Onderzoek over zaken doen in Duitsland Januari 2014
Samenvatting - Nederlands middenbedrijf wil meer groei halen uit Duitse markt Middelgrote Nederlandse bedrijven willen meer groei realiseren in Duitsland. De ondernemingen verwachten de toename met name te realiseren door autonome groei, het introduceren van nieuwe producten op de Duitse markt en het betreden van nieuwe afzetmarkten. De overname van een Duitse onderneming om meer groei re realiseren is bij middelgrote Nederlandse bedrijven veel minder aan de orde. Dit blijkt uit onderzoek van KPMG naar de mate waarin middelgrote, Nederlandse ondernemingen zaken doen in Duitsland. Van de bedrijven die op dit moment actief zijn in Duitsland verwacht bijna 80% verdere groei te halen uit de Duitse markt. Ruim 90% verwacht dat met name autonome groei, zoals de introductie van nieuwe producten en het vinden van nieuwe Duitse afzetmarkten, zullen zorgen voor meer omzet uit Duitsland. Eén op de vijf bedrijven verwacht te zullen groeien door overname van een Duitse onderneming. Op dit moment is bij 70% van de ondernemingen de Duitse markt goed voor maximaal 10% van de omzet. Zo n 20% van de ondernemingen genereert 10 tot 25% van de omzet uit de Duitse markt en een kleine 5% haalt meer dan de helft van de omzet uit de Duitse markt. Overeenkomsten en verschillen Onze oosterburen hebben de grootste en meest invloedrijke economie van Europa, zegt Ernst Groenteman, partner bij KPMG en gespecialiseerd in het Nederlands middenbedrijf. Groenteman: Met zo n 83 miljoen inwoners vormt Duitsland voor veel middelgrote bedrijven een zeer aantrekkelijke afzetmarkt met een sterke koopkracht en de voordelen van een volwassen, stabiele economie. Veel Nederlandse ondernemingen die de intentie hebben om hun activiteiten Europees uit te breiden, beginnen dan ook in Duitsland. Op een aantal terreinen kennen de landen bovendien overeenkomsten, zoals wet- en regelgeving. Zo zijn de aansprakelijkheid en organisatie van een Duitse GmbH en een Nederlandse BV vergelijkbaar geregeld. Hierdoor is het voor Nederlandse bedrijven relatief eenvoudig om in Nederland van start te gaan. Voor bepaalde sectoren kent Duitsland echter zeer specifieke regelgeving die aanzienlijk verschilt van de Nederlandse. De gevolgen hiervan kunnen groot zijn. Zo kan een bedrijf volgens Nederlands recht de meerderheid van stemmen hebben binnen een vennootschap, terwijl dat volgens het Duitse recht niet zo is. Begrip voor cultuurverschillen De grootste struikelblokken in zaken doen met Duitsland vormen volgens Groenteman de verschillen in markt en cultuur. Groenteman: Om goed op de Duitse markt te kunnen opereren is het dan ook van belang dat de Duitse taal wordt beheerst en er begrip is voor bestaande cultuurverschillen. Bij conflicten stellen Nederlandse ondernemingen zich relatief flexibel op om tot een akkoord te komen. Duitse bedrijven stellen zich in het algemeen formeler op en zijn gewend de letter van de wet te volgen. Nederlandse bedrijven die zaken willen doen op de Duitse markt blijken het cultuurverschil overigens in het algemeen te herkennen. Uit het onderzoek blijkt dat de helft van de ondernemingen die op dit moment actief zijn in Duitsland gebruik maakt van Duitse werknemers om de Duitse cultuur meer in het bedrijf te integreren. Ruim 10% kiest er bovendien voor om een Duitser een plek te geven in het bestuur van de onderneming en de Duitse cultuur op deze manier in de onderneming te verankeren. 1
Inhoudsopgave Samenvatting 1 Onderzoeksresultaten 3 Contactpersonen 11 2
Onderzoeksresultaten
Hoe belangrijk is de Duitse markt voor uw bedrijf? Doet u zaken Column1 in Duitsland? Zeer belangrijk 16% Onbelangrijk 55% Belangrijk 12% Nee 52% Ja 48% Redelijk belangrijk 17% De respons op de vragen op de pagina s 5 t/m 8 is afkomstig van de respondenten die ja hebben geantwoord op bovenstaande vraag 4
In welke vorm doet u zaken in Duitsland? Hoe belangrijk is de Duitse markt voor de omzet van uw bedrijf? Joint Venture met een Duitse partner van waaruit de Duitse markt bediend wordt 3% 97% 8% 5% Zakenpartner in Duitsland die de Duitse markt bedient 13% 87% 19% 68% Eigen vestiging in Duitsland van waaruit de markt bediend wordt 20% 80% < 10% van de omzet Exporteren naar Duitsland 52% 48% Tussen de 10 en 25% van de omzet Tussen de 25 en 50% van de omzet > 50% van de omzet 5
Verwacht u verdere groei te halen in de Duitse markt? Hoe gaat u de groei realiseren? Nee 24% Innovatie 34% 66% Acquisitie 22% 78% Autonome groei 92% 8% Ja 76% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 6
Wat is de belangrijkste reden om zaken te doen in Duitsland? Integreert u de Duitse cultuur in uw bedrijf? We benutten de technologische kennis en productie ervaring van Duitsland 2% 98% Nee 9% 91% We zien Duitsland als hub voor groei naar andere landen/regio's Verdere schaal- en omzetvergroting realiseren 2% 63% 98% 37% We zien dat het zakendoen in Duitsland ons hele bedrijf verder heeft verrijkt en kennis heeft gegeven 20% 80% Winstgroei 20% 80% We hebben Duitsers in ons MT voor ons hele bedrijf 13% 87% 0% 20% 40% 60% 80% 100% We werken met Duitsers in Duitsland 50% 50% 7
Zijn er belemmeringen om in de toekomst zaken te gaan doen in Duitsland? Overweegt u zaken te gaan doen in Duitsland? We missen financiering om deze stap te zetten Technologie sluit niet aan Taalproblemen 12% 5% 13% 88% 95% 87% Ja, binnen 1 jaar 13% Ja, met een jaar of 2-3 10% Verschillen in cultuur 20% 80% Nee 47% Op gebied van de wetgeving 20% 80% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wellicht in de verdere toekomst 30% 8
Heeft u marktonderzoek uitgevoerd naar de potentie van uw producten/diensten Column1 voor de Duitse markt? Als u de Duitse markt gaat betreden, vraagt u dan ondersteuning van een derde partij? Ja, van mijn accountant 6% 94% Ja 25% Ja, van mijn advocaat 4% 96% Ja, van mijn bank 2% 98% Ja, van een combinatie van bovenstaande partijen 14% 86% Nee 75% Ja, van een andere adviseur 22% 78% Nee, dan doet ik het op eigen kracht 58% 42% 9
Contactpersonen Ernst Groenteman Partner KPMG Regio Randstad Noord 06 531 69 215 groenteman.ernst@kpmg.nl André Oude Weernink Partner KPMG Regio Noord Oost 06 533 79930 oudeweernink.andre@kpmg.nl René van der Kruk Partner KPMG Regio Randstad Zuid 06 534 10090 vanderkruk.rene@kpmg.nl Arnold de Bruin Partner KPMG Regio Zuid 06 533 30859 debruin.arnold@kpmg.nl Hans-Peter van der Horst Partner KPMG Dutch/German Desk 06 533 55040 Vanderhorst.hans-peter@kpmg.nl 10