen van de overige ziekenhuizen worden geïmplementeerd. 8
Opleiding Het MCA is opleidingsziekenhuis in het circuit Reade/AMC/De Trappenberg. De heer dr. J.P.J. Bakker is opleider. Plaatsvervangend opleider is de heer R.F.A. Oosterwijk. De arts-assistenten zijn doorgaans anderhalf jaar werkzaam in het MCA. Er wordt veel tijd gestoken in opleidingsmomenten en -activiteiten. Ook wordt er jaarlijks in april een regionale refereer-avond verzorgd door het MCA. In november is de D-rect en Set-Q toegepast en de verbeteracties die daaruit voortkomen zijn ingezet ter verbetering van de kwaliteit van de opleiding. De beoordeling van de opleiders en de opleidingsplek was zonder meer positief. Wetenschappelijk onderzoek Voor wetenschappelijk onderzoek wordt aansluiting gezocht bij het AMC. Met professor F. Nollet van het AMC wordt overlegd over een academiseringsovereenkomst, gericht op de mogelijkheid van participatie in al lopend wetenschappelijk onderzoek van beide instellingen of ondersteuning anderzijds. de SRZ Complicatieregistratie Complicatieregistratie intra-articulaire injectie in het schoudergewricht registratie overige complicaties complicatiebespreking ja/nee ja/nee Ja/nee/frequentie Gemini Ziekenhuis ja, i.s.m. MCA ja, i.s.m. MCA 1x per week Medisch Centrum Alkmaar ja ja 1x per week Kennemer Gasthuis ja nee 1x per week Waterlandziekenhuis nee nee nee Westfriesgasthuis ja nee ja 9
samenstelling van het bestuur per 31 december 2010 de SRZ voorzitter: secretaris: penningmeester: adviseur: H. Luik MHA voorzitter Raad van Bestuur MCA Gemini Groep, Alkmaar A.J. Boom Lid Raad van Bestuur Magenta Zorg, Heerhugowaard vacature Mevrouw T. Blom-Luberti, coördinerend revalidatiearts Medisch Centrum Alkmaar commissie van contractanten De SRZ kent een Commissie van Contractanten. De leden zijn bestuurders (of hun vertegenwoordigers) van de instellingen die een samenwerkingsovereenkomst met de SRZ hebben. De commissie wordt minimaal eenmaal per jaar geïnformeerd over de belangrijkste ontwikkelingen van de SRZ. Esdégé Reigersdaal Esdégé-Reigersdaal, Heerhugowaard ODC De Caroussel, Hoorn ODC De Klink, Opmeer ODC De Troubadour, Den Helder De Hartekampgroep Peuterspeelzaal / vroegbehandeling Baloe, Haarlem Orthopedagogisch Dagcentrum het Duinhuis, Haarlem De Hartekamp, Heemstede s Heeren Loo Noorderhaven, Julianadorp Helioskoop (onderdeel van Heliomare) De Ruimte, school voor speciaal onderwijs, Bergen Leekerweide, Wognum 10
MagentaZorg Verpleeghuis Lauwershof, Alkmaar Oudtburgh, centrum voor verpleeghuiszorg, Bergen Verpleeghuis Zuyder Waert, Heerhugowaard Omring Verpleeghuis Lindendael, Hoorn Verpleeghuis Nicolaas, Lutjebroek Zorgcentrum Texel, Den Burg Verpleeghuis Den Koogh, Den Helder de SRZ Ons Tweede Thuis Kinderdagcentrum de Wollewei, Haarlem Kinderdagcentrum Lotusbloem, Aalsmeer Kinderdagcentrum Zevenster, Hoofddorp Dagcentrum de Vaart, Hoofddorp Dagcentrum Westwijk, Amstelveen Dag/wooncentrum Amstelmeer, Aalsmeer Wooncentrum de Meerheem, Hoofddorp Parnassia Bavo Groep Dijk en Duin, Castricum Prinsenstichting, Purmerend Raphaëlstichting Kinderdagcentrum Rozemarijn, Heemstede Midgard, Tuitjenhorn SEIN Cruquiushoeve, Heemstede SHDH Verpleeghuis Janskliniek en Verpleeghuis De Rijp, Haarlem Woonzorggroep Samen Verpleeghuis Magnushof, Schagen ZorgBalans Verpleeghuis Velserduin, Velsen De Zorgcirkel Verpleeghuis Novawhere, Purmerend Verpleeghuis Molentocht, Purmerend Zorgspectrum Westerhout, Alkmaar 11
Afscheid van Freek Korver de SRZ In gesprek met dhr. Freek Korver, voorheen voorzitter Bestuur SRZ, thans voorzitter Raad van Bestuur van het Tjongerschansziekenhuis in Heerenveen. Freek, je bent van 2005 tot 2010 bestuurder geweest van de SRZ, eerst als lid van het bestuur en vanaf 2007 als voorzitter. Heb je de SRZ zien veranderen in die jaren? Ja, significant. Ik heb de SRZ zien veranderen van een organisatie die eigenlijk voornamelijk de bezetting van de revalidatieartsen op de diverse plekken regelde tot een organisatie die de ziekenhuisrevalidatie inhoud geeft en zich daarmee ook profileert. Ik vind ook dat er behoorlijke slagen zijn gemaakt in de betrokkenheid van zowel de ziekenhuizen als de revalidatieartsen. Ik merk dat de ziekenhuizen nu meer naar de revalidatie kijken en zich afvragen wat kan de revalidatie voor ons ziekenhuis betekenen? De SRZ is als organisatie niet te vergelijken met andere revalidatieorganisaties. Kun je iets zeggen over de voordelen of nadelen van zo n zelfstandige aanbieder van ziekenhuis-revalidatiegeneeskunde? Ik heb in mijn huidige functie, en hiervoor in een ander ziekenhuis, te maken met revalidatieartsen die vanuit een centrum worden gedetacheerd en ik denk dat het een voordeel is dat de revalidatieartsen van de SRZ veel meer bij het ziekenhuis horen. Ze zijn meer betrokken bij zorgprogramma s en voelen zich arts van het ziekenhuis volgens mij. Daarnaast zie je bij de centrum-detachering dat de trek naar het centrum groter is en dat dit ten koste van de ziekenhuislokalisatie kan gaan. Nadeel van de keuze voor de SRZ is dat het een kleine organisatie is die het moet hebben van een goede samenwerking, zowel met elkaar als met centra en academische ziekenhuizen. Het is niet verstandig om je blind te staren op de eigen organisatie. Samenwerking met centra waar veel kennis is en ook op ander gebied meerwaarden liggen, is mijns inziens van groot belang voor de SRZ. Zie je de plaats van de revalidatiegeneeskunde in het ziekenhuis in de komende jaren veranderen? De revalidatiegeneeskunde heeft de mogelijkheid om zich steeds beter te profileren, ook meer aan het begin van ziekteprocessen. Het is bij uitstek een vak dat, net als bijvoorbeeld de geriatrie, de link kan leggen naar de verpleeg- en verzorgingssector en ook naar de eerste lijn. Ik zie het specialisme een brugfunctie vervullen om de eerste lijn te ondersteunen en daarmee de tweede lijn te ontlasten. Een reach out naar de eerste lijn, noem ik dat. 12
Kun je iets zeggen over de komende jaren; wat zou de SRZ op moeten pakken? In welke richting zou de SRZ zich moeten ontwikkelen? Zoals ik eerder al zei denk ik dat het belangrijk en ook wenselijk is dat de revalidatiegeneeskunde zich meer profileert in het ziekenhuis en dat de revalidatiearts bij allerlei zorgprogramma s ook aan het begin van de keten wordt ingeschakeld en niet alleen, zoals nu vaak het geval is, aan het eind. Ik denk namelijk dat de revalidatiearts veel te bieden heeft. De SRZ moet de voorwaarden daarvoor scheppen onder andere door te zorgen voor voldoende menskracht. Een staf van voldoende omvang is essentieel om dingen te kunnen realiseren. De arbeidsmarkt voor revalidatieartsen is al lange tijd krap; de SRZ moet dus een aantrekkelijke werkomgeving bieden en kan daarbij, door de huidige schaalgrootte, op kwaliteit sturen. de SRZ Tot slot: je kent de meeste revalidatieartsen van de stichting persoonlijk; wat zou je hen willen zeggen? Ik heb het heel plezierig gevonden om in het bestuur te mogen zitten en samen te werken aan de veranderingen. Ik heb gezien dat er een hoge intrinsieke motivatie is om het vak goed op de kaart te zetten. Het is een leuke, inspirerende groep mensen. Ik ben ook blij dat we als bestuur een andere koers hebben ingeslagen. Komende uit de tijd waarin besturen vooral een kwestie van op de tent passen was naar een tijd waarin bestuur en staf samen optrekken, naar kansen kijken en deze kansen ook pakken. 13
de ziekenhuizen de ziekenhuizen 14
Gemini Ziekenhuis Dit jaar is de formatie revalidatieartsen op peil door de invulling van de vacature door collega E. Husson. Het team van revalidatieartsen bestaat daarnaast uit de revalidatieartsen T. Blom- Luberti (kinderrevalidatie) en dr. J.P.J. Bakker. Hij vervult de rol van medisch manager. Hierdoor werd het mogelijk ook aan de kwaliteitsontwikkeling van de afdeling aandacht te besteden. De werkelijke inzet revalidatieartsen van 1,1 FTE komt overeen met de begrote formatie. Algemeen Op alle dagen behalve dinsdag is tenminste een revalidatiearts in het ziekenhuis aanwezig. De revalidatieartsen zijn ook in het Medisch Centrum Alkmaar werkzaam en zijn daar op dinsdag bereikbaar indien dit nodig is. de ziekenhuizen Organisatie De afdeling revalidatiegeneeskunde staat onder leiding van de heer dr. J.P.J. Bakker als medisch manager en mevrouw M.A. Boer, hoofd revalidatie, fysiotherapie en logopedie als organisatorisch manager. Kliniek Consultaties vinden vooral plaats op de afdeling neurologie in het kader van de Stroke Service. Het totaal aantal klinische consulten is fors toegenomen. Een klein deel van de klinisch opgenomen patiënten komt na ontslag in revalidatiedagbehandeling. Polikliniek Het aantal nieuwe patiënten en het aantal controle patiënten dat op de polikliniek worden gezien is ten opzichte van vorige jaren toegenomen. Kwaliteit De vakgroep revalidatiegeneeskunde werkt mee aan het Planetree-concept zoals dat in het ziekenhuis wordt vorm gegeven. Hieruit voortkomend is een kwaliteitsmedewerker benoemd die deelneemt aan de ziekenhuisbijeenkomsten kwaliteit, georganiseerd door de afdeling kwaliteit. Het behandelprotocol Klinische behandeling van beenamputatie nadert de eindfase voordat het daadwerkelijk geïmplementeerd zal worden. Vooruitlopend op de NIAZ accreditatie in 2011 worden dit jaar de NIAZ handboeken herzien. Het communicatieplan, dat naaar aanleiding van een studiemiddag is opgesteld, is verder uitgewerkt in mogelijke stappen en items. Dit jaar en volgend jaar wordt het item foto s en banner uitgewerkt. Het programma chronische pijngroep is herzien en een werkboek voor de patiënt is toegevoegd. De eerstvolgende groep start in maart 2011. De kinderrevalidatiearts heeft een overleg gehad met alle 1e lijns kinderfysiotherapeuten om de mogelijkheden van (revalidatie)behandeling bekend te maken en met elkaar af te stemmen. De wachttijden van de polikliniek revalidatiearts zijn afgenomen tot een aanvaardbare tijd van zes weken. Het beleidsplan SRZ is met het team besproken en de acties voortkomend uit de rapportages van de 15
de ziekenhuizen projectgroepen CVA en chronische pijn worden in gang gezet. Zo is er een aanzet tot klinimetrie voor beide diagnosegroepen en namen behandelaars deel aan de gezamenlijke scholing. Er is gestart met incidenten melden via de VIM procedure. Er is een VIM commissie samengesteld voor de afdelingen fysiotherapie, revalidatie en logopedie. De aanbevelingen voortkomend uit het kwaliteitsvisitatierapport worden verder uitgewerkt door de planning te veranderen in een nummerschema met vaste plekken. Hierdoor zijn dit jaar meer RBU gerealiseerd dan vorig jaar. Speerpunten komend jaar De revalidatieartsen zullen de revalidatiegeneeskunde duidelijker profileren in de medische staf en in de kliniek. De missie en visie van de afdeling revalidatie wordt uitgewerkt. De CBO richtlijn Beroerte zal wordt geïmplementeerd. Het pijn-datadossier wordt ingevoerd bij de chronische pijnpatiënt. De voorbereidingen voor de nieuwbouw wordt samen met de fysiotherapie en logopedie geïntensiveerd. 16
Kennemer Gasthuis De formatie revalidatieartsen in het Kennemer Gasthuis is 3,2 FTE. Oud-collega C.H. de Kort neemt tijdelijk waar in verband met het zwangerschapsverlof van mevrouw E.M. Keijser. Mevrouw B.S. Bakker-Hatten realiseert vanaf 1 oktober een beperkte waarneming kinderrevalidatie in het Waterlandziekenhuis. organisatie Vanwege het vertrek van bestuursvoorzitter de heer H. Luik halverwege het jaar wordt de heer L. de Beukelaar als interim-bestuurder aangesteld. De Raad van Toezicht heeft na uitgebreide overwegingen besloten tot uitbreiding van de Raad van Bestuur van twee naar drie bestuurders. Binnen de Organisatorische Eenheid Revalidatiegeneeskunde wordt een lichte organisatieverandering toegepast met een nieuwe unitleider. de ziekenhuizen De heer H.W.J. Rockx stopt per 1 mei in de functie van penningmeester van de Vereniging van Revalidatieartsen (VRA). Mevrouw B.S. Bakker-Hatten is kernstaflid en medisch manager van de revalidatieafdeling. Mevrouw C.M.M. Kroon neemt deel aan de stuurgroep beleidsplan SRZ. Daarnaast zal zij per januari 2011 voorzitter worden van de medische staf van de SRZ. kliniek Dit jaar zijn in totaal 276 klinische consulten en medebehandelingen verricht. Het klinisch overleg met de afdeling chirurgie en het overleg met klinisch werkende ergo- en fysiotherapeuten wordt dit jaar gecontinueerd. Bij ontslag naar huis volgt voor patiënten regelmatig een poliklinische revalidatiebehandeling in het ziekenhuis. polikliniek Dit jaar worden in totaal 1744 nieuwe poliklinische patiënten gezien bij een productieafspraak van 1630. De gemaakte productieafspraak voor de poliklinische revalidatie behandeling wordt gerealiseerd (12.134 RBU, ingezet voor 792 patiënten). kwaliteit De vakgroep Revalidatiegeneeskunde is betrokken bij verschillende activiteiten binnen het ziekenhuis zoals deelname van het huisartsensymposium, het landelijke project Telefysiek, de werkgroep nurse practitioner en het oncologiecentrum. Het team van de Poliklinische Revalidatie Behandeling (PRB) is in verschillende werkgroepen actief. Het protocol poliklinische revalidatie na geopereerd longcarcinoom wordt geëvalueerd en er volgen enkele aanpassingen. De werkgroep revalidatie bij rugklachten is bezig met een protocol voor een poliklinisch diagnostisch zorgpad en een inhoudelijk protocol poliklinische revalidatiebehandeling. De werkgroep handencentrum voert enkele protocollen in. De werkgroep pijnrevalidatie oriënteert zich op implementatie van de landelijke pijn dataset. De samenwerking voor pijn revalidatie met psychiatrie wordt in de wacht gezet i.v.m. reorganisatie van de vakgroep psychiatrie. De werkgroep revalidatie van kind met cerebrale parese realiseert een protocol volgens de nieuwe richtlijnen. De werkgroep reumarevalidatie evalueert het protocol en er wordt gestart met de aanpassing daarvan. Tenslotte stimuleert de werkgroep SAMPC borging van de verslaglegging binnen de Poliklinische Revalidatie Behandeling. speerpunten komend jaar In het medische beleidsplan revalidatiegeneeskunde worden bovenstaande kwaliteitsverbeteringen uitgewerkt. De productieafspraak voor 2011 is 1630 nieuwe patiënten en 12.500 RBU. In verband met 17
de ziekenhuizen de lange toegangstijden voor de revalidatie wordt in 2010 een business case gemaakt voor uitbreiding RBU naar 17.000 in combinatie met formatie-uitbreiding met 0,5 FTE revalidatiearts. Deze business case is ingediend bij de Raad van Bestuur. Goedkeuring voor de uitbreiding wordt echter uitgesteld vanwege de financiële situatie. De verwachting is dat in 2011 hierover een besluit genomen wordt. Mevrouw C.M.M. Kroon en mevrouw E.M. Keijser hebben een gesprek in het kader van de IFMS. De mogelijkheid tot de opleiding voor revalidatieartsen is oriënterend besproken met het VUMC en AMC. Het beleid van het ziekenhuis is gericht op het verkrijgen van opleidingsmogelijkheid. De toegangstijden polikliniek zijn verbeterd. Over de volle breedte van het Kennemer Gasthuis wordt een oordeel van huisartsen gevraagd. De volgende actiepunten dienen nog uitgevoerd te worden: verbetering afstemming policontrole en behandeling voor patiënt; bewegwijzering PRB; formatie psychologie voor PRB en als laatste verslaglegging psychologie en orthopedagogie. 18
Medisch Centrum Alkmaar Dit jaar was een bijzonder jaar omdat onder leiding van het nieuwe organisatorisch hoofd een nieuwe richting wordt ingeslagen. Zo wordt binnen de revalidatieafdeling het traject missie/visie opgestart en op de beleidsdag van 8 oktober gepresenteerd met als slogan Samen kennis maken, samen in beweging. De missie/visie is de basis voor het beleid de komende jaren. Deze is vastgelegd in het Discipline Ondernemings Plan. De inzet van revalidatieartsen bedraagt dit jaar 3,5 FTE conform de begroting. algemeen De afdeling heeft een aantal jaren met een negatieve begroting gewerkt. Dit jaar is dat in verschillende overleggen en op verschillende niveaus besproken met als resultaat een sluitende begroting 2011 waarin eveneens een uitbreidingsaanvraag voor 1 FTE revalidatiearts is goedgekeurd. De sollicitatieprocedure wordt komend jaar gestart. De afdeling revalidatie is in een aantal jaren flink gegroeid. Dit levert knelpunten op in het gebruik van de verschillende ruimtes. De uitkomsten van een ruimtemeting zullen komend jaar moeten leiden tot een effectiever gebruik van deze ruimtes. Er is inmiddels op organisatieniveau een akkoord voor aanpassing aan een ruimte voor de arts-assistenten voortkomend uit aanbevelingen van de opleidingsvisitatie. De uitvoering hiervan moet nog plaatsvinden. de ziekenhuizen organisatie In het personeelsbestand vinden dit jaar belangrijke wijzigingen plaats. Mevrouw E. Husson is één dag per week de afdeling komen versterken. Daarnaast is zij werkzaam in het Gemini Ziekenhuis. Het organisatorisch hoofd, de heer J. Disco, neemt in februari afscheid en wordt opgevolgd door de heer H. Röling. Binnen de afdeling fysiotherapie, ergotherapie en het secretariaat van de afdeling vindt eveneens een aantal personele wijzigingen plaats, waaronder een nieuwe teamleider secretariaat. Er is een notitie geschreven door het zorggroep management voor de vorming van een zorggroep Revalidatie en Herstel. Hierbij worden de afdelingen revalidatie, psychologie en fysiotherapie samengevoegd tot één organisatorische eenheid. De bedoeling is dat deze samenvoeging in 2011 zijn beslag krijgt. kliniek De vraag naar klinische consultatie is ook dit jaar groot. De arts-assistenten voeren de consulten uit onder supervisie van de revalidatieartsen. Er wordt deelgenomen aan een nieuw Stroke protocol, waarbij de revalidatieartsen zo snel mogelijk indiceren voor het ontslagtraject van CVA patiënten. De klinische ergotherapeuten worden vaker ingeschakeld voor behandeling van CVA patiënten. polikliniek De productieafspraken worden dit jaar nagekomen. De wachttijd voor een eerste poliklinisch consult bleef ongeveer vier maanden, waarbij gedifferentieerd wordt naar diagnosegroepen. kwaliteit Op het gebied van scholing is het scholingsplan voor dit jaar uitgevoerd. Er is een begin gemaakt met het structureel houden van R&O (resultaat & ontwikkelings) gesprekken met medewerkers. De succesboeken van de afdeling revalidatie zijn gedateerd. Daarom wordt een begin gemaakt met het actualiseren van de afdelingsspecifieke onderdelen. Dit wordt komend jaar afgerond. Verschillende revalidatieartsen hebben zitting in de projectgroepen van de SRZ waarmee verbetering van de kwaliteit van zorg wordt nagestreefd. Mevr. Blom is voorzitter van de stuurgroep SRZ. 19
de ziekenhuizen speerpunten komend jaar De afdeling revalidatie werkt met een verouderd plannings/registratiesysteem. De ambitie is om in 2011 een nieuw systeem operationeel te hebben. Er is gestart met de organisatie van een transmuraal handennetwerk, dat in 2012 operationeel zal zijn. De wens bestaat om ook op het gebied van chronische pijn in de toekomst transmurale samenwerkingsverbanden te organiseren. Daarnaast zal worden gestart met een project om de zeer lange wachttijden van de pijnobservaties te verkorten. Op wetenschappelijk gebied zal samenwerking worden gezocht met het EMGO instituut van de VU. wetenschappelijk werk De opleider, de heer dr. J.P.J. Bakker, geeft wekelijks cursorisch onderwijs. De arts-assistenten nemen deel aan basiscursussen en opleidingsactiviteiten van het opleidingscircuit. Er zijn drie arts-assistenten in opleiding. Mevrouw L.J Corporaal wordt per 1 januari 2011 opgevolgd door mevr. M. Maas. Op dinsdagmiddag worden referaten gehouden in de vorm van PICO s (Patient Intervention Controlled Outcome), artikelen besproken en wordt het gezamenlijk-zien spreekuur gehouden. De arts-assistenten nemen deel aan wetenschappelijk onderzoek in het kader van hun opleiding tot revalidatiearts. Een posterpresentatie en lezing worden verzorgd tijdens het IFSSH (International Federation of Societies for Surgery of the Hand) congres in Seoul in november. bijzondere activiteiten De regionale refereeravond voor revalidatieartsen en arts-assistenten revalidatie wordt ook dit jaar april verzorgd door de revalidatieartsen en medewerkers van het MCA. De plaatsvervangend opleider, de heer R.W.F. Oosterwijk verzorgt een deel van het onderwijs voor coassistenten in het ziekenhuis. De afdeling is ook stageadres voor fysiotherapeuten en ergotherapeuten in opleiding, alsmede voor een coassistent en een arts-in-opleiding tot AVG arts. De afdelingen logopedie en maatschappelijk werk zijn gestart met de begeleiding van stagiaires. Binnen de afdeling ergotherapie zijn de medewerkers ingeschreven in het kwaliteitsregister van hun beroepsvereniging. 20