Samenwerkingsverband Regio Eindhoven Vergadering Dagelijks Bestuur d.d. 17 december 2012 Agendapunt : Portefeuille : Mobiliteit, coördinatie MIRT / gebiedsontwikkeling Midden en Oost, Gulbergen (Mw. P.J.M.G. Blanksma-van den Heuvel) Onderwerp : Vaststelling tarieven openbaar vervoer 2013 Probleemstelling Voorstel Besluit : : Het SRE is verantwoordelijk voor de vaststelling van de openbaar vervoer tarieven geldig voor de busconcessie SRE. De vaststelling betreft zowel de tarieven overeen gekomen in het Regionaal openbaar Vervoer Beraad (ROVB) en verwoord in het landelijk tarieven kader (LTK) als de regionale tarieven waarvan de chipkaart tarieven alsmede het ritkaartje op de bus hetzelfde zijn als in de concessies van de provincie Noord Brabant. Daarnaast introduceert de provincie een daldagkaartje terwijl het SRE dit om financiële redenen niet doet. De tarieven worden jaarlijks vastgesteld. : - De openbaar vervoertarieven 2013 voor de busconcessie SRE vast te stellen Akkoord DB-lid Ja wel openbaar Ondernemingsraad Dienstcommissie Portefeuillehoudersoverleg Dagelijks Bestuur 2 e behandeling Regioraad Naam auteur: E. Wijvekate d.d. d.d. d.d. d.d. Diensthoofd kennisneming kennisneming kennisneming kennisneming advisering bespreking bespreking besluitvorming Secretaris SRE instemming advisering advisering besluitvorming Voorlichting door : SRE / MD / RHCe Beschrijving bijlage(n): Geen bijlagen 31519\EWI\HSW\-1
Adviesnota vergadering Dagelijks Bestuur d.d. 17 december 2012 AGENDAPUNT Onderwerp Vaststelling tarieven openbaar vervoer 2013 Samenvatting adviesnota Het SRE is verantwoordelijk voor de vaststelling van de openbaar vervoer tarieven geldig voor de busconcessie SRE. De vaststelling betreft zowel de tarieven overeen gekomen in het Regionaal openbaar Vervoer Beraad (ROVB) en verwoord in het landelijk tarieven kader (LTK) als de regionale tarieven waarvan de chipkaart tarieven alsmede het ritkaartje op de bus hetzelfde zijn als in de concessies van de provincie Noord Brabant. Daarnaast introduceert de provincie een daldagkaartje terwijl het SRE dit om financiële redenen niet doet. De tarieven worden jaarlijks vastgesteld. Vaststelling landelijk uniforme tarieven en vervoerbewijzen In het verleden werden de tarieven van de landelijke vervoerbewijzen zoals strippenkaarten en sterabonnementen vastgesteld door het Ministerie van I&M. Ook in 2013 zal sprake zijn van een aantal landelijk uniforme tarieven. Deze vloeien voort uit het Convenant Landelijk Tarievenkader (LTK). Nu het Nationaal Vervoer Bewijs (NVB) is uitgezet, is de regionale vaststelling van de landelijk uniforme tarieven formeel een verantwoordelijkheid geworden van de regionale overheden. Vandaar dat in de aanvraag van Hermes voor 2013 onderstaande landelijk uniforme tarieven zijn opgenomen: a) Vaste voet OV-chipkaart; b) Leeftijdskortingen OV-chipkaart; c) Pilot Virizis reisproduct; d) Altijd Korting; e) OV Voordeel; f) Combikaart NS (stad/streeksupplementen zakelijke markt); g) OV-jaarkaart; h) Studentenreisrecht; i) Netabonnement; j) Netabonnement Zakelijk. ad a) Vaste voet OV-chipkaart Dit is het bedrag dat de klant, die reist op saldo, betaalt aan het begin van zijn reis met bus, tram en/of metro. Als de klant binnen 35 minuten overstapt op een andere bus, tram of metro en daar ook op saldo reist, betaalt hij de vaste voet niet opnieuw. De vaste voet is vastgelegd in het LTK. De vaste voet wordt vastgesteld in euro s en afgerond op 2 decimalen: Tarief 2012: 0,83 Tarief 2013: 0,86 31519\EWI\HSW\-2
ad b) Leeftijdskortingen OV-chipkaart In het LTK is vastgelegd dat houders van een persoonlijke OV-chipkaart in de leeftijd van 4 tot en met 18 jaar en van 65 jaar en ouder automatisch leeftijdskorting krijgen op de ritprijs. Deze korting geldt zowel voor de vaste voet als voor het regionale kilometertarief. Leeftijdskorting 2012: Leeftijdskorting 2013: 34% 34% ad c) Pilot Vizirisproduct en structurele oplossing Voor de doelgroep blinden en slechtzienden met OV-begeleiderskaart (B) is in 2011 een landelijk pilot gehouden voor een Viziris reisproduct. Conform het LTK is het reisproduct geldig in heel Nederland op alle lijnen van bus, tram en metro en is niet geldig in OV over water, in de trein en op de nachtnetten. Het abonnement moet geladen worden op en persoonlijke OV-chipkaart. Zoals met elke OV-chipkaart moet de reiziger wel gewoon in- en uitchecken, maar een gemiste check-out levert geen financieel risico op. De pilot liep van 15 april tot 15 oktober 2011 en is uiteindelijk verlengd tot 31 december 2012. Gedurende deze periode vond verkoop plaats. De verkochte reisrechten gelden voor 1 jaar. Vandaar dat het Viziris reisproduct ook in 2013 nog geaccepteerd wordt en regionaal dient te worden vastgesteld. Tarief 2012: Tarief 2013: 120,- per jaar ineens of maandelijks automatische incasso van 10,- Alleen nog acceptatie Als alternatief voor het Vizirisproduct zal een speciaal saldoreizen-product met aangepaste borg worden geïntroduceerd. Hiermee kan de doelgroep tegen het normale saldotarief reizen. De borg is voor deze groep verlaagd van 4,00 naar 1,50. Deze oplossing komt tegemoet aan de wensen van de doelgroep. ad d) Altijd Korting In september 2011 is het landelijke kortingsabonnement Altijd Korting geïntroduceerd. Hiermee krijgen reizigers korting ten opzichte van de standaard ritprijs bij saldo-reizen met de OV-chipkaart. Altijd korting geldt conform het LTK op alle tijdstippen van de dag in alle bus, tram en metro, met uitzondering van buurtbussen en nachtbussen. De geldigheidsduur bedraagt een jaar of een maand en kan elke dag van de maand ingaan. Altijd Korting kan alleen geladen worden op een persoonlijke OV-chipkaart. De korting stapelt met de leeftijdskorting bij ad b. De kortingspercentages zijn verder afhankelijk van de leeftijd van de kaarthouder op de ingangsdatum van het gekochte abonnement: Leeftijd op ingangsdatum 4-11 jaar 12-18 jaar 19-64 jaar 65+ Korting o.b.v. abonnement 20% 40% 20% 20% Leeftijdskorting (ad b) 34% 0% 0% 34% Gestapelde korting t.o.v. standaard ritprijs 47,2% 40,0% 20,0% 47,2% Voor de tweede keer op rij is landelijk besloten om per 1 januari 2013 het (introductie)tarief nog niet te verhogen. Voor de bepaling van het tarief van Altijd Korting in 2014 zal de Landelijke Tarieven Index (LTI) voor 2012 en 2013 uiteraard wel betrokken worden. 31519\EWI\HSW\-3
Maandabonnement Jaarabonnement Tarief 2012: 16,50 165,00 Tarief 2013: 16,50 (+0%) 165,00 (+0%) ad e) OV Voordeel In 2012 is het landelijke kortingproduct OV Voordeel geïntroduceerd. OV Voordeel geldt conform het LTK op alle tijdstippen van de dag in alle bus, tram en metro, met uitzondering van buurtbussen en nachtbussen. De korting bedraagt voor iedereen 20%, ongeacht de leeftijd. De geldigheidsduur bedraagt een maand en kan elke dag van de maand ingaan. De jaarvariant zal op een nader te bepalen moment worden geïntroduceerd. OV Voordeel kan alleen geladen worden op een persoonlijke OV-chipkaart. Dit abonnement is uitsluitend verkrijgbaar in combinatie met het NS Altijd Voordeel abonnement. OV Voordeel is alleen te koop is bij de NS-kaartautomaat en NS-servicebalie. Het (introductie)tarief van OV Voordeel zal op 1 januari 2013 nog niet verhoogd worden. Voor de bepaling van het tarief van OV Voordeel in 2014 zal de LTI voor 2013 uiteraard wel betrokken worden. Maandabonnement Jaarabonnement Tarief 2012: 10,00 120,00 Tarief 2013: 10,00 (+0%) 120,00 (+0%) ad f) Combikaart NS (stad/streeksupplement) Tot 2011 konden NS-klanten bij hun trajectabonnement ook een stad-streeksupplement kopen. Hieraan is medio 2012 een einde gekomen. Als alternatief is OV Voordeel geïntroduceerd (zie ad e). Voor de zakelijke markt (business-to-business) is nog geen goed alternatief beschikbaar. Ter overbrugging is vorig jaar in onderling overleg tussen NS en stad/streekvervoerders besloten om specifiek voor de zakelijke markt het stad/streeksupplement nog te continueren tot eind 2012. Ook gedurende de eerste 6 maanden van 2013 biedt NS haar zakelijke klanten nog deze Combikaarten NS aan. De tarieven van 2012 worden per 1-1-2013 conform de LTI geïndexeerd. 1 ster jaar 2 ster jaar 3 ster jaar Tarief 2012: 392,00 587,50 768,50 Tarief 2013: 407,00 (+3,83%) 610,00 (+3,83%) 798,00 (+3,83%) ad g) OV-jaarkaart De OV-jaarkaart maakt deel uit van het LTK. De tarieven voor het stad/streekdeel van de OV-jaarkaart dienen voortaan als regionaal tarief te worden vastgesteld. Uitgangspunt voor bepaling van de tarieven 2013 is de tarieven 2012 vermeerderd met de LTI 2013. OV-Jaarkaart 2012 2013 1 Persoon 609,50 633,- 2 Personen 1000,- 1038,50 3 Personen 1250,- 1298,- 4 Personen 1500,- 1557,50 5 Personen 1750,- 1817,- 6 Personen 2000,- 2076,50 Bedrijven 736,- 764,- 31519\EWI\HSW\-4
ad h) Studentenreisrecht Het studentenreisrecht als bedoeld in artikel 1.6 en 1.7 van de overeenkomst tussen de vervoerbedrijven en Staat, bedoeld in artikel 4.3, eerste lid, van de Regeling Studiefinanciering 2000 (studentenreisrecht) is geldig in het gehele openbaar vervoer in Nederland, met uitzondering van nachtlijnen. Het Studentenreisrecht is ook vastgelegd in het LTK. Het reductietarief als bedoeld in artikel 1.6 en 1.7 van de overeenkomst tussen de vervoerbedrijven en de Staat bedraagt voor het regionale openbaar vervoer 34% van het standaardrittarief. Hermes ontvangt een compensatie voor reizigers met een Studentenreisrecht. ad i) Netabonnement Dit abonnement was voorheen bekend als N-ster abonnement en geeft recht op onbeperkt reizen. Dit is geldig in alle bussen, trams en metro s bij alle vervoerbedrijven. Uitgangspunt voor bepaling van de tarieven 2013 is het tarief van het N-ster abonnement van 2012 vermeerderd met de LTI 2013. Maand Tarief 2012: 256,95 reductie 169,59 Tarief 2013: 266,80 Reductie 176,09 Jaar 2569,50 Reductie 1696,00 2668,00 Reductie 1760,00 ad j) Netabonnement Zakelijk Het Netabonnement Zakelijk is bedoeld voor de zakelijke markt (business to-business) en moet aan een aantal voorwaarden voldoen: - Er is geen geschikt regionaal aanbod. Dat wil zeggen dat het aanbod van regionale afgekochte reisrechten ontoereikend is voor de betreffende reiziger of er is een combinatie van afgekochte reisrechten nodig,waarvan de opgetelde prijs hoger is dan het Netabonnement Zakelijk; - Er wordt alleen verkocht via contracten die worden afgesloten met werkgevers ten behoeve van hun werknemers. Dit geldt dus niet voor scholieren of leden van inkoop- of belangenorganisaties (als Eigen Huis, ANWB en dergelijke); - Facturering van abonnementen geschiedt via één centrale faciliteit of dienst; - Het Netabonnement Zakelijk mag worden verkocht tegen een dagprijs van 1/365e deel van de jaarprijs. Dit is aan de orde voor medewerkers die tijdens de looptijd van het overkoepelend contract bij de werkgever in dienst treden. Restitutie tegen deze voorwaarden is alleen geoorloofd als de werknemer uit dienst gaat of verhuist. Voor de zakelijke markt (grootgebruik) wordt een bijzonder landelijk uniform tarief voorgesteld voor het Netabonnement Zakelijk. Tarief 2013: 1300,00 31519\EWI\HSW\-5
Regionale tarieven OV-chipkaart gerelateerde tarieven Het kilometertarief en de Brabantse reisproducten worden geïndexeerd met 3,83%. In SRE krijgen houders van een persoonlijke OV-chipkaart in de leeftijd van 12 tot en met 18 jaar automatisch 34% leeftijdskorting op de ritprijs. Deze korting geldt zowel voor de vaste voet als voor het regionale kilometertarief. De Ritkaart Deze kaart geeft recht op 1 rit in het OV in de regio en in de provincie Noord Brabant. Kids Groepticket De prijs van het Kids groepsticket wordt 21,-. Het Kids Groepsticket is bedoeld voor BSO-organisaties/scholen, die met 10-15 kinderen reizen. Het is een papieren vervoerbewijs (wegwerpkaartje zonder chip), ongedateerd, geldig op de dag van stempeling door de chauffeur. Met één Kids groepsticket mag een groep van maximaal 15 kinderen in de leeftijd van 4-11 jaar samen met maximaal 3 volwassen begeleid(st)ers na 9 uur onbeperkt reizen met Connexxion, Breng, Hermes en GVU. Het Kids groepsticket is een ticket dat Hermes als proef uitvoert van de herfst van 2011 t/m 31 december 2012, waarin het tarief gelijkgehouden wordt. Per bestelling van één of meerdere vervoerbewijzen wordt de BSO - organisatie 5,00 handeling en verzendkosten in rekening gebracht. Kids Ticket Het Kids ticket geeft een reisrecht van 1 uur (met overstap). Het kaartje is geldig voor kinderen onder de 12 jaar (4 tm. 11). Dit is een nieuw papieren kaartje dat verkocht wordt op de bus. Rit Uitrijkaart De Rituitrijkaart is een kaartsoort die wordt verkocht door controlebeambten (o.a. VIC-ers) ter vervanging van het proces verbaal. Door de reiziger een alternatief voor een boete te kunnen bieden, wil Hermes de agressie in haar voertuigen verminderen. A-naar-beter buskaart Dit is een retour voor 1 persoon. Het Van A naar Beter-buskaartje is alleen geldig tijdens specifieke actieperiodes en op specifieke actielijnen die relatie hebben met de op dat moment uitgevoerde wegwerkzaamheden. Met Rijkswaterstaat worden in overleg de actievoorwaarden vastgesteld afhankelijk van de aard van de wegwerkzaamheden. De geldigheid van het Van A naar Beter-buskaartje wordt per afsluiting gepubliceerd op de websites www.connexxion.nl en/of op www.van anaarbeter.nl. Deze actie is gericht op automobilisten, maar alle reizigers mogen het Van A naar Beter-buskaartje kopen bij de buschauffeur. Het vervoerbewijs is een papieren vervoerbewijs, dat wordt gestempeld door de chauffeur (wegwerpkaart zonder chip). Vrijvervoer Hermes In het kader van een goede dienstuitvoering is er voor het personeel een vrijvervoer bewijs. Dit kaartje wordt in voorkomende gevallen ook gebruikt voor gasten van Hermes. Geschenkdagkaart De geschenkdagkaart kan door Hermes klantenservice gebruikt worden als attentie of schadeloosstelling bij een klacht van een reiziger. De kaart geeft de ontvanger recht op een dag gratis reizen op alle Hermes lijnen. 31519\EWI\HSW\-6
Tarief 2012 Tarief 2013 Ritkaart 3,- 3,50 KM. tarief 0,132 0,137 Dalkorting 10,50 10,90 Jeugdmaandab. 78,40 81,70 Kids-Groepsticket 20,- 21,- Kids Ticket 1,- Jeugdmaandabb.16/17 40,85 Rit uitrijkaart 25,- 25,- Vrijvervoer Hermes - - Geschenkdagkaart - - Het carnavalskaartje heeft Hermes in haar aanvraag niet opgenomen daar het nog niet zeker is dat Hermes ook dit jaar weer een nachtnet rijdt. Taxbus Helmond De taxbus in Helmond is naast WMO vervoer ook te gebruiken als openbaar vervoer met een eigen tarief. Dit tarief is ook geïndexeerd en wordt 4,15 per rit in 2013 t.o.v. 4,00 per rit in 2012. Dit is de prijs voor een rit met taxbus binnen de gemeentegrenzen van Helmond. Bestuurlijke aspecten Indexatie In de vergadering van het ROVB (Regionaal Openbaar Vervoer Beraad) op 26 september 2012 is een LTI (Landelijke Tarieven Index) voor 2013 van 3,83% vastgesteld. Een deel daarvan bestaat uit compensatie aan de vervoerders voor de vraaguitval die is ontstaan door het toepassen van hogere tarieven. Dit besluit vormt de basis voor de decentrale overheden (DO s) om de tariefaanpassingen conform vast te stellen. Tussen overheden en vervoerders is discussie gevoerd over het continueren van de vraaguitvalcompensatie. In het ROVB is met de vervoerders afgesproken om met elkaar aan tafel te gaan zitten met als inzet de vraaguitvalcompensatie geleidelijk af te bouwen, beginnend in 2014. Het reizigersoverleg SRE heeft in haar advies aangegeven principieel tegen het compenseren van de vraaguitval te zijn omdat, zo stelt men, de bestaande reizigers dan extra moeten gaan betalen ter compensatie van reizigers die afvallen. Zij kan zich wel vinden in een geleidelijk afbouw van de vraaguitvalcompensatie. De discussie vindt verder plaats op de landelijke onderhandelingstafel. Wagenverkoop In het voorjaar 2012 is bestuurlijk met de provincie Noord-Brabant afgesproken om het ritkaartje op de bus van 3,00,= te verhogen naar 3,50,= met ingang van 1 januari 2013. Deze verhoging lijkt op het eerste gezicht veel, maar in ogenschouw moet worden genomen dat er in 2012 niet geïndexeerd is en deze verhoging voor een periode van drie jaar geldt (2011, 2012 en 2013). Op jaarbasis geeft dit voor Hermes 31519\EWI\HSW\-7
een reële opbrengstverhoging (indexatiebedrag). Belangrijk uitgangspunt is dat in het SRE gebied Hermes verantwoordelijk is voor de opbrengsten en bij de provincie de provincie zelf. De provincie Noord-Brabant heeft te kennen gegeven dat zij hiernaast een daldagkaartje wil introduceren van 5,50 of 6,00. Als referentie nemen SRE en Hermes de situatie zoals omschreven bij bestuurlijke afspraken. Deze variant (ritkaartje en daldagkaartje) laat zien dat er sprake is van een flinke derving voor Hermes (circa 700.000,= op jaarbasis). Hermes heeft, als opbrengstverantwoordelijk vervoerder, te kennen gegeven dat zij, gelet op de dervingseffecten, niets zien in uitbreiding van de wagenverkoop. Bestuurlijk overleg tussen de heer Jacobs en de heer Van Heugten in oktober 2012 heeft opgeleverd dat SRE dit niet kan en wil vergoeden en dat partijen met dit kaartje dus geen gelijk tarief aan de reiziger voorstellen. Het reizigersoverleg SRE en het reizigersoverleg Brabant hebben negatief geadviseerd over het uiteenlopen van het tarief van de wagenverkoop, omdat dit communicatief richting de reiziger moeilijk uit te leggen is. Bovendien zijn wij van mening dat er veel meer ingezet moet worden in verhoging van het aantal reizigers die gebruik maken van het dalkortingsproduct ( 10,90 per jaar 40% korting in daluren). Dit past naar onze mening veel meer in de geest van het Brabantse tarievenhuis waar het ritkaartje relatief duur is zodat zoveel mogelijk mensen de OV- chipkaart gaan gebruiken. Daarom is in 2011 dit ritkaartje als ontmoedigingskaartje geïntroduceerd. Komend jaar zal daar dan ook extra campagne op ingezet worden. Een tweede afwijking ten opzichte van de provincie betreft het volgende: Gedeputeerde Van Heugten heeft op 3 december jl. besloten tot gefaseerde invoering van het reisproduct voor 16- en 17-jarigen (aangenomen motie van PS november 2011 maandkaart 16-17 jarigen 40,85) op OV Chipkaart. In de provinciale OV-concessies is het voornemen om op 6 januari 2013 (datum nieuwe dienstregeling) dit product geldig te laten zijn en in de SRE-concessie op een latere datum (31 maart of 6 april 2013 of eerdere datum indien impactanalyse in januari 2013 goede resultaten geeft). Voor dit product zullen SRE en de provincie tijdelijk uit elkaar lopen. Een derde afwijking vormt het kidsticket. Kinderen tussen 4 en 12 jaar betalen in het SRE 1,00 onder begeleiding van een met chipkaart betalende volwassenen. Bij de provincie wordt 0,= betaald. Voorgesteld wordt de openbaar vervoer tarieven 2013 vast te stellen. Personele consequenties geen Financiële consequenties geen Paragraaf en punt werkprogramma FL03-04-02 VOORSTEL: - De openbaar vervoertarieven 2013 voor de busconcessie SRE vast te stellen 31519\EWI\HSW\-8