Van VDAB- naar knelpuntberoep: het belang van en stage POOLL-conferentie, 7 januari 2015 Katleen De Rick & Greet Van Dooren Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra WAAROM DIT ONDERZOEK? 2 1
Paradox en oplossing Knelpuntberoepen Veel werkzoekenden Specifieke beroeps VDAB 3 Enkele kenmerken van deze VDAB-en Opleiding: specifieke competenties: vakkennis; generieke competenties: sleutelvaardigheden; Stage Begeleiding: Tijdens de Tijdens de stage Tijdens het werkzoekproces Voorbeelden: Informatie over mogelijke functies en jobs, arbeidsomstandigheden & -voorwaarden Gedrag op de werkvloer Nederlands Hulp bij het solliciteren 4 2
Probleem: en renderen niet altijd Problematische sectoren < 65% aan het werk 6 maanden na de Werf: ruwbouw, afwerking, installatie en elektriciteit Metaal: lassen, stellingbouw, draaien en frezen Handel: winkelverkoop, call-center, onthaal ICT Horeca: keuken- en zaaltechnieken Schoonmaak bij particulieren Groen Diversen: kinderopvang, podiumtechnicus, confectie, Productieoperator, ontwerp bouw, automechanica 5 WERKZOEKENDE WAARAAN LIGT HET? VDAB INTERVENTIE WERK WERKGEVER 6 3
HET ONDERZOEK 7 Wat onderzochten we? Interventie Rendement van de interventie Zoekgedrag Tewerkstellingsuitkomst Opleiding Leerwinst Zoekintensiteit Stage Loopbaancompetenties Moeilijkheden bij het solliciteren Werk na de Begeleiding Werk op stageplaats Scope van het zoeken 8 4
Hoe verzamelden we gegevens? 1. Telefonische survey bij deelnemers aan de : Opleiding met succes afgerond Niet aan het werk 6 maanden na de binnen die zes maanden 3 maanden gewerkt 2. Focusgroepen bij werkgevers 9 ONDERZOEKSRESULTATEN 10 5
WERK IN DE EERSTE ZES MAANDEN NA DE OPLEIDING 42% heeft gewerkt 14% heeft zelf ontslag genomen 11 Een vraagje tussendoor: Hoeveel % van de cursisten die werkten in de eerste zes maanden past het geleerde toe in de job? a) 33% b) 55% c) 66% 12 6
Hoeveel % van de cursisten die werkten in de eerste zes maanden past het geleerde toe in de job? a)33% b) 55% c) 66% 13 OPLEIDING, STAGE EN BEGELEIDING 14 7
Een vraagje tussendoor Hoeveel % van de cursisten wist met de genoeg om het beroep te kunnen uitoefenen? a) 63% b) 72% c) 88% 15 Hoeveel % van de cursisten wist met de genoeg om het beroep te kunnen uitoefenen? a)63% b) 72% c) 88% 16 8
OPLEIDING Praktijkgericht, maar toch discrepantie ervaren tussen de en de realiteit op de werkvloer Akkoord Neutraal Niet akkoord De is gericht op de praktijk 87.3 6.9 5.8 Cursisten bespreken tijdens de ervaringen uit de praktijk De is aangepast aan nieuwe technieken en technologieën Met de weet en kan ik genoeg om het beroep uit te oefenen De werkomstandigheden in de komen voldoende overeen met de echte werksituatie 72.0 13.8 14.2 63.8 18.6 17.6 63.5 16.5 19.9 51.2 24.7 24.0 17 RENDEMENT VAN OPLEIDING EN BEGELEIDING Leerrendement: Goed: 8 à 9 op de 10 cursisten stellen bij te leren Akkoord Neutraal Niet akkoord Ik heb nieuwe vaardigheden geleerd 86.2 5.2 8.6 Ik heb de vaardigheden die ik al had kunnen verhogen 80.0 10.1 9.9 Ik heb mij kunnen specialiseren 51.1 17.4 31.5 18 9
Ook loopbaancompetenties worden verworven Volledig akkoord Akkoord Neutraal Niet akkoord Ik weet wat ik belangrijk vind in een job 19.1 71.2 6.6 3.1 Ik weet voor welke functies en jobs ik in aanmerking kom 18.3 66.7 8.8 6.1 Ik weet in welke functies en jobs ik me goed zou voelen 15.9 68.4 8.7 6.9 Ik wist via welke kanalen ik naar een job kon zoeken 17.4 62.4 9.5 10.6 Ik wist hoe ik een sollicitatiegesprek moest voorbereiden 16.9 60.0 11.6 11.5 Ik wist hoe ik een sollicitatiebrief en een cv moest schrijven 20.3 57.8 8.6 14.1 Ik wist aan wie ik kon vragen om mij te helpen werk te 11.4 60.4 12.1 16.1 vinden Ik wist hoe ik werkgevers moest overtuigen van mijn 12.2 57.0 19.4 11.4 kwaliteiten Ik wist in welke organisaties en bedrijven ik kon gaan werken 12.3 55.3 15.5 16.9 19 STAGE Ruim 1 op de 3 heeft geen stage Soms specifieke oorzaken, bv. wetgeving Het leerpotentieel van de stage is niet laag, maar nu ook niet bijzonder hoog 20 10
Waar Grotendeels waar Beetje waar Niet waar De begeleiding op de stageplaats was goed 64.3 7.6 8.8 19.4 Mijn stageplaats was een goede plek om het beroep te leren Ik krijg tijdens mijn stage speciale opdrachten om het werk goed te leren Het werk dat ik tijdens mijn stage moest doen, sloot goed aan bij wat ik tijdens de VDAB- leerde 63.6 6.5 9.4 20.5 54.4 7.7 15.9 22.0 53.3 8.6 16.6 21.5 Ik kreeg hetzelfde werk als mensen die al opgeleid waren 53.2 9.8 11.9 25.1 Ik kreeg tijdens mijn stage vaak het vervelende werk 22.6 3.1 13.9 60.3 21 Een vraagje tussendoor Hoeveel % van de cursisten gaan na de aan de slag op hun stageplaats? a) 10% b) 33% c) 50% 22 11
Hoeveel % van de cursisten gaan na de aan de slag op hun stageplaats? a) 10% b)33% c) 50% 23 STAGE ALS SPRINGPLANK NAAR WERK: 2 op de 3 beginnen niet te werken op de stageplaats, krijgen ook niet het aanbod (in meer dan de helft van de gevallen omdat er ook geen vacature is) Meer dan 1 op de 8 krijgt wel een aanbod maar begint er niet te werken Als men toch op de stageplaats begint te werken, verbreekt de werknemer relatief vaak zelf het contract 24 12
BEGELEIDING De begeleiding kan verbeterd worden verschillende vlakken Vormen van begeleiding Gekregen Ja Neen Tips over hoe je je het best gedraagt op het werk 84.9 15.1 Informatie over de arbeidsomstandigheden 81.5 18.5 Informatie over functies en jobs 73.3 26.6 Informatie over de arbeidsvoorwaarden 55.6 44.4 Hulp bij het solliciteren 75.6 24.4 Contact gelegd met werkgevers voor jou 43.4 56.6 Hulp om je Nederlands te verbeteren (indien van toepassing) 69.5 30.5 25 ZOEKGEDRAG 26 13
ZOEKEN NAAR WERK Opvallend: meer dan 1 op de 10 zoekt toch geen werk nadat de afgerond is De meerderheid zoekt wel een job die aansluit bij de 27 ERVAREN MOEILIJKHEDEN BIJ HET ZOEKEN Competenties en attitudes blijken toch onvoldoende te zijn Ervaring dat werkgevers voorkeur geven aan mensen met een verleden van coherente werkervaringen 28 14
HET BELANG VAN KWALITEITSVOLLE OPLEIDING, STAGE EN BEGELEIDING 29 Begeleiding: Loopbaancompetenties Naar job gezocht Begeleiding: Zoeken Aantal sollicitaties Praktijkgerichtheid Loopbaancompetenties Leerrendement Problemen m.b.t. vakcompetenties Gewerkt Leerpotentieel van de stage Problemen m.b.t. werkprofiel Stage Zoeken buiten Zoeken binnen en buiten 15
Begeleiding: Loopbaancompetenties Naar job gezocht Begeleiding: Zoeken Aantal soll Praktijkgerichtheid Loopbaancompetentie Leerrendement Problemen mbt vakcompetenties Gewerkt Leerpotentieel van de stage Problemen mbt werkprofiel Stage Zoeken buiten Zoeken binnen en buiten Begeleiding: Loopbaancompetenties Naar job gezocht Begeleiding: Zoeken Aantal soll Praktijkgerichtheid Loopbaancompetentie Leerrendement Werk op stageplek Problemen mbt vakcompetenties Gewerkt Leerpotentieel van de stage Problemen mbt werkprofiel Zoeken buiten Zoeken binnen en buiten 16
Begeleiding: Loopbaancompetenties Naar job gezocht Begeleiding: Zoeken Aantal soll Praktijkgerichtheid Loopbaancompetentie Leerrendement Problemen mbt vakcompetenties Gewerkt Leerpotentieel van de stage Problemen mbt werkprofiel Stage Zoeken buiten Zoeken binnen en buiten DISCUSSIE 34 17
Maakt de cursist de stage of omgekeerd? Hoe self-fulfilling prophecies te vermijden Hé, een cursist met potentieel! Laat ons hier maar niet te veel in investeren... 35 Wat als er geen stage is? Of te beperkt? Nadenken over alternatieven Projecten Bedrijfsbezoeken Simulaties Opeenvolging van stages Leren in groep op de werkvloer Wat nog? 36 18
Hoe wint iedereen? Zoeken naar return voor opleiders en werkgevers Opleiders Werkgevers 37 19